Gospodarka mojego regionu - Zintegrowana Platforma Edukacyjna

Wiesz już, jak bardzo na przestrzeni lat zmieniała się gospodarka Polski. Zmian było szczególnie dużo po roku 1989, kiedy przeszliśmy na gospodarkę wolnorynkową działającą według zasad ekonomicznych. W twoim regionie zapewne również wiele się wydarzyło. Czy potrafisz wymienić wszystkie najważniejsze zmiany?

R14f3PIe8HL5U

Na zdjęciu nowoczesne kilkupiętrowe budynki z szarą lub czarną elewacją, nieliczne okna. Budynki ponumerowane – szary budynek położony w centralnej części zdjęcia ma na elewacji biały numer „8A”, czarny budynek obok ma tabliczkę z numerem czternaście. Ciekawie zagospodarowane tereny zielone, liczne murki, przycięte drzewka, kępy traw. — Tuż obok dworca w Poznaniu znajdują się tereny Międzynarodowych Targów Poznańskich. Nowoczesna zabudowa wskazuje na rozwój gospodarczy
Źródło: Mos810 (http://commons.wikimedia.org), licencja: CC BY-SA 3.0.

Aby zrozumieć poruszane w tym materiale zagadnienia, przypomnij sobie:

podział administracyjny Polski;
główne cechy ludności Polski;
czynniki decydujące o rozwoju rolnictwa w poszczególnych regionach kraju;
przestrzenne zróżnicowanie głównych upraw i chowu zwierząt w Polsce;
rozmieszczenie ośrodków przemysłu w poszczególych regionach kraju;
zmiany zachodzące w polskiej gospodarce od 1989 roku.

Twoje cele

wskażesz „swój” region gospodarczy;
opiszesz strukturę zatrudnienia i poziom bezrobocia we własnym regionie;
scharakteryzujesz rolnictwo własnego regionu;
ocenisz poziom rozwoju przemysłu w regionie i wyjaśniać tego przyczyny;
opiszesz zmiany w gospodarce własnego regionu po 1989 roku;
zaplanujesz trasę wycieczki edukacyjnej mającej na celu dokładne poznanie ważniejszych przykładów działalności gospodarczej człowieka w regionie.

icXAJlkXMI_d5e263

1. Jak wyznaczyć „mój” region gospodarczy?

Regiony gospodarcze rozwijały się na bazie regionów historycznychicXAJlkXMI_1451232574525_0regionów historycznych. Gospodarka to działalność ludzi, którzy zamieszkując określone obszary, zajmowali się podobnymi czynnościami i kształtowali w sobie podobne cechy – tworzyli jednorodną kulturę. Scharakteryzowanie własnego regionu gospodarczego powinno więc opierać się o historyczne tradycje danego obszaru. Zadanie to wydaje się dosyć proste, ponieważ granice większości województw mają związek z granicami regionów historycznych. Trzeba się tylko zastanowić, czy „moim” regionem gospodarczym jest obszar całego województwa, czy jego część. Być może lepszym wyborem byłby powiat lub kilka powiatów – dotyczy to zwłaszcza województw o dużej powierzchni, np. mazowieckiego, wielkopolskiego. Swoje znaczenie ma też położenie miejscowości zamieszkania – jeśli na przykład leży ona w pobliżu granicy województwa, to można się zastanawiać, czy odległe obszary z drugiego końca województwa też są nam w jakikolwiek sposób bliskie.

REQJtNpH8FgmB

Mapa administracyjna Polski – podział na województwa i powiaty
Źródło: Wydawnictwo Edukacyjne Wiking, licencja: CC BY 3.0.

