RdmeyZteVjGZY
Zdjęcie klawiatury komputera, na której leży zwiniętny rulon papieru przewiązany wstążką. Na czarnym pasku napis: Pierwiatki.

Pierwiastki

Źródło: Fotolia, tylko do użytku edukacyjnego na zpe.gov.pl.

7. O potęgach i pierwiastkach - podsumowanie

Jaki związek ma pierwiastkowanie z potęgowaniem? Zauważ, że jeśli chcesz obliczyć pierwiastek, np. 273, to w pierwszej kolejności zastanawiasz się jaka liczba podniesiona do potęgi 3 da liczbę 27. Łatwo możemy zobaczyć, że 33=27. Ogółem działania na bardziej skomplikowanych pierwiastkach wykonujemy najczęściej zamieniając pierwiastki na potęgi. Ale  o tym będziesz uczyć się dopiero w szkole ponadpodstawowej.

R1LnhwJetalxw
Właśności potęg cz.1 Możliwe odpowiedzi: 1. Dla a0 oraz b0 mamy:
  1. am·bm=abm
  2. am:bm=a:bm
, 2. Dla m>0n>0 mamy:
  1. dla a0: a-n=1an
  2. dla a0: amn=amn
  3. dla a>0: a-mn=1amn.
, 3. Dla a>0b>0 oraz m,nR:
  1. am·an =am+n
  2. am:an =am-n
  3. am·bm =abm
  4. am:bm =a:bm
  5. amn=amn
, 4.
  1. 32=32·2=9·2=18
  2. 543=27·23=323
Własności potęg cz.2 Możliwe odpowiedzi: 1. Dla a0 oraz b0 mamy:
  1. am·bm=abm
  2. am:bm=a:bm
, 2. Dla m>0n>0 mamy:
  1. dla a0: a-n=1an
  2. dla a0: amn=amn
  3. dla a>0: a-mn=1amn.
, 3. Dla a>0b>0 oraz m,nR:
  1. am·an =am+n
  2. am:an =am-n
  3. am·bm =abm
  4. am:bm =a:bm
  5. amn=amn
, 4.
  1. 32=32·2=9·2=18
  2. 543=27·23=323
Własności potęg Możliwe odpowiedzi: 1. Dla a0 oraz b0 mamy:
  1. am·bm=abm
  2. am:bm=a:bm
, 2. Dla m>0n>0 mamy:
  1. dla a0: a-n=1an
  2. dla a0: amn=amn
  3. dla a>0: a-mn=1amn.
, 3. Dla a>0b>0 oraz m,nR:
  1. am·an =am+n
  2. am:an =am-n
  3. am·bm =abm
  4. am:bm =a:bm
  5. amn=amn
, 4.
  1. 32=32·2=9·2=18
  2. 543=27·23=323
Wyciąganie i wciągania czynnika pod znak pierwiastka - przykład Możliwe odpowiedzi: 1. Dla a0 oraz b0 mamy:
  1. am·bm=abm
  2. am:bm=a:bm
, 2. Dla m>0n>0 mamy:
  1. dla a0: a-n=1an
  2. dla a0: amn=amn
  3. dla a>0: a-mn=1amn.
, 3. Dla a>0b>0 oraz m,nR:
  1. am·an =am+n
  2. am:an =am-n
  3. am·bm =abm
  4. am:bm =a:bm
  5. amn=amn
, 4.
  1. 32=32·2=9·2=18
  2. 543=27·23=323

Zapoznaj się z poniższymi własnościami potęg, pierwiastków i notacji wykładniczej. Wykorzystasz je, rozwiązując ćwiczenia zawarte w tym materiale.

