Sejm bez tajemnic
Wirtualny spacer po Sejmie
Sejm Rzeczypospolitej Polskiej
W Polsce przedrozbiorowej miejscem obrad Sejmu były siedziby królewskie. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku zaczęto szukać nowego, samodzielnego gmachu dla odradzającego się polskiego sejmu. Brano pod uwagę kilka siedzib, jednak ostatecznie postanowiono zaadoptować budynek dawnej średniej szkoły żeńskiej Instytutu Aleksandryjsko‑Maryjskiego przy ul. Wiejskiej w Warszawie. Ta antypolska szkoła została kilka lat wcześniej ewakuowana do Rosji.
Rozpoczęto przebudowę budynku i już 10 lutego 1919 roku odbyło się w nim pierwsze posiedzenie Sejmu II Rzeczypospolitej, kilka dni później uchwalano Małą Konstytucję, a Józefowi Piłsudskiemu przyznano tytuł Naczelnika Państwa.
W 1925 roku rozpoczęła się rozbudowa budynku sejmu według projektu Kazimierza Skórewicza. Dobudowano amfiteatralną Salę Posiedzeń oraz Dom Poselski.
Wojna poważnie uszkodziła sejmowe zabudowania, nieznacznie ucierpiał jedynie Dom Poselski. Do końca 1947 roku wyburzono XIX‑wieczne budynki i odbudowano Salę Posiedzeń.
Zaprojektowanie nowego kompleksu sejmowego powierzono znanemu architektowi, Bohdanowi Pniewskiemu. W latach 1949‑1952 powstały nawiązujące do architektury renesansu budynki obłożone białym piaskowcem.
Pomnik Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej
Zwiedzanie budynku Sejmu powinno rozpoczynać oddanie hołdu żołnierzom Armii Krajowej i Polskiego Państwa Podziemnego. Usytuowanie pomnika w pobliżu parlamentu podkreśla ciągłość państwa polskiego, którego najważniejsze instytucje, pomimo okupacji, ani na jeden dzień nie przerwały swojej działalności. Abstrakcyjna forma pomnika – wysoki na 32 metry obelisk – nie narzuca jednej interpretacji. Każdy może pokusić się o własną. Dumnie wygląda na nim kotwica, znak Polski Walczącej, który w czasie okupacji i powstania dodawał otuchy, był świadectwem Polski, która się nie poddała. Obok, na wykonanych ze strzegomskiego marmuru tablicach umieszczono nazwy wszystkich instytucji i przywódców Polski Podziemnej.
Laski marszałkowskie
Tuż przy wejściu do Sejmu znajduje się gablota z dawnymi laskami marszałkowskimi. Miały one od zawsze dwojakie przeznaczenie: z jednej strony symboliczne – jako znak władzy i godności marszałka, z drugiej strony praktyczne – uderzając laską w podłogę, marszałek starał się uspokoić zbyt rozdyskutowanych posłów. „Dzień cały nieszczęśliwy był, bo trzy laski marszałkowskie złamały się, gdy nimi bił o ziemię, aby się uciszyli” – opisywał pisarz i publicysta Stanisław Konarski w dziele „O skutecznym rad sposobie”. Nic więc dziwnego, że tak niewiele lasek zachowało się do naszych czasów. Dziś trzykrotne uderzenie laską marszałkowską w podłogę otwiera i zamyka obrady Sejmu i Senatu. Obok gabloty znajduje się tablica upamiętniająca wizytę papieża Jana Pawła II w polskim parlamencie 11 czerwca 1999 roku.
Sala Kolumnowa - wejście
Ta olbrzymia, prostokątna sala o powierzchni 600mIndeks górny 22 nazwę zawdzięcza dwóm rzędom kolumn. Zachwyca niezwykłą posadzką zdobioną rozetami z wielobarwnych marmurów i ich odbiciem w postaci stiukowych ozdób na suficie. Charakterystycznym elementem wnętrza są kryształowe kandelabry. Po przywróceniu senatu w 1989 roku przez dwa lata Sala Kolumnowa była miejscem obrad izby wyższej parlamentu.
Tablice pamiątkowe
Z drugiej strony hallu (na pierwszym piętrze) znajdują się tablice ku czci poległych w czasie II wojny światowej parlamentarzystów: „Sejm Rzeczypospolitej oddaje głęboki hołd swoim poprzednikom, posłom II Rzeczypospolitej, którzy oddali życie za Polskę”. Na sąsiedniej ścianie znajduje się tablica upamiętniająca marszałka Sejmu, Macieja Płażyńskiego i 18 parlamentarzystów, zginęli tragicznie w katastrofie smoleńskiej.
