Co jest potrzebne, aby wakacje były udane? Większości z nas wystarczy: piękna pogoda, ciepła woda w czystym morzu, atrakcyjne krajobrazy, efektowne zabytki oraz smaczne i zdrowe jedzenie. To wszystko znajdziesz nad Morzem Śródziemnym.
RjVfUc7eAAjGz
Aby zrozumieć poruszane w tym materiale zagadnienia, przypomnij sobie:
jaki jest związek między wysokością Słońca nad horyzontem a klimatem,
jakie warunki panują w podzwrotnikowej strefie klimatycznej,
jaki jest związek między klimatem a warunkami życia w danym regionie świata.
Twoje cele
Opiszesz warunki klimatyczne strefy śródziemnomorskiej.
Wyjaśnisz, dlaczego kraje śródziemnomorskie są uważane przez ludzi za atrakcyjne miejsce zamieszkania.
iSUZUUccrb_d5e249
1. Krajobraz śródziemnomorski
W strefie klimatu podzwrotnikowego, w pobliżu szerokości geograficznej 40°N i 40°S panuje specyficzny klimat nazywany śródziemnomorskim. Jego nazwa pochodzi od Morza Śródziemnego, choć podobne warunki klimatyczne panują także w innych regionach świata. Klimat śródziemnomorski występuje nad morzem lub oceanem, ale jedynie tam, gdzie powietrze nie jest zbyt wilgotne.
W klimacie śródziemnomorskim wyróżniamy dwie pory roku (trwające 6 miesięcy). Lato jest słoneczne, ciepłe i suche – o tej porze roku nie występują deszcze. Zima jest łagodna, temperatura powietrza nie spada poniżej 0 °C, ale często pada deszcz. Klimat śródziemnomorski jest komfortowy w odczuciu większości ludzi oraz sprzyja rozwojowi rolnictwa. Częstym elementem krajobrazu śródziemnomorskiego są góry. Ze względu na niższą temperaturę powietrza zimowe opady w górach mogą pozostawić niewielką pokrywę śnieżną.
R8fEKV0wX1fpi1
RcmzuU27cyF8M
1
Ćwiczenie 1
Porównaj przebieg pór roku w Polsce i nad Morzem Śródziemnym. Wypisz różnice i podobieństwa.
RW2AIYQrFlX0l
Przypomnij sobie wiadomości o porach roku w Polsce, temat: Zmiany pogody.
Porównanie pór roku w Polsce i nad Morzem Śródziemnym.
Różnice:
w Polsce mamy 4 pory roku, w klimacie śródziemnomorskim – 2;
latem nad Morzem Śródziemnym praktycznie nie pada deszcz;
nad Morzem Śródziemnym zima jest łagodna, temperatura nie spada poniżej 0 °C, w Polsce spada poniżej 0 °C;
w Polsce zimą pada śnieg, nad Morzem Śródziemnym deszcz.
Podobieństwa:
długość trwania dnia i nocy w ciągu roku.
iSUZUUccrb_d5e296
2. Turystyka w basenie Morza Śródziemnego
Tereny położone w strefie klimatu śródziemnomorskiego są chętnie odwiedzane przez turystów. Turystyce na pewno sprzyjają warunki naturalne. Klimat jest łagodny i stwarza warunki do plażowania oraz kąpieli w ciepłych wodach morskich od wiosny do jesieni, a do zwiedzania przez cały rok. W okresie zimowym można dodatkowo korzystać z ośrodków narciarskich leżących w pobliskich górach. W krajobrazie śródziemnomorskim warto podziwiać zarówno obiekty pochodzenia naturalnego, jak i dzieła rąk człowieka.
Atrakcyjność turystyczna regionu wiąże się niewątpliwie z jego niezwykłą historią. Wokół Morza Śródziemnego rozwinęły się najważniejsze starożytne cywilizacje. Tu rozwijała się kultura Egiptu, starożytnej Grecji i starożytnego Rzymu, tworząc podstawy nauki, kultury i sztuki współczesnej Europy. Naukę i sztukę rozwijali także Arabowie i Turcy. Wschodnie wybrzeża Morza Śródziemnego były miejscem narodzin trzech ważnych religii: judaizmu, chrześcijaństwa, islamu. Wzajemne wpływy wszystkich kultur i religii sprawiły, że rejon Morza Śródziemnego jest unikalny pod względem liczby zabytków.
R1CCffYLweuoE
RcqRRlka2kKlV
R17PKPSFlsllQ
RtQyqzMCCLDPN
R11Zxy627FvjY
R1RJ9IpZ0SknG
Rc2uVr1mtf8YG
1
Ćwiczenie 2
Opisz dwa wybrane zabytki z rejonu Morza Śródziemnego.
RmFdRnLgGuswO
Przeczytaj uważnie rozdział 2. Turystyka w basenie Morza Śródziemnego.
Egipskie Piramidy w Gizie należą do tzw. siedmiu cudów świata. To kilka budowli (piramid) o charakterystycznym kształcie ostrosłupa. Pełnią funkcję grobowców faraonów.
Akropol w Atenach to ruiny miasta na wysokim wzgórzu. Charakterystycznym obiektem jest świątynia poświęcona Atenie, mitologicznej greckiej bogini mądrości, sztuki, sprawiedliwej wojny oraz opiekunka miast, m.in. Aten.
