Epitet, Rym oraz Wyrażenie Dźwiękonaśladowcze, czyli Onomatopeja, już ci się przedstawili. Pora poznać następnego członka rodziny środków stylistycznych. Często pomaga poetom, gdy opisują jakieś przedmioty, zjawiska lub postaci i chcą wskazać na ich podobieństwo do czegoś innego. Dowiedz się, kto to taki.
Zapoznaj się z animacją i wypisz pary wyrazów połączonych w porównaniu.
Odpowiedz na poniższe pytania.
O jakich zwierzętach mówi Porównanie?
Dlaczego ulubionymi zwierzętami Porównania jest jak i kameleon? Wyjaśnij, jak rozumiesz ten żart językowy.
Jakich słów użyjesz, żeby utworzyć porównanie? Jakie to części mowy?
Skonstruuj porównania, dopisz brakujące rzeczowniki – nazwy zwierząt.
Skacze na drzewach jak...
Powolny jak...
Skrzeczy jak...
Wierny jak...
Głodny jak...
Wyciąga szyję jak...
Łagodny jak...
W poniższej zwrotce wiersza Igora Sikiryckiego Zoologiczny talent
ktoś zamienił nazwy zwierząt. Przepisz wersy i wpisz właściwe wyrazy.
A teraz sprawdź, jak wiersz brzmi w oryginale. Słuchając, policz, ile zwierząt w nim występuje.
Przeczytaj lub posłuchaj poniższy wiersz i policz, ile zwierząt w nim występuje.
Igor Sikirycki
Pisarz, poeta, dziennikarz i spiker radiowy. Współpracował z łódzkim Teatrem Lalek „Arlekin” oraz z czasopismami dla dzieci: „Płomykiem” i „Płomyczkiem”. Przetłumaczył na język polski wiele baśni, m.in. „Konika Garbuska”. Aktywnie działał w Towarzystwie Przyjaciół Dzieci i był kawalerem Orderu Uśmiechu.
Zoologiczny talentJacek odważny jest jak lew
i w wodzie czuje się jak ryba.
Jak jeleń biega pośród drzew,
a z trampoliny jak ptak śmiga.Po płotach łazi niby kot,
jak czapla zręcznie ryby łowi,
a gdy zaśpiewa, gotów w lot
dorównać głosem słowikowi.Nagrodę chłopcu za to dać
z pewnością byłoby już można,
gdyby nie pysznił się jak paw
i mniej uparty był od kozła.
Igor Sikirycki „Zoologiczny talent”
Jacek odważny jest jak lew\
i w wodzie czuje się jak ryba.\
Jak jeleń biega pośród drzew,\
a z trampoliny jak ptak śmiga.\\
Po płotach łazi niby kot,\
jak czapla zręcznie ryby łowi,\
a gdy zaśpiewa, gotów w lot\
dorównać głosem słowikowi.\\
Nagrodę chłopcu za to dać\
z pewnością byłoby już można,\
gdyby nie pysznił się jak paw\
i mniej uparty był od kozła.\\
Ustal, czy tekst „Zoologiczny talent” można zaliczyć do poezji. W tym celu zbadaj tekst i odpowiedz na pytania.
Pytanie | TAK | NIE |
Czy tekst zbudowany jest z wersów i strof? | □ | □ |
Czy znajdują się w nim rymy? | □ | □ |
Czy można go czytać rytmicznie, tzn. wystukując rytm? | □ | □ |
Czy wiersz jest napisany językiem poetyckim? | □ | □ |
Uzasadnij, że „Zoologiczny talent” jest wierszem. Swoją wypowiedź poprzyj przykładami.
Odpowiedz na pytania:
W jaki sposób poeta przedstawił cechy charakteru Jacka?
Czym ten opis różni się od języka, którego używacie na co dzień?
Jak myślisz, dlaczego Jacek został przedstawiony właśnie w taki sposób?
Zaznacz na fioletowo słowa, które pomogły ci rozpoznać w wierszu porównania.
Do wersów z wiersza zapisanych językiem poetyckim przyporządkuj ich znaczenia zapisane w języku potocznym.
Jacek jest bardzo odważny, lubi pływanie i zabawy w wodzie, zwinnie porusza się między drzewami, skacze wysoko na trampolinie, gdyby nie był zarozumiały, zręcznie wspina się po płocie
Jacek odważny jest jak lew | |
w wodzie czuje się jak ryba | |
jak jeleń biega pośród drzew | |
z trampoliny jak ptak śmiga | |
po płocie łazi niby kot | |
gdyby nie pysznił się jak paw |
Jak sądzisz, czy zwierzęta swoim zachowaniem upodabniają się do ludzi? A może jest na odwrót? Porozmawiaj o tym w klasie i zapisz wnioski poniżej lub w zeszycie.
Do podanych pojęć przyporządkuj nazwy zwierząt, które najlepiej do nich pasują.
struś, sowa, kozica, papuga, żółw, tur, ryba, pies, mrówka, kangur, lis
mądrość | |
pracowitość | |
wierność | |
gadatliwość | |
tchórzostwo | |
przebiegłość | |
powolność | |
skoczność | |
zdrowie | |
zwinność | |
siła |
Przygotuj, w tajemnicy przed innymi, opisy przydzielonych przez nauczyciela zwierząt. Możesz wykorzystać tylko epitety i porównania. Nie wolno ci użyć nazwy zwierzęcia ani imitować dźwięków przez niego wydawanych. Pozostali uczniowie zgadują, o jakie zwierzę chodzi.
Opisz siebie za pomocą porównań. Użyj języka poetyckiego. Możesz to zrobić tutaj lub w zeszycie.
Ułóżcie wspólnie krótki wiersz. Pierwsza osoba w grupie wymyśla zdanie na swój temat. Musi ono zawierać porównanie, np. Jestem słodka niczym miód
. Pozostałe osoby wymyślają zdania, które będą się z nim rymować. Gdy wszystkie osoby w danej grupie zdołają wymyślić zdanie do rymu ze zdaniem pierwszym, następna osoba w kolejności wymyśla nowe zdanie – i zabawa zaczyna się od nowa. Wygrywa ta grupa, która wymyśli najwięcej rymowanych zdań w ciągu pięciu minut.
Wyjaśnijcie, co oznaczają poniższe powiedzenia. Każda grupa pracuje
z innym zwierzęciem: kotem, kurą, psem, owcą, koniem i myszą. Możecie korzystać ze słowników.
Wyjaśnij, co oznaczają poniższe powiedzenia związane z następującymi zwierzętami: kotem, kurą, psem, owcą, koniem i myszą.
Kot: drzeć z kimś koty, kocia muzyka, kupować kota w worku, latać jak kot z pęcherzem, kocie łby;
kura: pisać jak kura pazurem, chodzić spać z kurami, kura znosząca złote jajka, trafiło się jak ślepej kurze ziarno, kura domowa;
pies: pieskie życie, psia pogoda, psie pieniądze, schodzić na psy, wieszać na kimś psy;
owca: czarna owca, owczy pęd, chodzić jak błędna owca, łagodny jak baranek, liczyć barany;
koń: zjeść konia z kopytami, końskie zdrowie, znać się jak łyse konie, zrobić kogoś w konia, koń trojański;
mysz: być biednym jak mysz kościelna, trącić myszką, siedzieć jak mysz pod miotłą, pocić się jak mysz, bawić się w kotka i myszkę.