Temat: Co to jest korazja?

Adresat:

Uczeń klasy I liceum lub technikum

Podstawa programowa

Wymagania ogólne

II. Umiejętności i stosowanie wiedzy w praktyce.

3. Identyfikowanie relacji między poszczególnymi elementami środowiska geograficznego (przyrodniczego, społeczno‑gospodarczego i kulturowego).

Wymagania szczegółowe

V. Litosfera: związek budowy wnętrza Ziemi z tektoniką płyt litosfery, procesy wewnętrzne i zewnętrzne kształtujące powierzchnię Ziemi i ich skutki, skały.

Uczeń:

3) charakteryzuje główne procesy zewnętrzne modelujące powierzchnię Ziemi (erozja, transport, akumulacja) oraz skutki rzeźbotwórczej działalności rzek, wiatru, lodowców, lądolodu i mórz oraz wietrzenia.

Ogólny cel kształcenia

Uczeń zapozna się z pojęciem korazji

Kompetencje kluczowe

  • porozumiewanie się w językach obcych;

  • kompetencje informatyczne;

  • umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

  • wyjaśnisz pojęcie korazja;

  • podasz przykłady form rzeźby terenu powstałych w wyniku działania korazji;

  • wyjaśnisz mechanizm powstawania wybranej formy rzeźby terenu w procesie korazji.

Metody/techniki kształcenia

  • podające

    • wykład.

  • aktywizujące

    • dyskusja.

  • eksponujące

    • pokaz.

  • programowane

    • z użyciem komputera;

    • z użyciem e‑podręcznika.

  • praktyczne

    • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

  • e‑podręcznik;

  • tablica interaktywna, tablety/komputery;

  • zasoby multimedialne zawarte w lekcji „Co to jest korazja?” w e‑podręczniku;.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

  • Uczniowie zapoznają się z treścią abstraktu. Przygotowują się do pracy na lekcji w taki sposób, żeby móc przeczytany materiał streścić własnymi słowami i samodzielnie rozwiązać zadania.

Faza wstępna

  • Prowadzący lekcję określa cel zajęć i informuje uczniów o ich planowanym przebiegu. Przedstawia kryteria sukcesu.

  • Nauczyciel zapisuje na tablicy lub tablicy interaktywnej temat zajęć. Uczniowie notują go w zeszytach.

  • Prowadzący poleca uczniom aby zapoznali się samodzielnie z tematem „Co to jest korazja?” w e‑podręczniku. Następnie wskazuje ucznia, który zreferuje ten temat. W razie potrzeby nauczyciel uzupełnia jego wypowiedź.

Faza realizacyjna

  • Nauczyciel prezentuje uczniom galerię, ilustrującą powstawanie wybranych form rzeźby terenu. Następnie dzieli klasę na grupy i poleca, aby każda grupa znalazła w internecie po dwa przykłady zdjęć przedstawiających grzyby skalne, graniaki oraz grzbiety skalne (jardangi).

  • Grupy kolejno przedstawiają po jednym przykładzie wyżej wymienionych form rzeźby terenu, wyjaśniając w jaki sposób zostały one uformowane w procesie korazji. Po zakończeniu tej części, każda grupa prezentuje klasie pozostałe zdjęcia, prosząc o przypisanie każdego z nich do odpowiedniej formy. Grupa, która pierwsza prawidłowo wykona zadanie dostaje jeden punkt. Grupa, która uzyska najwięcej punktów może w nagrodę zadać nauczycielowi trzy pytania poszerzające temat lekcji.

  • Pracując indywidualnie uczniowie rozwiązują ćwiczenie interaktywne z abstraktu.

Faza podsumowująca

  • Nauczyciel przechodzi do podsumowania lekcji, w trakcie którego uczniowie mogą przedyskutować wszelkie niejasne kwestie i uzupełnić notatki .

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

eolian groove
eolian groove
RQak0gpB0thoQ
Nagranie słówka: eolian groove

bruzda eoliczna – podłużne zagłębienie w skałach podłoża o kierunku zgodnym z kierunkiem przeważających wiatrów, wywołane przez korazję

ventifact
ventifact
R16YOAlFgWIZn
Nagranie słówka: ventifact

graniak – fragment litej skały posiadający ostre krawędzie i kilka gładkich powierzchni oszlifowanych przez ziarna piasku niesione przez wiatr

rock ridge (yardang)
rock ridge (yardang)
R1UEX9nfMpyw8
Nagranie słówka: rock ridge (yardang)

grzbiet skalny (jardang) – podłużny grzbiet skalny oddzielający bruzdy korazyjne o kierunku zgodnym z kierunkiem przeważających wiatrów, wytworzony w skutek korazji

mushroom rock
mushroom rock
R1MhTOj8HgN48
Nagranie słówka: mushroom rock

grzyb skalny – ostaniec skalny o szerszej górnej części i węższej podstawie, wytworzony przez długotrwałe oddziaływanie korazji

yardang
yardang
RU76USlHyrGYB
Nagranie słówka: yardang

jardang – patrz grzbiet skalny

corrasion
corrasion
R9HW8YIfyh0OG
Nagranie słówka: corrasion

korazja – proces szlifowania powierzchni skał za pomocą ziaren piasku przenoszonego przez wiatr

eolian processes
eolian processes
R14TUpadRHgap
Nagranie słówka: eolian processes

procesy eoliczne – wszystkie rodzaje oddziaływania wiatru na rzeźbę terenu; ich rozwój uwarunkowany jest obecnością wystarczająco silnych wiatrów, mocnym rozdrobnieniem skał podłoża, ubóstwem szaty roślinnej i suchym klimatem

eolian polish
eolian polish
RGUNIhg6erupT
Nagranie słówka: eolian polish

wygład eoliczny – powierzchnia skalna wygładzona, wyszlifowana w wyniku korazji

Teksty i nagrania

RMpC2pbPpPVag
nagranie abstraktu

What is corrasion?

Depending on its speed, the wind can carry larger or smaller grains of sand and dust. It can hit rocks with these grains, thus slowly grinding, grooving, smoothing, or scratching them. Such a process is called corrasion. The closer to the Earth’s surface, the more sand is carried by the wind, making the corrasion process more intense. As a result, rocks protruding above the surface of the desert suffer the greatest damage to their lower part. As a result, various, sometimes very fancy, rock formations are created. The rocks that have a larger diameter in the upper part than in the lower part are called mushroom rocks.

Apart from the formation of mushroom rocks, corrasion contributes to the creation of many other landforms, e.g.,

  • eolian grooves which can have a length of even hundreds of meters and a depth ranging from a few centimeters to a few meters;

  • eolian polishes – forms with large, extremely smooth surfaces;

  • rock ridges – also called yardangs, in the form of narrow but steep rocky ribs separated by grooves;

  • ventifacts – rock fragments that have been polished by the sand carried by the wind

Examples of landforms - gallery