Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
R8aFtqfraLgC5

Tak się kiedyś bawiono

Ilustracja przedstawiająca w uproszczonej formie graficznej dziesięć głów w kolorze brązowym znajdujących się na pustyni. Przypominają one kamienne rzeźby z Wyspy Wielkanocnej. Niektóre z nich się śmieją.
Paralaksa – przylądek śmiechu
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Paralaksa – przylądek śmiechu
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

Dzieci po prostu muszą się bawić, ponieważ dzięki zabawie uczą się i poznają świat. Kiedyś dorośli robili im lalki albo piłki z kawałków materiału. Dziś maluchy mają o wiele więcej zabawek, ale i tak najlepszą dla nich rozrywką są gry na świeżym powietrzu: berek, podchody czy zabawa w chowanego.

Ćwiczenie 1

Stwórz zbiór skojarzeń do słowa 'zabawa'. Zapisz słowa, związki wyrazowe, określenia. Efektem twojej pracy będzie minisłownik wyrazów związanych
z zabawą.

RL8f4P48ELjOz
Stwórzcie zbiór skojarzeń do słowa „zabawa”. Zapiszcie słowa, związki wyrazowe, określenia. Efektem waszej pracy będzie mini słownik wyrazów związanych z zabawą.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 1

Wypisz wszystkie swoje skojarzenia związane ze słowem 'zabawa'. Zapisz wyrazy, związki wyrazowe, określenia. Efektem twojej pracy będzie minisłownik wyrazów związanych z zabawą.

R1MBf4YwTqqat
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 2

Zapisz swój minisłownik w zeszycie lub w poniższym polu. Podaj trzy przykłady sytuacji, kiedy możesz z niego korzystać.

R11RrL7SquasO
(Uzupełnij).
Polecenie 1

Wyszukaj w słowniku języka polskiego definicje słów: 'zabawa', 'zabawka', 'gra'. Przeczytaj je i jeśli uważasz to za przydatne, uzupełnij swój minisłownik.

Rt5IeTihcuGh7
(Uzupełnij).
Polecenie 2

Obejrzyj poniższe obrazy Francisca GoitTgmNEXxEQ_000tp001Francisca Goi Zabawy dziecięce i opisz, co one przedstawiają.

R1SN1pcrrbYOW
(Uzupełnij).
Polecenie 2

Przeczytaj opisy obrazów Francisca GoitTgmNEXxEQ_000tp001Francisca Goi Zabawy dziecięce i opisz, co one przedstawiają.

R1MQe3HU4Agz0
(Uzupełnij).
R1OhiS3NWSjr0
Zabawy dziecięce. Dzieci bawiące się w korridę
Źródło: Francisco Goya, Zabawy dziecięce. Dzieci bawiące się w korridę, olej na płótnie, 1782–1785, domena publiczna.
RGwIbvIkZTbt7
Zabawy dziecięce. Dzieci bawiące się w żołnierzy
Źródło: Francisco Goya, Zabawy dziecięce. Dzieci bawiące się w żołnierzy, olej na płótnie, 1782–1785, domena publiczna.
RSyZ7KlDz2AIw
Zabawy dziecięce. Dzieci bijące się o kasztany
Źródło: Francisco Goya, Zabawy dziecięce. Dzieci bijące się o kasztany, olej na płótnie, 1782–1785, domena publiczna.
RhrLuTX6pePBN
Zabawy dziecięce. Dzieci przy zabawie pídola
Źródło: Francisco Goya, Zabawy dziecięce. Dzieci przy zabawie pídola, olej na płótnie, 1782–1785, domena publiczna.
RKi2YrWGZmIZn
Zabawy dziecięce. Dzieci bijące się i bawiące się na huśtawce
Źródło: Francisco Goya, Zabawy dziecięce. Dzieci bijące się i bawiące się na huśtawce, olej na płótnie, 1782–1785, domena publiczna.
R1OIE4QXGKS9A
Zabawy dziecięce. Dzieci szukające w ruinach ptasich gniazd
Źródło: Francisco Goya, Zabawy dziecięce. Dzieci szukające w ruinach ptasich gniazd, olej na płótnie, 1782–1785, domena publiczna.
Ćwiczenie 3

Przyjrzyj się obrazowi Goi Dzieci przy zabawie pídola. Jak myślisz, na czym ona polega? Wyjaśnij jej zasady.

RaBVY75DbN70j
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 3

Na podstawie opisu obrazu Goi Dzieci przy zabawie pídola określ, na czym polega ta zabawa.

