Europa Karola Wielkiego
Odnowił cesarstwo w zachodniej części Europy i jego kulturę. Oto opowieść o czasach Karola Wielkiego.
Kto powinien być królem? Źródła władzy Karolingów
Królowie frankijscy z dynastii Merowingów (VII–VIII wiek) niemal zupełnie
nie przypominali swoich przodków. Założyciel dynastii - ChlodwigChlodwig - jak i jego bezpośredni następcy, potrafili skupić w swoich rękach władzę nad własnym plemieniem i uzależnić od siebie sporą część ziem dawnego cesarstwa zachodniorzymskiego. Potomkowie władców frankijskich dziedziczyli po poprzednikach autorytet, prawo zwyczajowe pierwszeństwa do przewodzenia ludowi, a nieraz rodową charyzmę w oczach współplemieńców. Dlatego dla Franków było oczywistym, że królem powinien być członek rodu Merowingów. To miało gwarantować opiekę Opatrzności i powodzenie całemu ludowi. Ale realna władza przeszła z czasem w ręce arystokracji, zarówno świeckiej, jak i duchownych. Dla możnych silny król był zagrożeniem ich pozycji, zaś słaby gwarantował stabilizację interesów.
Poniżej zamieszczono nagranie, na którym wyjaśniono pochodzenie i znaczenie słowa 'król' w średniowieczu. Zapoznaj się z jego treścią.
Film dostępny pod adresem /preview/resource/R1AAGidjc1tYU
Film, w którym zostaje omówione pochodzenie słowa król.
Królestwo Franków w czasach Merowingów
W wyniku osłabienia siły frankijskich królów realna władza spoczywała w rękach najwyższych arystokratów. Wielu zadowoliło się sprawowaniem władzy bezpośrednio w swoich lokalnych społecznościach. Nasilało to decentralizacjędecentralizację władzy politycznej. Od wpływów władców Franków uwalniały się całe prowincje i dawne królestwa
(np. Akwitania). Niektórzy możni decydowali się rozwijać swoje wpływy na dworze królewskim. Spośród nich najważniejszymi byli majordomowiemajordomowie. Nadzorując administrację i dowodząc armią królewską, faktycznie przejęli kompetencje władców z ich rąk.
W VII wieku w obrębie królestwa Franków bardzo mocno swoją odrębność i niezależność od pozostałych regionów podkreślały cztery dzielnice. Wskaż
je na mapie i odczytaj ich nazwy.
W VII wieku w obrębie królestwa Franków bardzo mocno swoją odrębność i niezależność od pozostałych regionów podkreślały cztery dzielnice. Zapoznaj się z opisem powyższej mapy i podaj ich nazwy.
Rozpad monarchii zahamował majordom Pepin IIPepin II. Zdołał on na przełomie VII i VIII wieku przywrócić autorytet merowińskiego króla w Neustrii, Austrazji, Akwitanii i Burgundii. Jego syn, Karol MłotKarol Młot, dzierżąc godność majordoma, kontynuował dzieło ojca. Nie tylko wzmocnił nadzór administracji królewskiej nad wspomnianymi regionami, ale podbił również Fryzję (na północy) i Septymanię (na południu). Powstrzymywał wyprawy Sasów i zwyciężał ich w bitwach. Autorytet Karola Młota wśród możnych wzrósł dzięki zwycięstwom nad łupieskimi wyprawami Arabów na południu. Zwyciężył ich w bitwie pod Poitiers [czyt.: płatje] w 732 r. Ale po jego śmierci w 741 r. elity królestwa poza Austrazją i Neustrią ponownie odrzuciły ścisłą zależność od władzy królewskiej. Pięć lat musieli walczyć synowie Karola Młota - Pepin MałyPepin Mały i KarlomanKarloman - o przywrócenie autorytetu króla Franków. Nominalny król Childeryk IIIChilderyk III nie brał udziału w walkach.
