Obraz przedstawia medalion z portretem kobiety zawieszony na łańcuszku. Kobieta ma ciemne, upięte włosy. Na głowie znajduje się złota siatka ozdobiona perłami. W uszach ma długie, perłowe kolczyki, a na szyi korale z pereł ze złotym, okrągłym wisiorkiem zakończonym perłą. Kobieta ma na ramionach złotą siatkę ozdobioną perłami. Jest przedstawiona na granatowym tle.
Obraz przedstawia medalion z portretem kobiety zawieszony na łańcuszku. Kobieta ma ciemne, upięte włosy. Na głowie znajduje się złota siatka ozdobiona perłami. W uszach ma długie, perłowe kolczyki, a na szyi korale z pereł ze złotym, okrągłym wisiorkiem zakończonym perłą. Kobieta ma na ramionach złotą siatkę ozdobioną perłami. Jest przedstawiona na granatowym tle.
Portret i jego sekrety...
Portret
Źródło: a. nn., domena publiczna.
Warto wiedzieć!
Definicja:
Portret jest podobizną (wizerunkiem) jednej lub więcej osób. Portretem może być ogromna rzeźba, ale też zdjęcie w legitymacji.
RhzFxGOHaOrOV
Ilustracja przedstawia portret zbiorowy, wykonany graficzną techniką komputerową. Na zdjęciu widzimy kilkanaście różnych postaci bez twarzy. Niektóre osoby mają okulary, kilku mężczyzn jest z brodą. Każda z osób ma inną fryzurę oraz ubrania.
Źródło: online skills , licencja: CC BY 3.0.
Do czasu wynalezienia fotografii (1839 r.) artyści wykuwali wizerunki ważnych osób w kamieniu, malowali je na desce lub płótnie. Praca nad dziełem trwała miesiącami, a nawet latami, i wymagała od modela wielogodzinnego, często nużącego pozowania. Dlatego tylko bogaci władcy mogli sobie pozwolić na zamówienie portretu i opłacenie artysty.
Przez pierwsze pół wieku od upowszechnienia się fotografii jej głównym zadaniem było utrwalanie wizerunku ludzi. Do dziś jest to najszybszy sposób na wykonanie portretu. Wydaje się, że najłatwiejszy, zwłaszcza, że nie trzeba do tego profesjonalnego sprzętu fotograficznego, a wystarczy telefon komórkowy. Warto jednak wiedzieć, że mistrzowski portret nie tylko odzwierciedla zewnętrzne podobieństwo, ale również wydobywa cechy charakteru portretowanej osoby.
Ilustracja interaktywna przedstawia marmurową rzeźbę głowy cesarza rzymskiego Konstantyna Wielkiego, wykonaną z białego marmuru. Cesarz jest ukazany z przodu czyli w ujęciu en face [czyt. ą fas], z szeroko otwartymi oczami skierowanymi lekko do góry. Ma podzielony podbródek i duży nos. Włosy mężczyzny są krótkie, kręcone, uszy ma odkryte. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją:
Punkt 1: Twarz pokazana z przodu to ujęcie en face [czyt. ą fas].
Ilustracja interaktywna przedstawia marmurową rzeźbę głowy cesarza rzymskiego Konstantyna Wielkiego, wykonaną z białego marmuru. Cesarz jest ukazany z przodu czyli w ujęciu en face [czyt. ą fas], z szeroko otwartymi oczami skierowanymi lekko do góry. Ma podzielony podbródek i duży nos. Włosy mężczyzny są krótkie, kręcone, uszy ma odkryte. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją:
Punkt 1: Twarz pokazana z przodu to ujęcie en face [czyt. ą fas].
Konstantyn I Wielki wódz i cesarz rzymski IV w. n.e.
Źródło: online skills , licencja: CC BY 3.0.