Własności potęg cz.1:

Dla a 0b 0 oraz m , n Z:

  1. am·an =am+n

  2. am:an =am-n

  3. am·bm =abm

  4. am:bm =a:bm

  5. amn=amn

Własności potęg cz.2:

Dla   n > 0 mamy:

  1. dla a0: a-n=1an

Własności pierwiastków:

Dla a0 oraz b > 0 mamy:

  1. am·bm=abm

  2. am:bm=a:bm

Wyciąganie i wciąganie czynnika pod znak pierwiastka - przykłady:

  1. 32=32·2=9·2=18

  2. 543=27·23=323

Notacja wykładnicza:

Liczba zapisana w notacji wykładniczej jest postaci a·10n, gdzie a0,10 oraz nZ.

RJJThanKn9ikG
Ćwiczenie 1
Określ, czy poniższe liczby są dodatnie, czy ujemne. Przeciągnij w luki odpowiednie liczby. liczby dodatnie Możliwe odpowiedzi: 1. -24, 2. 24, 3. 2-4, 4. -133, 5. -35, 6. -13-3, 7. -12-2, 8. -12-2, 9. -35, 10. 35, 11. -133, 12. -24, 13. 12-2, 14. 3-5 liczby ujemne Możliwe odpowiedzi: 1. -24, 2. 24, 3. 2-4, 4. -133, 5. -35, 6. -13-3, 7. -12-2, 8. -12-2, 9. -35, 10. 35, 11. -133, 12. -24, 13. 12-2, 14. 3-5
R1WAprikZwMS41
Ćwiczenie 2
Uzupełnij równości, przeciągając w luki odpowiednie liczby lub kliknij w lukę i wybierz odpowiedź z listy rozwijalnej.
  • 1. 1683, 2. --483, 3. 1681, 4. -0,0214, 5. -0,0083, 6. 0,14, 7. -0,0273, 8. --643, 9. 0,16, 10. 35, 11. -0,0023, 12. 0,0144, 13. -0,0043, 14. --323, 15. 39, 16. -0,0255, 17. 1582, 18. 36 =6
  • 1. 1683, 2. --483, 3. 1681, 4. -0,0214, 5. -0,0083, 6. 0,14, 7. -0,0273, 8. --643, 9. 0,16, 10. 35, 11. -0,0023, 12. 0,0144, 13. -0,0043, 14. --323, 15. 39, 16. -0,0255, 17. 1582, 18. 36 =49
  • 1. 1683, 2. --483, 3. 1681, 4. -0,0214, 5. -0,0083, 6. 0,14, 7. -0,0273, 8. --643, 9. 0,16, 10. 35, 11. -0,0023, 12. 0,0144, 13. -0,0043, 14. --323, 15. 39, 16. -0,0255, 17. 1582, 18. 36 =0,12
  • 1. 1683, 2. --483, 3. 1681, 4. -0,0214, 5. -0,0083, 6. 0,14, 7. -0,0273, 8. --643, 9. 0,16, 10. 35, 11. -0,0023, 12. 0,0144, 13. -0,0043, 14. --323, 15. 39, 16. -0,0255, 17. 1582, 18. 36 =-0,2
  • 1. 1683, 2. --483, 3. 1681, 4. -0,0214, 5. -0,0083, 6. 0,14, 7. -0,0273, 8. --643, 9. 0,16, 10. 35, 11. -0,0023, 12. 0,0144, 13. -0,0043, 14. --323, 15. 39, 16. -0,0255, 17. 1582, 18. 36 =4
  • 1. 1683, 2. --483, 3. 1681, 4. -0,0214, 5. -0,0083, 6. 0,14, 7. -0,0273, 8. --643, 9. 0,16, 10. 35, 11. -0,0023, 12. 0,0144, 13. -0,0043, 14. --323, 15. 39, 16. -0,0255, 17. 1582, 18. 36 =-0,3
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RI8OQNeO4Us8k
Ćwiczenie 3