Ciekawostka
Zarówno stosowany przez nas oraz większość innych krajów świata alfabet łaciński, jak i zestaw cyfr arabskich oraz cyfr rzymskich powstały w kulturach basenu Morza Śródziemnego.
Ciekawostka
Istotnym walorem turystycznym regionu śródziemnomorskiego jest specyficzna kuchnia – smaczna i zdrowa. Wykorzystuje się w niej warzywa, owoce cytrusowe i winogrona. Wytwarza się tam największą różnorodność serów i win. Na stołach goszczą ryby i wszelkie owoce morza. Potrawy uzupełniają aromatyczne przyprawy i oliwa. Znane w Polsce takie potrawy, jak pizza i kebab, powstały również nad Morzem Śródziemnym.
Ważne!
Cały region Morza Śródziemnego jest aktywny sejsmicznieaktywność sejsmicznaaktywny sejsmicznie, co znaczy, że częste są tu trzęsienia ziemi. Istnieją tu także czynne wulkanywulkanwulkany, np. Etna, Wezuwiusz, Stromboli we Włoszech czy Santoryn w Grecji. Obecność wulkanów jest zagrożeniem dla pobliskich miejscowości, jednak to właśnie one odpowiadają za żyzność gleby. Popiół wulkaniczny jest bowiem doskonałym naturalnym nawozem.
RrWAZQeRu3YuQ
Wpływ turystyki na środowisko
Ze względu na atrakcyjność regionu Morza Śródziemnego, wzdłuż wybrzeża stale rozwija się przemysł turystyczny, na który składają się m.in.: bogata baza noclegowa i gastronomiczna, infrastruktura transportowa oraz baza towarzysząca (liczne kąpieliska, przystanie jachtowe, korty tenisowe, pola golfowe, kina, teatry, dyskoteki i kasyna). Niestety gwałtowny rozwój turystyki w basenie Morza Śródziemnego wpływa negatywnie na środowisko naturalne, m.in. poprzez zanieczyszczenie wody i powietrza, degradację gleby, zwiększenie ilości odpadów, hałas, zmiany w krajobrazie oraz zanik bioróżnorodności.
RtS82N8HNOAm2
iSUZUUccrb_d5e363
Podsumowanie
Klimat śródziemnomorski występuje na różnych kontynentach, w Europie w basenie Morza Śródziemnego.
Lato w klimacie śródziemnomorskim jest gorące i suche.
Zima w klimacie śródziemnomorskim jest ciepła i deszczowa.
Obszary z klimatem śródziemnomorskim są szczególnie atrakcyjne dla turystów ze względu na słoneczną pogodę, wysoką temperaturę wody w morzu i dużą ilość ciekawych zabytków.
Praca domowa
1
Ćwiczenie 3
Przedstaw walory turystyczne wybrzeża śródziemnomorskiego. Opisz, jak turystyka może wpłynąć na ten obszar.
R3KHqXZQIlPiM
Przypomnij sobie, jakie cechy ma klimat śródziemnomorski i w jaki sposób wykorzystuje to przemysł turystyczny.
Na wybrzeżu śródziemnomorskim od wiosny do jesieni panują doskonałe warunki do odpoczynku: jest ciepło, dni są słoneczne. Woda w morzu jest przyjemnie ciepła. Dodatkowo jest to rejon bogaty w zabytki kultury oraz ciekawy przyrodniczo. Dlatego wzdłuż wybrzeża rozwija się przemysł turystyczny, na który składają się: pensjonaty oferujące noclegi, bary i restauracje, mariny, wypożyczalnie sprzętu, transport. Gwałtowny rozwój turystyki w basenie Morza Śródziemnego wpływa negatywnie na środowisko naturalne m.in. poprzez zanieczyszczenie morza, powietrza (wzmożony transport), nadmierne zużycie wody słodkiej, wytwarzanie ogromnych ilości śmieci, zmiany w krajobrazie (nieestetyczne budynki), niszczenie środowiska życia i rozmnażania organizmów, co prowadzi do wymierania organizmów.
Słownik
Akropol
Akropol
w starożytnej Grecji: część miasta położona na wzgórzu
aktywność sejsmiczna
aktywność sejsmiczna
zjawisko występowania trzęsień ziemi, ma miejsce głównie na granicach płyt tektonicznych
Koloseum
Koloseum
amfiteatr w Rzymie, zbudowany 75–82 r.; ogromna budowla eliptyczna z widownią (ok. 50 tys. miejsc), z czterema galeriami komunikacyjnymi oraz areną z systemem podziemnych korytarzy; w Koloseum odbywały się m.in. walki gladiatorów
piramida egipska
piramida egipska
monumentalna budowla (grobowiec) w kształcie zbliżonym do czworobocznego ostrosłupa o podstawie kwadratowej
Samarytanie
Samarytanie
niewielka semicka grupa etniczno‑religijna, do której należą potomkowie mieszkańców starożytnej Samarii i imigrantów z Mezopotamii
wulkan
wulkan
miejsce wydobywania się na powierzchnię Ziemi produktów erupcji: lawy (wulkan lawowy), materiałów piroklastycznych (wulkan pyłowy, szlakowy) oraz gazów wulkanicznych (wulkan gazowy)