Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Jednym z najistotniejszych elementów w systemie bezpieczeństwa każdego państwa jest system ostrzegania i alarmowania ludności o zagrożeniu. Jak 
on działa? W jaki sposób należy się zachować po usłyszeniu alarmu? Jak brzmią sygnały alarmowe? Kto i gdzie je ogłasza? Wszystkiego dowiesz się z tego materiału.

R1NFlNv6hXGTS
Megafon to urządzenie, które może służyć do przekazywania komunikatów ostrzegawczych i sygnałów alarmowych.
Źródło: Pixabay, © Oto Zapletal, Licencja niewyłączna.

Zastanów się lub odszukaj przykładowe zagrożenia czasu pokoju, kryzysu i wojny. Znajdź w dostępnych Ci materiałach zadania i znaczenie obrony cywilnej oraz ochrony ludności, a także podstawowe wiadomości dotyczące zarządzania kryzysowego. Możesz skorzystać m.in. z następujących e‑materiałów:

1. Zadania obrony cywilnej i ochrona ludnościPrN5q2ReUZadania obrony cywilnej i ochrona ludności.

2. Kiedy mamy do czynienia z sytuacją kryzysową ?PqEygb99lKiedy mamy do czynienia z sytuacją kryzysową ?

iybU7Rnjyk_d5e238
Nauczysz się
  • wyjaśniać pojęcia związane z powiadamianiem, ostrzeganiem i alarmowaniem,

  • opisywać strukturę i funkcjonowanie Krajowego Systemu Wykrywania Skażeń i Alarmowania,

  • rozróżniać sygnały alarmowe i komunikaty ostrzegawcze,

  • wymieniać zasady zachowania się po usłyszeniu alarmu oraz komunikatu ostrzegawczego.

iybU7Rnjyk_d5e238

1. Powiadamianie, ostrzeganie i alarmowanie

Podstawowym dokumentem prawodawstwa Rzeczypospolitej Polskiej, odnoszącym się do systemu wykrywania skażeń i alarmowania, jest Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie systemów wykrywania skażeń i powiadamiania o ich wystąpieniu oraz właściwości organów w tych sprawach z 7 stycznia 2013 r. Określa ono nie tylko funkcjonowanie omawianego systemu, ale także definiuje najważniejsze pojęcia (czynności), których poznanie jest niezbędne do zrozumienia działania Krajowego Systemu Wykrywania Skażeń i Alarmowania (KSWSiA). Pojęcia 
te przedstawiono w aplikacji poniżej.

R184Gb5A9pETk
Aplikację tworzy ułożony w okrąg z 9 okrągłych ilustracji diagram. W środku, pomiędzy ilustracjami, mieści się hasło: Podstawowe pojęcia związane z KSWSiA. Ilustracje to czarne piktogramy na jasnożółtym tle. Ilustracja nr 1 przedstawia czarny dzwonek; po obu stronach dzwonka umieszczono po trzy zakrzywione linie w kształcie półksiężyca. Nad dzwonkiem znajduje się napis: Alarm. Ilustracja 2 to ekran smartfona, przed którym mieści się dłoń i palec wskazujący skierowany na numer 112. Nad piktogramem widnieje napis: Alarmowanie. Ilustracja nr 3 przedstawia osobę siedzącą między dwoma komputerami. W tle znajduje się ekran i napis: Monitorowanie skażeń. Ilustracja nr 4 to uchwycenie biegnącej w prawo osoby, która oświetla sobie drogę latarką. Na ilustracji nr 5 znajduje się osoba skierowana przodem do obserwatora. Jej lewa dłoń jest powiększona kilkukrotnie, wzniesiona i otwarta na znak „stop”. Powyżej umieszczono napis: Ostrzeganie. Ilustracja nr 6 przedstawia siedzące w dwóch rzędach w auli osoby, w tle mieści się ekran z wyświetlaną postacią pośrodku. Piktogramowi towarzyszy napis: Powiadamianie. Ilustracja nr 7 przedstawia wykres słupkowy. Powyżej mieści się napis: Prognozowanie. Na ilustracji nr 8 znajduje się czarne jabłko. Na jego powierzchni mieszczą się trzy połączone okręgi. Powyżej ulokowano napis: Skażenie. Ilustracja nr 9 przedstawia dwie równoległe faliste linie, dzielące poziomo ilustrację na dwie części. Poniżej mieszczą się dwie ryby, które w miejscu oka mają narysowane białe krzyżyki. Powyżej napis: Zakażenie.
Powiadamianie, ostrzeganie i alarmowanie – najważniejsze pojęcia
Źródło: Tomorrow Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

Podstawowe pojęcia związane z KSWSiA

Alarm: sygnał informujący o skażeniu lub sytuacji kryzysowej, które zaistniały na skutek katastrofy naturalnej, awarii technicznej, działań terrorystycznych, zagrożenia wojennego lub wojny.