Sala Posiedzeń - transmisje tv
Z prawej strony sejmowego balkonu (stojąc przodem do mównicy) ulokowali się operatorzy telewizyjni. To z tego miejsca najczęściej filmowane są debaty poselskie. Wyjście najbliższymi drzwiami przenosi nas w strefę niemal całkowicie opanowaną przez dziennikarzy. Tu na kanapie czekają oni na wypowiedzi posłów, konferencje prasowe, przygotowują relacje. To najlepszy punkt obserwacyjny, pozwala dostrzec, czy korytarzem sejmowym lub głównym wejściem wchodzi poseł, którego wypowiedź w tym dniu byłaby interesująca. Do budynku Senatu można przejść okazałym korytarzem. Po obu jego stronach usytuowane są sale, w których obradują komisje sejmowe. Noszą one imiona marszałków Sejmu: Wojciecha Trąmpczyńskiego, Ignacego Daszyńskiego, Macieja Rataja. W górnym hallu, przy barierce, organizowane są konferencje prasowe, najczęściej ad hoc, w celu skomentowania wydarzenia, odniesienia się do zarzutów. Posłowie mają wówczas za plecami wspaniałą panoramę. Widać przestrzeń podzieloną smukłymi kolumnami, charakterystyczną marmurową posadzkę, okazałe schody z ozdobną balustradą zakończoną mosiężną poręczą w kształcie węża.
Sala Posiedzeń
Sala Posiedzeń powstawała przez niemal trzy lata, od maja 1925 r. do marca 1928 r. Projektant Kazimierz Skórewicz doglądał wykonania wszystkich szczegółów wystroju. Kształt sali, zdobiące ją marmury, imponujące kolumny podtrzymujące sklepienie i wspaniały sufit ze świetlikiem najlepiej podziwiać właśnie z wysokości pierwszego piętra, czyli z balkonu dla gości i dziennikarzy. Warto powędrować na miejsce przeznaczone dla prezydenta RP (usytuowane z lewej strony, jeśli stoimy przodem do mównicy). Tu zasiada pierwsza osoba w państwie, kiedy przysłuchuje się ważnym debatom lub słucha przemówień zaproszonych gości, na przykład w 1994 roku Billa Clintona, prezydenta Stanów Zjednoczonych, a w czerwcu 1999 roku - papieża Jana Pawła II.
Sala Posiedzeń - wejście dla rządu
Przedstawiciele rządu mogą obserwować obrady Sejmu z niewielkiego podwyższenia. Ich ławy znajdują się blisko mównicy z lewej strony (jeśli stoimy do niej przodem), tak aby mogli szybko się na niej znaleźć oraz odpowiedzieć na pytania i interpelacje posłów.
Sala Posiedzeń - fotel Marszałka
Marszałek kieruje pracami Sejmu, stoi na straży jego godności i praw. Miejsce, które zajmuje w Sali Posiedzeń, odzwierciedla jego wyjątkową pozycję, a przy tym umożliwia ogarnięcie wzrokiem całej sali, będąc jednocześnie widocznym dla wszystkich posłów.
Sala Posiedzeń - ławy sejmowe
Fotele, stoły, mównicę i balustradę wykonano z drewna dębowego według projektów Stefana Sienickiego, płaskorzeźby na mównicy zaprojektował Aleksander Żurakowski. Z bliska łatwo dostrzec, jak rzetelnie i pieczołowicie zostały wykonane wszystkie meble Sali Posiedzeń.
Stanowiska dziennikarzy
W górnym hallu, przy barierce, organizowane są konferencje prasowe, najczęściej ad hoc, w celu skomentowania wydarzenia, odniesienia się do zarzutów. Posłowie mają wówczas za plecami wspaniałą panoramę. Widać przestrzeń podzieloną smukłymi kolumnami, charakterystyczną marmurową posadzkę, okazałe schody z ozdobną balustradą, zakończoną mosiężną poręczą w kształcie węża.
