Prawo zdobywców. Zbrodnie dokonane w Polsce pod okupacją niemiecką i sowiecką na tle zbrodni bez przedawnienia w okupowanych krajach świata
Sytuacja ludności żydowskiej pod okupacją niemiecką
Na terenach okupowanych przez Niemców najgorszy los spotkał Żydów, Romów i Sinti. Hitlerowcy głosili, że stanowią oni zagrożenie dla narodu niemieckiego. W związku z tym, odwołując się do ideologii rasistowskiej oraz wielowiekowych uprzedzeń, zaplanowali oni masowe akcje ludobójcze. Najpierw Żydów pozbawiano majątku, izolowano (przesiedlano do gett), ograniczano racje żywnościowe do poziomu uniemożliwiającego biologiczne przetrwanie. Następnym etapem były egzekucje oraz morderstwa na masową skalę przy użyciu wręcz „przemysłowych” metod.
Holokaust
Pierwsze getto hitlerowcy założyli na ziemiach polskich. Powstało w październiku 1939 r. w Piotrkowie Trybunalskim w Generalnym Gubernatorstwie. Ogółem żydowskie dzielnice zamknięte powstały w niemal 600 polskich miastach. Panowały w nich fatalne warunki – choroby, głód i przeludnienie.
Największe getto w Generalnym Gubernatorstwie znajdowało się w Warszawie. Obszar oddzielony od reszty miasta murem miał powierzchnię 4 kmIndeks górny 22. Jesienią 1940 r. stłoczono tam 360 tys. osób. W styczniu 1941 r., po przewiezieniu Żydów z innych miejscowości, liczba jego mieszkańców wynosiła już 460 tys. W ciągu 20 miesięcy zmarło tam blisko 80 tys. osób. Na terenie Rzeszy największe getto Niemcy utworzyli w Łodzi, gdzie w 1940 r. zamknięto 200 tys. osób. Na zajętych przez Niemców terenach Rzeczypospolitej karano śmiercią zarówno Żydów opuszczających getto bez pozwolenia, jak i pomagających im Polaków. Po 1941 r. Niemcy stworzyli kilkanaście takich zamkniętych obszarów na Łotwie, Litwie, Białorusi i Ukrainie, a w 1944 r. również na Węgrzech. W czeskim mieście Terezin hitlerowcy założyli nawet getto pokazowe, które pozwalali wizytować delegacjom Międzynarodowego Czerwonego Krzyża. Warunki, jakie w nim panowały, były nieporównanie lepsze od tych, które istniały w pozostałych zamkniętych dzielnicach żydowskich.
Hitlerowcy zawłaszczali majątek żydowski, nazywając ten proceder aryzacją. W gettach wprowadzili przymus pracy, co pozwalało ludności żydowskiej łudzić się, że poczynaniami nazistów kieruje kalkulacja ekonomiczna.
Holokaust
Eksterminację Żydów nazywa się Holokaustem bądź zagładą (hebr. Szoah). Słowo „holokaust” po grecku oznacza całopalenie, ofiarę przeznaczoną bogom. Z oczywistych względów Żydzi nie używają więc tego terminu.
„Ostateczne rozwiązanie”
Po ataku Hitlera na ZSRS w czerwcu 1941 r. rozpoczął się kolejny etap eksterminacji ludności pochodzenia żydowskiego. W ślad za niemieckim wojskiem wkraczały jednostki Einsatzgruppen. Do największych zbrodni tej formacji należała rzeź 33 tys. kijowskich Żydów w Babim Jarze. Na terenach okupowanych hitlerowcy pozwalali miejscowej ludności bezkarnie zabijać żydowskich sąsiadów, niekiedy wręcz inspirowali pogromy.
- Przeżyło; Udział procentowy: 10%
- Zginęło; Udział procentowy: 90%
Żydowski ruch oporu. Rozpacz wobec nieludzkiego terroru
Film dostępny pod adresem /preview/resource/R14fvOBpxN3jG
Nagranie filmowe lekcji pod tytułem Żydowski ruch oporu.
Ćwiczenia
Na podstawie komiksu Poszukiwanie dopasuj definicje do pojęć.