Oblicz wartość podanego wyrażenia arytmetycznego, a następnie uzupełnij zdania, przeciągając w luki odpowiednie liczby lub kliknij w lukę i wybierz odpowiedź z listy rozwijalnej.
  • 36+64 = 1. 6, 2. 15, 3. 5, 4. 9, 5. 12, 6. 23, 7. 38, 8. 25, 9. 11, 10. 10, 11. 8, 12. 1, 13. 7, 14. 2, 15. 34
, 16. 3, 17. 32, 18. 27, 19. 16
  • 144-100 = 1. 6, 2. 15, 3. 5, 4. 9, 5. 12, 6. 23, 7. 38, 8. 25, 9. 11, 10. 10, 11. 8, 12. 1, 13. 7, 14. 2, 15. 34
  • , 16. 3, 17. 32, 18. 27, 19. 16
  • -83+64 = 1. 6, 2. 15, 3. 5, 4. 9, 5. 12, 6. 23, 7. 38, 8. 25, 9. 11, 10. 10, 11. 8, 12. 1, 13. 7, 14. 2, 15. 34
  • , 16. 3, 17. 32, 18. 27, 19. 16
  • -273--10003 = 1. 6, 2. 15, 3. 5, 4. 9, 5. 12, 6. 23, 7. 38, 8. 25, 9. 11, 10. 10, 11. 8, 12. 1, 13. 7, 14. 2, 15. 34
  • , 16. 3, 17. 32, 18. 27, 19. 16
  • 11253+125-1253+25 = 1. 6, 2. 15, 3. 5, 4. 9, 5. 12, 6. 23, 7. 38, 8. 25, 9. 11, 10. 10, 11. 8, 12. 1, 13. 7, 14. 2, 15. 34
  • , 16. 3, 17. 32, 18. 27, 19. 16
  • 5116·427 = 1. 6, 2. 15, 3. 5, 4. 9, 5. 12, 6. 23, 7. 38, 8. 25, 9. 11, 10. 10, 11. 8, 12. 1, 13. 7, 14. 2, 15. 34
  • , 16. 3, 17. 32, 18. 27, 19. 16
  • 214-83+-83--643 = 1. 6, 2. 15, 3. 5, 4. 9, 5. 12, 6. 23, 7. 38, 8. 25, 9. 11, 10. 10, 11. 8, 12. 1, 13. 7, 14. 2, 15. 34
  • , 16. 3, 17. 32, 18. 27, 19. 16
    R13DdcBse1l2j
    Ćwiczenie 4
    Oblicz i wpisz wartość podanego wyrażenia arytmetycznego.
    • 16+9+4= Tu uzupełnij
    • 64-643= Tu uzupełnij
    • 144+225-83= Tu uzupełnij
    • 62+82= Tu uzupełnij
    • 6+6+6+9= Tu uzupełnij
    • -52-1023= Tu uzupełnij
    • 33+43+533= Tu uzupełnij
    • 63+83+1033=Tu uzupełnij
    • 1-813= Tu uzupełnij
    • 13-8310003-833= Tu uzupełnij
    R1H0Xxwxm4hZ21
    Ćwiczenie 5
    Uzupełnij równości, przeciągając w luki odpowiednie liczby lub kliknij w lukę i wybierz odpowiedź z listy rozwijalnej.
    • 1. 2+60, 2. -29+2, 3. 3-4581, 4. --3764+13, 5. -5-23, 6. -6-33, 7. 1-4549, 8. 7+1183, 9. 7+1193, 10. 4+1183, 11. -28+2, 12. --3734+13, 13. 2+61, 14. 1+63, 15. -6-23, 16. -210+2, 17. --3764+23, 18. 2-4349 =8
    • 1. 2+60, 2. -29+2, 3. 3-4581, 4. --3764+13, 5. -5-23, 6. -6-33, 7. 1-4549, 8. 7+1183, 9. 7+1193, 10. 4+1183, 11. -28+2, 12. --3734+13, 13. 2+61, 14. 1+63, 15. -6-23, 16. -210+2, 17. --3764+23, 18. 2-4349 =27
    • 1. 2+60, 2. -29+2, 3. 3-4581, 4. --3764+13, 5. -5-23, 6. -6-33, 7. 1-4549, 8. 7+1183, 9. 7+1193, 10. 4+1183, 11. -28+2, 12. --3734+13, 13. 2+61, 14. 1+63, 15. -6-23, 16. -210+2, 17. --3764+23, 18. 2-4349 =113
