Ilustracja przedstawia ustawione w wielu rzędach sześciany wykonane z betonu.
Ilustracja przedstawia ustawione w wielu rzędach sześciany wykonane z betonu.
Poznajemy bryły
Źródło: Christian Fregnan, dostępny w internecie: www.unsplash.com.
2. Własności prostopadłościanów i sześcianów
Bryły geometryczne otaczają nas każdego dnia i na każdym kroku. Sześciany, kule, ostrosłupy i przede wszystkim, prostopadłościany to bryły, z których zbudowane są otaczające nas przedmioty, budynki, czy środki transportu.
R9V1j7VqEEUQA
Na ilustracji przedstawiono panoramę miasta, za rzeką. Widoczne wysokie biurowce oraz drapacze chmur.
Źródło: Gautam Krishnan, dostępny w internecie: www.unsplash.com.
W materiale omówimy jak zbudowany jest prostopadłościan oraz obliczymy sumę długości jego krawędzi. Bazując na części teoretycznej oraz omówionych przykładach, rozwiążemy ćwiczenia interaktywne.
Przypomnij sobie najważniejsze informacje dotyczące prostopadłościanu i sześcianu.
Przykład 1
R105WutpyL3AX1
Animacja przedstawia skrzynię oraz blok w kształcie prostopadłościanu.
Animacja przedstawia skrzynię oraz blok w kształcie prostopadłościanu.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Opis prostopadloscianu i szescianu_atrapa_animacja_74
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Animacja przedstawia skrzynię oraz blok w kształcie prostopadłościanu.
Już wiesz
Każdy prostopadłościan ma sześć ścian, które są prostokątami. Dwie z nich nazywamy podstawami, pozostałe to ściany boczne.
Boki prostokątów nazywamy w prostopadłościanie krawędziami. Wśród nich są krawędzie podstawy i krawędzie boczne. Punkty, w których spotykają się krawędzie – to wierzchołki prostopadłościanu.
R1GwHES0BS6V01
Rysunek prostopadłościanu z zaznaczonymi: podstawą górną, podstawą dolną, wierzchołkiem, ścianą boczną, krawędzią podstawy i krawędzią boczną.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Już wiesz
Z każdego wierzchołka prostopadłościanu wychodzą trzy krawędzie. Długości tych krawędzi to wymiary prostopadłościanu, czyli długość, szerokości i wysokość.
RgYeTFkNcMLt51
Rysunek prostopadłościanu o krawędziach długości a, b, c.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Przykład 2
RgmI1BlOtB2Qn1
Animacja przedstawia dwa opakowania w kształcie sześcianów.
Animacja przedstawia dwa opakowania w kształcie sześcianów.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Opis prostopadloscianu i szescianu_atrapa_animacja_332
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Animacja przedstawia dwa opakowania w kształcie sześcianów.
Już wiesz
Prostopadłościan, którego wszystkie krawędzie mają równe długości to sześcian.
RRfEQCF3C7QuC1
Rysunek sześcianu o krawędziach długości a.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Spójrz na rysunek bryły zamieszczony poniżej.
RXn238xqo2Xcl1
Rysunek przedstawia bryłę, która ma dwie podstawy w kształcie pewnego czworokąta i cztery ściany boczne w kształcie prostokąta.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Na podstawie samego rysunku nie jesteśmy w stanie stwierdzić, jakim wielokątem jest podstawa tej bryły. Może to być prostokąt lub kwadrat, ale także romb lub równoległobok.
Jeżeli jest dodatkowo informacja, że rysunek przedstawia prostopadłościan, to wiadomo, że podstawa jest prostokątem.
Ćwiczenie 1
Rysunek przedstawia figury przestrzenne. Podstawą każdej z tych figur jest kwadrat.
