Rodzina - szczególny rodzaj grupy społecznej
Funkcje rodziny
przedstawiać rolę rodziców i osób starszych w rodzinie,
analizować wartości ważne dla rodziny,
analizować wpływ jaki rodzina wywiera na dzieci.
Narysuj plakat przedstawiający wybranego przez ciebie członka rodziny, zeskanuj i umieść go we wspólnej ramce.
Opisz wybranego członka rodzinę, biorąc pod uwagę nie tylko swoich rodziców, ale także dalszych krewnych.
Dokonaj charakterystyki wybranego przez siebie członka rodziny.
Wyjaśnij jaką rolę w twojej rodzinie pełni wybrany przez ciebie jej członek.
Modele rodziny
Rodzina jest grupą pierwotnągrupą pierwotną. Z tej racji trudno wskazać główny cel sformowania tej grupy i powody jej trwania. Znaczenie, jakie rodzina ma dla osób ją współtworzących oraz dla społeczeństwa, jest bezdyskusyjne.
Dziś rzadko spotykamy rodziny wielopokoleniowe, w których dziadkowie, rodzice i dzieci mieszkają pod jednym dachem. Nie często spotyka się rodziny wielodzietne, czyli takie, w których wychowuje się troje lub więcej dzieci. Współczesne rodziny są małe, dwupokoleniowe, tworzą je rodzice z dziećmi. Coraz więcej też jest rodzin niepełnych, w których wychowuje się około 20 procent dzieci, najczęściej opiekują się nimi samotne matki. Ale bywają też rodziny zrekonstruowane. Tak nazywane są rodziny, w których przynajmniej jeden z partnerów wchodzi w nowy związek, mając już dziecko. Niektóre dzieci znajdują dom i miłość w rodzinach adopcyjnych. Ich opiekunowie nie są ich biologicznymi rodzicami, ale wobec prawa tworzą rodzinę.
Szacuje się, że w Polsce żyje ponad 6 mln rodzin, w których wychowuje się blisko 10 mln dzieci w wieku do 24 lat.
Zapoznaj się z animacją i wykonaj ćwiczenia.

Film dostępny pod adresem /preview/resource/Rc5BYnWxhNjLT
Film nawiązujący do treści materiału pod tytułem Modele życia małżeńskiego Polaków - badanie CBOS.
Połącz w pary ekonomiczne modele rodziny z ich przykładami.
Pani Agnieszka pracuje w znanej korporacji, zarabiając wystarczająco na zaspokojenie potrzeb rodziny, natomiast jej mąż, pan Krzysztof, zajmuje się prowadzeniem domu i wychowywaniem ich syna., Państwo Nowakowscy pracują zawodowo, jednak pan Nowakowski poświęca więcej czasu na pracę zawodową (jest majstrem budowlanym), a pani Nowakowska, oprócz pracy w księgowości, zajmuje się prowadzeniem domu i wychowywaniem ich dzieci., Państwo Wiśniewscy mniej więcej tyle samo czasu przeznaczają na pracę zawodową (oboje są lekarzami), oboje w równym stopniu zajmują się domem i dziećmi., Pan Andrzej pracuje jako kolejarz, zarabiając wystarczająco na zaspokojenie potrzeb rodziny, natomiast jego żona, pani Anna, zajmuje się prowadzeniem domu i wychowywaniem ich córki.
| tradycyjny | |
| odwrócony | |
| mieszany | |
| partnerski |
Rodzina tradycyjna, rodzina współczesna
W rodzinach tradycyjnych mąż zajmował się utrzymaniem domu, a kobieta dbała o dzieci, gotowała, troszczyła się o dom. W XX wieku wojny światowe całkowicie wywróciły obowiązujący od lat porządek. Z wielu powodów kobiety musiały pójść do pracy, co przyspieszyło ich emancypację, czyli proces uzyskiwania praw, w tym przypadku obywatelskich. We współczesnej rodzinie najczęściej zarówno kobieta, jak i mężczyzna pracują, wspólnie wychowują dzieci i prowadzą dom. W praktyce jednak więcej obowiązków domowych i opieka nad dziećmi spoczywa na barkach kobiet.
Krewni po mieczu to krewni ze strony twojego taty, a po kądzieli to krewni ze strony twojej mamy. Od wieków bowiem miecz kojarzony był z mężczyzną, a kądziel (pęk lnu, konopi albo wełny przygotowany do uprzędzenia na kołowrotku) z kobietą, bo tylko ona zajmowała się przędzeniem. Dawniej potomkowie dziedziczyli nazwisko, herb lub tytuł arystokratyczny tylko po mieczu.
