Temat: Obliczanie stężenia i rozpuszczalności substancji

Adresat

Uczeń szkoły podstawowej (klasy 7. i 8.)

Podstawa programowa

Szkoła podstawowa. Chemia.  

V. Woda i roztwory wodne. Uczeń:

7) wykonuje obliczenia z zastosowaniem pojęć: rozpuszczalność, stężenie procentowe (procent masowy), masa substancji, masa rozpuszczalnika, masa roztworu, gęstość roztworu (z wykorzystaniem tabeli rozpuszczalności lub wykresu rozpuszczalności).

Ogólny cel kształcenia

Uczeń oblicza stężenie procentowe roztworów z wykorzystaniem wykresu rozpuszczalności.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• obliczać stężenie procentowe roztworu nasyconego w danej temperaturze z wykorzystaniem wykresu rozpuszczalności;

• wyznaczać rozpuszczalność roztworu na podstawie stężenia procentowego roztworu nasyconego w danej temperaturze.

Metody/techniki kształcenia

• aktywizujące

  • dyskusja.

• podające

  • pogadanka.

• eksponujące

  • film.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji

Faza wstępna

1. Nauczyciel rozdaje uczniom metodniki lub kartki w trzech kolorach: zielonym, żółtym i czerwonym do zastosowania w pracy techniką świateł drogowych. Przedstawia cele lekcji sformułowane w języku ucznia na prezentacji multimedialnej oraz omawia kryteria sukcesu (może przesłać uczniom cele lekcji i kryteria sukcesu pocztą elektroniczną lub zamieścić je np. na Facebooku, dzięki czemu uczniowie będą mogli prowadzić ich portfolio).

2. Prowadzący wspólnie z uczniami ustala – na podstawie wcześniej zaprezentowanych celów lekcji – co będzie jej tematem, po czym zapisuje go na tablicy interaktywnej/tablicy kredowej. Uczniowie przepisują temat do zeszytu.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel, wprowadzając uczniów w temat zajęć, wyjaśnia, że interpretacja krzywych rozpuszczalności oraz stosowane obliczenia pozwalają przewidzieć masę substancji, która wydzieli się z roztworu nasyconego podczas jego oziębiania. Dzięki nim można również wyznaczyć masę rozpuszczalnika, którego należy dodać do wskazanego roztworu, aby otrzymać odpowiednie stężenie substancji rozpuszczonej. Możliwe jest też ustalenie stężenia procentowego roztworu nasyconego w danej temperaturze.

2. Uczniowie, pracując w parach, analizują schemat „Krzywe rozpuszczalności substancji stałych” oraz tabelę zamieszczone w abstrakcie. Wybrane pary omawiają swoje spostrzeżenia.

3. Następnie uczniowie wykonują ćwiczenie nr 1 oraz ćwiczenie nr 2, dotyczące wykorzystania rozpuszczalności substancji do obliczenia stężenia procentowego roztworu. Nauczyciel inicjuje dyskusję, w trakcie której omówione zostają prawidłowe rozwiązania.

4. Nauczyciel wyświetla prezentację zamieszczoną w abstrakcie. Nauczyciel omawia obliczanie rozpuszczalności substancji w nasyconym roztworze o znanym stężeniu procentowym. Uczniowie wykonują ćwiczenie nr 3. Nauczyciel upewnia się, że zadanie zostało poprawnie wykonane, i udziela informacji zwrotnej.

5. Uczniowie wykonują samodzielnie ćwiczenie nr 4. Ochotnicy komentują rozwiązanie, nauczyciel uzupełnia lub koryguje wypowiedzi uczniów.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel krótko przedstawia najważniejsze zagadnienia omówione na zajęciach. Odpowiada na dodatkowe pytania podopiecznych i wyjaśnia wszelkie ich wątpliwości. Uczniowie uzupełniają notatki.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Calculation of concentration and solubility

The solution saturated at a given temperature contains a defined amount of solute in a given mass of solvent. On the basis of these values, the percentage concentration of the solution can be calculated.

The more mass of solute falls on a specific mass solvent, the percentage concentration of the solution is higher. Due to the fact that the solubility of solids usually increases with temperature, the concentration of the saturated solution of these substances also increases.

If at a given temperature we know the percentage of saturated solution of a substance, then we can calculate the solubility of this substance at a certain temperature.

• Based on the knowledge of the solubility of the substance, the percentage of saturated solution can be calculated.

• Knowing the percentage concentration of a saturated solution of a substance, you can calculate its solubility.