RBhNovEXDjU9A

Mapa województwa zachodniopomorskiego. Na mapie fioletowymi liniami zaznaczono granice powiatów ziemskich, dużymi czerwonymi kropkami zaznaczono miasta będące stolicami powiatów. W obrębie powiatów ziemskich kolorami wyróżniono gminy miejskie, miejsko‑wiejskie i wiejskie. Czerwonym kolorem wyróżniono powiaty grodzkie z miastami na prawach powiatu, miasta te opisano dużymi literami. Stolicą województwa jest Szczecin. Miasta na prawach powiatu: Szczecin, Świnoujście, Koszalin.
Stolice powiatów w północnej części województwa, od zachodu: Świnoujście, Police, Szczecin, Goleniów, Kamień Pomorski, Gryfice, Łobez, Kołobrzeg, Świdwin, Białogard, Koszalin, Szczecinek, Sławno. W części południowej: Gryfino, Myślibórz, Pyrzyce, Stargard Szczeciński, Choszczno, Drawsko Pomorskie, Wałcz. Największą powierzchnię zajmują gminy wiejsko‑miejskie, które występują głównie w centralnej i południowej części województwa. — Mapa administracyjna Polski
Źródło: Wydawnictwo Edukacyjne Wiking, licencja: CC BY 3.0.

R135EaTpSAOcQ

Mapa województwa pomorskiego. Na mapie fioletowymi liniami zaznaczono granice powiatów ziemskich, dużymi czerwonymi kropkami zaznaczono miasta będące stolicami powiatów. W obrębie powiatów ziemskich kolorami wyróżniono gminy miejskie, miejsko‑wiejskie i wiejskie. Czerwonym kolorem wyróżniono powiaty grodzkie z miastami na prawach powiatu, miasta te opisano dużymi literami. Kolory i znaki użyte na mapie opisano w legendzie. W legendzie podziałka liniowa. Stolicą jest Gdańsk. Miasta na prawach powiatu: Gdańsk, Gdynia, Sopot, Słupsk. Stolice powiatów, kolejno od zachodu: Słupsk, Człuchów, Bytów, Chojnice, Lębork, Kościerzyna, Kartuzy, Wejherowo, Puck, Starogard Gdański, Gdynia, Sopot, Gdańsk, Pruszcz Gdański, Tczew, Kwidzyn, Sztum, Malbork, Nowy Dwór Gdański. Zdecydowanie największą powierzchnię w województwie zajmują gminy wiejskie, stanowią około osiemdziesięciu procent obszaru. — Mapa administracyjna Polski
Źródło: Wydawnictwo Edukacyjne Wiking, licencja: CC BY 3.0.

R8saNsqsS3xKX

Mapa województwa warmińsko‑mazurskiego. Na mapie fioletowymi liniami zaznaczono granice powiatów ziemskich, dużymi czerwonymi kropkami zaznaczono miasta będące stolicami powiatów. W obrębie powiatów ziemskich kolorami wyróżniono gminy miejskie, miejsko‑wiejskie i wiejskie. Czerwonym kolorem wyróżniono powiaty grodzkie z miastami na prawach powiatu, miasta te opisano dużymi literami. Kolory i znaki użyte na mapie opisano w legendzie. W legendzie podziałka liniowa. Stolicą województwa jest Olsztyn. Miasta na prawach powiatu: Olsztyn, Elbląg. Stolice powiatów w północnej części województwa: Elbląg, Braniewo, Lidzbark Warmiński, Bartoszyce, Mrągowo, Kętrzyn, Giżycko, Węgorzewo, Gołdap, Olecko, Ełk. Stolice w południowej części: Iława, Nowe Miasto Lubawskie, Ostróda, Działdowo, Olsztyn, Nidzica, Szczytno, Pisz.
Nieznaczną większość powierzchni zajmują gminy wiejskie. Najwięcej jest ich na południu i na wschodzie województwa. — Mapa administracyjna Polski
Źródło: Wydawnictwo Edukacyjne Wiking, licencja: CC BY 3.0.

