E-materiały do kształcenia zawodowego

Organizacja wykonywania i renowacji murów i tynków

BUD.24. Prowadzenie prac renowatorskich elementów - Technik renowacji elementów architektury 311210

bg‑green

Zniszczenia i renowacje murów i tynków

GALERIA ZDJĘĆ

s

Spis treści

1. Typowe zniszczenia murów1. Typowe zniszczenia murów

2. Typowe zniszczenia tynków2. Typowe zniszczenia tynków

3. Narzędzia i sprzęt do wykonywania renowacji murów i tynków3. Narzędzia i sprzęt do wykonywania renowacji murów i tynków

4. Procesy technologiczne pokazujące renowację murów i tynków4. Procesy technologiczne pokazujące renowację murów i tynków

1

1. Typowe zniszczenia murów

2

1a. Rysy i pęknięcia murów

R194pJCjNp9Nv
Nagranie

Rysy na betonowej ścianie mogą powstać z różnych powodów, jest jednak kilka podstawowych przyczyn.

  • Naprężenia termiczne – zmiany temperatury powodują rozszerzanie lub kurczenie się betonu, co może prowadzić do powstawania naprężeń i spękań.

  • Naprężenia mechaniczne – np. ciężar nadbudowy lub wpływ wibracji, które mogą powodować uszkodzenia.

  • Wibracje mechaniczne – ruchy drgające, takie jak te generowane przez maszyny budowlane, mogą prowadzić do powstawania rys w betonie.

  • Złe wykonanie – niewłaściwe przygotowanie podłoża, zbyt mała ilość wody w mieszance, niewłaściwe mieszanie, czy niewłaściwe warunki utwardzania mogą skutkować powstaniem rys.

  • Starzenie się – beton, podobnie jak każdy materiał, z czasem ulega starzeniu, co może prowadzić do pęknięć i rys.

Rysy i pęknięcia zdarzają się także w murach wykonanych z materiałów drobnicowych, takich jak cegły i pustaki. Cegły są tradycyjnym materiałem budowlanym, mogą być wykonane z różnych materiałów, takich jak glina, wapno, beton czy ceramika. Są znane ze swojej trwałości i odporności na warunki atmosferyczne. Pustaki, zwane także bloczkami, są wykonane z betonu lub ceramiki i charakteryzują się wewnętrznymi komorami, co sprawia, że są lekkie i dobrze izolują cieplnie. Pustaki są popularne w budownictwie ze względu na swoją łatwość montażu i dobrą izolacyjność. Rysy i pęknięcia powstają w murach wykonanych z tych materiałów z kilku przyczyn.

  • Osadzanie się gruntu – mur może ulec uszkodzeniu, jeśli grunt, na którym został zbudowany, jest niestabilny lub podlega procesom osiadania. W wyniku tych ruchów ziemi może dojść do powstania niewielkich pęknięć lub rys w murze.

  • Wpływ warunków atmosferycznych – ekstremalne zmiany temperatury i wilgotności mogą wpływać na materiały budowlane. Ciągłe rozszerzanie się i kurczenie się materiałów w odpowiedzi na zmiany temperatury może prowadzić do powstawania rys.

  • Ruchy ziemi – ruchy sejsmiczne, czyli trzęsienia ziemi, mogą być szczególnie destrukcyjne dla murów. Gwałtowne wibracje i ruchy ziemi mogą prowadzić do znacznych uszkodzeń, włącznie z powstawaniem dużych pęknięć i rys.

  • Niestabilność konstrukcji – nieprawidłowo wykonana konstrukcja lub braki w fundamencie mogą prowadzić do nierównomiernego rozkładu obciążenia na murze. To może powodować deformacje i rysy.

  • Wpływ korzeni drzew – korzenie drzew mogą przenikać w głąb ziemi i wywierać nacisk na fundamenty muru. To może prowadzić do deformacji i pęknięć w murze.

  • Błąd w procesie budowlanym – niewłaściwe przygotowanie mieszanki zaprawy lub niewłaściwy montaż materiałów budowlanych może prowadzić do słabych połączeń między cegłami lub pustakami. To może skutkować pęknięciami lub rysami w murze.