Sejm Dzieci i Młodzieży
Od ponad dwudziestu lat, raz do roku, 1 czerwca w Dzień Dziecka, władzę w Sejmie przejmuje młode pokolenie. Sejm Dzieci i Młodzieży także składa się z 460 posłów (16 województw otrzymuje liczbę mandatów proporcjonalną do liczby uczniów w gimnazjach i liceach). Obrady odbywają się w Sali Posiedzeń, jednak wcześniej, zgodnie z obowiązującymi procedurami, młodzi „parlamentarzyści” przygotowują w komisjach sejmowych projekt uchwały.
Zgodnie z zapisami Konstytucji RP to naród sprawuje najwyższą władzę w państwie przez swoich przedstawicieli wybieranych do Sejmu RP i Senatu RP. Te dwie instytucje są władzą ustawodawczą w naszym kraju.
W Sejmie Rzeczypospolitej Polskiej zasiada 460 posłów. Wszyscy obywatele posiadający prawa wyborcze mogą głosować w wyborach powszechnych, równych, bezpośrednich i proporcjonalnych, w głosowaniu tajnym.
Do wzięcia udziału w wyborach uprawniony jest obywatel Polski po ukończeniu 18 roku życia – jest to czynne prawo wyborcze. O mandat poselski mogą ubiegać się osoby po ukończeniu 21 lat, nazywamy to biernym prawem wyborczym.
Kadencja Sejmu trwa cztery lata.
Polska podzielona jest na 41 okręgów wyborczych, z każdego zostaje wybranych
od 7 do 21 posłów, w zależności od liczby mieszkańców.
Uczestnictwo w wyborach nie jest obowiązkowe.
Poznaj swojego posła
Jakość naszego życia w dużej mierze zależy od jakości pracy parlamentu. Spójne, jednoznaczne przepisy, bez luk, bez możliwości rozmaitej interpretacji ułatwiają życie. Skomplikowane, zawiłe prawo stwarza możliwości do nadużyć i korupcji.
Dlatego należy bacznie przyglądać się pracy parlamentarzystów. To nasi reprezentanci!
Sprawdź, jak nazywa się poseł obecnej kadencji, który został wybrany w twoim okręgu wyborczym. Ile ma lat, kim jest z zawodu, jakie zdobył wykształcenie? Warto zapoznać się z dorobkiem zawodowym, społecznym i politycznym posła, a nawet dowiedzieć się, jakim majątkiem dysponuje. Informacje na ten temat zamieszczono na stronach sejmu: www.sejm.gov.pl
Znajdź na stronie internetowej sejmu projekty ustaw, które ostatnio zainicjowano. Wyszukaj wśród nich projekt, który was najbardziej interesuje. Przedstaw krótko, czego dotyczy, kto jest jego autorem, jak wygląda proces legislacyjny w Polsce.
Przegląd projektów ustaw, którym został nadany bieg: https://www.sejm.gov.pl/Sejm9.nsf/page.xsp/przeglad_projust
Wniesione projekty ustaw, którym jeszcze nie został nadany nr druku: https://www.sejm.gov.pl/Sejm10.nsf/agent.xsp?symbol=PROJNOWEUST&NrKadencji=10&Kol=D&Typ=UST
Na stronie www.sejm.gov.pl znajdź informacje o posłach z twojego regionu.
Jakie inicjatywy i projekty zostały przeprowadzone przez nich w twojej okolicy w ostatnim czasie? Jakiej działalności od swojego przedstawiciela w parlamencie oczekiwałbyś w obrębie swojego miejsca zamieszkania?
Jak piekarz z Legnicy zmienił prawo
Piekarz w Legnicy przez szesnaście lat wypiekał chleb, a bochenki, których nie udało mu się sprzedać, oddawał bezpłatnie ubogim i bezrobotnym. Okazało się jednak, że jest to niezgodne z prawem, które nakazywało producentom oddającym żywność płacić podatek dochodowy i VAT w takiej samej wysokości, jak od sprzedanego towaru. Urząd skarbowy naliczył gigantyczną karę wynoszącą ponad 200 tysięcy złotych.
Właściciel piekarni stał się niewypłacalny. Nie był w stanie zapłacić kary, więc odwołał się do sądu. Sprawa trwała ponad sześć lat i toczyła się przed Wojewódzkim, a następnie Naczelnym Sądem Administracyjnym. Piekarz przegrał sprawę, bo według sądu pod pretekstem rozdawania pieczywa zaniżał przed fiskusem liczbę sprzedanego pieczywa.
Udowodniono mu również nieprawidłową ewidencję podatkową. W zasadzie piekarz stał się niesłusznie symbolem „niesprawiedliwości fiskusa”.