Alarmowanie: przekazanie sygnału do władz, służb i ludności, na danym terenie, informującego o zagrożeniu skażeniem, skażeniu lub o sytuacji kryzysowej, które zaistniały na skutek katastrofy naturalnej, awarii technicznej, działań terrorystycznych, zagrożenia wojennego lub wojny.

Monitoring skażeń: systematyczna obserwacja prowadzona w celu wykrywania uwolnionych do środowiska materiałów powodujących skażenie lub w celu stwierdzenia zmian stopnia tego skażenia.

Obserwacja: działania mające na celu wykrycie źródła skażenia, ogniska skażenia, miejsc uwolnienia do środowiska materiałów powodujących skażenie lub stwierdzenie zmian stopnia tego skażenia.

Ostrzeganie: przekazanie komunikatów i informacji uprzedzających o prawdopodobnych zagrożeniach i zalecających podjęcie działań zabezpieczających i ochronnych.

Powiadamianie: przekazanie informacji mających na celu zaalarmowanie władz i ludności o możliwości wystąpienia zagrożenia, o jego wystąpieniu lub ustąpieniu oraz przekazanie informacji dotyczących sposobu postępowania w danym przypadku.

Prognozowanie: ocena rozwoju sytuacji, przewidywanie i przedstawianie możliwych skutków skażenia środowiska naturalnego, powierzchni ciała ludzi lub zwierząt, a także określanie wynikających z tego skutków dla funkcjonowania sfery publicznej i obiektów szczególnie ważnych dla bezpieczeństwa i obronności państwa.

Skażenie: zanieczyszczenie środowiska, żywności, pasz oraz powierzchni ciała ludzi lub zwierząt, niebezpiecznymi substancjami i mieszaninami chemicznymi, lub zakaźnymi czynnikami biologicznymi, niezależnie od ich rodzaju i czasu ich oddziaływania.

Zakażenie: skutki skażenia ludzi, zwierząt lub roślin zakaźnymi czynnikami biologicznymi.

iybU7Rnjyk_d5e278

2. Krajowy System Wykrywania Skażeń i Alarmowania

Jednolity Krajowy System Wykrywania Skażeń i AlarmowaniaKrajowy System Wykrywania Skażeń i AlarmowaniaKrajowy System Wykrywania Skażeń i Alarmowania został utworzony w celu zapobiegania skutkom katastrof naturalnych, awarii technicznych lub działań terrorystycznych, mogących spowodować wystąpienie skażeńskażenieskażeń chemicznych, biologicznych bądź promieniotwórczych. Dzięki niemu możliwe jest również przeprowadzanie niezbędnych treningów i ćwiczeń. W skład KSWSiA wchodzą systemy: obserwacji, pomiarów, analiz, prognozowania skażeń i powiadamiania o skażeniach. Funkcjonują one lub są uruchamiane w sytuacjach wystąpienia skażeń. Ponadto KSWSiA tworzą również organy i jednostki organizacyjne, które dokonują analizy skażeń i oceny sytuacji oraz opracowują, ogłaszają i wprowadzają działania interwencyjne. Nadzór nad funkcjonowaniem krajowego systemu i funkcje koordynacyjne sprawuje Minister Obrony Narodowej przy pomocy centrum dyspozycyjnego, którego rolę pełni Centralny Ośrodek Analizy Skażeń Sił Zbrojnych.

Zadania jednostek wchodzących w skład krajowego systemu to przede wszystkim:

  • realizacja sojuszniczych zobowiązań Rzeczypospolitej Polskiej oraz zobowiązań wynikających z ratyfikowanych umów międzynarodowych w zakresie obserwacji i pomiarów skażeń oraz powiadamiania o skażeniach na terytorium RP,

  • monitorowanie skażeń, ich wykrywanie i rozpoznanie, umożliwiające natychmiastowe stwierdzenie wzrostu poziomu skażeń w odniesieniu do norm krajowych,

  • ostrzeganie i alarmowanie ludności lub Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej o skażeniach,

  • opracowywanie ocen eksperckich stanu zagrożenia skażeniami i przygotowywanie zaleceń postępowania ochronnego,

  • specjalistyczne doradztwo w zakresie ograniczania zasięgu i skutków oddziaływania skażeń,

  • uruchamianie systemów wykrywania skażeń i alarmowania o skażeniach oraz działań interwencyjnych.

