Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

W tym materiale opisane są sposoby znajdowania wartości funkcji dla podanych argumentów oraz metoda sprawdzania, czy dany punkt należy do wykresu funkcji. Aby zrozumieć poruszane w tym materiale zagadnienia przypomnij sobie podstawowe informacje na temat funkcji, które znajdziesz w materiale Pojęcie funkcji. Zależności funkcyjneDEq6CZ56oPojęcie funkcji. Zależności funkcyjne.

Jeżeli funkcja określona jest wzorem, to obliczanie wartości funkcji dla danego argumentu polega na wstawieniu do wzoru tego argumentu i obliczeniu wartości otrzymanego wyrażenia arytmetycznego.

Przykład 1

Rozpatrzmy funkcję f określoną wzorem fx=3x+5. Obliczymy wartości tej funkcji dla argumentów ze zbioru -2,-123,0,75,7.

R1PZZ7YaQuBX61
W animacji przedstawiono obliczanie wartości argumentów funkcji fx=3x+5.
Przykład 2

Aby odczytać z wykresu funkcji, jaką wartość przyjmuje ona dla danego argumentu a, wystarczy dorysować prostą równoległą do osi Y, na której leżą wszystkie punkty, których pierwsza współrzędna jest równa a (o takiej prostej mówimy, że ma równanie x=a). Otrzymamy wtedy dokładnie jeden punkt przecięcia tej prostej z wykresem funkcji. Druga współrzędna tego punktu jest szukaną wartością.

Rhi60jTLHK9CC1
Animacja dotyczy odczytywania z wykresu wartości funkcji dla zasadnego argumentu.
1
Przykład 3

W praktyce często analizujemy wykresy, szukając na nich argumentów, dla których funkcja osiąga pewne szczególne wartości. Istotną umiejętnością jest odczytanie z wykresu funkcji jej wartości najmniejszej i wartości największej, o ile da się takie wartości wyznaczyć.

Rn9J9esekB26e
Animacja przedstawia układ współrzędnych z poziomą osią X od minus czterech do dwudziestu czterech oraz z pionową osią Y od minus dziesięciu do sześciu. Na płaszczyźnie narysowano wykres funkcji f, który ma kształt podobny do ściśniętej pionowo sinusoidy, która jest obcięta do jednego pełnego okresu. Początek wykresu funkcji znajduje się w zamalowanym punkcie -3;1, a koniec w zamalowanym punkcie 412;312. Zakres wartości funkcji to przedział od około minus jednej drugiej do około pięciu. Animacja przedstawia jak, poruszając się po wykresie funkcji, odczytać wartość funkcji dla danego argumentu poprzez zrzutowanie każdego punktu na obie osie.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Przykład 4

Sprawdzimy, który z punktów: A=0,-1, B=-1,3, C=2,1, D=4,8 należy do wykresu funkcji fx=x2-2x.

Ponieważ:

  • f0=02-2·0=0, to do wykresu funkcji f należy punkt 0,0, a więc nie należy do niego punkt A=0,-1;

  • f-1=-12-2·-1=1+2=3, to punkt B=-1,3 należy do wykresu funkcji f;

  • f2=22-2·2=0, to do wykresu funkcji f należy punkt 2,0, a zatem punkt C=2,1 nie należy do tego wykresu;

  • f4=42-2·4=8, to punkt D=4,8 należy do wykresu funkcji f.