    • 1. 2+60, 2. -29+2, 3. 3-4581, 4. --3764+13, 5. -5-23, 6. -6-33, 7. 1-4549, 8. 7+1183, 9. 7+1193, 10. 4+1183, 11. -28+2, 12. --3734+13, 13. 2+61, 14. 1+63, 15. -6-23, 16. -210+2, 17. --3764+23, 18. 2-4349 =-2
    • 1. 2+60, 2. -29+2, 3. 3-4581, 4. --3764+13, 5. -5-23, 6. -6-33, 7. 1-4549, 8. 7+1183, 9. 7+1193, 10. 4+1183, 11. -28+2, 12. --3734+13, 13. 2+61, 14. 1+63, 15. -6-23, 16. -210+2, 17. --3764+23, 18. 2-4349 =5
    • 1. 2+60, 2. -29+2, 3. 3-4581, 4. --3764+13, 5. -5-23, 6. -6-33, 7. 1-4549, 8. 7+1183, 9. 7+1193, 10. 4+1183, 11. -28+2, 12. --3734+13, 13. 2+61, 14. 1+63, 15. -6-23, 16. -210+2, 17. --3764+23, 18. 2-4349 =-34
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
    R1YUdwMt8bwKY
    Ćwiczenie 6
    Połącz w pary równe liczby. 56 Możliwe odpowiedzi: 1. 50, 2. 28, 3. 75, 4. 20, 5. 98, 6. 125, 7. 150 53 Możliwe odpowiedzi: 1. 50, 2. 28, 3. 75, 4. 20, 5. 98, 6. 125, 7. 150 27 Możliwe odpowiedzi: 1. 50, 2. 28, 3. 75, 4. 20, 5. 98, 6. 125, 7. 150 55 Możliwe odpowiedzi: 1. 50, 2. 28, 3. 75, 4. 20, 5. 98, 6. 125, 7. 150 52 Możliwe odpowiedzi: 1. 50, 2. 28, 3. 75, 4. 20, 5. 98, 6. 125, 7. 150 72 Możliwe odpowiedzi: 1. 50, 2. 28, 3. 75, 4. 20, 5. 98, 6. 125, 7. 150 25 Możliwe odpowiedzi: 1. 50, 2. 28, 3. 75, 4. 20, 5. 98, 6. 125, 7. 150
    RhJEuKzSFJePi
    Ćwiczenie 7
    Połącz w pary równe liczby. 243 Możliwe odpowiedzi: 1. 1624, 2. 323, 3. 324, 4. 1283 423 Możliwe odpowiedzi: 1. 1624, 2. 323, 3. 324, 4. 1283 224 Możliwe odpowiedzi: 1. 1624, 2. 323, 3. 324, 4. 1283 324 Możliwe odpowiedzi: 1. 1624, 2. 323, 3. 324, 4. 1283
    RVinsxslHHMLr
    Ćwiczenie 8
    Wyłącz czynnik przed znak pierwiastka. Uzupełnij równości, przeciągając w luki odpowiednie liczby lub kliknij w lukę i wybierz odpowiedź z listy rozwijalnej.
    • 15543 = 1. 10422, 2. 1501554, 3. 663, 4. 1551503, 5. 130132, 6. 6364, 7. 6520002, 8. 1551553, 9. 6250002, 10. 10244, 11. 6250004, 12. 28117, 13. 6363, 14. 132130, 15. 10242, 16. 132132, 17. 28915, 18. 28917
    • 653 = 1. 10422, 2. 1501554, 3. 663, 4. 1551503, 5. 130132, 6. 6364, 7. 6520002, 8. 1551553, 9. 6250002, 10. 10244, 11. 6250004, 12. 28117, 13. 6363, 14. 132130, 15. 10242, 16. 132132, 17. 28915, 18. 28917