  • Wpływ obciążenia – nadmierne obciążenie, na przykład wskutek niewłaściwego przechowywania materiałów budowlanych na ścianie, może prowadzić do jej uszkodzenia.

RAMIvrvsezIOm1
Rysa w betonowym murze
Źródło: iStockphoto, tylko do użytku edukacyjnego na zpe.gov.pl.
RWWoc9v8W9oqt1
Spękany betonowy mur
Źródło: iStockphoto, tylko do użytku edukacyjnego na zpe.gov.pl.
3

1b. Zawilgocenia i zagrzybienia murów

R10u2jlYV21nz
Nagranie

Zawilgocenia i zagrzybienia murów są wynikiem wilgoci w pomieszczeniu, która wchłania się w murach i kondensuje się na ich powierzchniach. Wilgoć może pochodzić z wielu źródeł, takich jak przecieki dachów czy rur, przepuszczalność murów lub zwykła para wodna.

Aby zapobiegać zawilgoceniom i zagrzybieniom murów, można usunąć źródło wilgoci – naprawić przecieki i uszkodzone miejsca, aby zapobiec przepływowi wody do pomieszczenia. W budynku należy zapewnić odpowiednią wentylację, wykorzystać optymalne temperatury – utrzymywanie optymalnych temperatur w pomieszczeniu może pomóc w kontrolowaniu poziomu wilgoci. Niezwykle ważny jest wybór właściwych farb i powłok, które zapobiegają kondensacji wilgoci na powierzchniach murów.

Innym typem zawilgocenia jest to powstające wskutek kapilarnego podciągania wody z gruntu. Występuje zwłaszcza wtedy, gdy izolacje przeciwwilgociowe (takie jak warstwa hydroizolacyjna lub folia) są uszkodzone lub nieodpowiednio wykonane. Kapilarne podciąganie wody to proces, w którym woda podnosi się w pionowych kanalikach kapilarnych w materiałach budowlanych, takich jak cegły, pustaki czy tynki. To zjawisko zachodzi w wyniku sił adhezji i kohezji między cząstkami wody a powierzchnią materiału, tworząc „komin” wilgoci.

Zawilgocenie kapilarne może objawiać się w różny sposób. Może to być widoczne na powierzchni tynku w postaci plam wilgoci, farby odpadającej od ściany, osadzającego się soli lub rozpadającego się tynku. Zawilgocenie może również powodować rozwój pleśni i grzybów.

Aby rozwiązać problem zawilgocenia kapilarnego, konieczne jest przeprowadzenie prac remontowych. Może to obejmować usunięcie uszkodzonych izolacji przeciwwilgociowych, aplikację nowych warstw hydroizolacyjnych, a także renowację tynków i malowanie farbami odporowymi na wilgoć. W niektórych przypadkach może być konieczna wymiana dotkniętych materiałów budowlanych.

Aby zapobiec zawilgoceniu kapilarnemu, istotne jest regularne konserwowanie izolacji przeciwwilgociowych i wykonywanie odpowiednich zabiegów zapobiegawczych. Dobrym rozwiązaniem może być także zainstalowanie systemu odprowadzania wody, takiego jak drenaż wokół fundamentów, aby zmniejszyć nacisk wody na materiały budowlane.

R1QVkjaEMvEHf1
Mur zawilgocony od dołu
Źródło: Getty Images, tylko do użytku edukacyjnego na zpe.gov.pl.
4

1c. Zasolenie murów

RYqKv1zPfglpb
Nagranie

Wykwity wapienne na spoinie muru i zasolenie muru to problemy, które mogą wynikać z wilgoci w murze. Aby uniknąć zasolenia, niezbędna jest odpowiednia wentylacja pomieszczeń i murów. Należy także usunąć źródła wilgoci – naprawić przecieki. Niezwykle istotne jest stosowanie hydrofobowych powłok na powierzchni murów, gdyż może pomóc w zapobieganiu wnikaniu wody do murów, a także stosowanie specjalistycznych środków, które pomagają w usuwaniu soli i osadów wapiennych z murów. Ważne jest przestrzeganie odpowiedniej technologii budowlanej – są to np. zaprawy murarskie o niskiej zawartości soli i regularne konserwacje, czyli czyszczenie i konserwacja murów, w tym usuwanie zanieczyszczeń.

