Miłość poza grób… Romeo i Julia – najsłynniejsi kochankowie świata

Znajdź w wypowiedzi chóru fragmenty, które mówią o rozgrywających się wydarzeniach. Zwróć uwagę na bohaterów utworu oraz miejsce zdarzeń.

Przytoczona w Prologu wypowiedź chóru zdradza, że utwór opowiadać będzie o dwóch zwaśnionych rodzinach, które pogodzą się dopiero w obliczu śmierci ich dzieci. Chór wspomina również o miejscu wydarzeń, Weronie, a także o długości spektaklu.

Zastanów się, czy podanie informacji o przebiegu akcji już na początku utworu jest zaletą czy wadą.

Podanie na początku utworu informacji ujawniającej treść sztuki może zniechęcać odbiorcę do dalszej lektury.

Podanie na początku utworu informacji ujawniającej treść sztuki może zaciekawić i zachęcić odbiorcę do poznania szczegółów historii.

Skorzystaj z egzemplarza Romea i Julii. Zwróć uwagę na początek każdego aktu.

W dramacie Romeo i Julia pojawiają się dwie wypowiedzi chóru - w prologu aktu I oraz II.

Przeczytaj ponownie powyższy fragment, zwracając uwagę na momenty, w których Romeo mówi o zbliżających się wydarzeniach i śmierci.

U Romea pojawiają się złe przeczucia, co możemy odczytać ze słów: 'Bo moja dusza przeczuwa, że jakiś/Łańcuch wydarzeń, wśród gwiazd jeszcze skryty,/Będzie miał pierwsze złowrogie ogniwo/W tym dniu (...)' oraz 'I że mojemu nieznośnemu życiu/Położy wkrótce kres przedwczesny zgon'.

Skorzystaj z egzemplarza Romea i Julii i wyszukaj sceny 1. oraz 5. w akcie III. Zwróć uwagę na wypowiedzi, w których bohaterowie mówią o losie lub śmierci.

W utworze możemy odnaleźć następujące wypowiedzi, które zapowiadają tragiczne wydarzenia:

• 'Dzień ten fatalny więcej takich wróży;
  Gdy się raz zacznie złe, zwykle trwa dłużej.' (Romeo, akt III, scena 1.);

• 'Jestem igraszką losu!' (Romeo, akt III, scena 1.);

• 'Boże! przeczuwam jakąś ciężką dolę;
  Wydajesz mi się teraz tam na dole
  Jak trup, z którego znikły życia ślady.
  Czy mię wzrok myli? Jakiżeś ty blady!' (Julia do Romea, akt III, scena 5.)

Przypomnij sobie twoją odpowiedź z zadania 6. Zastanów się, jak zachowują się te postaci i w jaki sposób podchodzą do swoich przeczuć.

Kwestie te wypowiadane są przez Romea i Julię, którzy przeczuwają zbliżające się nieszczęście. Ich zachowanie pokazuje, że pomimo złych przeczuć, są w stanie poświęcić swoje życie w imię miłości.

Przypomnij sobie, jaki był status majątkowy Parysa.

Państwo Capuletti pragnęli wydać córkę za Parysa, ponieważ posiadał on duży majątek, który po ślubie połączyłby się z majątkiem rodziny Julii.

Przypomnij sobie treść sceny 3. z aktu I oraz sceny 5. z aktu III. Zwróć uwagę na to, co mówią pan i pani Capuletti.

Początkowo matka Julii w rozmowie z córką prosi ją, aby spróbowała zakochać się w Parysie na przyjęciu. Kiedy dziewczyna poznaje Romea, nie jest w stanie wykonać woli rodziców. Pan i pani Capuletti podkreślają, jak wielki majątek ma Parys i skąd pochodzi, jednocześnie zarzucając Julii niewdzięczność. Dla rodziców ważniejsze jest zapewnienie córce dostatniej przyszłości niż małżeństwo z miłości.

Przypomnij sobie rozmowę Julii z matką ze sceny 3. w akcie I oraz jej rozmowę z rodzicami ze sceny 5. z aktu III.

Julia przed poznaniem Romea jest posłuszna i przyjmuje decyzję matki bez sprzeciwu. Poznanie Romea i zakochanie się w nim sprawia, że dziewczyna postanawia odmówić rodzicom i nie zgadza się na aranżowane zamążpójście, argumentując decyzję brakiem miłości do Parysa.

Przypomnij sobie zachowanie Julii oraz jej rozmowy z rodzicami przed i po poznaniu Romea.

Przed poznaniem Romea Julia była cicha i nieśmiała. Słuchała rodziców, była im posłuszna i zgadzała się z ich każdą decyzją. Po przyjęciu dziewczyna zmienia się i staje się pewna siebie, odważna, zbuntowana i dojrzała. Nie pozwala, aby rodzice decydowali o jej przyszłości i sprzeciwia im się, nie zważając na czekające ją konsekwencje.

Zastanów się, czy rodzice Julii traktowali ją jak sobie równą.