    • 175 = 1. 10422, 2. 1501554, 3. 663, 4. 1551503, 5. 130132, 6. 6364, 7. 6520002, 8. 1551553, 9. 6250002, 10. 10244, 11. 6250004, 12. 28117, 13. 6363, 14. 132130, 15. 10242, 16. 132132, 17. 28915, 18. 28917
    • 1323 = 1. 10422, 2. 1501554, 3. 663, 4. 1551503, 5. 130132, 6. 6364, 7. 6520002, 8. 1551553, 9. 6250002, 10. 10244, 11. 6250004, 12. 28117, 13. 6363, 14. 132130, 15. 10242, 16. 132132, 17. 28915, 18. 28917
    • 507 = 1. 10422, 2. 1501554, 3. 663, 4. 1551503, 5. 130132, 6. 6364, 7. 6520002, 8. 1551553, 9. 6250002, 10. 10244, 11. 6250004, 12. 28117, 13. 6363, 14. 132130, 15. 10242, 16. 132132, 17. 28915, 18. 28917
    • 87 = 1. 10422, 2. 1501554, 3. 663, 4. 1551503, 5. 130132, 6. 6364, 7. 6520002, 8. 1551553, 9. 6250002, 10. 10244, 11. 6250004, 12. 28117, 13. 6363, 14. 132130, 15. 10242, 16. 132132, 17. 28915, 18. 28917
    RTAPl3iQyV35n
    Ćwiczenie 9
    1350000000000000 Możliwe odpowiedzi: 1. 1,36·10-12, 2. 1,35·1015, 3. 1,35·1013, 4. 1,36·1014, 5. 1,35·10-14, 6. 1,35·10-12 13500000000000 Możliwe odpowiedzi: 1. 1,36·10-12, 2. 1,35·1015, 3. 1,35·1013, 4. 1,36·1014, 5. 1,35·10-14, 6. 1,35·10-12 136000000000000 Możliwe odpowiedzi: 1. 1,36·10-12, 2. 1,35·1015, 3. 1,35·1013, 4. 1,36·1014, 5. 1,35·10-14, 6. 1,35·10-12 0,0000000000000135 Możliwe odpowiedzi: 1. 1,36·10-12, 2. 1,35·1015, 3. 1,35·1013, 4. 1,36·1014, 5. 1,35·10-14, 6. 1,35·10-12 0,00000000000136  Możliwe odpowiedzi: 1. 1,36·10-12, 2. 1,35·1015, 3. 1,35·1013, 4. 1,36·1014, 5. 1,35·10-14, 6. 1,35·10-12 0,000000000001357 Możliwe odpowiedzi: 1. 1,36·10-12, 2. 1,35·1015, 3. 1,35·1013, 4. 1,36·1014, 5. 1,35·10-14, 6. 1,35·10-12
    RCszLB7dxkh0N
    Ćwiczenie 10
    Rozwiąż podane równości. Wynik zapisz w notacji wykładniczej, a następnie uzupełnij poniższe luki. Kliknij w nie, aby rozwinąć listę, a następnie wybierz poprawną odpowiedź.
    • 5,3·109·1,4·1012 = 1. 6·104, 2. 1,82·1242, 3. 34,4·10-29, 4. 9·106, 5. 7,24·1023, 6. 4·10-5, 7. 1,28·1042, 8. 2·10-7, 9. 7,42·1021, 10. 34,8·10-26
    • 6,4·1023·2·1018 = 1. 6·104, 2. 1,82·1242, 3. 34,4·10-29, 4. 9·106, 5. 7,24·1023, 6. 4·10-5, 7. 1,28·1042, 8. 2·10-7, 9. 7,42·1021, 10. 34,8·10-26
    • 8,6·10-12·4·10-18 = 1. 6·104, 2. 1,82·1242, 3. 34,4·10-29, 4. 9·106, 5. 7,24·1023, 6. 4·10-5, 7. 1,28·1042, 8. 2·10-7, 9. 7,42·1021, 10. 34,8·10-26
    • 2,98·10111,49·1018  = 1. 6·104, 2. 1,82·1242, 3. 34,4·10-29, 4. 9·106, 5. 7,24·1023, 6. 4·10-5, 7. 1,28·1042, 8. 2·10-7, 9. 7,42·1021, 10. 34,8·10-26
