Zapisywanie dokumentów tekstowych w różnych formatach
Pliki zapisywane są w różnych formatach w zależności od programów, w których są tworzone. W trakcie zapisywania dokumentu do pliku nadajesz mu nazwę, a program sam, automatycznie dopisuje do nazwy domyślny format pliku – tzw. rozszerzenie, które w różnych edytorach tekstu jest inne. Dzięki rozszerzeniu komputer wie, jakim programem ma otworzyć dany plik.
Zobacz, gdzie podczas zapisywania pliku wyświetlana jest informacja o jego formacie.
RmtCkfF8jK5Yw1
Ilustracja przedstawia okno dialogowe zatytułowane Zapisywanie jako. Po lewej stronie znajduje się menu szybkiego dostępu, elementy kolejno od góry: Microsoft Word, Ulubione, Ostatnie miejsca, Pobrane, Pulpit, Ten komputer, Sieć. Okno zostało otwarte w katalogu Teksty o ścieżce kolejno Uczeń, Pulpit, Teksty. Znajduje się w nim jeden plik o nazwie Baobab. Poniżej znajduje się pole tekstowe opisane jako Nazwa pliku. W pole tekstowe została wpisana nazwa Baobab. Pod polem znajduje się lista rozwijana oznaczona jako Zapisz jako typ. Z listy został wybrany element Dokument programu Word. Poniżej znajdują się informacje Autor oraz Tagi. Autorem jest Uczeń, natomiast przy tagach znajduje się napis Dodaj tag. Na dole znajduje się również pole do zaznaczenia z opisem Zapisz miniaturę. Na samym dole znajdują się dwa napisy i dwa przyciski. Napisy od lewej to: Ukryj foldery, Narzędzia, natomiast przyciski od lewej to: Zapisz, Anuluj. Czerwoną elipsą zaznaczono rozwijaną listę Zapisz jako typ.
Źródło: Lidia Aparta, licencja: CC BY 3.0.
Przeglądając zasoby komputera, zwykle nie widzimy, jakie rozszerzenia posiadają pliki. Spowodowane jest to określonymi ustawieniami w systemie. Brak widocznego rozszerzenia chroni użytkownika przed przypadkowym usunięciem nazwy formatu, co mogłoby doprowadzić do sytuacji, w której komputer nie rozpozna, jakim programem powinien uruchomić dany plik. Tak więc, rozszerzenie w nazwie plików, pomimo że jest niewidoczne, pełni bardzo istotną funkcję.
Możesz nawet sprawdzić, w jakim formacie został zapisany plik, jeśli rozszerzenie nie jest widoczne w jego nazwie. Wykonaj poniższe ćwiczenie, aby dowiedzieć się jak.
1
Ćwiczenie 1
Dla dowolnego przykładowego pliku utworzonego w edytorze tekstu otwórz okno Właściwości i odczytaj informacje dotyczące typu pliku. Sprawdź, jakie rozszerzenie posiada badany plik. Zapisz swoje spostrzeżenia w utworzonym pliku. Jeśli masz problem z wykonaniem zadania skorzystaj z podpowiedzi.
Aby sprawdzić, jaki jest typ pliku i jakie posiada rozszerzenie:
Uruchom okno Właściwości pliku. W tym celu kliknij na plik prawym przyciskiem myszy.
Odczytaj informacje dotyczące typu pliku oraz wskaż jego rozszerzenie.
Zwróć uwagę na sugerowany program do otwierania badanego pliku.
Przykładowe informacje o pliku utworzonym w programie Microsoft Word(wersja Microsoft Word 2010 lub nowsza):
RqVsc1qlm9wak1
Ilustracja przedstawia okno dialogowe zatytułowane Właściwości: Baobab. Na samej górze okna znajdują się trzy zakładki: Ogólne, Zabezpieczenia, Szczegóły. Okno otwarte jest w zakładce Ogólne. Pod zakładkami znajduje się ikona dokumentu Microsoft Word, a na prawo od niej pole tekstowe z wpisaną nazwą Baobab. Poniżej znajdują się informacje: Typ pliku: Dokument programu Microsoft Word (.docx), Otwierany za pomocą: Word (aplikacja komputerowa), po prawej stronie znajduje się przycisk z podpisem Zmień. Dotyczy on zmiany programu, którym otwierany jest plik. Poniżej znajdują się kolejne informacje: Lokalizacja: C:\ Users\Uczeń\Desktop\Teksty, Rozmiar 79,2 kilobajtów (bajtów: 81203), Rozmiar na dysku: 80,0 kilobajtów (bajtów: 81920), Utworzony: dwudziestego ósmego lipca 2015 o godzinie dwudziestej trzeciej dziewięć i trzydzieści sześć sekund, Zmodyfikowany: piątego lipca 2015 piętnaście minut i czterdzieści dziewięć sekund po północy, Ostatnio używany: dwudziestego ósmego lipca 2015 o godzinie dwudziestej trzeciej dziewięć i pięćdziesiąt jeden sekund. Poniżej informacji znajdują się Atrybuty, gdzie są dwa pola do zaznaczenia: Tylko do odczytu, Ukryty oraz przycisk Zaawansowane. Poniżej znajduje się informacja Zabezpieczenia, gdzie po prawej stronie znajduje się napis Ten plik pochodzi z innego komputer i może być zablokowany, aby pomóc w ochronie komputera. Po prawej stronie od napisu znajduje się przycisk Odblokuj. Na samym dole, pod Zabezpieczenia znajdują się trzy przyciski: OK, Anuluj oraz Zastosuj. Czerwoną elipsą zaznaczono informacje pliku: Typ pliku oraz Otwierany za pomocą.
