Na łące i polu uprawnym
Latem łąka to bogactwo kolorów, kształtów i zapachów! Na sąsiedniej działce - polu pszenicy nie jest już tak barwnie. Jednak ono również jest źródłem pożywienia dla wielu organizmów. Tworząc rozległe pola, przypadkiem zapewniliśmy zwierzętom idealne miejsce do życia.
Dawniej łąkiłąki naturalne - występowały w dolinach zalewanych regularnie przez rzeki i na wysokich stokach górskich.
Obecnie łąki występują na terenie niemal całej Polski. Nie porastają ponownie lasem głównie dlatego, że albo są regularnie koszone na siano, albo wypasa się na nich zwierzęta hodowlane. Na łąkach rośnie wiele gatunków trawtraw i innych roślin.
Na łąkach i polach uprawnych panują inne warunki niż w lesie. Na terenach tych nie ma drzew, dlatego dostęp do światła słonecznego jest bardzo dobry. Występuje tam mniejsza wilgotność podłoża i wieją silne wiatry.
Pola uprawne różnią się od łąk. Na łąkach występuje ogromna różnorodność roślin, zaś na danym fragmencie pola uprawia się każdego roku tylko jeden gatunek rośliny. Na polu z reguły w kolejnych latach zmienia się uprawę, a na łące przez wiele lat rosną te same rośliny. Pola orane są co roku, a łąk się nie orze.
1. Poznaj rośliny łąkowe i polne!
W Polsce na łąkach żyje wiele różnych roślin. Dostarczają one paszy dla zwierząt hodowlanych i dzikich. Można tu spotkać liczne trawy, a także koniczynę, groszek i mniszek. W wilgotnych miejscach pojawia się szczaw i jaskry. Takie łąki są koszone raz lub więcej razy w roku. Na siedliskach suchych i ubogich (skały, piasek, rumowiska) tworzą się murawy, na których wypasa się owce. Na polach rosną te rośliny, które są uprawiane, a także inne rośliny, które rozsiały się tam same, bez pomocy człowieka. Ważnym składnikiem pól są miedze – pasy zieleni między polami, na których rosną rośliny typowe dla łąk.
Dowiedz się, czy w okolicy twojego miejsca zamieszkania uprawia się zboża, rzepak, warzywa. Jakie zastosowanie mają te rośliny?
3. Rośliny uprawne pól
Na większości pól w Polsce uprawia się zboża. Są to: pszenica, żyto, pszenżyto, jęczmień, owies, proso i kukurydza. Ze zbóż produkowane są mąki (ziarna są mielone), kasze (ziarna łamane) i płatki (ziarna gniecione). Zboża przeznacza się też na paszę dla zwierząt.
Na polach uprawia się także rośliny oleiste, np. rzepak. Na dużą skalę hoduje się warzywa takie jak: ziemniaki, kapusta, marchew, cebula, buraki, pomidory i wiele innych. Niektóre rośliny mają zastosowanie w przemyśle innym niż spożywczy, np. rzepak wykorzystywany jest do produkcji paliw, a len – do produkcji włókien. Uprawia się także wiele innych roślin takich jak: chmiel, słonecznik, zioła (np. rumianek czy mięta).
Chwastami zbóż są: mak polny, szczaw polny, chaber bławatek.
2. Zwierzęta łąk i pól uprawnych
Na łąkach spotyka się liczne gatunki zwierząt. Z owadów należy wymienić pasikoniki i grające wieczorami świerszcze. Są także motyle, mrówki, trzmiele. Żyją tu także płazy (np. żaba trawna i ropuchy) oraz gady – węże i jaszczurki. Na łąkach gnieżdżą się kuropatwy i przepiórki, a pożywienia szukają trznadle, szczygły i drapieżne myszołowy. Na łąkach można też spotkać niewielkie ssaki: myszy, krety i zające.
Na polach uprawnych żyje znacznie mniej zwierząt. Najczęściej są to te same zwierzęta, co na łąkach. Przychodzą w poszukiwaniu łatwo dostępnego pokarmu. Często można tu spotkać bociany i wrony. Podczas wiosennych i jesiennych przelotów na polach można zauważyć duże stada gęsi. Na polach leżących w pobliżu lasów często żerują dziki i sarny. Wiosną nad polami słychać śpiew skowronka – to ptak gnieżdżący się na ziemi. Pola są idealnym środowiskiem życia dla owadów żywiących się uprawianym gatunkiem. Przykładem są stonka ziemniaczana lub gąsienice motyli.
Wymień trzy przyczyny, z powodu których na polach uprawnych jest mniejsza różnorodność roślin i zwierząt niż na łące?
Podsumowanie
Kiedyś łąki występowały w Polsce naturalnie tylko w dolinach rzek i wysoko w górach.
Ludzie, wycinając lasy, przyczynili się do zwiększenia powierzchni łąk i pól.
Na łąkach występuje duża różnorodność roślin, natomiast na polach uprawia się rośliny ważne dla człowieka, np. określone gatunki zbóż i roślin okopowych.
Pole jest miejscem uprawy roślin.
Rośliny hodowane na polach zostają przetworzone w zakładach przemysłowych na produkty spożywcze dla ludzi, paszę dla zwierząt, ubrania, a nawet paliwo samochodowe.
Na polach uprawnych żyje znacznie mniej zwierząt niż na łąkach, są to zwykle te same gatunki.
Słownik
roślina niepożądana w uprawach
grupa roślin uprawianych ze względu na wysoką zawartość tłuszczu
zbiorowisko roślinne składające się z głównie z traw, bylin i innych roślin zielnych
wieloletnie rośliny zielne o pustych w środku łodygach, z których wyrastają długie i wąskie liście; są wiatropylne i mają drobne kwiaty skupione w kłosach
Sprawdź, jak rozumiesz!
Oceń prawdziwość stwierdzeń.
| Prawda | Fałsz | |
| Na łąkach żyje więcej gatunków roślin niż na polu. | □ | □ |
| Na polach żyje więcej roślin i zwierząt niż na łąkach. | □ | □ |
| Na łąkach żyje więcej gatunków zwierząt niż na polu. | □ | □ |
| Łąka może istnieć i funkcjonować przez wiele lat bez interwencji człowieka. | □ | □ |
| Pole musi być regularnie uprawiane, aby pełnić swoje funkcje. | □ | □ |
Wskaż nazwy typowych roślin łąkowych.
- trawa
- koniczyna
- jaskier
- mak polny
- bez łąkowy
- dąb łąkowy
- sosna
- pieczarka
Wskaż nazwy zwierząt, które znaczną część swojego życia mogą spędzać na łące lub na polu.
- pasikonik
- kuropatwa
- mysz polna
- skowronek
- niedźwiedź
- dzika kaczka
- żubr
- salamandra
Na polach uprawnych wśród uprawianych roślin rosną chwasty. Wyjaśnij, dlaczego rolnicy i ogrodnicy usuwają chwasty z pól uprawnych.