Ostatecznie w 751 roku Frankowie zdetronizowali ostatniego władcę merowińskiego, a na króla wybrali dotychczasowego majordoma - Pepina Małego, ojca Karola WielkiegoKarola Wielkiego.
Jak Pepin królem został
Królowie merowińscy zostawali władcami, ponieważ byli potomkami królów. Majordom Pepin Mały nie mógł dziedziczyć tronu na tej zasadzie. Jego ród nie miał specjalnej charyzmy Merowingów uznawanej przez Franków za dającą prawo do władzy. Dlaczego zatem został królem? Poniżej znajdziesz anonimową wypowiedź autora ówczesnego rocznika.
Wysłuchaj nagrania tekstu źródłowego Roczników z Lorch o królewskiej koronacji Pepina Małego, a następnie odpowiedz na pytania zamieszczone poniżej.
Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/b/PGWsvtD1n
Roczniki z Lorch [Lorsz]
Jak myślisz, do kogo zdaniem autora wpisu do Roczników z Lorch
[czyt. lorsz] odwołał się Pepin, by uzasadnić swoje wyniesienie do godności królewskiej? Napisz odpowiedź.
W jaki sposób pozbawiono ostatniego króla merowińskiego jego charyzmy, nadprzyrodzonej mocy? Napisz odpowiedź.
Opisz, w jaki sposób autor źródła podkreślił rolę chrześcijaństwa jako nadprzyrodzonego źródła władzy królewskiej Pepina.
Przeczytaj lub wysłuchaj poniższego tekstu dotyczącego koronacji Pepina Małego i odpowiedz na pytania zamieszczone pod tekstem.
Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/b/PGWsvtD1n
Roczniki z Lorch [Lorsz]
'Roczniki z Lorch o królewskiej koronacji Pepina Małego'
[Rok 749]. Burchard, biskup Würzburga, oraz Fulrad, kapelan, zostali wysłani [przez Pepina Małego] do papieża Zachariasza, by prosić go o radę dotyczącą królów władających wówczas Frankami. Mieli oni tytuł króla, ale nie mieli realnej władzy królewskiej. Papież odpowiedział przez tych wysłanników, że byłoby lepiej, by ten, który ma realną władzę [królewską], był nazywany królem.
[Rok 750 – właściwie 751]. Tego roku Pepin został uznany za króla Franków za zgodą papieża. W mieście Soisson został pomazany świętymi olejami przez Bonifacego, arcybiskupa i męczennika błogosławionej pamięci, oraz wyniesiony na tron zgodnie ze zwyczajami Franków. Childeryk [III], który miał tytuł króla, został ostrzyżony i zesłany do klasztoru.
Żródło: A Source Book for Medieval History, wyd. Oliver J. Thatcher, Edgar Holmes McNeal, New York 1905), s. 37‑38 (tłum. P. Wiszewski).
Do kogo zwrócił się Pepin celem potwierdzenia godności królewskiej? Napisz odpowiedź
Opisz, w jaki sposób potwierdzono godność królewską Pepina.
Opisz, w jaki sposób pozbawiono króla z dynastii Merowingów jego godności.
Zwróć uwagę na informacje dotyczące rytuału koronacji opisanego w źródle z ćwiczenia powyżej, pod rokiem 751. Pepin jako pierwszy monarcha Franków został pomazany olejami świętymi w czasie koronacji. Do tej pory w ten sposób namaszczano biskupów. Teraz król otrzymywał ten znak bezpośredniego wyboru przez Boga i związku z Nim, który dotychczas miał biskup. Wcześniej Merowingowie jako znaku nadludzkiej, zakorzenionej w pogańskich wierzeniach charyzmy władcy używali swoich długich włosów.
