Jak składają się zdania?
Zdania złożone są różnie podzielone
Zdania złożone podrzędnie
Gdzie w podanych zdaniach jest granica między zdaniami składowymi? Co pomaga ci rozpoznać tę granicę? Swoje obserwacje zapisz w polu poniżej lub w zeszycie.
Modli się pod figurą, a diabła ma za skórą.
Nie taki diabeł straszny, jak go malują.
Gdzie diabeł nie może, tam babę pośle.
Czart anioła uda, ale anioł czarta nie potrafi.
Kto słowika zabija, zasmuci aniołów.
Połącz zdania składowe tak, aby tworzyły logiczną całość.
ale nie zmienia natury., wejdzie i nitka., to ci wyrośnie., bo on tam nie rośnie., ale żywica skropli się u stóp drzewa.
| Wilk zmienia sierść, | |
| Włosa z dłoni nie wyrwiesz, | |
| Liście mogą odlecieć, | |
| Jeżeli wejdzie igła, | |
| Co zasiejesz, |
W poniższych zdaniach wskaż zdania podrzędne. Zwróć uwagę na podane pytania.
Co zasiejesz, (co?) to ci wyrośnie.
Włosa z dłoni nie wyrwiesz, (dlaczego?) bo on tam nie rośnie.
Narysuj w zeszycie lub poniżej wykresy podanych zdań złożonych podrzędnie.
Jeśli wejdziesz między wrony, musisz krakać jak i one.
Gdzie kura gdacze, tam kogut milczy.
Powiedziały jaskółki, że niedobre są spółki.
Gęś zazdrości, gdy orzeł buja.
Wskaż w podanych zdaniach złożonych człony nadrzędne. Zadaj odpowiednie pytania.
Jeśli wejdziesz między wrony, musisz krakać jak i one.
Gdzie kura gdacze, tam kogut milczy.
Powiedziały jaskółki, że niedobre są spółki.
Gęś zazdrości, gdy orzeł buja.
Zdanie złożone współrzędnie
Zdania składowe mogą być wobec siebie w stosunku współrzędności, gdy nie określają się wzajemnie, np.
Świeci słońce i pada deszcz.
Takie zdania nazywamy złożonymi współrzędnie.
Wyróżnia się cztery typy zdań współrzędnie złożonych:
łączne – połączone spójnikami: i, oraz, a, ani, ni, albo bezspójnikowo;
Śmiał się i płakał.przeciwstawne – połączone spójnikami: a, ale, lecz, jednak, zaś;
Zjadłem obiad, ale nie jestem głodny.wynikowe – połączone spójnikami: więc, toteż, dlatego.
Trenowałem, więc wygrałem.rozłączne – połączone spójnikami: albo, lub, czy, bądź;
Czytasz czy oglądasz?
Przecinkami oddzielamy zdania składowe w zdaniach współrzędnie złożonych przeciwstawnych, wynikowych oraz zdaniach łącznych połączonych bezspójnikowo.
Przyjrzyj się poniższym wykresom zdań współrzędnych. Wykres oznaczony literą A przedstawia schemat zdania złożonego współrzędnie łącznie, B – przeciwstawnie, C – wynikowo, D – rozłącznie.
Ułóż po jednym zdaniu do każdego schematu. Swoje wypowiedzenia zapisz tutaj lub w zeszycie.
Ułóż po jednym zdaniu złożonym współrzędnie: łącznym, rozłącznym, przeciwstawnym i wynikowym.
W podanych zdaniach złożonych współrzędnie znajdź orzeczenia i narysuj wykresy w zeszycie lub poniżej.
Nie wiedziałem nic o chorobie Holmesa i przeraziła mnie ta wiadomość.
Jest zawsze śmiertelna i niesłychanie zaraźliwa, więc jedno dotknięcie wystarczy.
Holendrzy znają się na tym lepiej od nas, ale dotychczas nie wprowadzili środków zaradczych.
Położył się w środę po południu i od tego czasu nie ruszał się z łóżka.
Mogłem zarazić się przez dotyk, więc HolmesHolmes żądał ode mnie natychmiastowego oddalenia się.
Podszedłem do łóżka detektywa, lecz cofnąłem się natychmiast przed jego groźnym spojrzeniem.
W podanych zdaniach znajdź orzeczenia, a następnie określ typ zdań złożonych współrzędnie.
Nie wiedziałem nic o chorobie Holmesa i przeraziła mnie ta wiadomość.
Jest zawsze śmiertelna i niesłychanie zaraźliwa, więc jedno dotknięcie wystarczy.
Holendrzy znają się na tym lepiej od nas, ale dotychczas nie wprowadzili środków zaradczych.
Położył się w środę po południu i od tego czasu nie ruszał się z łóżka.
Mogłem zarazić się przez dotyk, więc Holmes żądał ode mnie natychmiastowego oddalenia się.
Podszedłem do łóżka detektywa, lecz cofnąłem się natychmiast przed jego groźnym spojrzeniem.
Przepisz zdania w wyznaczone miejsca, wstawiając przecinki w odpowiednie miejsca.
Sprawdź, czy umiesz!
Zaznacz orzeczenia w podanych niżej zdaniach i narysuj wykresy.
Nemeczek stał przed nimi z podniesioną głową i czuł się tak silny, jakby mógł pokonać całą ich armię.
Feri Acz zaproponował Nemeczkowi, że przyjmie go do Czerwonoskórych, którzy będą walczyć o plac.
Gereb okazał się zdrajcą, więc pomyślałem, że go ukażę.
W poniższych zdaniach wskaż orzeczenia. Podaj, ile zdań składowych tworzy każde z wypowiedzeń.
Nemeczek stał przed nimi z podniesioną głową i czuł się tak silny, jakby mógł pokonać całą ich armię.
Feri Acz zaproponował Nemeczkowi, że przyjmie go do Czerwonoskórych, którzy będą walczyć o plac.
Gereb okazał się zdrajcą, więc pomyślałem, że go ukażę.
Sformułuj zasadę odpowiadającą na pytanie: kiedy wstawiamy przecinki w zdaniu złożonym?