RLFjQn9B6SNS9

Mapa województwa podlaskiego. Na mapie fioletowymi liniami zaznaczono granice powiatów ziemskich, dużymi czerwonymi kropkami zaznaczono miasta będące stolicami powiatów. W obrębie powiatów ziemskich kolorami wyróżniono gminy miejskie, miejsko‑wiejskie i wiejskie. Czerwonym kolorem wyróżniono powiaty grodzkie z miastami na prawach powiatu, miasta te opisano dużymi literami. Kolory i znaki użyte na mapie opisano w legendzie. W legendzie podziałka liniowa. Stolica – Białystok. Miasta na prawach powiatu – Białystok, Suwałki, Łomża. Stolice powiatów, od zachodu: Kolno, Łomża, Zambrów, Grajewo, Wysokie Mazowieckie, Mońki, Siemiatycze, Suwałki, Augustów, Bielsk Podlaski, Białystok, Sejny, Sokółka, Hajnówka. Największą powierzchnię zajmują gminy wiejskie. — Mapa administracyjna Polski
Źródło: Wydawnictwo Edukacyjne Wiking, licencja: CC BY 3.0.

R15qcz4u4s1DQ

Mapa województwa lubuskiego. Na mapie fioletowymi liniami zaznaczono granice powiatów ziemskich, dużymi czerwonymi kropkami zaznaczono miasta będące stolicami powiatów. W obrębie powiatów ziemskich kolorami wyróżniono gminy miejskie, miejsko‑wiejskie i wiejskie. Czerwonym kolorem wyróżniono powiaty grodzkie z miastami na prawach powiatu, miasta te opisano dużymi literami. Kolory i znaki użyte na mapie opisano w legendzie. W legendzie podziałka liniowa. Stolice – Gorzów Wielkopolski (siedziba wojewody), Zielona Góra (siedziba sejmiku województwa). Oba miasta na prawach powiatu grodzkiego. Stolice powiatów w północnej części województwa – Strzelce Krajeńskie, Gorzów Wielkopolski, Słubice, Sulęcin, Świebodzin, Międzyrzecz. Stolice w południowej części – Krosno Odrzańskie, Zielona Góra, Żary, Żagań, Nowa Sól, Wschowa. Gminy miejsko‑wiejskie i gminy wiejskie zajmują zbliżoną powierzchnię, rozkładają się dość równomiernie. — Mapa administracyjna Polski
Źródło: Wydawnictwo Edukacyjne Wiking, licencja: CC BY 3.0.

R1PgcPCvV3IWo

Mapa województwa wielkopolskiego. Na mapie fioletowymi liniami zaznaczono granice powiatów ziemskich, dużymi czerwonymi kropkami zaznaczono miasta będące stolicami powiatów. W obrębie powiatów ziemskich kolorami wyróżniono gminy miejskie, miejsko‑wiejskie i wiejskie. Czerwonym kolorem wyróżniono powiaty grodzkie z miastami na prawach powiatu, miasta te opisano dużymi literami. Kolory i znaki użyte na mapie opisano w legendzie. W legendzie podziałka liniowa. Stolica – Poznań. Miasta na prawach powiatu – Poznań, Leszno, Kalisz, Konin. Stolice powiatów w północnej części województwa, od zachodu – Międzychód, Nowy Tomyśl, Szamotuły, Czarnków, Oborniki, Piła, Chodzież, Poznań, Złotów, Wągrowiec, Gniezno. Stolice powiatów w południowej części województwa, od zachodu – Wolsztyn, Grodzisk Wielkopolski, Leszno, Kościan, Rawicz, Gostyń, Śrem, Środa Wielkopolska, Krotoszyn, Jarocin, Września, Pleszew, Ostrów Wielkopolski, Słupca, Ostrzeszów, Kępno, Kalisz, Konin, Turek, Koło. W województwie przeważają gminy miejsko‑wiejskie. — Mapa administracyjna Polski
Źródło: Wydawnictwo Edukacyjne Wiking, licencja: CC BY 3.0.