RlUR0MdK8UedH1
Krajowy System Wykrywania Skażeń i Alarmowania – wyspecjalizowany podsystem zarządzania kryzysowego
Źródło: Dariusz Adryan, licencja: CC BY 3.0.

Przygotowaniem do wykonywania wyżej opisanych zadań zajmują się organy i jednostki organizacyjne wchodzące w skład KSWSiA. Wykonują to w szczególności przez:

  • działania planistyczne (planowanie), organizacyjne i szkoleniowe dotyczące:

    • aktualizacji danych dotyczących potencjalnych źródeł zagrożenia skażeniami,

    • doskonalenia procedur podnoszenia gotowości tych systemów,

    • aktualizacji planów rozmieszczenia punktów wykonujących pomiary skażeń,

    • doskonalenia sposobów i procedur współdziałania w zakresie monitoringu skażeń, ich prognozowania, rozpoznania i w zakresie oceny sytuacji skażeń,

    • tworzenia warunków do preferencyjnego przekazywania informacji w systemach wykrywania skażeń i alarmowania o skażeniach;

  • organizowanie szkoleń i doskonalenie osób funkcyjnych w zakresie:

    • wiedzy o właściwościach źródeł skażeń,

    • systemów ochrony przed skażeniami, sposobów dokonywania ich pomiarów,

    • oceny sytuacji związanych z wystąpieniem skażeń,

    • usuwania skutków skażeń oraz prawnych rozwiązań,

    • dotyczących zagadnień ochrony przed skażeniami;

  • organizowanie oraz prowadzenie ćwiczeń sprawdzających i doskonalących funkcjonowanie tych systemów i procedur.

iybU7Rnjyk_d5e458

3. Sygnały alarmowe i komunikaty ostrzegawcze

W załączniku do wspominanego już rozporządzenia opisano sposoby przekazywania sygnałów alarmowych i komunikatów ostrzegawczych, powszechnie obowiązujących na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Przedstawiono je w aplikacji a następnie tabeli poniżej.

RK1UhhgM3vGQA
Aplikacja przedstawiająca rodzaje alarmów i sygnałów alarmowych, której interfejs ma postać tabeli demonstrującej ważne kwestie związane z ogłaszaniem i odwoływaniem alarmu. Są to, licząc od góry: opis dźwiękowego sygnału alarmowego, ogólna postać komunikatu w środkach masowego przekazu oraz opis sygnału wizualnego wykorzystywanego wyłącznie podczas ogłaszania alarmu. I tak akustyczny sygnał alarmowy na ogłaszanie alarmu to dźwięk syreny modulowany, czyli o zmiennej wysokości, emitowany w okresie trzech minut, natomiast dźwięk odwołujący alarm to trzyminutowy sygnał ciągły. Nagrania tych sygnałów można odsłuchać klikając ikonę głośnika w samym środku danego pola tabeli. Poniżej znajduje się ogólna formuła komunikatu nadawanego w mediach, rozpoczynającego się od słów Uwaga! Uwaga! Uwaga! Komunikaty te powtarzane są zawsze trzykrotnie. I wreszcie znak wizualny towarzyszący ogłaszaniu alarmu to żółty trójkąt z czarnym obrysem.
Rodzaje alarmów i sygnały alarmowe
Źródło: Dariusz Adryan, Michał Szymczak, Tomorrow Sp. z o.o., Nuclear Alarm Siren Sound Sample (https://soundcloud.com), Techtonic, tyt. Civil-defense-siren-constant(http://commons.wikimedia.org), licencja: CC BY 3.0.

Sposób ogłaszania alarmu

Akustyczny system alarmowy:
Ogłoszenie alarmu: Modulowany dźwięk syreny w okresie trzech minut.
Odwołanie alarmu: Ciągły dźwięk syreny w okresie trzech minut.

