1. Dodawanie i odejmowanie ułamków o jednakowych mianownikach
3. Mnożenie ułamka przez liczbę naturalną
R1FIj5mLD1nUZ
Zdjęcie dziewczynki (widocznej do połowy). Dziewczynka ma na uszach słuchawki i palcem wskazuje tablicę wirtualną, na której zapisane są przykłady dodawania i odejmowanie ułamków zwykłych.
Na czarnym pasku napis: Działania na ułamkach zwykłych.
Zdjęcie dziewczynki (widocznej do połowy). Dziewczynka ma na uszach słuchawki i palcem wskazuje tablicę wirtualną, na której zapisane są przykłady dodawania i odejmowanie ułamków zwykłych.
Na czarnym pasku napis: Działania na ułamkach zwykłych.
Działania na ułamkach zwykłych
2. Dodawanie i odejmowanie ułamków o różnych mianownikach
Ludzie posługują się ułamkami zwykłymi od wielu tysięcy lat. Wiadomości o nich można znaleźć już w papirusie Rhinda - jednym z najstarszych znanych dokumentów matematycznych, sporządzony w XVII w. p.n.e. w Egipcie. Egipcjanie posługiwali się ułamkami zwykłymi, w których w liczniku była liczba 1. Inne ułamki właściwe przedstawiali jako sumę właśnie tych ułamków. Na przykład:
Ta lekcja poświęcona jest zadaniom związanym z dodawaniem i odejmowaniem ułamków o różnych mianownikach.
Dodawanie ułamków o różnych mianownikach
Polecenie 1
Zapoznaj się z poniższym filmem i zaobserwuj, jak dodajemy ułamki o różnych mianownikach.
RuE4jlGJr81hq1
Animacja przedstawia w jaki sposób możemy dodawać ułamki o różnych mianownikach.
Animacja przedstawia w jaki sposób możemy dodawać ułamki o różnych mianownikach.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Dodawanie i odejmowanie ulamkow o roznych mianownikach_atrapa_animacja_422
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Animacja przedstawia w jaki sposób możemy dodawać ułamki o różnych mianownikach.
R1dhzDqsowG2F
Ćwiczenie 1
Skróć ułamki i wykonaj dodawanie, a następnie uzupełnij luki odpowiednimi liczbami. Kliknij w lukę, aby rozwinąć listę i wybierz brakującą liczbę dla każdej równości. 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6.
Skróć ułamki i wykonaj dodawanie, a następnie uzupełnij luki odpowiednimi liczbami. Kliknij w lukę, aby rozwinąć listę i wybierz brakującą liczbę dla każdej równości. 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
W powyższym ćwiczeniu, aby dodać ułamki należało je najpierw skrócić, otrzymując ten sam mianownik. Można też było postąpić odwrotnie - rozszerzyć je tak, aby uzyskać wspólny mianownik.
Przykład 1
Aby dodać do siebie ułamki o różnych mianownikach, trzeba je najpierw sprowadzić do tego samego mianownika i dodać liczniki.
Ważne!
Aby dodać ułamki o różnych mianownikach, trzeba najpierw sprowadzić je do wspólnego mianownika, skracając lub rozszerzając. Następnie należy dodać je tak, jak się dodaje ułamki o jednakowych mianownikach.
RNYmEjdDbEBcv
Ćwiczenie 2
Poniżej przedstawiono pewne wyrażenia oraz ich rozwiązania. Połącz w pary początki równości z ich zakończeniami. Możliwe odpowiedzi: 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. Możliwe odpowiedzi: 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. Możliwe odpowiedzi: 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. Możliwe odpowiedzi: 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. Możliwe odpowiedzi: 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. Możliwe odpowiedzi: 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. Możliwe odpowiedzi: 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. Możliwe odpowiedzi: 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8.
Poniżej przedstawiono pewne wyrażenia oraz ich rozwiązania. Połącz w pary początki równości z ich zakończeniami. Możliwe odpowiedzi: 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. Możliwe odpowiedzi: 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. Możliwe odpowiedzi: 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. Możliwe odpowiedzi: 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. Możliwe odpowiedzi: 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. Możliwe odpowiedzi: 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. Możliwe odpowiedzi: 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. Możliwe odpowiedzi: 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 4
Przyjrzyj się dodawanym ułamkom i wynikom dodawania.
ReeXiQyAvBvR6
Wykonaj obliczenia tak, jak w powyższych przykładach. Uzupełnij poniższe równości odpowiednimi liczbami. Kliknij w lukę, aby rozwinąć listę i wybierz brakującą liczbę dla każdej równości. 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6.
Wykonaj obliczenia tak, jak w powyższych przykładach. Uzupełnij poniższe równości odpowiednimi liczbami. Kliknij w lukę, aby rozwinąć listę i wybierz brakującą liczbę dla każdej równości. 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Odejmowanie ułamków o różnych mianownikach
Przykład 2
Aby odjąć dwa ułamki o różnych mianownikach, trzeba je najpierw sprowadzić do tego samego mianownika.
Ważne!
Aby odjąć dwa ułamki o różnych mianownikach, trzeba najpierw sprowadzić je do wspólnego mianownika, skracając lub rozszerzając. Następnie należy odjąć je tak, jak się odejmuje ułamki o jednakowych mianownikach.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 10
Przyjrzyj się odejmowanym ułamkom i wynikom odejmowania.
