RriJuRkj62SJi1

Nie trzeba w lesie kląć

Grafika przedstawia cztery domy o spadzistych dachach, które stoją na wzgórzach z oczami. Tło jest jednolite.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

Jak zachowuje się uprzejma, taktowna osoba? Na pewno wypowiada się w sposób kulturalny: używa zwrotów grzecznościowych, wita się i żegna z szacunkiem należnym rozmówcom i właściwie zawsze pamięta o zasadach dobrego wychowania. I w żadnym wypadku nie klnie. Nie tylko w lesie.

Polecenie 1

Przeczytaj uważnie wiersz Małgorzaty Strzałkowskiej pt. Moi Mili i zastanów się, co podmiot liryczny chce przekazać czytelnikowi.

Moi MiliMałgorzata Strzałkowska
Małgorzata Strzałkowska Moi Mili

Życie pędzi wciąż do przodu,
coraz prędzej gna i bryka
i czasami w tym pośpiechu
coś ważnego nam umyka.

A więc wniosek dzisiaj stawiam,
aby każdy z nas spróbował
przy okazji, bez okazji,
mówić częściej takie słowa:

Do widzenia, i dzień dobry
co tam słychać?, jak się czujesz?
i poproszę, i przepraszam
oraz proszę i dziękuję,

Wtedy ludziom na tym świecie
sympatyczniej ciut by było.
No, a przecież o to chodzi,
by się wszystkim milej żyło!

Moi_Mili Źródło: Małgorzata Strzałkowska, Moi Mili, [w:] tejże, Rady nie od parady, czyli Wierszyki z morałem, Warszawa 2002, s. 14.
Ćwiczenie 1

Znajdź i zaznacz zwroty powitalne oraz pożegnalne ukryte poziomo bądź pionowo w diagramie. Następnie zapisz je poniżej lub w zeszycie. Zwróć uwagę na poprawność ortograficzną. W razie potrzeby skorzystaj ze słownika ortograficznego.

RSnVJcPW9RwmN
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 1

Wymień 5 znanych ci wyrażeń powitalnych i pożegnalnych.

RdnAu1OlucJzc
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 2

Wymień znane ci zwroty powitalne i pożegnalne.

RFGVB9jIMz5a7
Miejsce na odpowiedź ucznia.

Rozwiązanie:

Przykładowy zwroty to: cześć, dobranoc itp.

Ćwiczenie 2

Wśród zapisanych powyżej lub w zeszycie zwrotów wskaż i zapisz te, których można użyć, mówiąc do:

  • dyrektora szkoły,

  • koleżanki lub kolegi,

  • mamy,

  • starszej pani.

R12MvNHE5uYsn
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 3

Uzupełnij luki w zdaniach podanymi poniżej wyrazami.

RACHOBYcvTGnI
Zadanie interaktywne polega na uzupełnieniu luk w zdaniach podanymi wyrazami.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
1
Ćwiczenie 4

Jakich zwrotów, oprócz powitalnych i pożegnalnych, należy używać, by komunikować się kulturalnie? W jakich sytuacjach należy je stosować? Poniżej wypisz sytuacje i stosowne zwroty.

uzupełnij treść
Ćwiczenie 5

Wstaw podane zwroty grzecznościowe do poniższych dialogów.

R1UgcZ1mZJsOC
Zadanie interaktywne polega na dopasowaniu odpowiednich zwrotów do podanych zdań.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Ćwiczenie 6

Uzupełnij rozmowy telefoniczne podanymi zwrotami grzecznościowymi.

RUQ3caaJInCzA1
Zadanie interaktywne polega na dopasowaniu odpowiednich zwrotów do tekstu.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 7

Połącz w pary okoliczności, w jakich używamy słowa „proszę” z odpowiednimi przykładami.

R11EffopjTPpc
Zadanie interaktywne polega na połączeniu w pary okoliczności użycia słowa „proszę” z odpowiednimi przykładami.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Ćwiczenie 8

Zaznacz przykłady sytuacji, w których używamy słowa przepraszam.