R116ueNDyePPK1
Rysunek czterech graniastosłupów prostych i dwóch graniastosłupów pochyłych. Dwa z czterech graniastosłupów prostych mają ściany tej samej wielkości.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R503AAOAtHAwZ
Ile prostopadłościanów i ile sześcianów jest na tym rysunku? Zaznacz poprawną odpowiedź. Możliwe odpowiedzi: 1. prostopadłościanów, sześciany, 2. prostopadłościanów, sześciany, 3. prostopadłościany, sześciany, 4. prostopadłościany, sześciany
prostopadłościanów, sześciany
prostopadłościanów, sześciany
prostopadłościany, sześciany
prostopadłościany, sześciany
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R1MzSZbsIlSiO
Ćwiczenie 2
Dokończ zdanie, wybierając poprawną odpowiedź. W każdym prostopadłościanie: Możliwe odpowiedzi: 1. wszystkie ściany są prostokątami., 2. wszystkie ściany są kwadratami., 3. dwie ściany są kwadratami, a pozostałe prostokątami., 4. cztery ściany są kwadratami, a pozostałe prostokątami.
wszystkie ściany są prostokątami
wszystkie ściany są kwadratami
dwie ściany są kwadratami, a pozostałe prostokątami
cztery ściany są kwadratami, a pozostałe prostokątami
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RVwBaBwzBd33P
Ćwiczenie 3
Dokończ zdanie, wybierając poprawną odpowiedź. Każdy prostopadłościan ma: Możliwe odpowiedzi: 1. krawędzi i wierzchołków., 2. krawędzi i wierzchołków., 3. krawędzi i wierzchołki., 4. krawędzi i wierzchołków.
krawędzi i wierzchołków
krawędzi i wierzchołków
krawędzi i wierzchołki
krawędzi i wierzchołków
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RWUnP4aXs57Xw
Ćwiczenie 4
Dokończ zdanie, wybierając poprawną odpowiedź. W każdym sześcianie: Możliwe odpowiedzi: 1. każda ściana jest kwadratem, 2. każda ściana jest trójkątem, 3. cztery ściany są kwadratami, a dwie są trójkątami, 4. każda ściana jest innym wielokątem
W każdym sześcianie
każda ściana jest kwadratem
każda ściana jest tójkątem
cztery ściany są kwadratami, a dwie są trójkatami
każda ściana jest innym wielokątem
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RAZwG6LMaKvBV
Ćwiczenie 5
Krawędź sześcianu ma długość . Oblicz sumę długości wszystkich krawędzi tego sześcianu. Uzupełnij lukę, wpisując poprawną wartość. Odpowiedź: Suma długości wszystkich krawędzi tego sześcianu wynosi Tu uzupełnij .
Krawędź sześcianu ma długość . Oblicz sumę długości wszystkich krawędzi tego sześcianu. Uzupełnij lukę, wpisując poprawną wartość. Odpowiedź: Suma długości wszystkich krawędzi tego sześcianu wynosi Tu uzupełnij .
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 6
R1YjFsWCE0POi
Podstawą prostopadłościanu jest kwadrat. Oblicz długość boku tego kwadratu, jeżeli suma długości krawędzi wychodzących z jednego wierzchołka prostopadłościanu wynosi , a wysokość prostopadłościanu jest równa . Uzupełnij lukę, wpisując poprawną wartość. Odpowiedź: Długość boku tego kwadratu wynosi Tu uzupełnij .
Podstawą prostopadłościanu jest kwadrat. Oblicz długość boku tego kwadratu, jeżeli suma długości krawędzi wychodzących z jednego wierzchołka prostopadłościanu wynosi , a wysokość prostopadłościanu jest równa . Uzupełnij lukę, wpisując poprawną wartość. Odpowiedź: Długość boku tego kwadratu wynosi Tu uzupełnij .
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RKIvLq6lSSrrE
Na rysunku widać prostopadłościan o długości podstawy x cm i wysokości 7 cm. Pod bryłą znajduje się równanie x+x+7=29.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 7
Zapoznaj się z poniższą ilustracją.
RYWntKlNhNo6i
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RYHeMS00K9CLS
Kasia buduje sześcian o krawędzi z małych sześcianów o krawędzi . Na razie zbudowała bryłę, którą przedstawia poniższy rysunek. Ile małych sześcianów musi Kasia jeszcze dołożyć? Zaznacz poprawną odpowiedź. Możliwe odpowiedzi: 1. , 2. , 3. , 4.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RjY9Nd5UGmE9v
Kasia buduje sześcian o krawędzi z małych sześcianów o krawędzi . Na razie zbudowała figurę, która składa się z dziewięciu małych sześcianów. Ile małych sześcianów musi Kasia jeszcze dołożyć? Wskaż poprawną odpowiedź. Możliwe odpowiedzi: 1. , 2. , 3. , 4.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 8
Zapoznaj się z poniższą ilustracją.