Przedstaw swoich krewnych po mieczu i po kądzieli.
Podstawowe funkcje rodziny
Przyjmuje się, że funkcje zaliczane do tej grupy rodzina pełniła zawsze. Mają więc charakter niezbywalny.
Funkcje wtórne
Są to wszystkie funkcje niezaliczone do kategorii funkcji podstawowych. Ich wtórne znaczenie wynika z faktu, że nie przesądzają o trwaniu i funkcjonowaniu grupy (rodziny) oraz o relacjach między członkami grupy.
Funkcja stratyfikacyjna
Nazywana też funkcją klasową. Należąc do rodziny, zaliczani jesteśmy do klasy społecznej, w jakiej nasza rodzina się mieści z racji posiadania określonych cech położenia klasowego (np. klasa średnia, klasa robotnicza, klasa posiadaczy, klasa chłopska etc.). Tym samym funkcja stratyfikacyjna wyznacza miejsce grupy rodzinnej w szeroko rozumianej strukturze społecznej i jest czynnikiem utrwalającym istniejący podział społeczeństwa na warstwy, klasy czy kasty. Kontekst historyczny wskazuje, że niektóre funkcje rodziny mają w określonym czasie większe lub mniejsze znaczenie. Tak na przykład jest w przypadku funkcji stratyfikacyjnej: przy niskim poziomie ruchliwości społecznej miała ona podstawowe znaczenie. Większość członków społeczeństwa nie zmieniała bowiem statusów przypisanych (czyli np. kto się urodził w rodzinie chłopskiej, był chłopem; kto się urodził w rodzinie robotniczej, najczęściej w dorosłym życiu był robotnikiem).
Funkcja identyfikacyjna
Urodzenie się w konkretnej rodzinie warunkuje miejsce jednostki w społeczeństwie. Uzyskuje ona bowiem przypisany status. Zmiana tego statusu możliwa jest dzięki aktywności życiowej jednostki (np. zmiana statusu przez pracę w określonym zawodzie), ale również dzięki zasobom ekonomicznym, kulturowym, którymi rodzina dysponuje (np. kupowanie szlachectwa w dawnych czasach). Rodzina pochodzenia, niezależnie od późniejszej biografii życiowej osobnika, służy identyfikacji przez otoczenie zewnętrzne. Przesądza też w znacznej mierze o biegu życia jednostki, jej szansach życiowych i ograniczeniach.
Funkcja integracyjno‑kontrolna
Nazywana też legalizacyjno-kontrolną. Członkowie rodziny kontrolują wzajemnie swoje zachowania, zgodnie z obowiązującym systemem wartości, norm oraz wzorów zachowań aprobowanych w swojej rodzinie i całym społeczeństwie. Kontroli podlegają wzajemne relacje między małżonkami, relacje rodziców z dziećmi, a przede wszystkim zachowania tych ostatnich. Kontrola społeczna wzmacnia spójność grupy, wywiązywanie się z ról społecznych pełnionych w rodzinie. Zakres funkcji legalizacyjno-kontrolnej jest jednak znacznie szerszy: legalizuje w sposób formalny relacje między małżonkami, prawny status dzieci, wspólnotę majątkową rodziny. Funkcjonowanie grupy rodzinnej poza regulacjami prawnymi warunkowane jest przez grupę religijną, do której należą współmałżonkowie, a także przez obyczaje i moralność. To wszystko mieści się w zakresie tej funkcji.
Funkcja rekreacyjno‑towarzyska
Polega na organizowaniu czasu wolnego członkom rodziny, wspólnym spędzaniu czasu wolnego zgodnie z wypracowanym przez grupę rodzinną stylem życia. W zakres tej funkcji wchodzi również sukcesywne wprowadzanie dzieci i młodzieży w świat powiązań towarzyskich, przyuczanie do reguł obowiązujących w kontaktach z osobami należącymi do kręgów towarzyskich rodziców, a także kontrola sposobów spędzania wolnego czasu przez dzieci i młodzież w grupach rówieśniczych i ponoszenie przez rodziców kosztów związanych z uczestnictwem dzieci w grupach rówieśniczych.