RL6tjGDE4L9Ks
(Uzupełnij).
Polecenie 3

W które z zabaw pokazanych na obrazach Goi również się bawisz? Wypisz je.

RPmJlmyKVrpMF
(Uzupełnij).
Polecenie 3

Na podstawie opisów obrazów Goi, określ, w które z przedstawionych zabaw również się bawisz. Wypisz je.

R1Ry7SUkjDKPN
(Uzupełnij).
Polecenie 4

Czym różnią się zabawy przedstawione przez malarza od tych, w które się bawisz? Odpowiedź zapisz poniżej.

R1HCWj0JPj3Ul
(Uzupełnij).
Polecenie 4

Określ, jak dzięki wykorzystaniu internetu można się wspólnie bawić, nie spotykając się na podwórku.

RiQEtZ3PZ9RPc
(Uzupełnij).
Polecenie 5

Określ, w jakich miejscach odbywają się zabawy przedstawione na obrazach Goi. Gdzie ty najczęściej bawisz się z rówieśnikami? Zapisz swoją odpowiedź.

RLp5yei8SUbFN
(Uzupełnij).
Polecenie 5

Dzieci na obrazach Goi bawią się na ulicy lub podwórku. Opisz, gdzie ty najczęściej bawisz się z rówieśnikami. Zapisz swoją odpowiedź.

Ru2V0ntthstQ6
(Uzupełnij).
tTgmNEXxEQ_000tp001

Przeczytaj uważnie tekst Władysława Kopalińskiego lub wysłuchaj jego nagrania, a następnie wykonaj związane z nim ćwiczenia.

Władysław Kopaliński20071907
R1SJ9H6hICyYt
Władysław Kopaliński
Źródło: Mariusz Kubik, licencja: CC BY-SA 3.0.

Władysław Kopaliński

Tłumacz, wydawca, autor wielu leksykonów i słowników, m.in. Słownika mitów i tradycji kultury oraz Słownika symboli. Wymyślił polskie słowo 'nastolatki'.

Rq1QCyP92DlBa
Nagranie audio. Tekst Władysława Kopalińskiego pt. Zabawy, zabawki i gry czyta Maciej Gudowski.
Zabawy, zabawki i gryWładysław Kopaliński
Władysław Kopaliński Zabawy, zabawki i gry

Zabawy i zabawki są starsze od ludzkości: u wielu gatunków ssaków i ptaków młode (i nie tylko młode) poświęcają wiele czasu zabawie. Wystarczy przypomnieć sobie igraszki młodych psów i kotów, przemyślne figle wron, skoki i koziołki delfinów. […] Zabawką zaś może być byle jaki przedmiot: dla psa i dziecka – patyk, dla kota – kulka papieru czy kłębek nici, dla delfina piłka, ryba czy muszla. Istotna jest ochota do zabawy; gdy ochoty nie braknie, każdy przedmiot może się stać zabawką, co więcej, można się doskonale obejść bez zabawek, a nawet bez reguł gry.
Najulubieńsze zabawy dzieci w wieku 5–11 lat to właśnie gry bez oficjalnychtTgmNEXxEQ_000tp002oficjalnych przepisów, niecieszące się zainteresowaniem i poparciem dorosłych. Uczniowie bawią się w takie gry za dnia na dziedzińcu szkolnym, a wieczorami z dziećmi z sąsiedztwa, w pobliżu domu. Zabawy takie nie potrzebują przygotowań, przyborów, specjalnych boisk, ustalonej liczby uczestników, sędziów ani granic czasowych. Najpopularniejsze z tych zabaw, jak np. berek, zabawa w chowanego, w Czarnego Luda, ciuciubabka, klasy, skoki przez plecy, walki na barana, rzucanie kamyka, piłki do dołka, są rozpowszechnione na wszystkich zamieszkanych kontynentach wśród dzieci, których obowiązek nie zmusza do pracy w gospodarstwie lub na roli. [...]
Poeta rzymski Horacy (65 p.n.e. – 8 p.n.e.) pisze, że pierwsze zabawy dziecięce to budowanie domków z piasku i kamieni, zaprzęganie myszy do wózeczków, gra w para–nie para i jazda na okleptTgmNEXxEQ_000tp003na oklep na długim kiju. Z tych zabaw tylko mysi zaprzęg nie dożył dzisiejszych czasów. Chłopcy lubili także jeździć w wózkach ciągniętych przez owcę, kozę, psa lub innego chłopca. W grze para–nie para jeden chłopiec trzymał w zamkniętej dłoni kilka kamyczków lub orzeszków, a drugi zgadywał, czy jest ich tam liczba parzysta, czy nieparzysta. […]
Lubiano także płatać figle dorosłym. Chłopcy przytwierdzali monetę do chodnika, ukrywali się w pobliżu i czekali, aż któryś przechodzień połakomi się na nią, po czym, napatrzywszy się do syta daremnym usiłowaniom podniesienia jej, wybuchali gromkim śmiechem, natrząsając się z amatora cudzej własności.