R1HSJZjsInEEq
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R17iHwC8bWxc5
Michał skleja duży sześcian z małych sześcianów o krawędzi . Na razie skleił bryłę, którą przedstawia poniższy rysunek. Michał postanowił użyć jak najmniejszej liczby małych sześcianów. Zaznacz wszystkie zdania, które są prawdziwe. Możliwe odpowiedzi: 1. Długość krawędzi dużego sześcianu będzie równa ., 2. Michał musi jeszcze użyć małych sześcianów., 3. Jedna warstwa dużego sześcianu będzie sklejona z małych sześcianów., 4. Do sklejenia dużego sześcianu Michał wykorzysta małe sześciany.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R108sKCHnqS9y
Michał skleja duży sześcian z małych sześcianów o krawędzi . Na razie skleił figurę, która składa się z ośmiu sześcianów i są one ułożone w ten sposób, że najdłuższa krawędź tej figury ma długość . Michał postanowił użyć jak najmniejszej liczby małych sześcianów. Zaznacz wszystkie zdania, które są prawdziwe. Możliwe odpowiedzi: 1. Długość krawędzi dużego sześcianu będzie równa ., 2. Michał musi jeszcze użyć małych sześcianów., 3. Jedna warstwa dużego sześcianu będzie sklejona z małych sześcianów., 4. Do sklejenia dużego sześcianu Michał wykorzysta małe sześciany.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 9
Zapoznaj się z poniższą ilustracją.
RuKceLTbQKkZ1
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R1CW8dVxNhjr2
Który rysunek na pewno przedstawia prostopadłościan? Zaznacz wszystkie poprawne odpowiedzi. Możliwe odpowiedzi: 1. , 2. , 3. , 4.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R1Mpkb6QhgsFx
Która figura na pewno przedstawia prostopadłościan? Zaznacz wszystkie poprawne odpowiedzi. Możliwe odpowiedzi: 1. Graniastosłup prosty czworokątny, który w podstawie ma figurę o wymiarach i ., 2. Graniastosłup prosty czworokątny, który w podstawie ma figurę o wymiarach i ., 3. Graniastosłup prosty czworokątny, który w podstawie ma figurę o wymiarach i , dodatkowo kąt między bokami podstawy wynosi ., 4. Graniastosłup prosty czworokątny, który w podstawie ma figurę o wymiarach i , dodatkowo kąt między bokami podstawy wynosi .
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 10
Zapoznaj się z poniższą ilustracją.
R1SBmxzt4Xfoo
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R12FyJcNT5z3Z
Który rysunek na pewno przedstawia sześcian? Zaznacz poprawną odpowiedź. Możliwe odpowiedzi: 1. , 2. , 3. , 4.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RmXYzLsK9y1W3
Która figura na pewno przedstawia sześcian? Zaznacz poprawną odpowiedź. Możliwe odpowiedzi: 1. Graniastosłup prosty czworokątny o wysokości , który w podstawie ma figurę o wymiarach i ., 2. Graniastosłup prosty czworokątny o wysokości , który w podstawie ma figurę o wymiarach i ., 3. Graniastosłup prosty czworokątny o wysokości , który w podstawie ma figurę o wymiarach i , dodatkowo kąt między bokami podstawy wynosi ., 4. Graniastosłup prosty czworokątny o wysokości , który w podstawie ma figurę o wymiarach i , dodatkowo kąt między bokami podstawy wynosi .
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
R1GjFCzj8w0er
Ćwiczenie 11
Przeciągnij i upuść do odpowiedniej grupy wymiary ścian następujących brył: Prostopadłościan o wymiarach Możliwe odpowiedzi: 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. Prostopadłościan o wymiarach Możliwe odpowiedzi: 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. Prostopadłościan o wymiarach Możliwe odpowiedzi: 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8.
Przeciągnij i upuść do odpowiedniej grupy wymiary ścian następujących brył: Prostopadłościan o wymiarach Możliwe odpowiedzi: 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. Prostopadłościan o wymiarach Możliwe odpowiedzi: 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. Prostopadłościan o wymiarach Możliwe odpowiedzi: 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Notatnik
Możesz skorzystać z poniższego pola tekstowego do zapisania swoich notatek, rozwiązań zadań i innych informacji, które uważasz za potrzebne.
R1b8OvSPUG8s3
(Uzupełnij).
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.