Lesson plan (Polish)
Temat: Sprawdź swoją wiedzę o III RP - lekcja powtórzeniowa
Adresat
Uczniowie klasy VIII szkoły podstawowej
Podstawa programowa
Klasa VIII szkoły podstawowej – historia
XLI. Narodziny III Rzeczypospolitej. Uczeń:
1) opisuje kluczowe przemiany ustrojowe w latach 1989–1997;
2) charakteryzuje przemiany społeczno‑polityczne, gospodarcze i kulturowe lat 90.;
3) wyjaśnia przyczyny napięć społecznych.
Ogólny cel kształcenia
Uczniowie powtarzają i przypominają sobie wiadomości z dziejów III Rzeczypospolitej w latach 1989- 2012.
Kompetencje kluczowe
porozumiewanie się w językach obcych;
kompetencje informatyczne;
umiejętność uczenia się.
Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:
Rozpoznawać najważniejsze wydarzenia w latach 1989‑2012;
Utrwalać wiadomości o polskiej demokracji po 1989 roku;
Rozumieć jak działa trójpodział władzy;
Rozumieć dlaczego należy przestrzegać praw zapisanych w konstytucji.
Metody/techniki kształcenia
podające
pogadanka.
aktywizujące
dyskusja.
programowane
z użyciem komputera;
z użyciem e‑podręcznika.
praktyczne
ćwiczeń przedmiotowych.
Formy pracy
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne
e‑podręcznik;
zeszyt i kredki lub pisaki;
tablica interaktywna, tablety/komputery.
Przebieg lekcji
Przed lekcją
Uczniowie zapoznają się z treścią abstraktu. Przygotowują się do pracy na lekcji w taki sposób, żeby móc przeczytany materiał streścić własnymi słowami i rozwiązać zadania.
Faza wstępna
Prowadzący lekcję podaje temat lekcji, określa cel zajęć i wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.
Nauczyciel prosi, aby uczniowie ułożyli obrazek w **Ćwiczeniu 1** i odpowiedzieli na pytanie. Następnie pyta, czy współczesna Polska i PRL mieli tych samych sąsiadów? Jeśli nie, to czy było ich więcej czy mniej? Nauczyciel wyjaśnia następstwa „Jesieni Ludów”, zjednoczenia Niemiec i rozpadu ZSRS.
Faza realizacyjna
Nauczyciel, nawiązując do wydarzeń zapoczątkowanych w Polsce w 1989 roku, pyta uczniów, co zapoczątkowało te zmiany i kiedy do tego doszło. Uczniowie powinni nawiązać do powstania Solidarności w 1980 roku i jej działań. Uczniowie układają z puzzli obrazek z **Ćwiczenia 2**.
Nauczyciel zwraca uwagę na rok 1989 w historii Polski, Europy i świata. Tłumaczy jego znaczenie dla przemian w Polsce. Uczniowie, korzystając z osi czasu (**Polecenie 1**), układają chronologicznie wydarzenia (**Ćwiczenie 3**). Podkreśla różnice między PRL a RP. Następnie prosi uczniów o wymienienie najważniejszych ich zdaniem wydarzeń po 1989 roku.
Następnie nauczyciel pyta uczniów, kto najbardziej przyczynił się do przemian w Polsce ostatnich lat. Uczniowie powinni wymienić pierwszego niekomunistycznego premiera Tadeusza Mazowieckiego oraz pierwszego prezydenta wybranego w wyborach powszechnych – Lecha Wałęsę. Następnie nauczyciel przypomina najważniejsze postacie życia politycznego Polski. Uczniowie wykonują **Ćwiczenie 4** oraz **Ćwiczenie 5**, dopasowując fotografie i wizytówki do poszczególnych polityków. Nauczyciel upewnia się, że zadania zostały poprawnie wykonane, i udziela informacji zwrotnej.
Jednak historia najnowsza Polski to nie tylko daty i nazwiska - nauczyciel pyta uczniów, rozpoczynając dyskusję, jaka jest najważniejsza ich zdaniem różnica między PRL a RP. Uczniowie powinni wymienić demokrację, niezależność i wolności obywatelskie. Następnie nauczyciel przypomina wraz uczniami, czym jest trójpodział władzy i kto w Polsce sprawuje władzę ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. Uczniowie wykonują **Ćwiczenie 6**, **Ćwiczenie 7**, **Ćwiczenie 8** i **Ćwiczenie 9**, odpowiadając na pytania dotyczące poszczególnych rodzajów władzy. Nauczyciel upewnia się, że zadania zostały poprawnie wykonane, i udziela informacji zwrotnej.
Zadając pytania, prowadzący pamięta o takim ich formułowaniu, by miały charakter pytań kluczowych.
Faza podsumowująca
Podsumowując zajęcia, nauczyciel pyta uczniów, jaki jest najważniejszy dokument w państwie i co on zawiera? Uczniowie powinni z poprzednich lekcji wiedzieć, z jakich części składa się Konstytucja RP z 1997 roku oraz jakie kwestie reguluje.
Uczniowie sprawdzają swoją wiedzę, wykonując **Ćwiczenie 10** - przypisując wydarzenia do czasów PRL‑u lub III RP.