R6nHaBC8hgGUY

Mapa województwa kujawsko‑pomorskiego. Na mapie fioletowymi liniami zaznaczono granice powiatów ziemskich, dużymi czerwonymi kropkami zaznaczono miasta będące stolicami powiatów. W obrębie powiatów ziemskich kolorami wyróżniono gminy miejskie, miejsko‑wiejskie i wiejskie. Czerwonym kolorem wyróżniono powiaty grodzkie z miastami na prawach powiatu, miasta te opisano dużymi literami. Kolory i znaki użyte na mapie opisano w legendzie. W legendzie podziałka liniowa. Stolice – Bydgoszcz (siedziba wojewody), Toruń (siedziba sejmiku województwa). Miasta na prawach powiatu: Bydgoszcz, Toruń, Grudziądz, Włocławek. Stolice powiatów w północnej części – Sępólno Krajeńskie, Nakło nad Notecią, Tuchola, Bydgoszcz, Świecie, Chełmno, Grudziądz, Wąbrzeźno, Golub‑Dobrzyń, Brodnica, Rypin. Stolice powiatów w południowej części – Żnin, Mogilno, Inowrocław, Radziejów, Aleksandrów Kujawski, Włocławek, Lipno. Dominują gminy wiejskie. — Mapa administracyjna Polski
Źródło: Wydawnictwo Edukacyjne Wiking, licencja: CC BY 3.0.

RfnG9KR0oOBCo

Mapa województwa mazowieckiego. Na mapie fioletowymi liniami zaznaczono granice powiatów ziemskich, dużymi czerwonymi kropkami zaznaczono miasta będące stolicami powiatów. W obrębie powiatów ziemskich kolorami wyróżniono gminy miejskie, miejsko‑wiejskie i wiejskie. Czerwonym kolorem wyróżniono powiaty grodzkie z miastami na prawach powiatu, miasta te opisano dużymi literami. Kolory i znaki użyte na mapie opisano w legendzie. W legendzie podziałka liniowa. Stolica – Warszawa. Miasta na prawach powiatu – Warszawa, Płock, Radom, Ostrołęka, Siedlce. Stolice powiatów w północnej części: Żuromin, Mława, Ostrołęka, Przasnysz, Maków Mazowiecki, Sierpc, Ciechanów, Ostrów Mazowiecka, Płock, Płońsk, Pułtusk, Wyszków, Gostynin, Nowy Dwór Mazowiecki, Legionowo, Wołomin, Węgrów, Sokołów Podlaski. Stolice powiatów w południowej części: Sochaczew, Warszawa, Pruszków, Mińsk Mazowiecki, Siedlce, Łosice, Żyrardów, Grodzisk Mazowiecki, Piaseczno, Otwock, Grójec, Garwolin, Białobrzegi, Kozienice, Przysucha, Radom, Szydłowiec, Zwoleń, Lipsko. Dominują gminy wiejskie. Wokół Warszawy nagromadzenie gmin miejsko‑wiejskich. — Mapa administracyjna Polski
Źródło: Wydawnictwo Edukacyjne Wiking, licencja: CC BY 3.0.

R63IpyVSud1PP

Mapa województwa dolnośląskiego. Na mapie fioletowymi liniami zaznaczono granice powiatów ziemskich, dużymi czerwonymi kropkami zaznaczono miasta będące stolicami powiatów. W obrębie powiatów ziemskich kolorami wyróżniono gminy miejskie, miejsko‑wiejskie i wiejskie. Czerwonym kolorem wyróżniono powiaty grodzkie z miastami na prawach powiatu, miasta te opisano dużymi literami. Kolory i znaki użyte na mapie opisano w legendzie. W legendzie podziałka liniowa. Stolica – Wrocław. Miasta na prawach powiatu – Jelenia Góra, Legnica, Wałbrzych, Wrocław. Stolice powiatów, od zachodu: Zgorzelec, Lubań, Bolesławiec, Lwówek Śląski, Jelenia Góra, Złotoryja, Kamienna Góra, Głogów, Polkowice, Legnica, Jawor, Wałbrzych, Lubin, Świdnica, Góra, Wołów, Środa Śląska, Dzierżoniów, Ząbkowice Śląskie, Kłodzko, Wrocław, Strzelin, Trzebnica, Oława, Milicz, Oleśnica. Podobna powierzchnia gmin wiejskich i wiejsko‑miejskich. — Mapa administracyjna Polski
Źródło: Wydawnictwo Edukacyjne Wiking, licencja: CC BY 3.0.