Jednak sprawa ta miała też pozytywny wymiar. Dyskusja, która rozgorzała wokół sprawy, skłoniła parlamentarzystów do zmiany prawa. Od kilku lat żywność przekazywana organizacjom pożytku publicznego jest zwolniona z opodatkowania VAT i podatku dochodowego.
Jaka będzie Polska – zależy też od Ciebie!
W Polsce frekwencja wyborcza jest zazwyczaj bardzo niska. W wyborach parlamentarnych w 2015 roku wyniosła 50,92 proc., a rok wcześniej do Parlamentu Europejskiego – zaledwie 24 proc. A przecież wybierając swoich przedstawicieli do władzy ustawodawczej, mamy wpływ na stan państwa. To parlamentarzyści decydują o wydawaniu publicznych pieniędzy, o wysokości podatków, o organizacji służby zdrowia czy o reformie szkolnictwa.
Wyobraź sobie dwa kraje:
Kraj Seniorów, w którym w wyborach mogą głosować ludzie po 40 roku życia.
Kraj Młodzieży, w którym mogą głosować tylko ludzie pomiędzy 18 a 30 rokiem życia.
Poniżej zaprezentowano tabelkę, która może odzwierciedlać przykładowe aspekty życia. Możesz zaproponować swój wariant tabeli.
Przeznaczmy podatki na: | Kraj Seniorów | Kraj Młodzieży |
---|---|---|
Wysokie emerytury | ||
Luksusowe domy opieki społecznej | ||
Szpitale geriatryczne | ||
Dopłaty do wczasów dla emerytów | ||
Darmowe bilety na basen dla osób po 60 roku życia | ||
Stypendia dla uczniów i studentów | ||
Dopłaty do staży | ||
Dopłaty do wakacyjnych wyjazdów młodzieży do UE | ||
Dopłaty do kredytów dla młodych małżeństw | ||
Darmowe żłobki i przedszkola |
To oczywiście political fiction [czyt. politikal fikszyn], jednak pokazuje, dlaczego tak ważne jest, aby każda grupa społeczna miała w sejmie swoich reprezentantów, posiadających odpowiednie kompetencje, rozumiejących racje, interesy i aspiracje poszczególnych części polskiego społeczeństwa. Potrzeby ludzi w różnym wieku, pracujących w różnych zawodach, z wykształceniem lub bez, są odmienne. Dlatego chodźcie na wybory!
Frekwencja w wyborach parlamentarnych, samorządowych, prezydenckich i referendach w latach 1989‑2002:
1989 - Wybory parlamentarne: 62,7%
1990 - Wybory samorządowe: 42,3%
1990 - Wybory prezydenckie: 60,6%
1991 - Wybory parlamentarne: 43,2%
1993 - Wybory parlamentarne: 52,1%
1994 - Wybory samorządowe: 33,8%
1995 - Wybory prezydenckie: 64,7%
1996 - Referenda ogólnokrajowe: 32,4%
1997 - Referenda ogólnokrajowe: 42,9%
1997 - Wybory parlamentarne: 47,9%
1998 - Wybory samorządowe: 45,4%
2000 - Wybory prezydenckie: 61,1%
2001 - Wybory parlamentarne: 46,3%
2002 - Wybory samorządowe: 44,2%
Frekwencja w wyborach parlamentarnych, samorządowych, prezydenckich i referendach w latach 2003‑2015:
2003 - Referenda ogólnokrajowe: 58,9%
2004 - Wybory do PE: 20,9%
2005 - Wybory parlamentarne: 40,6%
2005 - Wybory prezydenckie: 49,8%
2006 - Wybory samorządowe: 46%
2007 - Wybory parlamentarne: 53,9%
2009 - Wybory do PE: 24,5%
2010 - Wybory prezydenckie: 54,9%
2010 - Wybory samorządowe: 47,3%
2011 - Wybory parlamentarne: 48,9%
2014 - Wybory do PE: 23,8%
2014 - Wybory samorządowe: 47,4%
2015 - Wybory prezydenckie: 49%
2015 - Referenda ogólnokrajowe: 7,8%
Frekwencja w wyborach w latach 2015‑2020:
2018 - Wybory samorządowe: 54,9% (I tura), 48,83% (II tura)
2019 - Wybory parlamentarne: 61,74%
2019 - Wybory do PE: 45,68%
2020 - Wybory prezydenckie: 64,51% (I tura), 68,18% (II tura)