Karol Wielki: chrześcijański Zachód pod władzą Franków
Pepin Mały pozostawił swojemu synowi rozległe królestwo. Pozyskał także poparcie papieskie za sprawą pokonania Longobardów i utworzenia w 755 roku Państwa Kościelnego z ziem znajdujących się dookoła Rzymu. W 768 roku Karol Wielki wstępuje na tron.
Odziedziczył państwo ogromnie zróżnicowane etnicznie, kulturowo i politycznie. W latach 773‑804 prowadził liczne kampanie wojenne przeciwko sąsiadom. Podboje Karola Wielkiego objęły niemal wszystkie położone na kontynencie ziemie chrześcijan, które wchodziły kiedyś w skład zachodniej części Cesarstwa Rzymskiego. Ponadto podbił i uzależnił od siebie także terytoria pogan na wschodzie: Sasów, Turyngów, Awarów czy Słowian Połabskich. W ten sposób zbudował państwo, jakiego po upadku Rzymu nie było na Zachodzie. Stworzył imperium łączące dwa światy: dawny
– rzymski i chrześcijański oraz nowy - ludów nigdy nieuznających panowania Rzymu.
A.
B.
Porównaj mapę podbojów Karola z mapą antycznego Cesarstwa Rzymskiego. Podziel kraje, które podbił Karol, na te leżące w dawnych granicach Cesarstwa i te poza nimi.
Serbowie, Czesi, Awarowie, Saksonia, Turyngia, Morawianie, Królestwo Longobardów, Karyntia, Bawaria, Marchia Hiszpańska, Chorwaci, Obodryci, Serbowie połabscy, Wieleci
| dawne ziemie Cesarstwa Rzymskiego | |
|---|---|
| ziemie poza granicami Cesarstwa Rzymskiego |
Na podstawie powyższych informacji oceń, czy Karol Wielki poprzez kampanie wojenne dążył do odbudowy cesarstwa rzymskiego na Zachodzie.
Karol Wielki podbijał w zasadzie ludy osiadłe. Do wyjątków należy zaliczyć Awarów. Byli to potomkowie nomadów przybyłych do Europy w VI wieku. Źródłem bogactwa i znaczenia były dla nich napady rabunkowe na zamożnych sąsiadów, zwłaszcza na tereny Konstantynopola. Jednocześnie chętnie przejmowali nowe wzorce kulturowe, w tym te dotyczące zdobień kosztownych naczyń. Robili to tak doskonale, że badacze do dziś nie są w stanie określić, kto wykonał niektóre zabytki. Dotyczy to też kielicha, przedstawionego na rysunku poniżej. Nieznany rzemieślnik ozdobił go między innymi symbolicznym wyobrażeniem Rzymu (na ilustracji) i Bizancjum.
Podaj trzy przedmioty będące atrybutami symbolicznej postaci Rzymu, które świadczyły o pozycji tego miasta wśród innych ośrodków.
Na zachodzie Karol Wielki prowadził liczne walki z Arabami na Półwyspie Iberyjskim. Wojska Karola dotarły do linii rzeki Ebro. Niepowodzenie kampanii spowodowało odwrót wojsk frankijskich przez pasma górskie Pirenejów. Właśnie tam, w wąwozie Roncevaux [czyt.: ronsenwo] w dniu 15 sierpnia 778 roku baskijscy górale urządzili zasadzkę na straż tylną wojsk Karola. W trakcie bitwy poległ jej dowódca‑hrabia Roland –zarządzający w imieniu króla Bretanią. Stał się on pierwowzorem postaci z utworu Pieśń o Rolandzie - najstarszego eposu rycerskiego, pochodzącego z nurtu 'pieśni o bohaterskich czynach'- chansons de geste [czyt.: szansą de żest].
Karol Wielki swoje wojny potrafił toczyć po kilkadziesiąt lat. Najlepszym tego przykładem był trwający kilka dekad podbój Sasów. Nawet wówczas, gdy ponosił porażki – jak w wojnie z hiszpańskimi Arabami, kontynuował walkę. Umiał jednak również zrezygnować z podbojów, gdy były one zbyt kosztowne (południe Italii). Ostatecznie zbudował państwo bardzo rozległe i bardzo zróżnicowane.
