Ocena stanu zdrowia konia i dalsze postępowanie w przypadku choroby
INTERAKTYWNE NARZĘDZIE TYPU SCENARIO‑BASED LEARNING
Spis treści
Interaktywne narzędzie typu scenario‑based learning – ocena zdrowia koniaInteraktywne narzędzie typu scenario‑based learning – ocena zdrowia konia
Materiały pomocnicze – fizyczne metody poskramiania koniMateriały pomocnicze – fizyczne metody poskramiania koni
Materiały pomocnicze – apteczka w stajniMateriały pomocnicze – apteczka w stajni
1. Interaktywne narzędzie typu scenario‑based learning – ocena zdrowia konia
Trzy gry edukacyjne z cyklu Ocena zdrowia konia. Pierwsza gra dotyczy zranienia się konia. Druga gra dotyczy podejrzenia ochwatu u konia. Trzecia gra dotyczy podejrzenia kolki u konia.
Gra edukacyjna "Ocena zdrowia konia. Zranienia się konia"
Gra edukacyjna "Ocena zdrowia konia. Podejrzenie ochwytu u konia"
Gra edukacyjna "Ocena zdrowia konia. Podejrzenie kolki u konia"
Grafika interaktywna przedstawia dwa konie pasące się na łące. Na grafice znajduje się siedem punktów interaktywnych z informacjami dotyczącymi fizycznych metod poskramiania koni.
Punkt pierwszy. Chwyt za fałd skóry okolic szyi. Metoda pozwala na krótkotrwałe odwrócenie uwagi konia przy mało inwazyjnych zabiegach, np. przy badaniu klinicznym, zabiegach pielęgnacyjnych.
Punkt drugi. Chwyt za uzdę lub kantar. Jest to najłatwiejsza metoda poskramiania koni, którą stosuje się u zwierząt spokojnych przy mało inwazyjnych zabiegach, np. przy badaniu klinicznym lub zabiegach pielęgnacyjnych.
Punkt trzeci. Założenie kaptura na głowę. Metoda ta działa uspakajająco na niektóre konie i pozwala na krótkotrwałe odwrócenie uwagi zwierzęcia, wykorzystywane np. podczas problemów z załadunkiem nieprzyuczanego konia lub przy wprowadzaniu konia do małych, ciasnych pomieszczeń.
Punkt czwarty. Dutka nosowa Dutka nosowa składa się z dwóch kawałków drewna połączonych zawiasem. Między te kawałki ujmuje się górną wargę konia i je zaciska. Dutka może też mieć formę pałki ze sznurkową pętlą, którą nakłada się na górną wargę i skręca. Zakładanie dutki należy wykonywać z umiarem, ponieważ sprawia to ból zwierzęciu. Pozwala jednak na odwrócenie jego uwagi i wykonanie zabiegów leczniczych. Ze względu na dobrostan konia dutkę powinno się stosować tylko w sytuacjach koniecznych, nie dłużej niż 10–15 minut. Po zdjęciu dutki trzeba rozmasować wargę, aby przywrócić w niej normalne ukrwienie.
Punkt piąty. Uniesienie kończyny piersiowej lub miednicznej Jest to prosty i skuteczny sposób na unieruchomienie konia w czasie badania klinicznego oraz wykonywania małoinwazyjnych zabiegów leczniczych i pielęgnacyjnych. Przednią kończynę należy podnosić po badanej stronie. Natomiast przy niektórych badaniach prowadzonych w okolicy tylnej naprzemiennie podnosi się kończyny miedniczne.
Punkt szósty. Unieruchomienie za pomocą lin i taśm Metoda ta polega na założeniu pętli z liny na stawy pęcinowe, a następnie odpowiednim ich przeprowadzeniu przez grzbiet konia. Jest stosowana do poskramiania konia podczas zabiegów weterynaryjnych.