RSFFkGyGYzk4H1
Wykwity wapienne na spoinie muru
Źródło: dostępny w internecie: unsplash.com, domena publiczna.
5

1d. Uszkodzenia związane z naturalnym zużyciem materiałów

R1bC5DpHZFHvp
Nagranie

Sypanie się muru to odspajanie się zaprawy i degradacja ścian, może mieć ona różne przyczyny.

Po pierwsze, niewłaściwa mieszanka zaprawy. Jeśli zaprawa została przygotowana z niewłaściwymi proporcjami składników, może być zbyt słaba i mało trwała. Jeżeli zaprawa nie jest odpowiednio mocna, to może łatwo odspajać się od cegieł lub kamieni, prowadząc do sypania się muru.

Po drugie, niewłaściwa technika układania. Jeśli zaprawa nie została odpowiednio rozprowadzona między cegłami lub kamieniami, może to prowadzić do słabej przyczepności i późniejszego odspajania się zaprawy.

Po trzecie, wilgoć. Woda powoduje degradację ścian, na przykład w wyniku nieszczelności w systemie drenażu lub podłożu, to woda może przenikać do zaprawy i powodować jej osłabienie oraz odspajanie się.

Po czwarte, ruchy gruntowe. Jeżeli mur został zbudowany na terenie o niestabilnym gruncie, podatnym na ruchy, wibracje lub osiadanie, to może to prowadzić do uszkodzeń i odspajania się zaprawy.

Po piąte, nieodpowiednie warunki atmosferyczne, np. różnice temperatur, zamrażanie i rozmrażanie, intensywne opady deszczu lub narażenie na słońce, mogą przyczynić się do degradacji zaprawy i odspajania się muru.

W celu uniknięcia sypania się muru, ważne jest przestrzeganie odpowiednich technik budowlanych, używanie odpowiedniej mieszanki zaprawy, dbanie o właściwy drenaż i zapewnienie stabilnego podłoża.

R1WlH8VHaJHVr1
Odspojenie się tynku od muru
Źródło: dostępny w internecie: unsplash.com, domena publiczna.
6

1e. Uszkodzenia spowodowane przez pożary, powodzie

R9ittZFeP1M5o
Nagranie

Mury mogą być uszkodzone przez pożary. Powodem może być nagły wybuch ognia, np. w wyniku zwarcia elektrycznego, wybuchu gazu, zwarcia instalacji elektrycznej lub nieostrożnego obchodzenia się z ogniem. Inny powód to niedostateczne zabezpieczenia przeciwpożarowe. Jeżeli budynek nie posiada odpowiednich systemów przeciwpożarowych, takich jak detektory dymu, gaśnice, systemy sprinklerów, hydranty czy też systemy przeciwpożarowe, to ryzyko pożaru i uszkodzenia murów wzrasta. Zagrożeniem dla murów mogą być źródła ciepła w pobliżu materiałów palnych. Jeśli w pobliżu murów znajdują się materiały łatwopalne, takie jak drewno, paliwo lub chemikalia, a wokół nich są źródła ciepła, na przykład piece, kominki, grzejniki, to istnieje większe ryzyko pożaru, który może uszkodzić mury.

Mury mogą być także uszkodzone przez powodzie. Nadmierna ilość wody może prowadzić do wnikania w mur i osłabienia materiałów budowlanych. Poza tym, jeśli system odprowadzania wody, tak jak rynny, rury spustowe, drenaż, nie funkcjonuje poprawnie, to może dochodzić do zalewania murów, co może prowadzić do uszkodzeń. Mury uszkadzają się także podczas wzrostu poziomu wód gruntowych. Woda może wnikać do fundamentów i podnosić poziom wilgoci w murach, co z czasem prowadzi do osłabienia ich struktury i uszkodzeń.