R18i5HSumk25S
Słowo „przepraszam” używamy, kiedy... Możliwe odpowiedzi: 1. zrobiliśmy coś niewłaściwego i odczuwamy z tego powodu żal, 2. chcemy, żeby ktoś tarasujący nam drogę nas przepuścił, 3. otrzymujemy prezent
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
Ćwiczenie 9

Zaznacz „prawda”, jeśli podane stwierdzenie jest prawdziwe lub „fałsz”, jeśli jest fałszywe.

ROju5IS8Se2Uk
Zadanie interaktywne polega na zaznaczeniu prawidłowych odpowiedzi.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
1
Ćwiczenie 10

Rozwiąż zagadkę. Zapisz odpowiedź tutaj lub w zeszycie.

Co to za zielony dom,
w którym drzew i krzewów wiele,
a w nim nasi mali i duzi przyjaciele?

uzupełnij treść
1
Ćwiczenie 11

Wysłuchaj lub przeczytaj wiersz Jana Sztaudyngera pt. „Nie trzeba w lesie kląć”. Odpowiedz na pytanie, jak według podmiotu lirycznego należy się zachowywać w lesie.

RM4UkEvQPB36h
Nagranie wiersza Jana Sztaudyngera pt. „Nie trzeba w lesie kląć”.
Nie trzeba w lesie kląćJan Sztaudynger
Jan Sztaudynger Nie trzeba w lesie kląć

Nie trzeba w lesie kląć,
kapelusz trzeba zdjąć,
Mogłyby listki leszczyny
pozwijać się bez przyczyny.
Mogłaby lipa bez powodu
odmówić pszczołom miodu.
Mogłaby osika
ze strachu dostać bzika.
A zając, ten maleńki, zbudzony w środku snów,
mógłby się jeszcze zgorszyć –
nauczyć brzydkich słów.

Nie trzeba w lesie kląć,
kapelusz trzeba zdjąć
jak najuroczyściej
i posłuchać, co też mówią liście...

Nie‑trzeba Źródło: Jan Sztaudynger, Nie trzeba w lesie kląć, [w:] tegoż, Krakowskie piórka i inne wiersze, Kraków 1972, s. 32.
uzupełnij treść

O autorze

Jan Sztaudynger19701904
RDDReqJYnGCtG
Jan Sztaudynger
Źródło: a. nn., domena publiczna.

Jan Sztaudynger

Polski poeta, fraszkopisarz, satyryk i tłumacz. Interesował się teatrem lalkowym. Opublikował m.in. „Piórka”, „Piórka dla dzieci”, „Ballady i fraszki”, „Fraszki dla zakochanych”.

1
Ćwiczenie 12

Odpowiedz na pytania:

  • Co jest tematem wiersza?

  • Dlaczego nie należy w lesie kląć? Uzasadnij odpowiedź słowami z wiersza.

uzupełnij treść
1
Polecenie 2

Obejrzyj fotografie. Co na nich widzisz? Które z nich mogłyby ilustrować treść wiersza?

uzupełnij treść
Polecenie 2

Wymień 5 roślin i 5 zwierząt, które występują w lesie.

RTBzrkMQ6pPU7
(Uzupełnij).
1
Ćwiczenie 13

Wyszukaj w wierszu rymy. Zapisz je poniżej lub w zeszycie.

uzupełnij treść
Ćwiczenie 14

Odszukaj w wierszu te fragmenty, w których poeta nadał roślinom i zwierzętom cechy ludzkie oraz zapisz je poniżej.

R14uVI22ZbQAn
(Uzupełnij).
1
Ćwiczenie 15

Ułóż dialog z udziałem mieszkańców lasu. Co mogliby do siebie mówić w sytuacji opisanej w wierszu? Zwróć uwagę na emocje, jakie mogą im towarzyszyć, np. radość, złość, zdziwienie, oburzenie, a może inne? Zapisz dialogi poniżej lub w zeszycie.

uzupełnij treść
Ćwiczenie 16

Zaznacz związek frazeologiczny, który oznacza żarliwe zapewnianie o własnej prawdomówności.

RU50RQ6w1NOIt
Zadanie interaktywne polega na zaznaczeniu poprawnej odpowiedzi.
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
1
Polecenie 3

Co mogą mówić liście? Zredaguj wypowiedź w wybranej formie – list, wiersz, opowiadanie – i zapisz ją tutaj lub w zeszycie. Tworząc wypowiedź pisemną, pamiętaj o poprawności ortograficznej.

uzupełnij treść