Zamknięta dzielnica, w której w bardzo trudnych warunkach muszą mieszkać wszyscy Żydzi z danego miasta., Odizolowane miejsce, do którego bez wyroku sądowego przywożono ludzi po to, by ich tam pozbawić życia., Odizolowane miejsce, w którym w bardzo złych warunkach przetrzymywano bez wyroku sądowego ludzi z różnych powodów niewygodnych dla władz. Zmuszano ich do ciężkiej pracy i bezwzględnego posłuszeństwa.
| Getto | |
| Obóz koncentracyjny | |
| Obóz zagłady |
Na podstawie mapy wypisz nazwy polskich miast, w których w czasie II wojny światowej utworzono getta dla ludności żydowskiej.
Dopasuj nazwy obozów koncentracyjnych do zaznaczonych miejsc na poniższej mapie.
Jakie wydarzenie upamiętniają poniższe obiekty? Przedstaw ich symboliczne znaczenie.
Słownik
(wł. ghetto) odizolowana część miasta, zamieszkana przez określoną mniejszość, np. narodową, etniczną, religijną; w państwach okupowanych przez III Rzeszę naziści tworzyli zamknięte, otoczone murami i strzeżone getta, w których przymusowo osiedlano ludność żydowską z danego terenu
przemycać, nielegalnie przewozić przez jakąś granicę towary lub przeprowadzać przez nią ludzi
(z łac. exterminatio – wyniszczenie) zbrodnicza polityka zmierzająca do wytępienia określonych grup ludności z powodu ich przynależności do innej rasy, religii lub narodowości
odizolowane miejsce przetrzymywania znacznej liczby osób bez wyroku sądowego, które uznano za niepożądane lub niewygodne dla władz. Miał służyć izolacji, niewolniczej pracy i eksterminacji osób tam przebywających
podczas II wojny światowej Niemcy zakładali obozy (tzw. lagry), w których więźniowie zmuszani byli do wykonywania pracy na przykład w przemyśle zbrojeniowym, kamieniołomach i kopalniach. Obozy te często powiązane były z dużymi przedsiębiorstwami produkcyjnymi a także funkcjonowały w obrębie dużych obozów koncentracyjnych
obóz zbudowany w celu prowadzenia masowej eksterminacji ludności
właściwie: ostateczne rozwiązanie kwestii żydowskiej (Endlösung der Judenfrage); tak nazywano nazistowski plan zagłady europejskich Żydów przedstawiony na konferencji w Wannsee 20 stycznia 1942 r.; podjęto na niej decyzje dotyczące szczegółów technicznych operacji
odizolowana część miasta, w której władze niemieckie zamknęły żydowską społeczność Warszawy; utworzone 2 października 1940, a zamknięte i odizolowane od reszty miasta 16 listopada 1940. Było największym gettem w Generalnym Gubernatorstwie i całej okupowanej Europie. W kwietniu 1941 w obrębie murów „dzielnicy żydowskiej” znajdowało się ok. 450 tys. osób
(z łac. holocaustum – całopalenie, ofiara całopalna, od gr. holos kaustos – spalony w całości) ludobójstwo ok. 6 mln europejskich Żydów dokonane w czasie II wojny światowej przez III Rzeszę Niemiecką i wspierane w różnym stopniu przez uzależnione od niej państwa sojusznicze
organizacja konspiracyjna powołana do życia 28 lipca 1942 r. w warszawskim getcie, działała również w kilku większych miastach (np. Kraków, Częstochowa); skupiała żydowskie środowiska lewicowe i robotnicze; najbardziej znana spośród formacji żydowskiego ruchu oporu podczas II wojny światowej
formacja zbrojna utworzona po Wielkiej Akcji Likwidacyjnej w 1942 roku, składająca się z kilku grup: członków organizacji „Świt”, działającej od listopada 1939 roku, skupiającej żołnierzy WP pochodzenia żydowskiego, członków syjonistyczno – nacjonalistycznej organizacji Betar i osób, które nie weszły w skład ŻOBu (tragarzy, szmuglerów)