R7a59gtOH1wB71
Zewnętrzna degradacja muru ceglanego po opadnięciu wody powodziowej
Źródło: iStockphoto, tylko do użytku edukacyjnego na zpe.gov.pl.
RpuRcn6ygoEHE1
Mur zewnętrzny z cegły uszkodzony na skutek działania wysokiej temperatury i dymu
Źródło: Getty Images, tylko do użytku edukacyjnego na zpe.gov.pl.
7

2. Typowe zniszczenia tynków

8

2a. Rysy i pęknięcia tynków

RBv2jqEzv4qoD
Nagranie

Ruchy i osiadanie budynku mogą prowadzić do powstawania rys i pęknięć w tynkach. Może to być spowodowane naturalnymi ruchami gruntu, niewłaściwym fundamentem, nadmiernym obciążeniem struktury budynku lub nawet wstrząsami sejsmicznymi. W przypadku nowych budynków, ważne jest zapewnienie odpowiednich prac konstrukcyjnych i solidnych fundamentów. W przypadku istniejących budynków, konieczne może być przeprowadzenie badań geotechnicznych i ewentualne wzmocnienie struktury.

Ruchy strukturalne, takie jak skurcze, rozszerzanie się materiałów budowlanych, wibracje i deformacje mogą prowadzić do pęknięć tynków. Mogą być one spowodowane zmianami temperatury, zmianami wilgotności, wstrząsami mechanicznymi lub obciążeniami konstrukcyjnymi. Ważne jest, aby wybrać elastyczne i elastyczne tynki, które są w stanie dostosować się do pewnych ruchów strukturalnych. Ponadto, stosowanie odpowiednich taśm uszczelniających i elastycznych elementów łączących może pomóc w zmniejszeniu ryzyka pęknięć.

Niewłaściwe wykonanie i aplikacja tynków może prowadzić do powstawania rys i pęknięć. Niedostateczne przygotowanie powierzchni, nieodpowiednie proporcje mieszanki tynkarskiej, zbyt duża grubość nakładanego tynku lub niewłaściwe zastosowanie warstw podkładowych mogą mieć negatywny wpływ na trwałość tynków. Ważne jest, aby przestrzegać zaleceń producenta tynku, stosować się do odpowiednich technik aplikacji i dobrze przygotować podłoże przed nałożeniem tynku.

R3qdqX6vEoESo1
Rysa w tynku wapiennym
Źródło: iStockphoto, tylko do użytku edukacyjnego na zpe.gov.pl.
9

2b. Zawilgocenia i zagrzybienia tynków

R1dKT7xyqUMnq
Nagranie

Nadmierne narażenie tynków na wilgoć może prowadzić do ich osłabienia i powstawania pęknięć. Wilgoć może pochodzić z wody deszczowej, wody gruntowej, przecieków w instalacjach hydraulicznych lub nieszczelności w przegrodach. Ważne jest, aby zapewnić odpowiednią izolację przeciwwilgociową, poprawne drenaże i systemy odprowadzania wody, a także regularnie sprawdzać ewentualne nieszczelności i przeprowadzać konserwację. Zagrzybienia tynków mogą być spowodowane wilgocią i nieodpowiednimi warunkami środowiskowymi. Nadmiar wilgoci w środowisku, np. wynikający z wycieków, nieszczelności w instalacjach hydraulicznych, kondensacji lub wchłaniania wody z gruntu, może sprzyjać rozwojowi pleśni i grzybów na powierzchni tynków. Ważne jest zapewnienie prawidłowej izolacji przeciwwilgociowej, naprawa nieszczelności oraz odpowiednie drenaże i systemy odprowadzania wody. Niewłaściwa wentylacja pomieszczeń może prowadzić do zwiększonego zatrzymywania wilgoci i powstawania zagrzybień na tynkach. W przypadku pomieszczeń o wysokiej wilgotności, takich jak łazienki i kuchnie, zaleca się stosowanie odpowiednich systemów wentylacyjnych. Niewłaściwe ogrzewanie pomieszczeń może prowadzić do kondensacji pary wodnej na powierzchniach tynków, zwłaszcza w zimniejszych obszarach. Pary wodne skraplają się na tynkach, tworząc dogodne środowisko dla rozwoju pleśni i grzybów. Ważne jest, aby utrzymywać odpowiednie temperatury i monitorować poziom wilgotności w pomieszczeniach. Zaniedbanie regularnej konserwacji tynków może prowadzić do gromadzenia się brudu, kurzu i innych substancji, które mogą sprzyjać rozwojowi pleśni. Regularne czyszczenie powierzchni tynków oraz utrzymanie czystości wokół nich może pomóc w zapobieganiu zagrzybieniom. Aby zapobiec zagrzybieniom tynków, ważne jest utrzymanie odpowiednich warunków wilgotności i wentylacji w pomieszczeniach, regularna konserwacja i czyszczenie tynków oraz stosowanie wysokiej jakości materiałów.

