Kancelaria Prezesa Rady Ministrów - wirtualny spacer

Tu zapadają najważniejsze decyzje w państwie, przyjmowani są szefowie innych państw i delegacje zagraniczne. Usytuowanie gmachu odzwierciedla jego rolę w państwie: mieści się w najbardziej prestiżowym rejonie Warszawy, przy Trakcie Królewskim, naprzeciwko jednego z najpiękniejszych parków w Europie - Łazienek.

Budynek KPRM nie był projektowany ani jako siedziba premiera rządu, ani nawet dla ważnego urzędu, ale dla rosyjskiej szkoły wojskowej, czyli Korpusu Kadetów.

Cały kompleks budynków miał kształt litery „C”, a najbardziej charakterystycznym elementem głównego gmachu była imponująca kopuła wejścia głównego od Alei Ujazdowskich.

W czasie I wojny światowej budynek zmienił swoje przeznaczenie, od 1914 do 1918 roku magistrat ulokował w nim szpital polowy na 1500 łóżek. Po wojnie budynek znów stał się polską szkołą podchorążych piechoty.

W czasie przewrotu majowego w 1926 roku batalion szkoły opowiedział się po stronie rządu, w związku z tym szkołę przeniesiono do innego miasta. Przebudowany wkrótce potem gmach stał się siedzibą Generalnego Inspektoratu Sił Zbrojnych, na którego czele stanął Józef Piłsudski. W jednym ze skrzydeł budynku utworzono Centralną Bibliotekę Wojskową. We wrześniu 1939 gmach został zbombardowany, spłonęły ulokowane w nim zbiory biblioteki. Ocalał jedynie parter budynku i skrzydło północne.

W czasie wojny gmach był siedzibą SS. Rozegrały się w nim tragiczne wydarzenia. Tuż po rozpoczęciu powstania warszawskiego, w zrujnowanym skrzydle południowym SS dokonało egzekucji tysięcy mieszkańców Warszawy.

W styczniu 1945 roku zachowaną część budynku objęły w posiadanie władze Wojska Polskiego. Z końcem 1946 roku zapadła decyzja o przekazaniu całego kompleksu Radzie Państwa.

W 1947 roku rozpoczęła się odbudowa i przebudowa budynków. Powierzono ją Janowi Bogusławskiemu i Stanisławowi Odyńcowi‑Dobrowolskiemu.

Gmach stał się budynkiem reprezentacyjnym, nadbudowano salę kolumnową, co umożliwiło jego podwyższenie, a przed głównym wejściem stanęły wysunięte przed front kolumny. Po remoncie w 1948 roku w gmachu znajdowały się 384 pomieszczenia biurowe i reprezentacyjne. Teraz jest blisko 600 pokoi i trzy kilometry korytarzy.

Od 1953 roku do 1996 roku w budynku mieścił się Urząd Rady Ministrów, po reformie 1997 roku - Kancelaria Prezesa Rady Ministrów.

W 1995 roku cały kompleks budynków wpisano do rejestru zabytków ówczesnego województwa warszawskiego jako przykład architektury reprezentacyjnej Warszawy.

Na zewnątrz

Od 1953 Urząd Rady Ministrów, który w 1997 zmienił nazwę na Kancelarię Prezesa Rady Ministrów, mieści się w Al. Ujazdowskich 1/3.

Wejście

Zyskało reprezentacyjny charakter w czasie przebudowy w latach 1946‑1948. W czasie remontu w 2008 roku przybył w nim niezwykle nowoczesny element – szklana podłoga. Za szklaną taflą, podpartą dla lepszej ekspozycji także szklanymi belkami, widać schody z 1902 roku. Ta ekspozycja jest znakomitym przykładem, jak można w atrakcyjny, nowoczesny sposób wydobywać uroki przeszłości. Takie poszanowanie tradycji powinno obowiązywać nie tylko w architekturze.

Sala świetlikowa

Od 2014 roku im. Tadeusza Mazowieckiego. To w niej do 2003 roku odbywały się posiedzenia rządu. Przed wojną mieściła się tutaj kaplica prawosławna. Obecnie jest miejscem spotkań rządu i stałych komisji.

Hol

Olśniewa przestrzenią i elegancją. Do jego wykończenia użyto stonowanych kolorystycznie marmurów. Na ich tle dobrze prezentują się misterne kraty wykonane według projektu Henryka Grunwalda.

Sala kolumnowa

„Najmłodsza” i najbardziej reprezentacyjna sala w gmachu, powstała w czasie powojennego remontu, może pomieścić nawet tysiąc osób. Elementem wystroju są dekoracje rzeźbiarskie wykonane przez Stanisława Sikorę. „Oddano mu do dyspozycji cztery duże pomieszczenia na parterze budynku. Do pomocy przydzielono rzemieślników‑kamieniarzy, sztukatorów, cieśli i stolarzy” – napisał na portalu sztuka.net Paweł Giergoń, badacz architektury PRL. Dopełnieniem dekoracji są okucia balustrad zaprojektowane i wykonane przez Henryka Grunwalda. W sali kolumnowej organizowane są największe konferencje, uroczystości wręczania medali, dyplomów, ślubowania nowych urzędników.

Sala obrazowa

To miejsce oficjalnych ceremonii z udziałem zagranicznych gości premiera. Tu zapraszani są dziennikarze, gdy szefowie rządu mają zamiar wygłosić ważne oświadczenie. Na ścianach wiszą XX‑wieczne obrazy polskich malarzy, wypożyczone z Muzeum Narodowego, m.in. Tadeusza Makowskiego, Kazimierza Sichulskiego, Witolda Rzegocińskiego.

Sala zegarowa

Gdy spotkanie premiera z szefami rządów czy ambasadorami wymaga rozmów jedynie kilku osób – najczęściej odbywa się właśnie w Sali Zegarowej. Jej ozdobą jest angielski XVIII‑wieczny zegar, najstarszy zabytek w KPRM. Gospodarz podobno zawsze siada tyłem do okna, a przodem do drzwi, dzięki czemu widzi zegar i może kontrolować czas spotkania.

Sala recepcyjna

Połączona z Salą Zegarową, ale utrzymana w zupełnie innym stylu. Wzrok przykuwają oryginalne krzesła kolorystycznie współgrające z kolorami ścian.

Sala okrągłego stołu

Reprezentacyjna, usytuowana w pobliżu dawnego gabinetu premiera, służąca jako miejsce spotkań z delegacjami zagranicznymi. Autorem wystroju i projektantem mebli był Jan Bogusławski.

Sala posiedzeń Rządu

Najbardziej ascetyczna i znana sala, gdyż jest filmowana przed cotygodniowymi posiedzeniami rządu. Przy stole w kształcie litery „O” obradują pod kierunkiem premiera wszyscy ministrowie. Zwyczajowo przed każdym posiedzeniem premier rządu podchodzi do każdego ministra i podaje mu rękę. Gdy premier przywita przybyłych, operatorzy kamer programów informacyjnych muszą opuścić salę. Rząd obraduje bez świadków. Do sali nie wolno wnosić też telefonów komórkowych.

Sala konferencyjna

W niej odbywają się dłuższe konferencje, na których premier lub ministrowie wyjaśniają zawiłości kierowanych do Sejmu ustaw.