Źródło: Lidia Aparta, licencja: CC BY 3.0.
Przykładowe informacje o pliku utworzonym w programie LibreOffice Writer(wersja LibreOffice Writer 7.0 lub nowsza):
RPOZ0idCx8nQD1
Ilustracja przedstawia okno dialogowe zatytułowane Właściwości: Baobab. Na samej górze okna znajdują się cztery zakładki: Ogólne, Statystyka dokumentu, Zabezpieczenia, Szczegóły. Okno otwarte jest w zakładce Ogólne. Pod zakładkami znajduje się ikona dokumentu LibreOffice Writer, a na prawo od niej pole tekstowe z wpisaną nazwą Baobab. Poniżej znajdują się informacje: Typ pliku to OpenDocument Dokument tekstowy (.odt), Otwierany za pomocą: LibreOffice Writer, po prawej stronie znajduje się przycisk z podpisem Zmień. Dotyczy on zmiany programu, którym otwierany jest plik. Poniżej znajdują się kolejne informacje: Lokalizacja: C:\ Users\Uczeń\Desktop\Teksty, Rozmiar 72,1 kilobajtów (bajtów: 73896), Rozmiar na dysku: 76,0 kilobajtów (bajtów: 77824), Utworzony: dwudziestego ósmego lipca 2015 o godzinie dwudziestej trzeciej czterdzieści sześć i trzydzieści jeden sekund, Zmodyfikowany: dwudziestego ósmego lipca 2015 o godzinie dwudziestej trzeciej czterdzieści sześć i trzydzieści pięć sekund, Ostatnio używany: dwudziestego ósmego lipca 2015 o godzinie dwudziestej trzeciej czterdzieści sześć i trzydzieści pięć sekund. Poniżej informacji znajdują się Atrybuty, gdzie są dwa pola do zaznaczenia: Tylko do odczytu, Ukryty oraz przycisk Zaawansowane. Na samym dole, pod Atrybutami znajdują się trzy przyciski: OK, Anuluj oraz Zastosuj. Czerwoną elipsą zaznaczono informacje pliku: Typ pliku oraz Otwierany za pomocą.
Źródło: Lidia Aparta, licencja: CC BY 3.0.
Możesz również sprawdzić w szczegółach folderu jakie typy plików są przechowywane. Format plików możesz rozpoznać również po ikonie pliku.
RGyi3QD0kvPIc1
Ilustracja przedstawia okno eksploratora Windows. Na samej górze znajdują się cztery zakładki: Plik, Narzędzia główne, Udostępnianie oraz Widok. Wybrana jest zakładka Widok. Pod zakładkami znajduje się pasek menu, został on podzielony na cztery części: Okienka, Układ, Bieżący widok oraz Pokazywanie/ukrywanie. W części Okienka znajdują się elementy: Okienko nawigacji, Okienko podglądu, Okienko szczegółów. W części Układ, są opcje: Bardzo duże ikony, Średnie ikony, Lista, Duże ikony, Małe ikony, Szczegóły. W części Bieżący widok znajdują się elementy: Sortuj według, Grupuj według, Dodaj kolumny, Dopasuj rozmiar wszystkich kolumn. W części Pokazywanie/ukrywanie znajdują się trzy pola do zaznaczenia: Pola wyboru elementów, Rozszerzenia nazw plików, Ukryte elementy. Na prawo od tych pól jest nieaktywny element: Ukryj wybrane elementy. Na pasku po prawej stronie od czterech części znajduje się również ikona podpisana Opcje. Poniżej paska menu, na lewej stronie znajduje się menu szybkiego dostępu: elementy na niej kolejno od góry to: Ulubione, Ostatnie miejsca, Pobrane, Pulpit, Ten komputer, Dokumenty, Muzyka, Obrazy, Pobrane. Eksplorator otwarty jest w katalogu o ścieżce Ten komputer, OS (C:), Użytkownicy, Uczeń, Pulpit, Teksty. Znajdują się w nim trzy pliki o tej samej nazwie: Baobab. Ukazane są informacje o plikach, od lewej: Nazwa, Data modyfikacji, Typ oraz Rozmiar. Na oknie czerwoną elipsą zaznaczono dwa obszary: element szczegóły na pasku narzędzi, w części Układ oraz informacje dotyczące typu pliku. Zaznaczone typy pliku od góry to: Dokument Programu Microsoft Word 97 myślnik 2003, Dokument programu Microsoft Word, OpenDocument Dokument tekstowy.