Profil
R1CN69cutFZUJ
Ilustracja interaktywna przedstawia „Portret Olgi Boznańskiej” autorstwa Łucji Bałzukiewicz. Ukazuje kobietę z prawego profilu, o ciemnych włosach, poważnej twarzy. Związane w kok włosy odsłaniają ucho. Boznańska ubrana jest skromnie, w czarne odzienie i zieloną apaszkę zakrywającą szyję. Lekko uniesiona głowa zdecydowanie kieruje wzrok przed siebie. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją:
Punkt 1: Profil to ujęcie twarzy z boku.
Ilustracja interaktywna przedstawia „Portret Olgi Boznańskiej” autorstwa Łucji Bałzukiewicz. Ukazuje kobietę z prawego profilu, o ciemnych włosach, poważnej twarzy. Związane w kok włosy odsłaniają ucho. Boznańska ubrana jest skromnie, w czarne odzienie i zieloną apaszkę zakrywającą szyję. Lekko uniesiona głowa zdecydowanie kieruje wzrok przed siebie. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją:
Punkt 1: Profil to ujęcie twarzy z boku.
Łucja Bałzukiewicz, "Portret Olgi Boznańskiej", 1909 r., Muzeum Narodowe, Warszawa
Źródło: domena publiczna. Muzeum Narodowe w Warszawie.
Półprofil
Rl0nrQDAFAZPZ
Ilustracja interaktywna przedstawia „Autoportret” Marcella Baciarelliego [czyt. marczella baczareljego]. Ukazuje malarza w półprofilu. Jest ubrany w płaszcz obszyty futrem i czapkę konfederatkę także obszytą futrem. Z boku spod czapki wychodzą kręcone, jasne włosy. Pod szyją ma zawiązaną białą apaszkę. Lewa dłoń w geście retorycznym skierowana jest na zewnątrz. Również poza obraz kieruje się wzrok artysty. Tło obrazu jest ciemnozielone. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją:
Punkt 1: Twarz jest ukazana w lekkim zwrocie w prawo. Głowa jest nieznacznie obrócona w bok, prawy profil jest bardziej oświetlony..
Ilustracja interaktywna przedstawia „Autoportret” Marcella Baciarelliego [czyt. marczella baczareljego]. Ukazuje malarza w półprofilu. Jest ubrany w płaszcz obszyty futrem i czapkę konfederatkę także obszytą futrem. Z boku spod czapki wychodzą kręcone, jasne włosy. Pod szyją ma zawiązaną białą apaszkę. Lewa dłoń w geście retorycznym skierowana jest na zewnątrz. Również poza obraz kieruje się wzrok artysty. Tło obrazu jest ciemnozielone. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją:
Punkt 1: Twarz jest ukazana w lekkim zwrocie w prawo. Głowa jest nieznacznie obrócona w bok, prawy profil jest bardziej oświetlony..
Marcello Baciarelli [czyt. marczello baczareli] "Autoportret", ok. 1790 r., Muzeum Narodowe, Warszawa
Źródło: domena publiczna. Muzeum Narodowe w Warszawie.
Obraz przedstawia popiersie młodej dziewczyny, na głowie ma ona ciemnoniebieski turban zwieńczony żółtą tkaniną. Ubrana jest w kurtkę z grubej tkaniny w kolorze ciemnej ochry lub brązu. Dziewczyna ma w uchu kolczyk z perłą. Twarz jej oświetla światło padające z lewej strony. Połyskujące refleksy światła widoczne są na perłowej zawieszce kolczyka. Tło obrazu jest ciemne.
Na ilustracji znajduje się punkt interaktywny z informacją:
1. Postać odwraca głowę w stronę widza i wygląda tak, jakby zerkała przez ramię. Ramiona ukazane są z boku.
Obraz przedstawia popiersie młodej dziewczyny, na głowie ma ona ciemnoniebieski turban zwieńczony żółtą tkaniną. Ubrana jest w kurtkę z grubej tkaniny w kolorze ciemnej ochry lub brązu. Dziewczyna ma w uchu kolczyk z perłą. Twarz jej oświetla światło padające z lewej strony. Połyskujące refleksy światła widoczne są na perłowej zawieszce kolczyka. Tło obrazu jest ciemne.