Środki masowego przekazu:
Ogłoszenie alarmu: Powtarzana trzykrotnie zapowiedź słowna 'Uwaga! Uwaga! Uwaga! Ogłaszam alarm (podać przyczynę, rodzaj alarmu itp.) dla ...'.
Odwołanie alarmu:  Powtarzana trzykrotnie zapowiedź słowna ' Uwaga! Uwaga! Uwaga! Odwołuję alarm (podać przyczynę, rodzaj alarmu itp.) dla ...'.

Wizualny sygnał alarmowy:
Ogłoszenie alarmu: Znak żółty w kształcie trójkąta lub w uzasadnionych przypadkach innej figury geometrycznej.

Komunikaty ostrzegawcze.

LP.

Rodzaj komunikatu

Sposób ogłoszenia komunikatu

Sposób odwołania komunikatu

Za pomocą środków masowego przekazu

Za pomocą środków masowego przekazu

1.

uprzedzenie o zagrożeniu skażeniami

powtarzana trzykrotnie zapowiedź słowna: „Uwaga! Uwaga! Osoby znajdujące się na terenie ………………., około godz. ………….. min ………….. może nastąpić skażenie ……………. (podać rodzaj skażenia) w kierunku ………………..(podać kierunek)”.

powtarzana trzykrotnie zapowiedź słowna: „Uwaga! Uwaga! Odwołuję uprzedzenie o zagrożeniu ……………….. (podać rodzaj skażenia) dla …………………………..”.

2.

uprzedzenie o zagrożeniu zakażeniami

Formę i treść komunikatu uprzedzenia o zagrożeniu zakażeniami ustalają organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej

powtarzana trzykrotnie zapowiedź słowna: „Uwaga! Uwaga! Odwołuję uprzedzenie o zagrożeniu ………………… (podać rodzaj zakażenia) dla …………………………………..”.

3.

uprzedzenie o klęskach żywiołowych i zagrożeniu środowiska

powtarzana trzykrotnie zapowiedź słowna: „Informacja o zagrożeniu i sposobie postępowania mieszkańców ……………… (podać rodzaj zagrożenia, spodziewany czas wystąpienia i wytyczne dla mieszkańców)”.

powtarzana trzykrotnie zapowiedź słowna: „Uwaga! Uwaga! Odwołuję uprzedzenie o zagrożeniu …………………… (podać rodzaj klęski) dla …………………………”.

Decyzje o wprowadzeniu lub ogłoszeniu sygnału alarmowego bądź komunikatu ostrzegawczego, a także o ich odwołaniu, podejmuje właściwy terytorialnie organ administracji publicznej (np. wójt, burmistrz lub prezydent miasta).

Należy pamiętać, że sygnały alarmowe i komunikaty ostrzegawcze mogą być zastosowane wyłącznie w sytuacji rzeczywistego zagrożenia. Stosowanie ich w ramach treningów i ćwiczeń dotyczących systemów wykrywania i alarmowania 
jest możliwe po ogłoszeniu rozpoczęcia treningów lub ćwiczeń przez właściwe, terytorialnie organy administracji publicznej. Musi się to odbyć z 24‑godzinnym wyprzedzeniem, z wykorzystaniem środków masowego przekazu i w sposób zwyczajowo przyjęty na danym terenie. Ogłoszenie zawiera także informacje o zakresie i zasięgu terytorialnym prowadzonego treningu lub ćwiczenia.

Polecenie 1

Opisz sposób ogłaszania komunikatu uprzedzającego o klęskach żywiołowych i zagrożeniach środowiska.

RiSSYgBxwam9e
(Uzupełnij).
iybU7Rnjyk_d5e515

4. Rodzaje urządzeń służących do ostrzegania i powiadamiania

Sygnały alarmowe oraz komunikaty ostrzegawcze są przekazywane z wykorzystaniem środków alarmowych, których przykłady prezentuje poniższa galeria.

W sytuacji kryzysowej należy spodziewać się ALERT‑u RCB z zaleceniami dotyczącymi bezpiecznych zachowań. Informacje o zagrożeniu znajdują się także na stronie www.gov.pl/rcb oraz na profilach RCB w mediach społecznościowych.

Polecenie 2

Sprawdź, jakie urządzenia stosowane do ogłaszania sygnałów alarmowych i komunikatów ostrzegawczych są wykorzystywane w twojej najbliższej okolicy. Wybierz jedno z nich i je opisz.