Administracja w państwie Franków
Król Franków dążył do budowy wspólnej dla całego kraju administracji. Państwo już wcześniej było podzielone na pomniejsze hrabstwa. Władzę w nich sprawowali lokalni arystokraci. By ograniczyć ich wpływy, król wysyłał swoich wizytatorów, tak zwanych missi dominicimissi dominici (dosłownie: posłańcy pańscy). Zwalniał także rycerstwo i instytucje Kościoła od sądownictwa sprawowanego przez hrabiów, a tym samym osłabiał władzę tych ostatnich. Zależało mu bowiem na posłusznych urzędnikach, nie zaś na wzmacnianiu potęgi arystokratów. Silny charakter miała władza nowych urzędników na ziemiach nadgranicznych. Tu Karol tworzył tak zwane marchiemarchie. Władający nimi margrabiowiemargrabiowie łączyli w sobie kompetencje dowódcy wojsk i urzędnika administracji. W rezultacie tego sieć hrabstw, marchii oraz dróg, którymi bezustannie wędrowali missi dominici, równolegle oplotła królestwo Karola i pozwalała mu kontrolować państwo.
Paulinus II, patriarcha Akwilei - missus dominici Karola Wielkiego
Widoczny na ilustracji w szatach liturgicznych Paulinus II został dzięki Karolowi Wielkiemu patriarchą Akwilei. W swoich pismach popierał wolność Kościoła, toczył wysublimowane dysputy teologiczne. Po wiekach wspominany był jako patron chrystianizacji Słoweńców. Ale jako wysłannik króla, a potem cesarza, Karola Wielkiego wspierał jego politykę.
Jak myślisz, dlaczego malarz z początku XX w. przedstawił go w geście błogosławienia wojsk wyruszających na wojnę z pogańskimi Awarami? Spróbuj powiązać tę scenę z wyobrażeniem o obowiązkach cesarskiego wysłannika i jednocześnie duchownego wobec państwa.
Oceń, jaką rangę w społeczeństwie frankijskim miał królewski wysłannik, będący jednocześnie duchownym.
Koronacja Karola Wielkiego
Polityka zagraniczna Karola Wielkiego i liczne kampanie doprowadziły w 774 roku do pokonania Longobardów – państwa, obejmującego swoim terytorium Półwysep Apeniński. Król Franków obwołał się ich władcą. Na skutek kampanii wojennej Frankowie zajęli Rzym – dawną stolicę cesarstwa rzymskiego i siedzibę papieży, biskupów miasta. W osobie Karola ówczesny papież, Leon III, widział godnego następcę rzymskich imperatorów. Jednocześnie było ówczesnym marzeniem zarówno dostojników Kościoła, jak i świeckich dostojników, odnowienie dawnego cesarstwa w jego pełnym kształcie. Dlatego też Leon III wyraził wolę koronowania Karola Wielkiego na cesarza Rzymu.
Koronacja Karola Wielkiego na cesarza rzymskiego miała miejsce 25 grudnia
800 roku w Rzymie. Wydarzenie to było pierwszym, które określono mianem Renovatio imperii Romanorum (łac. 'Odnowienie cesarstwa rzymskiego').
Poniżej znajdziesz materiał audio zawierający czytany fragment biografii
Karola WielkiegoKarola Wielkiego spisanej ponad pół wieku po jego śmierci. Autor, anonimowy mnich z klasztoru Sankt Gallen, pisał swój utwór dla cesarza Karola Grubego w latach 883–884.
Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/b/PGWsvtD1n
Notker Balbulus o koronacji cesarskiej Karola Wielkiego
W nawiązaniu do nagrania wyjaśnij, kto dążył do koronacji przyszłego cesarza. W świetle relacji autora opisz zachowanie Karola Wielkiego. W jaki sposób cesarz przyjął okoliczność koronacji? Co budziło jego obawy?
