4) recognizes an angle between segments and an angle between segments and planes in cylinders and cones (e.g. a line inclination angle, an angle between the slant height and the base of the conebase of the conebase of the cone) and works out the sizes of these angles;
6) calculates the volume and the surface area of a prism, pyramid, cylinder, coneconecone, sphere using trigonometry and theorems.
- The slant height of the coneslant height of the coneslant height of the cone is a line segment between …
- The net of the cone consists of …
- The curved surface of the cone is …
The teaches assesses the students’ work and explains doubts.
Task Working in groups, students analyse an interactive diagram presenting the formula for calculating the total surface area of a coneconecone. They take notes of appropriate relations.
[Interactive ilustration 1]
The formula for calculating the total surface area of the cone:
Task The slant height of a coneconecone unfolded on a plane is a circle sector whose radius is 15 cm and the central angle is 130°. Calculate the base radius of the conebase radius of the conebase radius of the cone. Answer: cm.
Students work in groups. The teacher gives a cylinder‑shaped container and several identical cone‑shaped containers to each group of the students. The cones and the cylinder have identical heights and bases. The students’ task is to find relations between the volumes of both containers. In order to do so they fill the coneconecone with water and check how many times the volume of a cone is smaller than the volume of a cylinder. The students formulate hypotheses and conclusions.
Students solve the problems individually using the acquired information.
Task The circle sector with a right‑angled central angle and the radius 8 cm long makes the curved surface. Calculate the volume of this coneconecone and the sine of the inclination angle between the vertical height and the slant height of this cone. Answer: cmIndeks górny 33, .
Task A cylinder and a coneconecone have identical heights and volumes. The base radius of the cylinder equals r. Calculate the base radius of the conebase radius of the conebase radius of the cone. Answer: .
Task The right triangle with legs 5 cm and 7 cm was first revolved around the shorter and then the longer leg. Do both the obtained cones have identical volumes and total surface areas? Justify your answer. Answer: No.
Task A cone‑shaped tent has a radius of 1m. 7,5 mIndeks górny 22 of the material was used to make the tent without the floor. Calculate the height of the tent, assuming that . Answer: 2,3 m.
Task How will the volume of the conevolume of the conevolume of the cone change if we make the height 3 times smaller and the radius 3 time larger? Answer: The volume will be 3 times larger.
An extra task A right angled triangle with legs measuring 8 cm and 6 cm was revolved around the hypotenuse. Calculate the volume and the total surface area of the obtained solid. Answer: cmIndeks górny 22, cmIndeks górny 33.
They work together to formulate conclusions and formulae to be remembered.
- The formula for calculating the total surface area of the cone:
- The volume of the cone is three times smaller than the volume of the cylinder. Both solids have identical height and identical base radius. - The formula for calculating the volume of the cone:
Selected words and expressions used in the lesson plan
Pojemność stożka jest trzykrotnie mniejsza od pojemności walca o takiej samej wysokości i takim samym promieniu podstawy.
m4501d6b32d2ac6b4_1528449000663_0
Pole powierzchni i objętość stożka
m4501d6b32d2ac6b4_1528449084556_0
Trzeci
m4501d6b32d2ac6b4_1528449076687_0
X. Stereometria. Uczeń:
4) rozpoznaje w walcach i w stożkach kąt między odcinkami oraz kąt między odcinkami i płaszczyznami (np. kąt rozwarcia stożka, kąt między tworzącą a podstawą), oblicza miary tych kątów;
6) oblicza objętości i pola powierzchni graniastosłupów, ostrosłupów, walca, stożka, kuli, również z wykorzystaniem trygonometrii i poznanych twierdzeń.
m4501d6b32d2ac6b4_1528449068082_0
45 minut
m4501d6b32d2ac6b4_1528449523725_0
Interpretowanie i operowanie informacjami przedstawionymi w tekście, zarówno matematycznym, jak i popularnonaukowym, a także w formie wykresów, diagramów, tabel.
m4501d6b32d2ac6b4_1528449552113_0
1. Porozumiewanie się w języku angielskim, rozwijanie matematycznych i podstawowych kompetencji naukowo‑technicznych oraz informatycznych, kształtowanie umiejętności uczenia się.