unikatowy_nr_id_wpisu_01 Źródło: Władysław Kopaliński, Zabawy, zabawki i gry, [w:] tegoż, Opowieści o rzeczach powszednich, Warszawa 1990, s. 178.
Ćwiczenie 4

Wymień nazwy gier i zabaw dziecięcych, które zostały przedstawione w tekście Władysława Kopalińskiego. Określ, które z nich są do dziś znane, a które nie.

RUglruVCaCrOH
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 5

Zaznacz właściwe dokończenie każdego zdania. W razie potrzeby skorzystaj z informacji zawartych w tekście Władysława Kopalińskiego.

R78b9rsr722kQ
W każdym zadaniu zaznacz poprawną odpowiedź. Pamiętaj, że jest tylko jedna. Do tekstu możesz zaglądać przez cały czas. Jeśli się pomylisz, spróbuj jeszcze raz. Możliwe odpowiedzi: 1. Prawidłowa odpowiedź, 2. Nieprawidłowa odpowiedź A, 3. Nieprawidłowa odpowiedź B
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
R1GKd3P9KOin8
Zaznacz prawidłową odpowiedź. Z tekstu wynika, że niezbędny warunek zabawy to... Możliwe odpowiedzi: 1. ochota do zabawy., 2. patyk, kulka papieru, kłębek nici., 3. brak reguł., 4. obecność dzieci,
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
RJoUnm4TWJIwM
Zaznacz prawidłową odpowiedź. Możesz cały czas zaglądać do tekstu. Dzieci w wieku 5-11 lat najbardziej lubią zabawy, które... Możliwe odpowiedzi: 1. nie mają oficjalnych przepisów., 2. można prowadzić w domu., 3. wymyślili dorośli., 4. mają jasne reguły.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
RO6mBOGevKh6T
Zaznacz prawidłową odpowiedź. Możesz cały czas zaglądać do tekstu. Zabawa, która wymaga znajomości podstaw matematyki, to... Możliwe odpowiedzi: 1. para-nie para., 2. rzucanie piłki do dołka., 3. berek., 4. skoki przez plecy.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
R1UeEnEOxlCS0
Zaznacz poprawną odpowiedź. Chłopców, którzy przytwierdzali monetę do chodnika, bawiło... Możliwe odpowiedzi: 1. przyglądanie się próbom podnoszenia monety., 2. czekanie na przechodnia., 3. ukrywanie się w pobliżu., 4. uciekanie przed wściekłym przechodniem.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
R1NNWbiRBUQEv
Zaznacz prawidłową odpowiedź. Zabawa, w której wykorzystuje się zwierzęta, to... Możliwe odpowiedzi: 1. mysi zaprzęg., 2. walka na barana., 3. budowanie domków z piasku., 4. jazda na oklep na długim kiju.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
RmKKjFqvrW7P3
Zaznacz prawidłową odpowiedź. Znaczenie słowa "ciuciubabka" znajdziesz w słowniku... Możliwe odpowiedzi: 1. języka polskiego., 2. polsko-angielskim., 3. synonimów., 4. wyrazów obcych.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
RX4euSupbCjYV
Wskaż szereg, w którym występują tylko wyrazy bliskoznaczne do słowa "zabawa". Możliwe odpowiedzi: 1. imoreza, igraszka, gra, 2. ludzkość, sport, gra, 3. rozrywka, impreza, dziecko, 4. rozrywka, kłębek, figiel
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 6

Zaprojektuj grę planszową dla dwojga lub większej liczby uczestników. Opracuj instrukcję, zrób planszę oraz pionki i kostkę, jeśli są potrzebne. Jeśli będziesz mieć możliwość, zaprezentuj grę innym osobom.

R6mgrEOwn61xw
(Uzupełnij).
Polecenie 6

Stwórz opis gry planszowej o wybranej przez ciebie tematyce. Opracuj jej instrukcję.

Rpme47JxvXQVT
(Uzupełnij).
tTgmNEXxEQ_000tp002
tTgmNEXxEQ_000tp003