Na ilustracji znajduje się punkt interaktywny z informacją:
1. Postać odwraca głowę w stronę widza i wygląda tak, jakby zerkała przez ramię. Ramiona ukazane są z boku.
Johannes Vermeer [johanes wermir] "Dziewczyna z perłą", Muzeum Mauritshuis w Hadze
Źródło: domena publiczna.
en trois quarts
[czytaj: ą trła kar]
R18lobz0cmVCA
Ćwiczenie 1
Dokończ zdanie. Wskaż właściwą odpowiedź spośród podanych poniżej. Portret to...
Źródło: online skills , licencja: CC BY 3.0.
R1Jrlam0uREOp
Ćwiczenie 2
Połącz ilustrację z rodzajem ujęcia twarzy na portrecie.
Połącz ilustrację z rodzajem ujęcia twarzy na portrecie.
Źródło: opracowanie: ORE, licencja: CC BY 3.0.
R5ep6wWxK18i0
Ćwiczenie 2
Połącz w pary nazwy rodzajów portretowania z ich definicjami.
Połącz w pary nazwy rodzajów portretowania z ich definicjami.
Źródło: opracowanie: ORE, licencja: CC BY 3.0.
Galeria portretów
infantka
infantka
potomkini króla na dworach hiszpańskich i portugalskich
R1MTvI5LtOr7F
Obraz przedstawia około ośmioletnią dziewczynkę w długich blond włosach pozującą w rozłożystej sukni w głębokim odcieniu niebieskiego. Strój udekorowany jest pasami taśmy wyszywanej srebrną nicią. Jego wspaniałość dopełnia cenna biżuteria. W lewej ręce dziewczynka trzyma futrzaną mufkę. Mała modelka ustawiona jest w dość sztywnej pozie, pasującej do reprezentacyjnej funkcji wizerunku. Portret malowany jest bardzo swobodnymi pociągnięciami pędzla. Wszystkie szczegóły ubioru dziewczynki oddane zostały z niesamowitą precyzją. W tle znajduje się kominek z ozdobnymi przedmiotami na jego górnej półce.
Infantka Małgorzata Teresa w niebieskiej sukni
Źródło: Diego Velázquez [czyt. diego welaskez], 1659, olej na płótnie, domena publiczna.
RERV9ko0VGLVc
Przedstawiona na obrazie dziewczyna sprawia wrażenie, jakby odwróciła się na dźwięk znajomego głosu. Jej sylwetka odcina się od czarnego tła. Z czernią kontrastują kolory jej stroju – brąz kubraczka, biel kołnierza oraz błękit i żółć turbanu. W uchu dziewczyny zawieszony jest kolczyk z perłą w kształcie łezki.
Dziewczyna z perłą
Źródło: Jan Vermeer [czyt. jan wermir], 1664, olej na płótnie, domena publiczna.
RMOTeJScl7AV9
Zdjęcie przedstawia starszego mężczyznę w potarganych, dłuższych, siwych włosach. Ma sumiaste wąsy. Ubrany jest w tweedową [czyt. tłidową] marynarkę. Jego twarz jest poorana zmarszczkami, oczy wyrażają rozbawienie.
Portret Alberta Einsteina [czyt. ajnsztajna], 1947
Obraz przedstawia portret w całości ułożony z warzyw, owoców i kwiatów. Na portrecie znajduje się głowa Rudolfa II‑Wertumnusa. Jego czoło stanowi kabaczek, brwi strączki groszku i kłosy zboża, oczy to oliwki, a powieki dolne ząbki czosnku, nos imituje gruszka, poliki jabłka, boki brody morwa biała, a jej czubek kasztan w kolczastej łupinie, usta zrobione są z wiśni. Głowę zdobi pokaźnych rozmiarów wieniec z kłosów zbóż (żyta, pszenicy, prosa), kolby kukurydzy, kiści białych i ciemnych winogron, w które wplecione zostały oliwki, gałązki jarzębiny oraz owoce: granaty, figi, wiśnie, gruszki, śliwki i inne. Szyję, potężny tors i ramiona cesarza, złożone z ogromnej dyni oraz rzepy, cebuli, czosnku, porów, pietruszek, karczocha i liści kapusty, zdobi piękny, długi wieniec z wielobarwnych kwiatów. Widzimy tu róże, lilie, irysy, goździki, powój i inne, kolorowo kwitnące rośliny.