Punkt siódmy. Wprowadzenie zwierzęcia do poskromu Podczas dłuższych i skomplikowanych zabiegów weterynaryjnych powinno się korzystać z poskromu, czyli urządzenia zbudowanego z kształtowników metalowych, wyposażonego w uchwyty i pasy umożliwiające skrępowanie oraz unieruchomienie zwierzęcia. Jest to szczególnie ważne w przypadku zabiegów na kopytach, badania rektalnego, badania ginekologicznego i zabiegów chirurgicznych.
Grafika interaktywna przedstawia zawartość apteczki stajennej. Na środku widoczny jest symbol konia oraz apteczki. Na grafice znajduje się osiem punktów z dodatkowymi informacjami.
Punkt pierwszy. Ważne telefony W każdej apteczce powinna się znajdować. Lista telefonów lekarzy weterynarii, przewoźników oraz klinik weterynaryjnych.
Punkt drugi. Środki opatrunkowe. Bandaże elastyczne samoprzylepne – do zakładania opatrunku na kopyto (wytrzymałe i odporne na przetarcia); do opatrywania ran otwartych jako podtrzymanie opatrunku (owinięte wokół jałowej gazy przyłożonej do rany powodują, że opatrunek się nie zsuwa i zapewnia swobodę ruchów); kompresy jałowe mniejsze i arkusze gazy jałowej większe (po kilka sztuk) – do opatrywania ran, skaleczeń, tamowania krwawień, używane zawsze, gdy istnieje ryzyko wniknięcia drobnoustrojów; wata opatrunkowa – do przemywania wrażliwej skóry, ale nie należy przemywać nią otarć ani ran; jako opaska podgipsowa do zabezpieczenia przed tworzeniem się odleżyn i odczuwania ucisku; w opatrunkach kopytowych jako miękka podkładka sucha bądź nasączona rivanolem; lignina w rolce – do odsączania wydzielin, dezynfekcji skóry w opatrunkach i podkładach ochronnych; niemowlęcy pampers – do tworzenia opatrunkowego butka na końskie kopyto; czyste owijki polarowe – przydatne po kontuzjach i stłuczeniach wymagających wyższej temperatury; animalintex – kompres nasączony kwasem borowym i bassorionem na wszelkiego rodzaju schorzenia, rany i uszkodzenia kopyt; używany na ciepło bądź na zimno.
Punkt trzeci. Środki myjące. Mydło chirurgiczne (manusan); płyn biobójczy wykazujący aktywność przeciw tlenowym i beztlenowym bakteriom Gram- dodatnim i Gram- ujemnym oraz grzybom do higienicznego mycia rąk; do leczenia grudy i oczyszczania silnie zabrudzonych ran; spirytus medyczny (alkohol etylowy 96%) – do czyszczenia, dezynfekcji, przecierania sprzętu.
Punkt czwarty. Środki dezynfekujące. nadmanganian potasu – jako roztwór wodny działa odkażająco i bakteriobójczo; ma właściwości utleniające, ściągające i grzybobójcze; octenisept – działanie bakteriobójcze, grzybobójcze i wirusobójcze; odkaża i wspomaga leczenie małych i powierzchownych ran, wspomaga postępowanie antyseptyczne w obrębie powłok skórnych po zabiegach, w tym szwów pozabiegowych; zastosowanie przy infekcjach strzałek oraz do pielęgnacji kikuta pępowinowego u nowonarodzonych źrebiąt; rivanol – do odkażania skóry i błon śluzowych, przepłukiwania ran i przymoczków; tradycyjny środek stosowany w przypadku podbić i ran kopyt; nie należy go stosować z innymi środkami działającymi miejscowo; betadine – do miejscowego leczenia ran, otarć, zakażeń skóry, infekcjach strzałki; właściwości bakteriobójcze, wirusobójcze, grzybobójcze; działa też na niektóre pierwotniaki; CTC – środek dezynfekcyjny, miejscowe odkażanie ran i kopyt; działanie przeciwbakteryjne, odkażające i osuszające ma też pyoktanina; dermatol – działanie ściągające i odkażające; hamuje miejscowo drobne krwawienia; stosowany na swędzące otarcia i owrzodzenia.