Przeczytaj lub wysłuchaj opis okoliczności koronacji Karola Wielkiego, a następnie przyporządkuj cytaty do właściwych pól.
Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/b/PGWsvtD1n
Notker Balbulus o koronacji cesarskiej Karola Wielkiego
Prawdopodobnie okoliczności koronacji cesarskiej zostały ustalone na długo przed tym wydarzeniem. Leon III, w obawie przed wewnętrznymi wrogami w Rzymie, przed 800 rokiem zwrócił się z prośbą do Karola Wielkiego o opiekę nad Kościołem i znalazł w Akwizgranie schronienie. W dniu 25 grudnia 800 roku ówczesny papież miał być pierwszym, który przyklęknął przed koronowanym cesarzem.
Odnowienie cesarstwa w osobie władcy Franków w założeniu miało być krokiem ku połączeniu dwóch rozdzielonych w 395 r. części cesarstwa - wschodniej i zachodniej. Jednak Konstantynopol przez kilkanaście lat nie uznawał koronacji cesarskiej Karola Wielkiego. Nie doszło też do ślubu nowo obranego na Zachodzie cesarza z cesarzową bizantyjską Ireną. Niemniej koronacja cesarska 'z woli Boga' umocniła pozycję Karola Wielkiego w zachodniej Europie.
Cesarskie koronacje Karolingów
Nie posiadamy z czasów bliskich Karolowi żadnego wyobrażenia ani jego koronacji cesarskiej, ani jego poczynań publicznych. Dopiero pół wieku po jego śmierci namalowano przedstawienie, na którym jego wnuk jest koronowany, a towarzyszą
mu święci papieże. Uświęcenie władzy cesarskiej podkreślone zostało w drugim przedstawieniu Karola Łysego, tym razem w otoczeniu dworu. Cesarz znajdował się pod bezpośrednią opieką prawicy Boga, czczony nawet przez anioły jak człowiek Boży na ziemi. Wszyscy pozostali mogli go wspierać lub wysłuchiwać jego poleceń.
A.
B.
Przyjrzyj się miniaturze przestawiającej symboliczną koronację Karola Łysego. Kto koronuje władcę?
- Bóg
- Duch Święty
- biskupi Rzymu
- duch Karola Wielkiego
Podaj, kto sprawował szczególną opiekę nad władcą. Zapisz swoją odpowiedź poniżej.
Renesans karoliński
Wielkość Karola nie polegała na tym, że podbił lub uzależnił od siebie wiele ludów. Dostrzegł, że nie uda się stworzyć stabilnego państwa bez nauczenia elit tych samych wzorców zachowań, tego samego języka. Zamiast narzucać podbitym kulturę Franków, odwołał się do religii chrześcijańskiej oraz tradycji starożytnego Rzymu. Dzięki temu unikał niezadowolenia z wynoszenia jednego z ludów swego państwa ponad inne. A jednocześnie przedstawiał poddanym klarowną, wspólną dla wszystkich wizję świata, w której on sam zajmował centralne miejsce gwarantowane przez Boga.
Choć cesarz dominował nad wszystkimi władcami Zachodu, nie doprowadził
do zniszczenia lokalnych tradycji. Dążył jednak do ujednolicenia praw lokalnych zgodnie z wersją spisaną przez cesarskich urzędników. U Franków od ok. V wieku obowiązywało skodyfikowane prawo salickie, które regulowało sprawy kryminalne i cywilne, np. wysokość grzywien za przewinienia, odpowiedzialność zbiorową za hańbiący czyn członka rodziny, czy kwestie dziedziczenia ziemi.