Cesarz Rudolf II Habsburg [czyt. habsburg] jako Wertumnus [czyt. wertumnus]
Źródło: Giuseppe Arcimboldo [czyt. dżiuzeppe arczimboldo], 1590, olej na desce, domena publiczna.
1
Ćwiczenie 3
RFQVEaoJ2rjkO
Zadanie interaktywne polega na połączeniu tematyki malarskiej z reprodukcjami.
Zadanie interaktywne polega na połączeniu tematyki malarskiej z reprodukcjami.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 3
Wymień znane ci gatunki malarskie.
RhhGTVC6M7eAj
Źródło: ORE, licencja: CC BY 3.0.
Zastanów się, co mogą przedstawiać obrazy.
Gatunki malarskie to np. portret, pejzaż, akt, batalistyka, martwa natura, malarstwo rodzajowe, malarstwo religijne.
Ćwiczenie 4
Dokończ wypowiedzenia tak, aby powstały definicje trzech tematów malarskich.
R3DbPVcIaGp0F
Możesz skorzystać ze słownika języka polskiego. Pamiętaj, że zgromadzone w nim hasła ułożone są alfabetycznie.
Pejzaż to utrwalony malarsko, fotograficznie lub literacko obraz krajobrazu , czyli elementów środowiska naturalnego. Martwanatura to kompozycja plastyczna przedstawiająca nieruchome obiekty, takie jak kwiaty, owoce i przedmioty codziennego użytku. Portret to przedstawienie twarzy lub całej sylwetki człowieka w malarstwie, rzeźbie lub fotografii.
Leonardo da Vinci [czyt. leonardo da winczi]15191452
R1RPTQK6GELhF
Obraz przedstawia portret Leonarda da Vinci [czyt. leonarda da winczi]. Jest to szkic. Mężczyzna ma długą brodę i długie pofalowane włosy. Oczy są głęboko osadzone. Brwi ma krzaczaste. Rysunek przedstawia twarz artysty.
Autoportret
Źródło: Leonardo da Vinci , rysunek sangwiną na papierze, 33,5 x 21,6 cm, Biblioteca Reale , Turyn, domena publiczna.
Leonardo da Vinci [czyt. leonardo da winczi]
– czołowy artysta dojrzałego renesansu, wszechstronnie utalentowany w wielu dziedzinach. Autor Traktatu o malarstwie i kanonu proporcji ciała ludzkiego (tzw. Człowiek witruwiański, ok. 1492). Inżynier wojskowy, wynalazca machin wojennych i konstruktor fortyfikacji, znawca optyki, mechaniki, hydrologii, fauny i flory oraz anatomii człowieka, wybitny malarz. Nauka i sztuka stanowiły dla niego źródło poznania rzeczywistości, jej zasad, prawidłowości i zjawisk. Leonardo był autorem obrazów olejnych, fresków, rzeźb, projektów architektonicznych i urbanistycznych. Do jego najwybitniejszych dzieł należą: Mona Lisa [czyt. mona liza] (1503‑1506), Madonna w grocie (1483‑1486), Ostatnia Wieczerza (1495‑1498) i Święta Anna Samotrzeć (ok. 1510).
Mistrz portretu: Leonardo da VinciLeonardo da VinciLeonardo da Vinci – Dama z gronostajem
Damę z gronostajem uznaje się za najcenniejszy obraz w zbiorach polskich i jeden z najpiękniejszych portretów renesansowychrenesansrenesansowych w ogóle. Malarzowi pozowała Cecilia GalleranCecilia GalleraniCecilia Gallerani – młodziutka faworyta księcia mediolańskiego Ludovica SforzyLudovica SforzyLudovica Sforzy. Artysta ukazał ją w sukni alla spagnuolaalla spagnuolaalla spagnuola (na modę hiszpańską), z przepaską na czole, z ciasno związanymi włosami i sznurem ciemnych korali ozdabiającym wysmukłą szyję. W ramionach trzyma gronostaja. Kompozycja portretu w popiersiu, w ujęciu en trois quartsen trois quartsen trois quarts (zwróconego w trzech czwartych do widza). Artysta połączył tu statyczną formę z naturalną lekkością i elegancją pozy.