R12XuNz8OyCcD
(Uzupełnij).
iybU7Rnjyk_d5e556

5. Zasady postępowania po ogłoszeniu oraz po odwołaniu alarmu lub komunikatu ostrzegawczego

Sygnały alarmowe i komunikaty ostrzegawcze są przekazywane ludności cywilnej, 
aby mogła ona w odpowiedni sposób zareagować na zbliżające się zagrożenie. W związku z tym po ogłoszeniu (a także po odwołaniu) alarmu należy stosować się 
do następujących zasad postępowania:

  • Przede wszystkim nie poddawać się lękowi i panicepanikapanice – stanom naturalnym w sytuacji poczucia zagrożenia i niepewności.

  • Unikać rozpowszechniania niesprawdzonych informacji, pochodzących z niepewnych źródeł. Korzystać z wiarygodnych źródeł informacji. Obserwować kanały komunikacji administracji państwowej, służb porządkowych i organów bezpieczeństwa państwa.

  • Ważne jest trzeźwe myślenie oraz nieuleganie presji otoczenia.

W razie ogłoszenia alarmu należy:

  • przerwać wykonywane czynności,

  • odpowiednio się ubrać,

  • wyłączyć wszystkie urządzenia elektryczne (najlepiej głównym wyłącznikiem prądu lub za pomocą bezpieczników), odciąć dopływ gazu (wyłączyć główny zawór), wygasić paleniska w piecach, kuchenkach i kominkach,

  • zabrać dokumenty osobiste, zapas żywności, indywidualne środki ochrony przed skażeniami, środki opatrunkowe oraz (w miarę potrzeb i możliwości) latarkę elektryczną, koc, odbiornik radiowy (na baterie) itp.,

  • zamknąć okna i drzwi oraz opuścić dom/mieszkanie,

  • sprawdzić, czy o alarmie zostali powiadomieni sąsiedzi,

  • spędzić zwierzęta z pastwisk i wybiegów do pomieszczeń gospodarskich lub ukryć je w zagłębieniach terenu, wąwozach,

  • pospiesznie udać się do wyznaczonych miejsc ukrycia lub schronów,

  • zabezpieczyć drogi oddechowe, twarz i skórę oraz unikać kontaktu z pozostawionymi na zewnątrz przedmiotami,

  • pomóc słabszym, chorym i niepełnosprawnym,

  • bezwzględnie podporządkować się poleceniom służb ochronnych,

  • jeżeli to możliwe, śledzić informacje na stronach rządowych (np. Rządowego Centrum Bezpieczeństwa - www.gov.pl/rcb).

Po odwołaniu alarmu należy:

  • postępować zgodnie z poleceniami wydawanymi przez służby ratownicze,

  • ostrożnie opuścić schron lub ukrycie, omijając jednocześnie wszelkie podejrzane przedmioty (np. pojemniki, torby) oraz miejsca (np. kałuże, plamy nierozpoznanych substancji i zagłębienia terenu),

  • przemieszczać się, korzystając jednocześnie z indywidualnych środków ochronnych (chyba że komunikaty służb ratowniczych zezwolą na ich nieużywanie),

  • wrócić do miejsc zamieszkania wyłącznie po upewnieniu się, że zagrożenie 
    na pewno zniknęło, a wszelkie niezbędne zabiegi sanitarne zostały wykonane;

  • sprawdzić, we współpracy ze specjalistycznymi służbami, czy konstrukcja miejsca zamieszkania nie stanowi zagrożenia,

  • zutylizować wodę i żywność, które pozostały w miejscu zamieszkania,

  • przewietrzyć pomieszczenie i uzupełnić zapasy środków do uszczelnienia drzwi i okien,

  • stale zachowywać ostrożność, a po stwierdzeniu zmian chorobowych u ludzi 
    lub zwierząt natychmiast powiadomić odpowiednie służby.

Po usłyszeniu komunikatu uprzedzającego o zagrożeniu skażeniami oraz komunikatu uprzedzającego o zagrożeniu zakażeniami należy:

  • natychmiast włączyć regionalną (lokalną) rozgłośnię radiową lub stację telewizyjną,

  • oczekiwać komunikatów i zarządzeń Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz lokalnej stacji sanitarno‑epidemiologicznej,

  • zastosować się do instrukcji i wskazówek zawartych w ogłaszanych komunikatach,

  • sprawdzić stan posiadanych indywidualnych środków ochrony dróg oddechowych i skóry,

  • sprawdzić, czy posiadane zapasy wody, żywności, pasz i leków są wystarczające,

  • sprawdzić szczelność pomieszczeń ochronnych,

  • odizolować i zamknąć w bezpiecznym miejscu zwierzęta hodowlane i domowe;

  • unikać kontaktu z dzikimi zwierzętami, gryzoniami i owadami,

  • sprawdzić, czy sąsiedzi usłyszeli komunikat,

  • przygotowując się do przejścia do pomieszczeń ochronnych, zabrać ze sobą radioodbiornik na baterie.