2. Obliczanie pola powierzchni i objętości stożka korzystając z odpowiednich wzorów.
3. Zastosowanie w sytuacjach z życia codziennego.
m4501d6b32d2ac6b4_1528450430307_0
Uczeń:
- oblicza pola powierzchni i objętości stożka korzystając z odpowiednich wzorów,
- stosuje wzory na obliczanie pola powierzchni i objętości stożka w sytuacjach z życia codziennego.
m4501d6b32d2ac6b4_1528449534267_0
1. Niedokończone zdania.
2. Analiza sytuacyjna.
m4501d6b32d2ac6b4_1528449514617_0
1. Praca indywidualna.
2. Praca w małych grupach.
m4501d6b32d2ac6b4_1528450135461_0
m4501d6b32d2ac6b4_1528450127855_0
Nauczyciel informuje uczniów, że celem zajęć jest kształtowanie umiejętności obliczania pól powierzchni i objętości stożków.
m4501d6b32d2ac6b4_1528446435040_0
Uczniowie, metodą niedokończonych zdań porządkują znane im wiadomości na temat stożka:
- Stożkiem nazywamy bryłę obrotową powstałą przez obrót trójkąta prostokątnego wokół …
- Kątem rozwarcia stożka nazywamy kąt …
- Tworząca stożka to odcinek łączący …
- Siatka stożka składa się z …
- Powierzchnią boczną stożka jest …
Po skończonej pracy nauczyciel ocenia odpowiedzi uczniów, wyjaśnia wątpliwości.
Polecenie Uczniowie, pracując w grupach, analizują rysunek interaktywny przedstawiający wzór na obliczanie pola powierzchni całkowitej stożka. Zapisują odpowiednie zależności.
[Ilustracja interaktywna 1]
Wzór na obliczanie powierzchni stożka:
PIndeks dolny cc - pole powierzchni całkowitej,
r - promień podstawy stożka,
l - tworząca stożka.
Zdobyte informacje uczniowie wykorzystują do rozwiązania zadania.
Polecenie Powierzchnia boczna stożka po rozwinięciu na płaszczyznę jest wycinkiem koła o promieniu równym 15 cm i kącie środkowym 130°. Oblicz promień podstawy stożka. Odp.: cm.
Uczniowie pracują w grupach. Każda grupa otrzymuje od nauczyciela naczynie w kształcie walca oraz kilka jednakowych naczyń w kształcie stożków. Stożki i walec mają takie same wysokości i podstawy. Ich zadaniem jest znalezienie zależności między pojemnościami obu naczyń. W tym celu naczynie w kształcie stożka napełniają wodą i sprawdzają ile razy pojemność stożka jest mniejsza od pojemności walca. Stawiają hipotezy. Formułują wniosek.
Wniosek:
Pojemność stożka jest trzykrotnie mniejsza od pojemności walca o takiej samej wysokości i takim samym promieniu podstawy.
Polecenie Przeanalizuj uważnie materiał przedstawiony na rysunku interaktywnym. Zanotuj odpowiedni wzór.
[Ilustracja interaktywna 2]
Wzór na obliczanie objętości stożka:
V - objętość stożka,
r - promień podstawy stożka,
H - wysokość stożka.
Korzystając z poznanych informacji uczniowie samodzielnie rozwiązują zadania.
Polecenie Wycinek koła, w którym kąt środkowy jest prosty, a promień jest równy 8 cm, tworzy powierzchnię boczną pewnego stożka. Oblicz objętość tego stożka oraz sinus kąta nachylenia wysokości tego stożka do tworzącej. Odp.: cmIndeks górny 33, .
Polecenie Walec i stożek mają równe wysokości i równe objętości. Promień podstawy walca jest równy r. Oblicz promień podstawy stożka. Odp.: .
Polecenie Trójkąt prostokątny o przyprostokątnych 5 cm i 7 cm obracano najpierw wokół krótszej a następnie wokół dłuższej przyprostokątnej. Czy otrzymane stożki mają takie same objętości i takie same pola powierzchni całkowitej? Odpowiedź uzasadnij. Odp.: Nie.
Polecenie Namiot ma kształt stożka o promieniu 1 m. Na uszycie namiotu (bez podłogi) zużyto 7,5 mIndeks górny 22 materiału. Oblicz wysokość namiotu, przyjmując, że . Odp.: 2,3 m.
Polecenie Jak zmieni się objętość stożka, gdy jego wysokość zmniejszymy 3 krotnie a promień zwiększymy trzykrotnie? Odp.: Objętość zwiększy się trzykrotnie.
Polecenie dla chętnych Trójkąt prostokątny o przyprostokątnych długości 8 cm i 6 cm obracano wokół przeciwprostokątnej. Oblicz objętość i pole powierzchni całkowitej otrzymanej bryły. Odp.: cmIndeks górny 22, cmIndeks górny 33.
m4501d6b32d2ac6b4_1528450119332_0
Uczniowie wykonują ćwiczenia utrwalające.
Wspólnie formułują wniosek i wzory do zapamiętania.
- Wzór na obliczanie pola powierzchni całkowitej stożka:
- Objętość stożka jest trzykrotnie mniejsza od objętości walca o takiej samej wysokości i takim samym promieniu podstawy.