Źródło: Lidia Aparta, licencja: CC BY 3.0.
W zależności od zastosowanego programu do edycji tekstu, domyślne formaty zapisu dokumentów mogą mieć różne rozszerzenia. Dokumenty tekstowe utworzone w programie Microsoft Word posiadają rozszerzenie docx (w starszych wersjach programu do wersji Microsoft Word 2003 pliki zapisywane są w domyślnym formacie doc). Domyślny format dokumentów tekstowych tworzonych w programie OpenOffice lub LibreOffice Writer to odt.
Uwaga!
Domyślny format zapisu plików można zmienić w ustawieniach programu.
Edytory tekstu umożliwiają zapis dokumentów również w innych formatach. Zamiast zapisać dokument w formacie domyślnym możesz wybrać inny format, proponowany przez program. Zobacz, jakie możliwości zapisu i odczytu różnych typów plików ma edytor tekstu, z którego korzystasz.
Edytor tekstu Microsoft Word (wersja Microsoft Word 2010 lub nowsza)
RKO9TMP8zhxqj1
Ilustracja przedstawia okno dialogowe programu Microsoft Word zatytułowane Zapisywanie jako. Po lewej stronie znajduje się menu szybkiego dostępu, elementy od góry to: Microsoft Word, Ulubione, Ostatnie miejsca, Pobrane, Pulpit, Ten komputer, Sieć. W oknie dialogowym otwarty jest katalog Teksty, ścieżka do niego to kolejno katalogi Uczeń, Pulpit, Teksty. W otwartym katalogu znajduje się plik o nazwie Baobab. Poniżej znajduje się pole tekstowe z podpisem Nazwa pliku po lewej stronie. Wpisana nazwa to Baobab. Pod polem tekstowym znajduje się rozwijana lista, po lewej stronie ma podpis Zapisz jako typ. Rozwinięta lista zawiera kolejno elementy od góry: Dokument programu Word, Dokument programu Word z włączoną obsługą makr, Dokument Word 97 myślnik 2003, Szablon programu Word, Szablon programu Word z włączoną obsługą makr, Szablon programu Word 97 myślnik 2003, PDF, Dokument XPS, Jednoplikowa strona sieci Web, Strona sieci Web, Strona sieci Web przefiltrowana, Tekst sformatowany RTF, Zwykły tekst, Dokument XML programu Word, Dokument XML programu Word 2003, Dokument w formacie Strict Open XML, Plik tekstowy OpenDocument, Dokument programu Works 6 myślnik 9.
Źródło: Lidia Aparta, licencja: CC BY 3.0.
Edytor LibreOffice Writer (wersja LibreOffice Writer 7.0 lub nowsza):
RmNu826RJ8YMy1
Ilustracja przedstawia okno dialogowe programu LibreOffice Writer zatytułowane Zapisywanie jako. Po lewej stronie okna znajduje się menu szybkiego dostępu, elementy na nim kolejno od góry to: Pulpit, Ten komputer, Dokumenty, Muzyka, Obrazy, Pobrane, Pulpit, Wideo, OS (C:), Stacja dysków. W oknie dialogowym otwarty jest katalog Teksty, który posiada ścieżkę Uczeń, Pulpit, Teksty. Znajduje się w nim jeden plik o nazwie Baobab. Poniżej znajduje się pole tekstowe opisane jako Nazwa pliku. Pod nim znajduje się rozwinięta lista oznaczona jako Zapisz jako typ. Elementy tej listy kolejno od góry to: Dokument tekstowy OpenDocument (.odt), Szablon dokumentu tekstowego OpenDocument (.ott), Flat XML ODF Text Document (.fodt), Unified Office Format text (.uot), Microsoft Word 2007/2010/2013 XML (.docx), Microsoft Word 2003 XML (.xml), Microsoft Word 97/2000/XP/2003 (.doc), Microsoft Word 97/2000/XP/2003 Szablon (.dot), DocBook (.xml), Document HTML (Writer) (.html), Rich Text (.rtf), Tekst (.txt), Tekst zakodowany (.txt), Tekst Office Open XML (.docx).
Źródło: Lidia Aparta, licencja: CC BY 3.0.
Edytory tekstu umożliwiają wymianę plików. Na przykład zestaw programów LibreOffice jest zgodny z pakietem Microsoft Office. W praktyce oznacza to, że dokument utworzony w domyślnym formacie jednego edytora można otworzyć za pomocą innego edytora tekstu.
Aby zapisać dokument w wybranym formacie podczas zapisywania wybierz opcję Zapisz jako, a następnie w polu Zapisz jako typ - wybierz odpowiedni format.