R17C9QZi5x01J

Ilustracja składa się z dwóch fotografii połączonych poziomo ze sobą. Na fotografii z lewej strony znajduje się wnętrze obiektu sakralnego: bazyliki św. Piotra w Rzymie. Widok obejmuje wysoką nawę z konfesją nad grobem św. Piotra, poświatę z okien w kopule oraz wiele postaci. Na ilustracji po prawej – znajduje się żyrandol z kolorowego szkła, wiszący na suficie.

Spis treści:

1. Kompozycja jednoelementowa

2. Kompozycja wieloelementowa

3. Już wiesz

4. Potrafisz

5. Słownik

Kompozycja jednoelementowa

RZ9nJW41iWCyG

Ilustracja jest fotokolażem złożonym z siedmiu fotografii ułożonych w dwóch poziomych rzędach, przedstawiających przykłady kompozycji jednoelementowych. Od lewej na górze: szklana przezroczysta gwiazdka z numerem 1 na środku, na błękitnym tle; kolorowa cyfra 1na czarnym tle; idący człowiek sfotografowany z góry. Na dole od lewej: jeden kwiatek rumianek na białym tle; otwarta biała rama okienna na białym tle; pawie pióro; drzewo na białym tle.

Powyżej znajduje się zestaw siedmiu fotografii przedstawiających kompozycje jednoelementowe:kompozycja jednoelementowakompozycje jednoelementowe: od góry z lewej: szklaną gwiazdę, cyfrę 1, idącego człowieka, kwiat, otwarte okno, pawie pióro, drzewo liściaste.

Kompozycje jednoelementowekompozycja jednoelementowaKompozycje jednoelementowe mogą wyróżniać się w przestrzeni wielkością, formą, kolorem - jak np.: forma przestrzenna na dziedzińcu Watykanu, albo pomnik niebieskiego koguta (fotografie poniżej):

R1dHZO1UNLtJg

Ilustracja przedstawia fotografię fragmentu dziedzińca w Watykanie. Na pierwszym planie jest trawnik, wokoło którego są zabudowania. Pomiędzy nimi stoi ogromny pomnik w postaci kuli z wieloma nieregularnymi otworami. Wzdłuż trawnika spacerują ludzie.

R14uO9hM48eoY

Zdjęcie przedstawia rzeźbę koguta dużych rozmiarów, pomalowanego jednobarwną farbą w zimnym kolorze. Kogut stoi na postumencie przed budynkiem. Jest współczesną rzeźbą.

R1FAv2q6arXU51

Zdjęcie przedstawia obraz Kazimierza Malewicza "Czarny kwadrat na białym tle". Artysta zgodnie z tytułem umieścił na płótnie dużych rozmiarów czarny kwadrat, który zajmuje prawie cały obraz. To jeden element - więc jest to kompozycja jednoelementowa.

Jedyna forma na płaszczyźnie obrazu nie budzi wątpliwości -  jest to kompozycja jednoelementowa.

Wyraźnie jest to widoczne w obrazie Kazimierza Malewicza „Czarny kwadrat na białym tle”, znajdującym się na ilustracji obok.
Tytuł także sugeruje, że dzieło przedstawia jeden element - czarny kwadrat.

Twórz tradycyjnie!

Polecenie 2

R1XLYixPgWkGi1

Zdjęcie przedstawia przybory plastyczne; z prawej strony w dużym zbliżeniu znajdują się kredki ułożone obok siebie, od zimnych do gorących kolorów. Po drugiej stronie - rozłożony komplet farb akwarelowych i a nad nim dwie ręce. Jedna wskazuje palcem farby, druga nabiera je pędzelkiem. Z brzegu wychyla się kilka pędzli w kubku. Na górnej krawędzi zdjęcia zostały dodane spływające do dołu farby, częściowo zasłaniające obraz.

Spróbuj wykonać kompozycję jednoelementową.
W tym celu wybierz jeden z dwóch wariantów zadania:
1 wersja zadania:
Wybierz obiekt, który będzie Twoim modelem. 
To może być, np.: owoc, książka, krzesło lub inny dowolny przedmiot.
Umieść go w dobrze oświetlonym miejscu, przyjrzyj mu się i wytnij jego kształt z papieru o dowolnym kolorze.
Wycięty kształt połóż na kartce o ciemniejszym lub jaśniejszym kolorze - jeszcze nie przyklejaj - zachowaj swoją pracę - będzie Ci potrzebna w poleceniu nr 3.

2 wersja zadania:
Narysuj lub namaluj wybrany przedmiot (jabłko, krzesło, spinacz biurowy - lub inny). Może to być również postać - dowolną techniką. 
Do rysunku konturowego dodaj do jego wnętrza wzory, kolory. Posłuż się wyobraźnią. 
Po wykonaniu swojej pracy - wytnij ją, będzie Ci potrzebna w poleceniu nr 3, które znajduje się na końcu podrozdziału „Kompozycja wieloelementowa”.

Polecenie 2

RCGXOVBFDCEM8

Na pustym stoliku /biurku połóż talerz, a na nim jakiś owoc, np. jabłko. W ujęciu plastycznym możemy nazwać ten układ kompozycją jednoelementową, w której głównym elementem jest jabłko, a talerz jest ograniczoną przestrzenią. Teraz zjedz jabłko. Zostaje pusty talerz, który na pustym stole jest również kompozycją jednoelementową. Co możesz powiedzieć o tych dwóch kompozycjach jednoelementowych, czym się różnią?