Władca frankijski starał się także o wprowadzenie w Kościele i administracji jednego języka urzędowego: łaciny w jej klasycznej formie. Jednolita forma języka miała zagwarantować elicie nie tylko poczucie wspólnoty, ale też lepsze, dokładniejsze zrozumienie zasad cesarskiego prawa i chrześcijańskiej wiary.
Od VI do VIII wieku język dawnych Rzymian na Zachodzie zmienił się w dziesiątki odmian lokalnych. Posługujący się nimi Europejczycy zachowywali wiele zasad gramatycznych i słów z łaciny. Ale zmieniali ich wymowę, pisownię i dodawali własne zasady i słowa, często czerpane od Germanów osiadłych na terenie dawnego Imperium. Reformy Karola Wielkiego nie zatrzymały tego procesu. Z tych lokalnych, wczesnośredniowiecznych odmian łaciny wyłoniły się współczesne języki romańskie: włoski, francuski, hiszpański i wiele dialektów lokalnych.
Karol, dbając o odnowienie łaciny, stawał się strażnikiem właściwego porządku świata. Ówcześnie msza była odmawiana przez księży po łacinie. Problem w tym, że źle wykształcony kapłan, a tym bardziej niepiśmienny lud, nierzadko nie rozumiał tekstu łacińskiego. Nie tylko nie potrafił przekazać właściwych prawd wiary wiernym. Nie dawał też gwarancji należytego uczczenia Boga przez Franków. A to – w świetle wiary ówczesnych ludzi – mogło skutkować karą ze strony Stwórcy. Podjęcie przez Karola starań o wykształcenie duchownych miało zmienić ten stan rzeczy.
Bohaterem ilustracji zamieszczonej poniżej jest św. Amand, ale mógłby to być każdy ze znamienitych intelektualistów IX wieku. Jego zadaniem było kopiowanie, przepisywanie księgi i jej tłumaczenie z hebrajskiego na łacinę.
Pod przedstawieniem świętego zamieszczono pytanie do ilustracji. Zapoznaj się z nim.
Jaka to księga, skoro zaczyna się od słów: 'Na początku była ciemność'?
Na podstawie uzyskanych z tej części materiału informacji wyjaśnij potrzebę stworzenia systemu posługiwania się jednym językiem, w tym wypadku łaciną, w państwie Karola Wielkiego.
Rozwój edukacji nie objął szerokiego kręgu mieszkańców państwa Karola. Kształcenie miało ograniczone, praktyczne znaczenie. Ćwiczono się w pięknym wysławianiu, w rozumieniu tekstów łacińskich. Jednak ponieważ w tym celu kopiowano klasyczne, antyczne dzieła literackie, przekazano dziesiątki z nich potomności. Szkoły były zakładane przede wszystkim przy dużych ośrodkach władzy, gdzie znajdowały się choćby katedry, jak i przy zgromadzeniach zakonnych. Niemniej doprowadziło to
do ożywienia intelektualnego w tej części Europy.
Minuskuła karolińska
Karol Wielki starał się w swoim państwie ujednolicić system administracji, prawo i sposób oddawania czci Bogu. Aby Sasi, Frankowie, Galorzymianie i Longobardowie mogli czytać te same książki, pisać do siebie listy i oczekiwać na nie zrozumiałej odpowiedzi, musieli znać wspólny język – łacinę. Ale nie tylko. W całej Europie przed schyłkiem VIII wieku wykształciło się wiele lokalnych odmian pisma. Niektóre do dziś są trudne do odczytania. Dlatego tak dużą rolę w umocnieniu więzi politycznych i kulturowych Cesarstwa odegrało wprowadzenie przez Karola ujednoliconego, czytelnego pisma zwanego minuskułą karolińską.
Dzięki staraniom intelektualistów wspieranych przez cesarza zachowano i przekazano późniejszym czasom model klasycznego wykształcenia obowiązujący w równym stopniu całą elitę społeczności. W przyszłości umożliwiło to rozwój w całej Europie nauki opartej na racjonalnym oglądzie świata. I ukształtowanie Europejczyków jako ludzi żyjących według wzorców opierających się na wspólnym dziedzictwie kulturowym.