Wpływ rodziny na dziecko
Film dostępny pod adresem /preview/resource/R1Shi0YjtxHQO
Rodzina a system wartości
Rodzina jest podstawowym środowiskiem, w którym kształtuje się system wartościwartości dzieci i młodzieży. W rozumieniu psychologicznym wartości to potrzeby i pragnienia służące egzystencji. W ujęciu kulturowym wartości stanowią powszechnie obecne i funkcjonujące jakości o charakterze realnym lub symbolicznym. W znaczeniu społecznym wartości to właściwości o szczególnie dużym znaczeniu dla społeczeństwa, którego częścią jest rodzina.
Badanie opinii publicznej.
Czy szczęście rodzinne jest ważne? Przeprowadźcie ankietę. Możecie wykorzystać formularz wyboru znajdujący się poniżej. Na koniec zsumujcie wyniki.
Podsumowanie
Za rodzinę uważa się grupę społecznągrupę społeczną składającą się z rodziców, ich dzieci i krewnych. Rodziców łączy więź małżeńska, a rodziców z dziećmi – więź rodzicielska, która stanowi podstawę wychowania rodzinnego, oraz więzy pokrewieństwa (choć te ostatnie nie zawsze, np. w przypadku adopcji). Rodziców i dzieci łączy ponadto więź formalna, określająca ich obowiązki względem siebie. Rodzina, zbudowana na wymienionych rodzajach więzi, powinna mieć stały wzorzec postępowania oraz wiedzę na temat norm wzajemnego oddziaływania członków grupy rodzinnej. Rodzina jest wspólnotą, w której skupia się proces kształtowania się wartości rodzinnych, społecznych i państwowych. Wypracowanie i ukształtowanie właściwej i trwałej hierarchii wartości jest czynnikiem niezbędnym do świadomego życia i podejmowania odpowiedzialnych decyzji, dokonywania wyborów oraz przejawiania określonych zachowań.
Przyjrzyj się zdjęciu i zapoznaj z podpisem zamieszczonym pod nim, a następnie wykonaj polecenie.
Zapoznaj się z opisem zdjęcia oraz z podpisem zamieszczonym pod nim, a następnie wykonaj polecenie.

Zaznacz odpowiedzi najbliższe swoim.
- ekonomiczna
- opiekuńczo-zabezpieczająca
- identyfikacyjna
- socjalizacyjna
- stratyfikacyjna
- prokreacyjna
Zapoznaj się z ilustracjami i wykonaj polecenie.
Zapoznaj się z opisami ilustracji wykonaj polecenie.


Słownik
mała grupa społeczna, której członkowie mają bliskie i trwałe więzi; więzi społeczne w takiej grupie są nieformalne, spontaniczne, kontakty bezpośrednie, interakcje „twarzą w twarz”; członkowie rozpoznają się nawzajem, podejmują zróżnicowane działania, częściowo z pobudek autotelicznych
grupa jednostek o tożsamości zbiorowej, której towarzyszą kontakty, interakcje i stosunki społeczne w jej obrębie, częstsze i bardziej intensywne niż z osobami z zewnątrz; inaczej: zbiorowość ludzi (co najmniej trzy osoby), między którymi występuje więź, a powiązane w obrębie grupy role służą realizacji wspólnych celów
(inaczej: rozmnażanie, reprodukcja); zjawisko charakterystyczne dla wszystkich żywych organizmów; oznacza wytwarzanie potomstwa przez organizmy rodzicielskie
(z łac. socialis – społeczny, towarzyski); uspołecznienie, proces nabywania przez podmiot umiejętności (a przede wszystkim przyswajania systemu wartości, norm i wzorów zachowań akceptowanych i podtrzymywanych przez zbiorowość lub społeczeństwo); proces, w którym jednostka ze swoimi specyficznymi biologicznymi i psychicznymi dyspozycjami staje się dojrzała społecznie; w wyniku tego zostaje wyposażona w dynamicznie podtrzymywane w okresie całego życia zdolności i umiejętności skutecznego działania w obrębie całego społeczeństwa (jak i w poszczególnych jego elementach); jednocześnie jest to proces powstawania i rozwoju osobowości, zachodzący we wzajemnej zależności ze społecznie przekazywanym środowiskiem socjalnym i materialnym
(z łac. stratum – warstwa); hierarchiczne ułożenie wielkich zbiorowości społecznych (klas, warstw, kategorii społeczno‑zawodowych) wyróżnianych według dysponowania przez nie zasobami społecznymi, władzą, kapitałem, wykształceniem, prestiżem itp.
społecznie pożądane i cenione właściwości, którym społeczności i narody przypisują szczególnie cenione znaczenie