    • 3,15·10312,1·1018·2,5·108 = 1. 6·104, 2. 1,82·1242, 3. 34,4·10-29, 4. 9·106, 5. 7,24·1023, 6. 4·10-5, 7. 1,28·1042, 8. 2·10-7, 9. 7,42·1021, 10. 34,8·10-26
    RGZVKKkysPp1Y
    Ćwiczenie 11
    Dostępne opcje do wyboru: 2-3, 24, -2-3, 0,5-1, 640, 0,5-3, -28, 122, -2-1, 2-2. Polecenie: Uporządkuj w kolejności rosnącej. Przeciągnij odpowiednie wyrażenia w poprawne miejsca. luka do uzupełnienia < luka do uzupełnienia < luka do uzupełnienia < luka do uzupełnienia < luka do uzupełnienia < luka do uzupełnienia < luka do uzupełnienia < luka do uzupełnienia < luka do uzupełnienia < luka do uzupełnienia
    R1Eo3sCC00aPw
    Ćwiczenie 12
    Zapisz w prostszej postaci. Uzupełnij równości, przeciągając w luki odpowiednie liczby lub kliknij w lukę i wybierz odpowiedź z listy rozwijalnej.
    • 443+43 = 1. 802, 2. 543, 3. 1532, 4. 805, 5. -1193, 6. -1263, 7. 623, 8. 1533, 9. 855, 10. 602, 11. 804, 12. 343, 13. 856, 14. 1192, 15. 1063
    • 1253+55 = 1. 802, 2. 543, 3. 1532, 4. 805, 5. -1193, 6. -1263, 7. 623, 8. 1533, 9. 855, 10. 602, 11. 804, 12. 343, 13. 856, 14. 1192, 15. 1063
    • -943+2-93 = 1. 802, 2. 543, 3. 1532, 4. 805, 5. -1193, 6. -1263, 7. 623, 8. 1533, 9. 855, 10. 602, 11. 804, 12. 343, 13. 856, 14. 1192, 15. 1063
    • 373-2-34 3 = 1. 802, 2. 543, 3. 1532, 4. 805, 5. -1193, 6. -1263, 7. 623, 8. 1533, 9. 855, 10. 602, 11. 804, 12. 343, 13. 856, 14. 1192, 15. 1063
    • 29+2211 = 1. 802, 2. 543, 3. 1532, 4. 805, 5. -1193, 6. -1263, 7. 623, 8. 1533, 9. 855, 10. 602, 11. 804, 12. 343, 13. 856, 14. 1192, 15. 1063
    R14bwdDytfBLg
    Ćwiczenie 13
    Które z podanych liczb są liczbami naturalnymi?

    Przeciągnij i upuść. liczby naturalne Możliwe odpowiedzi: 1. 5765, 2. 12144123, 3. 6943, 4. 1023101, 5. 44943, 6. 6443, 7. 10326236, 8. 12912910, 9. 677567, 10. 2893, 11. 732203, 12. -6549993 pozostałe liczby Możliwe odpowiedzi: 1. 5765, 2. 12144123, 3. 6943, 4. 1023101, 5. 44943, 6. 6443, 7. 10326236, 8. 12912910, 9. 677567, 10. 2893, 11. 732203, 12. -6549993
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

    Notatnik

    Możesz skorzystać z poniższego pola tekstowego do zapisania swoich notatek, rozwiązań zadań i innych informacji, które uważasz za potrzebne.

    R1b8OvSPUG8s3
    (Uzupełnij).
    Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.