R8agfyYIVTtgg

Mapa województwa łódzkiego. Na mapie fioletowymi liniami zaznaczono granice powiatów ziemskich, dużymi czerwonymi kropkami zaznaczono miasta będące stolicami powiatów. W obrębie powiatów ziemskich kolorami wyróżniono gminy miejskie, miejsko‑wiejskie i wiejskie. Czerwonym kolorem wyróżniono powiaty grodzkie z miastami na prawach powiatu, miasta te opisano dużymi literami. Kolory i znaki użyte na mapie opisano w legendzie. W legendzie podziałka liniowa. Stolica – Łódź. Miasta na prawach powiatu – Łódź, Piotrków Trybunalski, Skierniewice. Stolice powiatów, od zachodu: Wieruszów, Wieluń, Sieradz, Poddębice, Zduńska Wola, Pajęczno, Łask, Łęczyca, Bełchatów, Kutno, Zgierz, Pabianice, Radomsko, Łódź, Piotrków Trybunalski, Brzeziny, Łowicz, Tomaszów Mazowiecki, Skierniewice, Opoczno, Rawa Mazowiecka. Zdecydowaną większość powierzchni województwa zajmują gminy wiejskie. — Mapa administracyjna Polski
Źródło: Wydawnictwo Edukacyjne Wiking, licencja: CC BY 3.0.

RuemOla2TZCAU

Mapa województwa świętokrzyskiego. Na mapie fioletowymi liniami zaznaczono granice powiatów ziemskich, dużymi czerwonymi kropkami zaznaczono miasta będące stolicami powiatów. W obrębie powiatów ziemskich kolorami wyróżniono gminy miejskie, miejsko‑wiejskie i wiejskie. Czerwonym kolorem wyróżniono powiaty grodzkie z miastami na prawach powiatu, miasta te opisano dużymi literami. Kolory i znaki użyte na mapie opisano w legendzie. W legendzie podziałka liniowa. Województwo świętokrzyskie. Stolica – Kielce. Miasta na prawach powiatu – Kielce. Stolice powiatów, od zachodu: Włoszczowa, Jędrzejów, Końskie, Pińczów, Kazimierza Wielka, Kielce, Busko‑Zdrój, Skarżysko‑Kamienna, Starachowice, Staszów, Ostrowiec Świętokrzyski, Opatów, Sandomierz. W przewadze gminy wiejskie. — Mapa administracyjna Polski
Źródło: Wydawnictwo Edukacyjne Wiking, licencja: CC BY 3.0.

REr0skjqlrMAZ

Mapa województwa lubelskiego. Na mapie fioletowymi liniami zaznaczono granice powiatów ziemskich, dużymi czerwonymi kropkami zaznaczono miasta będące stolicami powiatów. W obrębie powiatów ziemskich kolorami wyróżniono gminy miejskie, miejsko‑wiejskie i wiejskie. Czerwonym kolorem wyróżniono powiaty grodzkie z miastami na prawach powiatu, miasta te opisano dużymi literami. Kolory i znaki użyte na mapie opisano w legendzie. W legendzie podziałka liniowa. Stolica: Lublin. Miasta na prawach powiatu: Biała Podlaska, Lublin, Chełm, Zamość. Stolice powiatów, od północy: Biała Podlaska, Łuków, Radzyń Podlaski, Parczew, Ryki, Włodawa, Lubartów, Puławy, Łęczna, Lublin, Świdnik, Chełm, Opole Lubelskie, Krasnystaw, Kraśnik, Hrubieszów, Janów Lubelski, Zamość, Biłgoraj, Tomaszów Lubelski. Zdecydowanie dominują gminy wiejskie. — Mapa administracyjna Polski
Źródło: Wydawnictwo Edukacyjne Wiking, licencja: CC BY 3.0.

RXyFf5KC8gajV

Mapa województwa opolskiego. Na mapie fioletowymi liniami zaznaczono granice powiatów ziemskich, dużymi czerwonymi kropkami zaznaczono miasta będące stolicami powiatów. W obrębie powiatów ziemskich kolorami wyróżniono gminy miejskie, miejsko‑wiejskie i wiejskie. Czerwonym kolorem wyróżniono powiaty grodzkie z miastami na prawach powiatu, miasta te opisano dużymi literami. Kolory i znaki użyte na mapie opisano w legendzie. W legendzie podziałka liniowa. Stolica – Opole. Miasta na prawach powiatu – Opole. Stolice powiatów, od zachodu: Nysa, Brzeg, Prudnik, Namysłów, Głubczyce, Krapkowice, Opole, Kędzierzyn‑Koźle, Kluczbork, Strzelce Opolskie, Olesno. Podobna powierzchnia gmin wiejskich i miejsko‑wiejskich. — Mapa administracyjna Polski
Źródło: Wydawnictwo Edukacyjne Wiking, licencja: CC BY 3.0.

R10rw0xwEXtlE

Mapa województwa śląskiego. Na mapie fioletowymi liniami zaznaczono granice powiatów ziemskich, dużymi czerwonymi kropkami zaznaczono miasta będące stolicami powiatów. W obrębie powiatów ziemskich kolorami wyróżniono gminy miejskie, miejsko‑wiejskie i wiejskie. Czerwonym kolorem wyróżniono powiaty grodzkie z miastami na prawach powiatu, miasta te opisano dużymi literami. Kolory i znaki użyte na mapie opisano w legendzie. W legendzie podziałka liniowa. Stolica – Katowice. Miasta na prawach powiatu – Bielsko‑Biała, Bytom, Chorzów, Częstochowa, Dąbrowa Górnicza, Gliwice, Jastrzębie‑Zdrój, Jaworzno, Katowice, Mysłowice, Piekary Śląskie, Ruda Śląska, Rybnik, Siemianowice Śląskie, Sosnowiec, Świętochłowice, Tychy, Zabrze, Żory. Stolice powiatów, od północy: Kłobuck, Częstochowa, Lubliniec, Myszków, Tarnowskie Góry, Zawiercie, Bytom, Piekary Śląskie, Będzin Śląski, Dąbrowa Górnicza, Zabrze, Świętochłowice Śląskie, Siemianowice Śląskie, Gliwice, Sosnowiec, Chorzów, Mysłowice, Ruda Śląska, Jaworzno, Katowice, Mikołów, Racibórz, Rybnik, Tychy, Bieruń, Żory, Wodzisław Śląski, Jastrzębie‑Zdrój, Pszczyna, Bielsko‑Biała, Cieszyn, Żywiec. Bardzo dużą część zajmują powiaty grodzkie, występujące obok siebie w centralnej części województwa. Dużo jest również gmin miejsko‑wiejskich i miejskich. Gminy wiejskie na południu i na północy. — Mapa administracyjna Polski
Źródło: Wydawnictwo Edukacyjne Wiking, licencja: CC BY 3.0.

R1BRY8GBvSNzg

Mapa województwa małopolskiego. Na mapie fioletowymi liniami zaznaczono granice powiatów ziemskich, dużymi czerwonymi kropkami zaznaczono miasta będące stolicami powiatów. W obrębie powiatów ziemskich kolorami wyróżniono gminy miejskie, miejsko‑wiejskie i wiejskie. Czerwonym kolorem wyróżniono powiaty grodzkie z miastami na prawach powiatu, miasta te opisano dużymi literami. Kolory i znaki użyte na mapie opisano w legendzie. W legendzie podziałka liniowa. Stolica – Kraków. Miasta na prawach powiatu – Kraków, Tarnów, Nowy Sącz. Stolice powiatów, od zachodu: Oświęcim, Chrzanów, Wadowice, Olkusz, Sucha Beskidzka, Myślenice, Miechów, Kraków, Wieliczka, Nowy Targ, Zakopane, Proszowice, Limanowa, Bochnia, Kazimierza Wielka, Brzesko, Nowy Sącz, Tarnów, Dąbrowa Tarnowska, Gorlice. Największą powierzchnię zajmują gminy wiejskie. — Mapa administracyjna Polski
Źródło: Wydawnictwo Edukacyjne Wiking, licencja: CC BY 3.0.

R1P0DuaRAtcCD

Mapa województwa podkarpackiego. Na mapie fioletowymi liniami zaznaczono granice powiatów ziemskich, dużymi czerwonymi kropkami zaznaczono miasta będące stolicami powiatów. W obrębie powiatów ziemskich kolorami wyróżniono gminy miejskie, miejsko‑wiejskie i wiejskie. Czerwonym kolorem wyróżniono powiaty grodzkie z miastami na prawach powiatu, miasta te opisano dużymi literami. Kolory i znaki użyte na mapie opisano w legendzie. W legendzie podziałka liniowa. Stolica – Rzeszów. Miasta na prawach powiatu – Rzeszów, Tarnobrzeg, Przemyśl, Krosno. Stolice powiatów, od zachodu: Dębica, Mielec, Jasło, Ropczyce, Tarnobrzeg, Kolbuszowa, Strzyżów, Krosno, Stalowa Wola, Rzeszów, Brzozów, Nisko, Łańcut, Sanok, Lesko, Leżajsk, Przeworsk, Ustrzyki Dolne, Jarosław, Przemyśl, Lubaczów. Gminy miejsko‑wiejskie i miejskie występują w podobnej ilości na terenie województwa (z wyjątkiem południa, gdzie występują gminy wiejskie). Powierzchnia gmin wiejskich stanowi nieco ponad połowę województwa. — Mapa administracyjna Polski
Źródło: Wydawnictwo Edukacyjne Wiking, licencja: CC BY 3.0.

Polecenie 1

Przeanalizuj powyższe mapy, w tym położenie na nich miejscowości, w której mieszkasz, i wybierz „swój” region gospodarczy.

R1XzH0NQskW1w

Źródło: Gromar sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

Korzystając z opisu powyższych map, ustal w jakim regionie gospodarczym znajduje się miejscowość, w której mieszkasz. Zapisz odpowiedź.

R12uraH9pBFSc

Źródło: Gromar sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

icXAJlkXMI_1451232574525_0

icXAJlkXMI_d5e304

2. Charakterystyka gospodarki „mojego” regionu

Gospodarce Polski poświęcone były lekcje „Zmiany w przemyśle Polski”, „Rozwój usług w Polsce”, „Rozwój transportu lądowego w Polsce” oraz wiele innych. Z gospodarką wiążą się też inne tematy, np. rozmieszczenie i struktura ludności, warunki klimatyczno‑glebowe (dla rolnictwa), występowanie bogactw mineralnych (dla przemysłu), położenie nad morzem (gospodarka morska). Pełna charakterystyka gospodarcza regionu musi uwzględniać te kwestie, a także wszystkie cechy typowe dla opisywanego obszaru.

Polecenie 2

Na stronach Głównego Urzędu Statystycznego (stat.gov.pl) odszukaj dane statystyczne dotyczące gospodarki twojego regionu. Wyjaśnij przyczyny odstępstw wartości dla regionu od średnich wartości dla Polski.
Opisz poniższe wskaźniki gospodarcze: struktura zatrudnienia, stopa bezrobocia, udział użytków rolnych, średnie plony zbóż, uprawy i hodowla, bogactwa naturalne, ważniejsze zakłady przemysłowe, produkcja energii elektrycznej na mieszkańca, gęstość sieci drogowej, gęstość sieci kolejowej, udział obszarów chronionych, produkt krajowy brutto na mieszkańca.

RrCgi7ZXhAYgu

Źródło: Gromar sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

icXAJlkXMI_d5e347

3. Wycieczka edukacyjna po regionie

Warto naocznie poznać działalność większych regionalnych obiektów gospodarczych, np. fabryk, elektrowni, kopalń lub innych zakładów przemysłowych, a także gospodarstw rolnych czy agroturystycznych, dużych hoteli, lotnisk, dworców kolejowych, centrów biznesowych lub handlowych. Niektóre firmy chętnie przyjmują zwiedzających, ponieważ jest to dla nich pewna forma reklamy. Goście mogą przyjrzeć się z bliska, jak działają duże (lub małe) przedsiębiorstwa i poznać podstawowe zasady produkcji lub usług, a przede wszystkim ekonomii.

Polecenie 3

Zaplanuj przebieg co najmniej jednej wycieczki mającej na celu poznanie obiektów ważnych dla gospodarki twojego regionu. Określ datę, godzinę, miejsce oraz obiekty gospodarcze, które poznasz.

RQZJb4MBYhn9F

Źródło: Gromar sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

icXAJlkXMI_d5e393

Podsumowanie

Odpowiedz na pytania i wykonaj polecenia:

W jakim regionie gospodarczym leży twoja miejscowość?
Scharakteryzuj strukturę zatrudnienia ludności regionu.
Wymień główne kierunki lokalnej produkcji rolnej.
Które bogactwa mineralne wydobywane są w twoim regionie?
Jakie gałęzie przemysłu rozwinęły się w regionie i dlaczego właśnie te?
Wymień główne ośrodki przemysłowe i usługowe twojego regionu, w tym węzły komunikacyjne i stolice administracyjne.
Wskaż przykłady wpływu gospodarki na środowisko naturalne regionu.
Opisz sytuację na lokalnym rynku pracy. Czy występuje duże bezrobocie? Czy są szanse na tworzenie nowych miejsc pracy? Czy w regionie funkcjonują Specjalne Strefy Ekonomiczne?

Praca domowa

Sporządź ilustrowany opis z wycieczki edukacyjnej po własnym regionie.

RR4Dv3NuPjvrd

Źródło: Gromar sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

Pokaż podpowiedź

Zaplanuj wycieczkę edukacyjną po własnym regionie.

R1LXcJJNxKU5V

Źródło: Gromar sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

icXAJlkXMI_d5e520

Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Rozwiąż krzyżówkę. W pionowej kolumnie powinno pojawić się hasło opisujące warunki działania polskiej gospodarki.

RPWdn99uwaqeJ

Rozwiąż krzyżówkę. W pionowej kolumnie powinno pojawić się hasło opisujące warunki działania polskiej gospodarki.

Dział przemysłu zajmujący się wydobyciem bogactw mineralnych.
Dział usług zajmujący się przewozem osób i towarów.
Dział gospodarki zajmujący się wytwarzaniem żywności.
Dział usług zajmujący się sprzedażą towarów.
Może być przetwórczy lub wydobywczy.
Wytwarzanie i przesyłanie prądu elektrycznego lub ciepła.
Podróżowanie w celach krajoznawczych lub wypoczynkowych.
Dział usług obejmujący działalność urzędów państwowych.
Ogół finansów państwa (i nie tylko państwa).
Ochrona środowiska w potocznym znaczeniu.

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10

Źródło: Gromar sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

Ćwiczenie 2

Na podstawie własnych obserwacji opisz główne czynniki mające wpływ na gospodarkę Twojego regionu.

R1Qj6DhtJT6Dl

Źródło: Gromar sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

Ćwiczenie 3

Wskaż poprawne zakończenie zdania.

R1YbGpMd8vfPd

Źródło: Gromar sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

Ćwiczenie 4

Wykorzystując dostępne źródła oraz własną wiedzę opisz, jakie surowce mineralne występują w pobliżu Twojego miejsca zamieszkania. Jeśli nie ma żadnych, opisz, jakie surowce mineralne występują w pobliżu Kleczewa (woj. wielkopolskie).

R1eHOyrIr3Isy

Źródło: Gromar sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

Ćwiczenie 5

Wskaż przykłady firm działających w Twojej okolicy, które powstały w wyniku restrukturyzacji i prywatyzacji państwowych zakładów przemysłowych. Dowiedz się, co produkowały dawniej i co produkują dziś, a także ile osób było kiedyś w nich zatrudnionych, a ile jest obecnie.

R1Zspi7x0xjjE

Źródło: Gromar sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

Ćwiczenie 6

Korzystając z danych GUS, wskaż wartość bezrobocia w powiecie, w którym mieszkałeś w 2020 roku.

ReDvpPwOAazyy

Źródło: Gromar sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.