renesans
epoka w historii kultury europejskiej, obejmująca przede wszystkim XVI wiek
Ludovica Sforzy
[czytaj: ludowika sforcy]
alla spagnuola
[czytaj: ala spaniola]
Cecilia Gallerani
[czytaj: cecylia galerani]
Ciekawostka
Czy wiesz, jakie stworzenie towarzyszy damie na obrazie? Rola, ale także właściwa nazwa zwierzątka były przedmiotem dyskusji. W literaturze włoskiej określane jest jako: łasica, gronostaj, kuna, fretka. Nazwy: gronostaj, łasica, nie są zresztą ze sobą sprzeczne. Gronostaj to gatunek łasicy w szacie zimowej. Jednakowoż historycy przeciwstawiają sobie znaczenie faina (łasica) oraz ermellinoermellinoermellino (gronostaj). Twierdzą, że łasica jest symbolem rozwiązłości, gronostaj zaś w dawniej oznaczał czystość. Później zauważono, że greckie słowo galè, oznaczające gronostaja, wchodzi w skład nazwiska GalleraniGalleraniGallerani.
ermellino
[czytaj: ermelino]
emblematyka
sztuka tworzenia symboli
Gallerani
[czytaj: galerani]
Ćwiczenie 5
R1KWPKHnCS8xy
Z rozsypanych elementów ułóż obraz Leonarda da Vinci.
Z rozsypanych elementów ułóż obraz Leonarda da Vinci.
Leonardo da Vinci, Dama z gronostajem, ok. 1490, olej na desce, 54,8 x 40,3 cm, Muzeum Narodowe w Krakowie – Kolekcja Książąt Czartoryskich, domena publiczna.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 5
Wyjaśnij, co symbolizuje gronostaj, który trzyma na rękach dama.
R1DAylxxrzapL
(Uzupełnij).
Pamiętaj, że symbol to pojęcie, przedmiot, znak itp. mające jedno znaczenie dosłowne i większą liczbę znaczeń ukrytych.
Gronostaj symbolizuje czystość i niewinność.
Mona Lisa
Mona Lisa
[czyt. mona liza]
R1BLg3W6G3eEe
Obraz przedstawia portret Mony Lisy . Kobieta jest przedstawiona do pasa. Znajduje się w pozycji siedzącej. Jest zwrócona w trzech czwartych do widza. Kobieta ma długie, pofalowane włosy, które opadają po obu stronach twarzy. Na głowie ma czarny welon. Jest ubrana w ciemną suknię z długim rękawem u góry haftowaną złotą nicią. Dłonie ma splecione z przodu. Kobieta uśmiecha się tajemniczo. Znajduje się ona na tle baśniowego krajobrazu.
Mona Lisa ( La Gioconda ) [czytaj: la dżiokonda]
Źródło: Leonardo da Vinci , 1503, olej na desce, 77 x 53 cm, Musée du Louvre , Paryż, domena publiczna.
Mona LisaMona LisaMona Lisa jest bez wątpienia najsłynniejszym obrazem świata, arcydziełem. Leonardo da VinciLeonardo da VinciLeonardo da Vinci zaproponował w nim nowatorskie rozwiązania, postać kobiety przedstawił na tle krajobrazu. Artysta zastosował w dziele perspektywę malarską oraz nadał figurze plastyczność i wdzięk. Ważnym elementem charakteryzującym postać są starannie ukształtowane i mistrzowsko namalowane dłonie. FinezjafinezjaFinezja, wieloznaczność i lekka ironia uśmiechu modelki były wielokrotnie opisywane.
finezja
precyzja, subtelność, wdzięk
Polecenie 1
Rozważ, czy podoba Ci się portret Damy z gronostajem. Jakimi słowami można go określić: smutny, symboliczny, piękny, mistrzowski, klasyczny, wyważony, subtelny, niejednoznaczny, tajemniczy, dostojny, olśniewający, nieciekawy? Uzasadnij swoją odpowiedź.