R1EuyL02GdZL61
Płaty tynku odpadające na skutek jego zawilgocenia
Źródło: dostępny w internecie: unsplash.com, domena publiczna.
R17nsPkWM1lrk1
Tynk wewnętrzny zaatakowany przez grzyby (pleśnie)
Źródło: dostępny w internecie: unsplash.com, domena publiczna.
10

2c. Uszkodzenia związane z naturalnym zużyciem materiałów (sypanie się tynków)

R1ag5KVMvei2x
Nagranie

Odspojenie się tynku od muru, czyli odklejanie się tynku, może być spowodowane słabą przyczepnością, jeśli warstwa tynku nie została prawidłowo przyklejona do podłoża, może wystąpić odspojenie się tynku od muru. Przyczyną słabej przyczepności może być nieodpowiednie przygotowanie powierzchni przed nałożeniem tynku, takie jak brak usunięcia luźnych cząstek, brud czy tłuszcz. Ważne jest staranne oczyszczenie i przygotowanie podłoża oraz stosowanie odpowiednich materiałów klejowych, które zapewniają odpowiednią przyczepność. Ruchy strukturalne budynku, takie jak skurcze, rozszerzanie się materiałów budowlanych, wibracje lub osiadanie, mogą prowadzić do odspajania się tynku. Mogą to być wyniki naturalnych procesów, takich jak zmiany temperatury i wilgotności, a także związane z działaniami ludzkimi, na przykład drgania powodowane przez ciężki ruch drogowy lub budowlane prace w pobliżu. Aby zapobiec temu problemowi, ważne jest stosowanie elastycznych i elastycznych warstw tynkowych, które są w stanie dostosować się do pewnych ruchów strukturalnych. Niewłaściwa technika i warunki aplikacji tynku mogą prowadzić do odspajania się tynku od muru. Może to obejmować nakładanie zbyt dużej grubości tynku, nieodpowiednie mieszanie zaprawy, nieprawidłowe rozprowadzenie lub zbyt szybkie wysychanie. Ważne jest przestrzeganie zaleceń producenta dotyczących aplikacji i odpowiednie szkolenie pracowników, aby zapewnić prawidłową technikę aplikacji tynku.

RxuAixdSyi1bI1
Odspojenie się tynku od muru
Źródło: dostępny w internecie: unsplash.com, domena publiczna.
11

2d. Uszkodzenia spowodowane przez pożary, powodzie

R1FJm10VA6AUi
Nagranie

Uszkodzenia tynków spowodowane przez pożary i powodzie mogą być poważne i wymagać gruntownych napraw lub całkowitej wymiany.

Jeżeli chodzi o pożary, ekstremalnie wysokie temperatury mogą powodować topnienie i pękanie tynków. Może to prowadzić do odspajania się tynku od podłoża lub powstawania głębokich pęknięć. Ogień i dym generowane podczas pożaru mogą wnikać w strukturę tynku, powodując osłabienie materiału i zmniejszenie jego wytrzymałości. Ponadto, pożar może spowodować utratę integralności konstrukcyjnej budynku, co może prowadzić do uszkodzenia tynków. Ważne jest zainstalowanie skutecznych systemów przeciwpożarowych, takich jak alarmy pożarowe, systemy gaśnicze i drogi ewakuacyjne. Regularne przeglądy i konserwacja tych systemów są niezbędne. Należy wybierać materiały ognioodporne do konstrukcji budynku i tynków.