Po usłyszeniu komunikatu uprzedzającego o klęskach żywiołowych i zagrożeniu środowiska należy:

  • natychmiast włączyć regionalną (lokalną) rozgłośnię radiową lub stację telewizyjną,

  • zastosować się do zarządzeń i poleceń wydawanych przez uprawnione organy administracji publicznej oraz służby ratownicze,

  • sprawdzić, czy sąsiedzi usłyszeli komunikat,

  • w przypadku komunikatu o spodziewanych silnych wiatrach pozamykać wszystkie okna i drzwi, usunąć z miejsc odkrytych (balkonów, tarasów, podwórek) przedmioty, które mogą zostać uniesione przez wiatr, zabezpieczyć pojazdy oraz przygotować się na przerwy w dostawach prądu, wody i gazu.

Ważne!

Najważniejsze rzeczy, jakie powinno się zabrać ze sobą, opuszczając miejsce zamieszkania:

  • dokumenty osobiste,

  • niezbędne leki (dla siebie i najbliższych),

  • wodę i żywność,

  • pieniądze,

  • ubiór odpowiedni do sytuacji i pory roku,

  • okrycia przeciwdeszczowe,

  • indywidualne środki ochrony przed skażeniami,

  • radio na baterie,

  • telefon komórkowy,

  • podręczną latarkę.

iybU7Rnjyk_d5e731

6. Podsumowanie

  • Jednolity Krajowy System Wykrywania Skażeń i Alarmowania to system utworzony w celu zapobiegania skutkom katastrofy naturalnej, awarii technicznej lub działań terrorystycznych, które mogą spowodować skażenia chemiczne, biologiczne bądź promieniotwórcze.

  • W załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie systemów wykrywania skażeń i powiadamiania o ich wystąpieniu oraz właściwości organów w tych sprawach opisano sposoby przekazywania sygnałów alarmowych i komunikatów ostrzegawczych powszechnie obowiązujących na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

  • Sygnały alarmowe i komunikaty ostrzegawcze mogą być ogłaszane wyłącznie w sytuacji rzeczywistego zagrożenia – wykorzystanie ich podczas treningów i ćwiczeń dotyczących systemów wykrywania i alarmowania jest możliwe po ogłoszeniu rozpoczęcia treningów lub ćwiczeń. O ćwiczeniach powiadamiają odpowiednie organy, korzystając ze środków masowego przekazu i w sposób zwyczajowo przyjęty na danym terenie (z 24‑godzinnym wyprzedzeniem).

  • Sygnały alarmowe oraz komunikaty ostrzegawcze są przekazywane z wykorzystaniem środków alarmowych, do których zalicza się środki masowego przekazu, takie jak regionalne i zakładowe rozgłośnie radiowe i stacje telewizyjne, syreny alarmowe, dzwonki alarmowe, megafony, gongi, buczki i brzęczki, dzwony kościelne oraz sygnalizatory świetlne.

  • Bardzo ważne jest odpowiednie zachowanie po ogłoszeniu sygnałów alarmowych i ostrzegawczych oraz ich odwołaniu. Najważniejsze, aby nie poddawać się lękowi i panice oraz stosować się do poleceń odpowiednich służb.

  • Wzywając pomoc, pamiętaj o numerach alarmowychiybU7Rnjyk_1443513149151_0numerach alarmowych.

7. Praca domowa

Polecenie 3

Opisz prawidłowy sposób zachowania w przypadku ogłoszenia alarmu w szkole.

R16c75PDGL3pl
(Uzupełnij).
Polecenie 4

Podaj jakich urządzeń używa się do ogłaszania alarmów i komunikatów ostrzegawczych. Sprawdź czy osoby z twojego otoczenia/bliscy znają odpowiedź na takie pytanie.