Matka Julii, która jest podekscytowana wizją jej ślubu z Parysem, reaguje oburzeniem na sprzeciw córki i stara się ją przestraszyć, mówiąc o gniewie ojca. Ten natomiast, po usłyszeniu odmowy córki, wybucha złością i nie traktuje jej z szacunkiem - przedrzeźnia, wypomina niewdzięczność, podkreśla niewiedzę i młody wiek. Jest jednak przekonany, że córka poślubi Parysa, ponieważ wie, że ma nad nią władzę. Reakcja rodziców na odmowę Julii ukazuje odbiorcy, że w rodzinie Capulettich to mężczyzna podejmuje decyzje dotyczące jego najbliższych, nie przejmując się często ich zdaniem.

Przypomnij sobie treść sceny 3. aktu II.

Ojciec Laurenty pobłogosławił związek Julii i Romea, ponieważ zobaczył, że łączy ich miłość. Miał także nadzieję, że ślub młodych pogodzi zwaśnione ze sobą rody.

Przypomnij sobie, jaką rolę w życiu Romea i Julii odegrał ojciec Laurenty.

Zaletami ojca Laurentego była wiara w miłość młodych kochanków i chęć pogodzenia skłóconych ze sobą rodów, o czym wspomniał w rozmowie z Romeem:
'Jeden i jeden tylko wzgląd mię skłania:
To jest, że może z tego zawiązania
Wyniknie węzeł, który wasze rody
Zawistne złączy w piękny łańcuch zgody'.

Mężczyzna martwił się również o dusze Romea i Julii:
'Oby ten święty akt był miły niebu
I przyszłość smutkiem nas nie ukarała',
a także dbał o zdrowie psychiczne Romea, próbując zachęcić go do filozofii:
'Dam ci broń przeciw temu wyrazowi;
Balsamem w przeciwnościach — filozofia;
W tej więc otuchę czerp, będąc wygnanym'.

Zakonnik był również troskliwy, opiekuńczy, odpowiedzialny za innych oraz wrażliwy.

Ojciec Laurenty posiadał również wady. Mężczyzna był skryty i nieuczciwy, ponieważ pomógł Julii oszukać rodzinę i upozorował jej śmierć:
'Stój, córko! Mam ja w myśli pewien środek,
Wymagający równie rozpaczliwej
Determinacji, jak jest rozpaczliwe
To, czemu chcemy zapobiec. Jeżeli,
Dla uniknięcia małżeństwa z Parysem,
Masz siłę woli odjąć sobie życie,
To się odważysz snadź na coś takiego,
Co będąc tylko podobnym do śmierci
Uwolni cię od hańby, jakiej chciałaś
Ujść przez zadanie jej sobie naprawdę.
Masz–li odwagę, toć wskażę ten środek.'

Ponadto był nieczuły na uczucia innych, ponieważ nie wyprowadził rodziny Julii z błędu, nawet gdy widział rozpacz rodziców:
'Przestańcie! Rozpacz nie leczy rozpaczy.
Nadobne dziecię to było własnością
Zarówno nieba, jak i waszą, niebo
Zabrało swoją część; tym lepiej dla niej,
Wyście nie mogli waszej części ziemskiej
Ustrzec od śmierci, ale część jej lepszą
Niebo zachowa w wiekuistym życiu.'

Przeczytaj ponownie pierwszą kwestię wypowiedzianą przez Romea. Zwróć uwagę na to, co Romeo mówi na temat wyglądu Julii.

Romeo wielbi urodę swej wybranki, co możemy zobaczyć we fragmentach, w których Romeo chwali:

• Julię: 'Cóż za światło błysło w oknie?/To brzask na Wschodzie, a słońcem jest Julia!';

• karnację Julii: 'Jasność tej twarzy przyćmiłaby gwiazdy,/Jak światło dzienne gasi światło lamp';

• oczy Julii: 'Za to jej oczy w niebie takie blaski/Słałyby poprzez powietrzne regiony,/Że ptak, światłością niezwykłą zmylony,/Śpiewałby w nocy'.

Zastanów się, o czym mówi Julia w kwestii, która rozpoczyna się od słów: 'Romeo! Czemuż ty jesteś Romeo!'.

Julia w rozmowie z Romeem wyjawia, że martwi ją pochodzenie ukochanego. Zdaje sobie sprawę z konfliktu dzielącego rodziny Montecchich i Capulettich. Wie, że łączące ich uczucie jest zakazane i czeka ich wiele wyrzeczeń.

Przypomnij sobie, dlaczego Romeo i Julia rozmawiają o posłańcu.

Zakochani podejmują decyzję o ślubie. Spontanicznie decydują się na małżeństwo, nie zważając na czekające ich konsekwencje oraz konflikt pomiędzy ich rodzinami.

Przypomnij sobie dzieła literackie lub filmowe, w których kochankowie znaleźli sposób, aby po śmierci połączyć się w jedność.

Motyw śmierci kochanków pojawia się m.in. w Dziejach Tristana i Izoldy Józefa Bediera oraz filmie Titanic (1997) w reżyserii Jamesa Camerona.