R1FvqxmHGgywR
Na podstawie powyższych przykładów, uzupełnij poniższe równości odpowiednimi liczbami. Kliknij w lukę, aby rozwinąć listę i wybierz brakujące liczby dla każdej równości. 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7.
Na podstawie powyższych przykładów, uzupełnij poniższe równości odpowiednimi liczbami. Kliknij w lukę, aby rozwinąć listę i wybierz brakujące liczby dla każdej równości. 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Dodawanie i odejmowanie ułamków
R10HAWZl8MoDI
Ćwiczenie 11
Oblicz do najprostszej postaci. Połącz w pary działanie z wynikiem. Możliwe odpowiedzi: 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. Możliwe odpowiedzi: 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. Możliwe odpowiedzi: 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. Możliwe odpowiedzi: 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. Możliwe odpowiedzi: 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. Możliwe odpowiedzi: 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. Możliwe odpowiedzi: 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7.
Oblicz do najprostszej postaci. Połącz w pary działanie z wynikiem. Możliwe odpowiedzi: 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. Możliwe odpowiedzi: 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. Możliwe odpowiedzi: 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. Możliwe odpowiedzi: 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. Możliwe odpowiedzi: 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. Możliwe odpowiedzi: 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. Możliwe odpowiedzi: 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R14PJEdLCTKjv1
Ćwiczenie 12
Benedykt ma w swojej biblioteczce książki przygodowe i książki o rowerach. Książki przygodowe stanowią jego księgozbioru. Jaką część księgozbioru Benedykta stanowią książki o rowerach? Uzupełnij poniższą lukę. Kliknij w nią, aby rozwinąć listę, a następnie wybierz poprawną odpowiedź. Odpowiedź: Książki o rowerach stanowią 1. , 2. , 3. , 4. księgozbioru.
Benedykt ma w swojej biblioteczce książki przygodowe i książki o rowerach. Książki przygodowe stanowią jego księgozbioru. Jaką część księgozbioru Benedykta stanowią książki o rowerach? Uzupełnij poniższą lukę. Kliknij w nią, aby rozwinąć listę, a następnie wybierz poprawną odpowiedź. Odpowiedź: Książki o rowerach stanowią 1. , 2. , 3. , 4. księgozbioru.
Benedykt ma w swojej biblioteczce książki przygodowe i książki o rowerach. Książki przygodowe stanowią jego księgozbioru. Jaką część księgozbioru Benedykta stanowią książki o rowerach?
, , ,
Poprawna odpowiedź to: ............ księgozbioru.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R1QmRGdbut7a21
Ćwiczenie 13
Przez lekcji pani od matematyki zazwyczaj wita się z uczniami i sprawdza obecność. Tyle samo zajmuje jej sprawdzenie pracy domowej, a przez lekcji pani zadaje nową pracę domową. Jaką część lekcji trwają pozostałe jej etapy? Uzupełnij poniższą lukę. Kliknij w nią, aby rozwinąć listę, a następnie wybierz poprawną odpowiedź. Odpowiedź: Pozostałe etapy lekcji stanowią 1. , 2. , 3. , 4. lekcji.
Przez lekcji pani od matematyki zazwyczaj wita się z uczniami i sprawdza obecność. Tyle samo zajmuje jej sprawdzenie pracy domowej, a przez lekcji pani zadaje nową pracę domową. Jaką część lekcji trwają pozostałe jej etapy? Uzupełnij poniższą lukę. Kliknij w nią, aby rozwinąć listę, a następnie wybierz poprawną odpowiedź. Odpowiedź: Pozostałe etapy lekcji stanowią 1. , 2. , 3. , 4. lekcji.
Przez lekcji pani od matematyki zazwyczaj wita się z uczniami i sprawdza obecność. Tyle samo zajmuje jej sprawdzenie pracy domowej, a przez lekcji pani zadaje nową pracę domową. Jaką część lekcji trwają pozostałe jej etapy?
, , ,
Poprawna odpowiedź to: ............ lekcji.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R8X4gqacbKCjv1
Ćwiczenie 14
Na przedstawieniu dla dorosłych trzy piąte widowni zajęły kobiety, a jedną trzecią – mężczyźni. Jaka część widowni nie została zajęta przez widzów? Uzupełnij poniższą lukę. Kliknij w nią, aby rozwinąć listę, a następnie wybierz poprawną odpowiedź. Odpowiedź: Część nie zajęta przez widownię stanowiła 1. , 2. , 3. , 4. widowni.
Na przedstawieniu dla dorosłych trzy piąte widowni zajęły kobiety, a jedną trzecią – mężczyźni. Jaka część widowni nie została zajęta przez widzów? Uzupełnij poniższą lukę. Kliknij w nią, aby rozwinąć listę, a następnie wybierz poprawną odpowiedź. Odpowiedź: Część nie zajęta przez widownię stanowiła 1. , 2. , 3. , 4. widowni.
Na przedstawieniu dla dorosłych trzy piąte widowni zajęły kobiety, a jedną trzecią – mężczyźni. Jaka część widowni nie została zajęta przez widzów?
, , ,
Poprawna odpowiedź to: ............ widowni.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.