R1IEcQuMt0OSe
(Uzupełnij).
iybU7Rnjyk_1443513149151_0
iybU7Rnjyk_d5e792

8. Słowniczek

alarm
Definicja: alarm

sygnał z dowolnego źródła informujący, że zostało wykryte skażenie albo wystąpiła sytuacja kryzysowa, które zaistniały na skutek katastrofy naturalnej, awarii technicznej, działań terrorystycznych, na skutek zagrożenia wojennego lub wojny

alarmowanie
Definicja: alarmowanie

działania mające na celu natychmiastowe przekazanie sygnału do właściwych terytorialnie władz, służb i do ludności na danym terenie, sygnału informującego o zagrożeniu skażeniem, skażeniu lub o sytuacji kryzysowej, które zaistniały 
na skutek katastrofy naturalnej, awarii technicznej, działań terrorystycznych, 
na skutek zagrożenia wojennego lub wojny

Krajowy System Wykrywania Skażeń i Alarmowania
Definicja: Krajowy System Wykrywania Skażeń i Alarmowania

system utworzony w celu zapobiegania skutkom katastrofy naturalnej, awarii technicznej lub działań terrorystycznych, mogących spowodować wystąpienie skażeń chemicznych, biologicznych lub promieniotwórczych, a także w przypadku przeprowadzania niezbędnych treningów i ćwiczeń, składający się z systemów obserwacji, pomiarów, analiz, prognozowania skażeń i powiadamiania o skażeniach organy i jednostki organizacyjne, które dokonują ich analizy i oceny sytuacji, opracowują, ogłaszają i wprowadzają działania interwencyjne

monitoring skażeń
Definicja: monitoring skażeń

systematyczna obserwacja prowadzona w określonych geograficznie punktach 
i obszarach, w celu wykrywania uwolnionych do środowiska materiałów powodujących skażenie lub w celu stwierdzenia zmian stopnia jego tego

obserwacja
Definicja: obserwacja

działania mające na celu wykrycie źródła skażenia lub ogniska zakażenia, miejsc uwolnienia do środowiska materiałów powodujących skażenie lub stwierdzenie zmian stopnia jego tego, jak też czasu powstania

ostrzeganie
Definicja: ostrzeganie

działania mające na celu przekazanie komunikatów i informacji uprzedzających o prawdopodobnych zagrożeniach, zalecających podjęcie działań zabezpieczających i ochronnych oraz instruujące o sposobach wykonania takich działań

panika
Definicja: panika

1. uczucie nagłego strachu, lęku przed kimś lub przed czymś, ogarniające zwykle większą grupę ludzi lub zwierząt; 2. nerwowy pośpiech

powiadamianie
Definicja: powiadamianie

przekazanie, przy użyciu wszelkich dostępnych środków, określonych informacji mających na celu zaalarmowanie właściwych władz i ludności o możliwości wystąpienia zagrożenia, o jego wystąpieniu lub ustąpieniu, a także przekazanie informacji dotyczących sposobu postępowania w danym przypadku

prognozowanie
Definicja: prognozowanie

dokonywanie oceny rozwoju sytuacji będącej następstwem skażenia z jednoczesnym przewidywaniem i przedstawianiem możliwych skutków skażenia środowiska naturalnego, w szczególności gruntu, wody, powietrza, powierzchni ciała ludzi lub zwierząt, a także określanie wynikających z tego skutków dla funkcjonowania sfery publicznej i obiektów szczególnie ważnych dla bezpieczeństwa i obronności państwa

skażenie
Definicja: skażenie

zanieczyszczenie środowiska, w szczególności gruntu, wody, powietrza, żywności, pasz oraz powierzchni ciała ludzi lub zwierząt, niebezpiecznymi substancjami i mieszaninami chemicznymi, materiałami promieniotwórczymi lub zakaźnymi czynnikami biologicznymi, niezależnie od ich rodzaju i czasu oddziaływania

zakażenie
Definicja: zakażenie

skutek zakażenia ludzi, zwierząt lub roślin zakaźnymi czynnikami biologicznymi

iybU7Rnjyk_d5e973

9. Zadania

Ćwiczenie 1
RbHcuDIfdauIg
zadanie interaktywne
Ostrzeganie i alarmowanie
Źródło: Michał Banaś, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 2
R1B7cchthXMDY
zadanie interaktywne
Ostrzeganie i alarmowanie
Źródło: Michał Banaś, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 3
R4hvdZsXg2Rqe
zadanie interaktywne
Ostrzeganie i alarmowanie
Źródło: Michał Banaś, licencja: CC BY 3.0.