Nauczyciel ocenia pracę uczniów na lekcji, biorąc pod uwagę ich wkład i zaangażowanie. Może w tym celu przygotować ankietę ewaluacyjną do samooceny.
Praca domowa
Nauczyciel zadaje zadanie domowe dla uczniów chętnych: Sprawami społecznymi i pomocą obywatelom zajmuje się nie tylko administracja państwowa, ale również wiele organizacji społecznych. Poszukaj informacji o organizacjach pożytku publicznego, obszarach ich działania oraz formach pomocy udzielanej potrzebującym.
W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania
Pojęcia
Trójpodział władzy – oddzielenie od siebie władz: ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej, i powierzenie jej niezależnym od siebie instytucjom, w celu zapobiegania nadużyciom i łamaniu praw obywatelskich. Został zaproponowany i opisany przez Johna Locke’a i Monteskiusza.
Władza ustawodawcza – władza, której zadaniem jest tworzenie i ustanawiania obowiązującego prawa. W państwach demokratycznych rolę taka pełni parlament.
Władza wykonawcza – władza bezpośrednio zarządzająca sprawami państwa, realizująca jego zadania i prawa. W Polsce taką rolę pełni prezydent i rada ministrów.
Władza sądownicza – organy sądowe – sądy i trybunały, których zadaniem jest rozsądzanie sporów.
Parlament – w państwach demokratycznych jest najważniejszym organem przedstawicielskim i organem władzy ustawodawczej. Może być jednoizbowy lub dwuizbowy, jak w Polsce (Sejm i Senat).
Rada ministrów – organ władzy wykonawczej składający się z premiera (Prezesa Rady Ministrów) oraz ministrów.
Konstytucja – inaczej zwana ustawą zasadniczą. Jest to akt prawny, który najczęściej jest najważniejszym i najwyższym dokumentem stanowiącym prawo z państwie.
Demokracja – ustrój polityczny i system sprawowania władzy, w którym jej źródło stanowi wola większości obywateli wyrażona niezależnych w wyborach.
Prawa obywatelskie – są to obowiązki państwa względem obywatela, z których obywatel może skorzystać. Są one zagwarantowane w konstytucji i zadaniem państwa jest ich ochrona.
Obowiązki obywatelskie – konieczność wykonania jakiegoś działania wynikająca z nakazu prawa lub nakazu moralnego. W ten sposób określa się również zadania związane z pełnieniem jakiegoś stanowiska.
Prawa człowieka – przysługujące każdemu człowiekowi, niezależnie od wieku, wyznania, miejsca zamieszkania i pochodzenia prawa, których źródłem jest nabyta przy urodzeniu godność ludzka. Mają charakter powszechny i niezbywalny.
Samorząd – decydowanie o władnych sprawach niezależnie od nadrzędnej władzy oraz uzupełniania jej funkcji. Wyróżniamy samorząd terytorialny – ze względu na miejsce zamieszkania oraz funkcjonalny dotyczący wspólnej więzi osób, np. społeczność szkolna, praca itp.
Podatki – daniny płacone przez obywateli na rzecz państwa. Mogą być bezpośrednie lub pośrednie, np. zawarte w kupowanych produktach.
Patriotyzm – umiłowanie ojczyzny, postawa uznająca ojczyznę za jedną z najważniejszych wartości człowieka oraz szacunek dla kultury, historii i dziedzictwa narodowego.
Teksty i nagrania
The Third Republic of Poland — revision
The Republic of Poland is a democratic republican state. The people are sovereign. The representatives to the parliament (Sejm and Senate) are chosen in free and general elections. The parliament holds the legislative power, hence it makes laws by passing Acts and resolutions. The executive power is held by the government (the Council of Ministers), led by the prime minister. The government is based on the parliamentary majority, and is held responsible before the Sejm. Thus, a parliamentary cabinet system operates in Poland. The judiciary power is held by courts and tribunals, presided by judges who are independent and indelible. The president of the Republic of Poland is the head of the state. The Constitution of the Republic of Poland of 1997 is the most important legal instrument (the Fundamental Law), governing the regime of the Republic. The Constitution of the Republic of Poland defines the rights and obligations of its citizens. The Polish state ensures the freedom of expression, beliefs, religion, and association, personal and material immunity, and the rights to healthcare and education. The citizens have a duty of loyalty to the state, to defend it when threatened, and to pay taxes.
Self‑governance is when a group of people regulates its own affairs. Self‑government authorities are present in cities, districts and communes; they are elected locally, and decide on local affairs. Other forms of self‑governance include free trade unions organised by employees or students’ unions. In Poland, a person is granted full civil rights after reaching the age of 18. This does not mean that a person below this age has no rights. The Constitution of the Republic of Poland guarantees children the right to live, to family life, to play, and to healthcare. There is also the institution of the Ombudsman for Children. In Poland, education is compulsory; children are obliged to attend school and acquire knowledge.
Contemporary Poland has to face numerous political, economic, and social hardships, including poverty, unemployment, emigration (several million young Poles have gone abroad in search of work), low birth rate (less and less Poles decide to have a child), corruption, wasting public money by the government, uneven development of the country (increased growth of big cities at the expense of smaller ones and villages), and an immense national and self‑government debt. The political scene in the country is divided and conflicted.