Miłosne zatracenie

Zwróć uwagę, co robi Salome z głową Jana Chrzciciela.

Salome trzyma w rękach ściętą głowę Jana Chrzciciela i chce pocałować usta proroka. Zwraca się do Jana, aby otworzył oczy i patrzył na nią. Dziewczyna stwierdza, iż prorok ją odrzuca, traktując jak nierządnicę. Kobieta wyznaje miłość martwemu Janowi.

Zwróć uwagę, w jaki sposób Salome traktuje Jana Chrzciciela.

W hymnie Kasprowicza Salome lamentuje nad ściętą głową Jana Chrzciciela, aby uczynił z niej kobietę. Martwego proroka nazywa kochankiem. Obdarza miłością mężczyznę, który nie żyje. W podobny sposób została ukazana bohaterka w dramacie Oscara Wilde'a, ponieważ całuje usta martwego proroka i wyznaje mu swoją miłość. Natomiast w wierszu Zawistowskiej kobieta wzbudza w mężczyźnie pożądanie. Nie zależy jej na romantycznej miłości, a na kontakcie fizycznym z kochankiem. Ostrzega go, że jeśli jej ulegnie, wtedy dojdzie do tragedii.

Zwróć uwagę na sposób ukazania postaci, jakie sceny ukazują.

Fragmenty dramatu Oscara Wilde'a Salome (przekł. Jadwiga Gąsowska, Monachium 1904), dopasowane do przedstawionych ilustracji Aubreya Berdsleya:

Pierwsza ilustracja nawiązuje do fragmentu dramatu:
'Ty uczynisz to dla mnie, Narrabot, nieprawdaż? Uczynisz to
dla mnie. Byłam ci zawsze przychylną. Uczynisz to
dla mnie. Chcę tylko spojrzeć na tego dziwnego proroka.
Tak dużo mi o nim opowiadano. Tetrarcha tak często
mówił o nim. Zdaje mi się, że się go lęka... I ty, ty
także Narrabot, ty także lękasz się go?'.

Druga ilustracja odwołuje się do cytatu:

'Salome, Salome tańcz dla mnie! Proszę cię, tańcz dla mnie!
Jestem smutny dzisiejszej nocy. Wchodząc tu we krwi się
się poślizgnąłem. Jakież to zły znak; a także słyszałem – jestem
pewny, że słyszałem – poszum skrzydeł w powietrzu,
poszum olbrzymich skrzydeł. Nie wiem, co to oznaczać może...
Jestem smutny dzisiejszej nocy, dlatego zatańcz dla mnie Salome.
Zatańcz dla mnie, Salome, błagam cię o to! Jeżeli dla
mnie zatańczysz, możesz ode mnie żądać, czego zechcesz,
a wszystko ci dam. Tak, zatańcz dla mnie, Salome, a dam
ci wszystko, czego zapragniesz, chociażby to była połowa
mego królestwa'.

Trzecia ilustracja nawiązuje do fragmentu:
'Ach! Nie pozwoliłeś mi ust twych ucałować, Jochanaan!
Otóż będę je teraz całowała. Będę je gryzła zębami, jak się dojrzały owoc gryzie. Tak, tak, będę teraz całowała usta twe, Jochanaan.
Wszak powiedziałam ci to
i czyż ich nie mam? Otóż, będę je teraz całowała... Ale
dlaczegoż nie patrzysz na mnie, Jochanaan? A oczy twoje,
te straszne oczy, tak pełne wściekłych błysków pogardy,
teraz zamknięte. Dlaczego one teraz zamknięte? Otwórz
twoje oczy! Podnieś powieki, Jochanaan! Dlaczego nie
patrzysz ba mnie? Czyż lększa się mnie, Jochanaan, że
nie chcesz patrzeć na mnie?... A język twój, który był
jako ten jadowity czerwony wąż, nie porusza się już więcej?
To szkarłatne żądło, które na mnie swym jadem
plwało, nie mówi nic, już Jochanaan?'.

Czwartą ilustrację obrazuje fragment dramatu:
'No, Jochanaan, otóż ja żyję jeszcze, ale tyś już
zabity, a twoja głowa należy do mnie; i mogę z nią
robić, co tylko zechcę. Mogę ją rzucić na pożarcie,
lub ptakom polnym na rozdziobanie. Co psy pozostawią,
to ptactwo polne rozszarpie... Ach! Jochanaan! Jochanaan!
Ty byłeś jedynym mężczyzną, którego kochałam.
Wszyscy inni mężczyźni wstrętem mnie przepełniali. Ale
ty, ty byłeś piękny. Ciało twoje, to na srebrnym piedestale
kolumna z kości słoniowej. To ogród pełen gron
i lilij srebrnych. To wieża ze srebra w tarcze z kości
słoniowej zdobna. Nie było na całym świecie nic tak
białego, jak ciało twe, nic tak czarnego, jak twoje włosy.
Nie było na świcie nic tak czerwonego, jako usta twe.
Głos twój był, jako kadzielnica, która czarowne wonie
rozsiewa, a patrząc na cię, słyszałam przedziwną muzykę'.

Zwróć uwagę na strój postaci, co robią.

Na ilustracjach Salome została ukazana jako kobieta o długich czarnych włosach z wiankiem na głowie i o przenikliwym spojrzeniu. Jest ubrana w długą suknię. Na jednym rysunku odsłania pierś. Towarzyszy jej paw. Natomiast Herod został przedstawiony jako mężczyzna z długą brodą i długimi włosami. Ma na sobie szatę. Patrzy w stronę Salome. Głowa Jana Chrzciciela z długimi włosami ocieka krwią. Mężczyzna ma zamknięte oczy. Młody Syryjczyk jest ubrany w tunikę do kolan. Na głowie ma turban. Nie może oprzeć się spojrzeniu Salome.

Skorzystaj ze słownika symboli.

W pracach Aubreya Berddsleya powtarzają się pawie pióra, które symbolizują chełpliwość, próżność, nieposłuszeństwo. Paw symbolizujący pychę, dumę, królewskość, nieskończoność. Lilia to symbol piękna, niewinności, nadziei, królewskości i odrodzenia. Jest również znakiem wiosny, światła i skruchy.