Jeżeli chodzi o powodzie, powodują one zalewanie budynków, w tym tynków. Długotrwałe narażenie tynków na wodę może prowadzić do osłabienia struktury i odspajania się tynku od podłoża. Ważne jest, aby zastosować odpowiednią izolację przeciwwilgociową wokół budynku, aby zapobiec przenikaniu wody do konstrukcji. Należy zapewnić skuteczne systemy odprowadzania wody deszczowej, takie jak rynny, rury spustowe i drenaże, aby uniknąć gromadzenia się wody wokół budynku.

RWG0SBgLxIenn1
Tynki wewnętrzne uszkodzone na skutek działania wysokiej temperatury i dymu
Źródło: Getty Images, tylko do użytku edukacyjnego na zpe.gov.pl.
ROLD9wEwa6JqJ1
Degradacja tynku wewnętrznego po opadnięciu wody powodziowej
Źródło: Getty Images, tylko do użytku edukacyjnego na zpe.gov.pl.
12

3. Narzędzia i sprzęt do wykonywania renowacji murów i tynków

13

3a. Narzędzia ręczne

RzpjtKdSE6SOR
Nagranie

Nakładanie tynku kielnią to tradycyjna, ręczna metoda aplikacji. Kielnia to metalowe narzędzie o lekko wygiętym kształcie. Ma drewnianą lub plastikową rękojeść na jednym końcu i płaską, szeroką powierzchnię na drugim końcu. Proces nakładania tynku kielnią polega na pobraniu odpowiedniej ilości tynku na kielnię i równomiernej aplikacji go na powierzchni. Kielnia jest przeciągana wzdłuż powierzchni z równym naciskiem, aby uzyskać jednolitą warstwę tynku. Następnie tynk jest wyrównywany i formowany przy użyciu kielni, aby uzyskać pożądany wygląd i strukturę. Proces ten może być powtarzany na kolejnych odcinkach, aż do ukończenia całej powierzchni. Tynki nakładane kielnią mogą mieć różne tekstury i wykończenia, od gładkich po strukturalne.

RAbcgLNiz9z321
Kielnia – narzędzie ręczne służące do nakładania tynku
Źródło: dostępny w internecie: unsplash.com, domena publiczna.
R53XazWetVEaL
Nagranie tożsame z tekstem poniżej.

Paca to narzędzie do równomiernego rozprowadzenia i formowania tynku na powierzchni. Paca jest płaską, szeroką stalową lub plastikową łopatką z długim uchwytem. Ma gładką powierzchnię, która umożliwia łatwe rozprowadzanie tynku. Powierzchnia pacy jest przyciskana do powierzchni, a tynk jest równomiernie rozprowadzany. Paca jest przesuwana wzdłuż powierzchni z równym naciskiem, aby uzyskać jednolitą warstwę tynku. Nakładanie tynku pacą jest jednym z tradycyjnych i powszechnie stosowanych sposobów aplikacji tynków. Ta metoda umożliwia kontrolę nad równomiernością i grubością nakładanej warstwy, a także pozwala na ręczne formowanie tynku.

R1EytqeZv4dXm1
Paca – narzędzie ręczne służące do rozprowadzania tynku
Źródło: Getty Images, tylko do użytku edukacyjnego na zpe.gov.pl.
RtWqR2HQwWe5l
Nagranie

Łata tynkarska to specjalne narzędzie używane do naprawy i wyrównywania uszkodzeń tynków, takich jak pęknięcia, ubytki czy nierówności. Służy do wygładzania powierzchni tynku i przywracania jej jednolitego wyglądu. Łaty tynkarskie są zwykle wykonane z metalu lub twardego plastiku. Mają prostokątny kształt i różne rozmiary, aby dopasować się do różnych obszarów do naprawy. Jedna strona łaty jest gładka, służąca do wygładzania tynku, podczas gdy druga strona może mieć ząbki lub rowki, które pomagają utrzymać łatę na miejscu i zapewniają lepsze przyleganie tynku. Łata tynkarska jest przydatna w naprawach tynków, umożliwiając precyzyjne wyrównanie i wygładzenie uszkodzonego obszaru. Pozwala na równomierne rozprowadzenie tynku i zapewnia estetyczne wykończenie. Dzięki łacie tynkarskiej można skutecznie naprawić różnego rodzaju defekty na powierzchniach tynkowych, zapewniając jednolity i atrakcyjny wygląd.