Pokaż podpowiedź

Zwróć uwagę na wielkość i układ jednego elementu w stosunku do ograniczonej przestrzeni: jabłko - talerz w pierwszej kompozycji i talerz - stół w drugiej kompozycji.

wróć do spisu treści

Kompozycja wieloelementowa

Kompozycja wieloelementowakompozycja wieloelementowaKompozycja wieloelementowa to taka, w której artysta zastosował co najmniej trzy elementy (w przypadku dwóch elementów - taka kompozycję nazywamy dwuelementową).

Na ilustracjach poniżej znajdują się kompozycje wieloelementowe:kompozycja wieloelementowakompozycje wieloelementowe: monumentalna rzeźba oraz 26 elementowy alfabet, wykonany ze spinaczy biurowych:

R1RHSH9G5J71U

Zdjęcie przedstawia pomnik na plaży w Normandii we Francji. To nowoczesna kompozycja ze stali, składająca się z wielu umocowanych w piasku pionowych i wygiętych form. Niektóre z nich przypominają ostrza szabli. Kompozycja odbija światło, wprowadza niepokój w sielskim, nadmorskim pejzażu.

R1WvkUoz9VWcQ1

Ilustracja przedstawia litery alfabetu utworzone z białych spinaczy biurowych na czarnym tle. Po prawej stronie, na całej wysokości znajduje się duży, biały spinacz.

Budowle bardzo często składają się z wielu różnorodnych elementów, np.: zamek w Mosznej w województwie opolskim, zbudowany z wielu konstrukcyjnych i dekoracyjnych elementów: posiada 99 wież i wieżyczek.

RH0vIZtJaktd0

Zdjęcie przedstawia bogatą architekturę zamku w Mosznej, w woj. opolskim. W głębi rozbudowana bryła budynku, z wieloma wieżyczkami i ozdobnikami. Przed zamkiem usytuowano fontannę z kamiennym obramowaniem, wokół niej posadzony został żywopłot.

Twórz tradycyjnie!

RsmZpbFRKxAEB1

Zdjęcie przedstawia przybory plastyczne; z prawej strony w dużym zbliżeniu znajdują się kredki ułożone obok siebie, od zimnych do gorących kolorów. Po drugiej stronie - rozłożony komplet farb akwarelowych i a nad nim dwie ręce. Jedna wskazuje palcem farby, druga nabiera je pędzelkiem. Z brzegu wychyla się kilka pędzli w kubku. Na górnej krawędzi zdjęcia zostały dodane spływające do dołu farby, częściowo zasłaniające obraz.

Polecenie 3

Zadanie do realizacji w grupie.  Wykorzystaj swoją pracę wykonaną w poleceniu 2

Potrzebne będą:
4 arkusze brystolu formatu B2 (lub A2) w różnych kolorach, oraz figury wycięte z kolorowego papieru w poleceniu 2.

Instrukcja:
Podzielcie się na cztery grupy, w każdej grupie wykonajcie to samo polecenie:
wszystkie wycięte kształty ułóżcie wspólnie na arkuszu brystolu: będą 4 grupy i na początek - 4 kompozycje.
Dowolnie zmieniajcie położenie każdego elementu, tworząc w ten sposób nową kompozycję. 
Wersji kompozycji może być  tyle, ile  jest osób w grupie.
W każdej grupie postarajcie się zrobić dokumentację fotograficzną wszystkich zmian. Może uda się Wam wydrukować zdjęcia i zaaranżować wspólną wystawę lub stworzyć wystawę multimedialną np.: na szkolnej stronie internetowej?

Polecenie 3

R1LKP2EKJ2VAZ

Na dużym talerzu połóż kilka owoców/ warzyw różnej wielkości.
W ujęciu plastycznym możemy nazwać to ustawienie kompozycją wieloelementową, w której elementami są owoce/warzywa, a kształt talerza jest ograniczoną przestrzenią tej kompozycji. Poprzez dotykanie poszczególnych elementów, staraj się zapamiętać ich układ.
Teraz zaproponuj inną kompozycję wieloelementową, w której talerz i owoce/warzywa rozłożysz na całym blacie stołu.
Co możesz powiedzieć o tych dwóch kompozycjach wieloelementowych, czym się różnią?

Pokaż podpowiedź

Zwróć uwagę na wielkości i układ poszczególnych elementów w stosunku do ograniczonej przestrzeni: talerza w pierwszej kompozycji i stołu w drugiej.

wróć do spisu treści

Już wiesz

• jakie cechy posiada kompozycja jednoelementowa, a jakie wieloelementowa;

• że dzieła sztuki mogą się składać z jednego lub wielu elementów;

• że kompozycja złożona z dwóch elementów jest nazywana kompozycją dwuelementową;

• jakie dzieła przyporządkować do kompozycji jedno-, dwu- wieloelementowej;

wróć do spisu treści

Potrafisz

• rozpoznać kompozycję jednoelementową i wieloelementową;

• rozpoznać kompozycje jedno- i wieloelementowe w dziełach sztuki;

• podać przykłady realizacji  jedno- i wieloelementowych w sztuce;

• samodzielnie wykonać kompozycję jednoelementową, dwuelementową  i wieloelementową;

• współpracować w grupie w celu stworzenia wspólnej pracy plastycznej, dokumentacji wykonywanego zadania i ekspozycji.

wróć do spisu treści

Słownik

wróć do spisu treści