Sztuki wyzwolone
Właściwym sposobem rozbudzania sprawności intelektualnej poddanych Karola Wielkiego było szkolenie ich w zakresie sztuk wyzwolonych. Choć większość uczyła się głównie zasad porozumiewania się za pomocą łaciny, to niektórzy chcieli poszerzać swą wiedzę. Oni sięgali po sztuki wyzwolone: muzykę (to jest teorię harmonii dźwięków), arytmetykę, geometrię i astrologię.
Wymień cztery sztuki wyzwolone, w których kształcono elity państwa Franków i oceń ich przydatność w pracy ówczesnej administracji.
Pałac w Akwizgranie
Karol Wielki rządził, odwiedzając rezydencje rozrzucone po całym kraju. W ten sposób starał się osobiście nadzorować realizowanie swoich zaleceń. Jako cesarz wybrał jedną, najważniejszą rezydencję – Akwizgran. Stała się ona nie tylko centrum administracyjnym państwa Karola, ale również intelektualnym i kulturowym. To tutaj została założona szkoła pałacowa – miejsce kształtowania przyszłych elit państwa – którą prowadził pochodzący z Wysp Brytyjskich anglosaski mnich - Alkuin.
Cesarz zbudował wspaniały pałac przypominający rezydencje antycznych cesarzy
i ich namiestników. Związek z dawnym Rzymem podkreślił, sprowadzając do budowy pałacu marmurowe kolumny z Wiecznego Miasta.
W dawnej kaplicy cesarskiego pałacu w Akwizgranie znajduje się tron Karola Wielkiego. Złożono go z marmurowych płyt przywiezionych z Kościoła Grobu Pańskiego w Jerozolimie. Jest on wyniesiony wyraźnie ponad poziom zwykłych wiernych. Tych, którzy jako dworzanie władcy byli elitą całego państwa Karol zrównał ze sobą. Od tamtej pory musieli zachować pozycję stojącą, równych sobie, u stóp cesarza. Karol Wielki chciał posiadać w kaplicy tron wykonany z materiału traktowanego przez ludzi średniowiecza jak relikwia. Samo zasiadanie na nim miało upodabniać władcę do biblijnego króla Salomona. Siedząc na tronie, cesarz mógł spojrzeć w górę – widział wówczas przedstawiony na kopule Sąd Ostateczny.
Na wprost przed sobą spoglądał na ołtarz Chrystusa.
Zamiast podsumowania
Spośród podanych niżej cech wybierz te, które uznajesz za słabe i silne strony Królestwa Franków.
jedna religia jednocząca ludność, różnorodność etniczna poddanych, uznanie szczególnej roli jako opiekunów Kościoła i cywilizacji, osłabienie władzy centralnej, sprawni wojownicy dominującego plemienia, walki wewnętrzne
| Silne strony Królestwa Franków to | |
|---|---|
| Słabe strony Królestwa Franków to |
Spójrz na znaną ci już mapę Cesarstwa i powiedz, jaka cecha położenia miasta mogła zdecydować o wybraniu Akwizgranu na główną siedzibę Karola Wielkiego? W jakim punkcie znajdowały się pałac i miasto, biorąc pod uwagę położenie trzech części składowych cesarstwa: Germanii, Galii i Italii?
Przypomnij sobie przedstawiony wyżej obraz aktywności cesarza jako zarządcy państwa – i patrona kultury. Jaką rolę mogło z tej perspektywy odgrywać odwołanie się przez niego do symboli rzymskiej kultury i chrześcijaństwa w sprawowaniu władzy nad wieloma ludami Europy? Napisz swoją odpowiedź.
Dzięki temu spotkaniu z historią uzyskałem lub rozwinąłem:
umiejętność:
wiedzę:
rozumienie: