Napoleon – największy geniusz wojskowy od czasów Aleksandra Macedońskiego?
Klęska i upadek Napoleona
Zajęcie Moskwy przez armię Napoleona odbyło się bez walki, bo została ona opuszczona przed nadejściem armii francuskiej. Nie osłabiło to oporu strony rosyjskiej, a cesarz Francuzów czekał bezskutecznie na możliwość wydania bitwy i rozstrzygnięcia kampanii. W końcu zmuszony był zarządzić odwrót Wielkiej Armii. Przeprowadzony w niezmiernie trudnych, jesienno‑zimowych warunkach, stał się główną przyczyną klęski Napoleona, gdyż jego armia uległa całkowitej zagładzie. Wojska rosyjskie, postępując za wycofującymi się resztkami wojsk napoleońskich, zagarnęły Księstwo Warszawskie, a następnie uwolniły Prusy od uzależnienia od Francji.
W 1813 roku do koalicji antyfrancuskiej dołączyli niedawni sojusznicy Francji – Prusy i Austria. Cesarz, mimo odniesienia kilku zwycięstw wkrótce utracił także wpływy w Niemczech. Kampanię rozstrzygnęła klęska Napoleona w „bitwie narodów” pod Lipskiem (16‑19.10.1813). Była to największa bitwa w historii wojen napoleońskich. Poległ w niej m.in. Józef Poniatowski, który był jedynym marszałkiem polskiej narodowości.
Bitwa pod Lipskiem była największym starciem całego okresu wojen napoleońskich i największym w historii do czasu I wojny światowej. Łącznie wzięło w nim udział około 500 tys. żołnierzy. Naprzeciwko siebie stanęły dwie armie, w których walczyli ludzie wielu narodowości: Francuzi, Polacy, Austriacy, Rosjanie, Szwedzi, a także, stając po obu stronach konfliktu, Niemcy. Mimo początkowej przewagi Wielka Armia poniosła całkowitą klęskę z przeważającymi siłami koalicji i została zmuszona do odwrotu.
Wymień nazwę polskiego odznaczenia otrzymanego przez księcia Poniatowskiego, które widnieje na ilustracji.
Senat ogłosił detronizację, Napoleon I abdykował 6 kwietnia 1814 r. Na mocy traktatu z Fontainbleau z dnia 14 kwietnia 1814 r. zwycięskie państwa pozwoliły Napoleonowi zachować tytuł cesarza i w dożywotnie władanie przekazały mu wyspę Elbę. Zwycięscy podpisali z Francją pokój paryski. Na jego mocy wracała ona do granic sprzed 1792 r. Wielkie Cesarstwo przestało istnieć.
Przed wyjazdem na Elbę, w kwietniu 1814 roku Napoleon w Fontainebleau [czyt.: fontenblo] pożegnał się z gwardią imperialną. Cesarz, bardzo z nią związany, był wzruszony, żołnierze płakali.
Ćwiczenia
Na podstawie informacji z lekcji uporządkuj podane momenty życia Napoleona w kolejności chronologicznej. Pomóc ci w tym może powyższa popularna niemiecka karykatura z 1814 roku.
- Napoleon Bonaparte koronuje się na Cesarza Francuzów.
- Napoleon Bonaparte obejmuje urząd konsula.
- Napoleon I traci wpływy polityczne w Niemczech.
- Napoleon opuszcza Rosję i niedobitki Wielkiej Armii.
- Napoleon zostaje osadzony na Elbie.
- Generał Bonaparte zostaje wysłany na front włoski.
Które z poniższych cech najlepiej określają napoleoński system władzy?
konflikt z chłopstwem, Wielka Armia, ekspansja terytorialna w całej Europie, władza oparta na burżuazji i chłopstwie, plebiscyty, armia rewolucyjna, walka z kościołem katolickim, kontrola policyjna, władza oparta na zrewoltowanych miejskich masach ludowych, podpisanie konkordatu z papieżem, umiarkowane reformy społeczne, system republikański, system monarchiczny, cenzura, terror i masowe egzekucje
| Cechy napoleońskiego systemu władzy | |
|---|---|
| Cechy niepasujące do napoleońskiego systemu władzy |
Zapoznaj się z animacją przedstawiającą przebieg bitwy pod Lipskiem i wykonaj kolejne polecenia.
Film dostępny pod adresem /preview/resource/RMRkz3DTI865S
Film opowiadający o bitwie pod Lipskiem.
Oceń, czy decyzja Napoleona dotycząca wyboru miejsca bitwy okazała się słuszna. Odpowiedź uzasadnij.
Na podstawie informacji przedstawionych w animacji uzasadnij, czy słusznie bitwa pod Lipskiem jest nazywana bitwą narodów.
W 1913 r. oddano do użytku Halę Stulecia we Wrocławiu (wówczas niemieckim Breslau), a w jej wnętrzach zorganizowano Wystawę Stulecia, która miała uczcić setną rocznicę bitwy pod Lipskiem. Biorąc to pod uwagę, oceń, czy dla Niemców bitwa pod Lipskiem miała taki sam wydźwięk jak dla Polaków. Uzasadnij odpowiedź.
Słownik
główne siły wojskowe Napoleona w jego licznych wyprawach wojennych
tytuł honorowy w wojsku francuskim nadawany dowódcom za wybitne zasługi; jedynym obcokrajowcem, któremu przyznano ten tytuł, był książę Józef Poniatowski
bitwa pod Lipskiem stoczona w dniach 16‑19 października 1813 r. pomiędzy Napoleonem i sprzymierzonymi wojskami a armią wojsk sprzymierzonych przeciw Francji, zakończona porażką wojsk francuskich