1. Pierwszy podział spowodowany został wystąpieniem Marcina Lutra i reformacją. Nastąpiło pękniecie na dwie grupy - katolików i protestantów. Odrębności religijne przełożyły się na różnice społeczne i stosunek do pracy. W kościele protestanckim wykształcił się tzw. protestancki etos pracy, który spowodował rozwój partii robotniczych w państwach protestanckich.
2. Reformacja doprowadziła również do zmian w podejściu do relacji kościoła i państwa. W XIX wieku doszło do powstania w Kościele katolickim nowej doktryny politycznej, która zmieniła te relacje. W XIX wieku partie robotnicze krytykowały wpływ kościoła na politykę państwową. Stąd zmiana w narracji papieży dotyczącej znaczenia i wartości pracy w życiu człowieka oraz postulaty mające na celu autonomię kościoła i państwa.
3. W XIX wieku rozwinęły się procesy związane z rewolucją przemysłową, które zaostrzyły podział pomiędzy robotnikami a burżuazją. Doprowadziło to do wykształcenia się dwóch rywalizujących ze sobą klas społecznych, które stworzyły partie polityczne reprezentujące ich interesy.
4. Podobny podział i odmienne interesy charakteryzowały dwie klasy posiadające: dawne ziemiaństwo i nową burżuazję. Również pomiędzy nimi doszło do konfliktu o wpływ na władzę. Na bazie tego sporu także powstały partie reprezentujące interesy tych grup społecznych.
5. Podsumowując: przez zmiany społeczno‑gospodarcze zapoczątkowane wystąpieniem Lutra i rozwojem idei reformacyjnych nastąpiło wykształcenie się nowych grup społecznych. Ich pojawienie się było podstawą kształtowania się ugrupowań politycznych przekształconych potem w partie, które reprezentowały interesy tych grup w parlamentach.