Punkt piąty. Podrażnienia oczu i skóry. sól fizjologiczna – roztwór izotoniczny do przepłukiwania ran i oczu w przypadku ich podrażnień; nie powoduje odczynów alergicznych; przydatna do inhalacji podczas infekcji – umożliwia oderwanie zalegającej wydzieliny zasypka alantanowa – przyspiesza regenerację podrażnionego naskórka w przypadku otarć i zaczerwienień; akutol – ochronny opatrunek elastyczny w postaci sprayu do szybkiego leczenia otarć i małych ran powierzchownych; odporny na wodę; nie należy stosować na owrzodzenia i rany krwawiące.
Punkt szósty. Maści i emulsje. połączenie trzech antybiotyków o szerokim spektrum przeciwbakteryjnym; zmniejsza ryzyko pojawienia się szczepów opornych; do miejscowego leczenia zakażeń bakteryjnych skóry, nadkażenia ropnego zmian alergicznych, niewielkich owrzodzeń i zapobiegawczo w zakażeniu drobnych ran, zadrapań i otarć; maść końska chłodząca – znosi miejscowe obrzęki, neutralizuje dolegliwości mięśni, stawów i kości; zastosowanie: przy zmęczeniu i napięciu ciała, do masażu po długotrwałym wysiłku; maść końska rozgrzewająca – poprawia krążenie; zastosowanie: stany zapalne, bóle reumatyczne, bóle mięśni maść kamforowa – rozgrzewa, powoduje przekrwienie skóry w miejscu podania; zastosowanie: przy odczynach poiniekcyjnych, przy powiększonych węzłach chłonnych; maść z heparyną – właściwości przeciwzakrzepowe, przeciwobrzękowe, przeciwzapalne; zastosowanie: przy obrzękach, stłuczeniach i krwiakach podskórnych; altacet w żelu – zmniejsza opuchliznę, łagodzi objawy odczynu zapalnego, redukuje ból, działa miejscowo chłodząco; zastosowanie miejscowe: kontuzje, stłuczenia, obrzęki stawowe, pourazowe i po ukąszeniach owadów; dziegieć – zastosowanie: utwardzanie podeszwy kopyta, wrażliwość podeszwy kopyta, zapobiegawczo do zabezpieczenia strzałek przed gniciem; jako zabezpieczenie opatrunku przed ściągnięciem go przez konia zębami.
Punkt siódmy. Podstawowy sprzęt. termometr elektroniczny; stetoskop – do odsłuchiwania szmerów jelitowych, natężenia i wysokości ich tonów; dutka – do poskromienia niektórych zwierząt; komplet nożyczek (zwykłe i tępo zakończone); skalpel – do rozcinania opatrunków; zestaw igieł różnych rozmiarów oraz strzykawek 5, 10, 20 i 50 ml; nóż do kopyt, kopystka, kaganiec; inhalator; rękawiczki jednorazowe, np. lateksowe; zwykła folia, srebrna taśma; pęseta i kleszczołapka do usuwania kleszczy; maszynka do golenia; latarka; zeszyt i długopis – do notowania zaleceń weterynarza, parametrów konia i obserwacji chorego zwierzęcia.
Punkt ósmy. Podstawowe leki. Leków nigdy nie wolno podawać bez zgody weterynarza, ale warto je mieć w apteczce. biovetalgin lub pyralgivet (metamizole) – środki iniekcyjne podawane tylko domięśniowo; do objawowej terapii bólu, m.in. bólów kolkowych i spastycznych, kolek pochodzenia nerkowego, jelitowego, wątrobowego, bólów pooperacyjnych oraz nowotworowych; steryd w iniekcji – podawany w przypadku wstrząsu anafilaktycznego po podaniu antybiotyku, np. penicyliny, lub urządleń w celu ratowania życia konia, kiedy natychmiastowy przyjazd lekarza weterynarii nie jest możliwy; steryd wziewny – dla koni z nawracającą chorobą obturacyjną (RAO), u których pojawiają się napady duszności.