R12dVGNWZZmtj
(Uzupełnij).
1
Polecenie 2
Przyjrzyj się grafice zawierającej reprodukcję dzieła Leonarda da VinciLeonardo da VinciLeonarda da Vinci pt. „MonaLisa” i przeczytaj, jakie informacje są ważne przy opisie obrazu.
R1MJWvMbP1KZx
W centralnej części grafiki znajduje się obraz. Portret przedstawia kobietę siedzącą na balkonie. Jej ciało ustawione jest pod kątem, a twarz zwrócona jest w kierunku widza. Ubrana jest w skromną szatę, na której brak jest oznak pozycji społecznej, majątkowej czy dworskiej. Za nią artysta ustawił wysoki mur, a dalej melancholijny krajobraz pocięty zygzakowatymi liniami ścieżek i wijących się potoków, który po lewej stronie jest inny niż po prawej i nie stanowi jednej całości. Po obu stronach znajdują się fragmenty kolumn. Postać namalowana została z innej perspektywy niż krajobraz: kobieta w perspektywie centralnej, a tło z lotu ptaka. Wokół obrazu znajdują się napisy: Twórcą dzieła jest Leonardo da Vinci [czyt. leonardo da winczi], portret powstał między 1503 a 1506 rokiem, tematem dzieła jest portret, obraz przedstawia kobietę o zagadkowym wyrazie twarzy, dama ubrana jest..., na drugim planie..., obraz utrzymany jest w kolorystyce..., światło na obrazie jest..., dzieło budzi uczucia, sprawia wrażenie, buduje nastrój...
Leonardo da Vinci Mona Lisa , 1503–1507, olej na desce, Paryż, Luwr
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
RGAud5QYezPHp
Polecenie 2
Odszukaj w dostępnych źródłach (np. w słowniku języka polskiego) wyjaśnienie terminu „reprodukcja”.
Ro6sFAUuUzIwh
Miejsce na notatkę
Leonardo da Vinci
Leonardo da Vinci - [czyt. leonardo da winczi]
Andy Warhola
[czytaj: andi łorhola]
Polecenie 3
Wyobraź sobie, że jesteś artystą i chcesz wykorzystać znane dzieło sztuki jako inspirację do swojej pracy. Znajdź w dostępnych źródłach jeden spośród obrazów wymienionych poniżej i przygotuj w programie graficznym jego autorską wersję:
obraz Andy WarholaAndy WarholaAndy Warhola pt. „Marilyn MonroeMarilyn MonroeMarilyn Monroe” (do wykonania obrazu możesz wykorzystać swoją fotografię portretową),
obraz Vincenta van GoghaVincent van GoghVincenta van Gogha pt. „Słoneczniki” (możesz zamienić kolory poszczególnych elementów, np. tła, wazonu i samych słoneczników).
Ro49jXIMfzhQg
Polecenie 3
Wyobraź sobie, że jesteś artystą i chcesz wykonać znane działo sztuki jako inspirację do swojej pracy. Znajdź w dostępnych źródłach obraz, a następnie opisz, jak wyglądałaby twoja autorska wersja.
R1486tekOv4E3
Miejsce na notatkę
Andy Warhol
Andy Warhol - [czyt. endi łorhol]
Marilyn Monroe
Marilyn Monroe - [czyt. merlin monro]
Vincent van Gogh
Vincent van Gogh - [czyt. winsent wan gog]
Sprawdź, czy umiesz!
Polecenie 4
Narysuj portret wybranej osoby z twojego najbliższego otoczenia. Wybierz sposób portretowania: profil, półprofil, en faceen face, en trois quartsen trois quartsen trois quarts.
RkJO0ZPyYRe9S
Miejsce na szkic
Miejsce na szkic
Polecenie 4
Opisz, jak wyobrażasz sobie portret najbliżej ci osoby.