RSUgK58Zi14vm1
Łata tynkarska – narzędzie ręczne służące do wyrównywania tynku
Źródło: dostępny w internecie: https://welta.pl/produkt/laty-tynkarskie-slowik-uniwersalne/, domena publiczna.
R1Rg104MR0020
Nagranie

Szpachelka to płaskie narzędzie składające się z metalowej lub plastikowej części roboczej, zazwyczaj z wygiętym uchwytem. Ma prostokątną lub trójkątną powierzchnię o różnej szerokości, w zależności od preferencji i rodzaju tynku. Szpachelka jest używana do pobrania odpowiedniej ilości tynku z wiadra lub kuwety. Tynk jest równomiernie rozprowadzany na powierzchni szpachelki. Szpachelka z tynkiem jest przyciskana do powierzchni, a tynk jest nanoszony w jednym równomiernym ruchu. Po nałożeniu tynku szpachelką, wykorzystuje się szpachelkę do wygładzania i formowania powierzchni. Nakładanie tynku szpachlą umożliwia precyzyjne sterowanie grubością i wykończeniem nakładanej warstwy. Warto zauważyć, że tynki szpachlowe, które są stosowane do tej metody, mają zazwyczaj lekką konsystencję i łatwość rozprowadzania.

R1V9BuVmHLuAU1
Szpachelki - narzędzia ręczne służące do obrabiania tynkiem elementów stykowych (np. narożników)
Źródło: dostępny w internecie: unsplash.com, domena publiczna.
14

3b. Narzędzia mechaniczne

R10KuwSbN9bhg
Nagranie

Agregat tynkarski, nazywany również natryskowym agregatem tynkarskim lub agregatem do tynków maszynowych, to specjalne urządzenie używane do aplikacji tynków na powierzchnie budowlane. Zamiast ręcznego nakładania tynku, agregat tynkarski umożliwia automatyczne rozpylanie i rozprowadzanie tynku za pomocą sprężonego powietrza lub pompy hydraulicznej. Agregat tynkarski składa się z kilku głównych komponentów: zbiornik na tynk, pompa, dysza natryskowa, układ sprężonego powietrza. Agregaty tynkarskie są szeroko stosowane w przemyśle budowlanym, szczególnie w większych projektach komercyjnych. Przyspieszają proces aplikacji tynków, umożliwiając pokrycie większych powierzchni w krótszym czasie. Natryskowe nakładanie tynku za pomocą agregatu może zapewnić jednolite pokrycie, nawet na trudno dostępnych obszarach, oraz pozwala na uzyskanie różnych efektów tekstury. Ponadto, agregaty tynkarskie mogą być wykorzystywane do aplikacji innych materiałów, takich jak farby, szpachle, czy posadzki samopoziomujące.

RL2DmHKRnn2WU1
Agregat tynkarski – narzędzie elektryczne służące do mechanicznego nakładania tynku
Źródło: https://www.artbud.pl/pl/p/Agregat-Tynkarski-M-4-Max-230V-AGT004-Malek/38492.
R1HMEK9NXPqhT
Nagranie

Mieszadło do tynków to narzędzie używane do dokładnego i efektywnego mieszania tynków, zapraw tynkarskich, klejów, farb i innych materiałów budowlanych. Jest to przenośne urządzenie z silnikiem elektrycznym i mieszadłem zamocowanym na końcu. Na końcu mieszadła znajduje się specjalnie zaprojektowana łopatka, która obraca się wokół osi. Mieszadła mogą mieć różne kształty i rozmiary, w zależności od zastosowania. Niektóre mieszadła mają spiralny kształt, który zapewnia skuteczne mieszanie i unikanie powstawania grudek. Mieszadło zapewnia skuteczne i jednolite mieszanie materiałów, powoduje też eliminację grudek i równomierne rozprowadzanie składników, co przyczynia się do lepszej jakości aplikacji i wykończenia.

RaNh3RzazMfEc1
Mieszadło – narzędzie elektryczne służące do mieszania suchego tynku z wodą
Źródło: Getty Images, tylko do użytku edukacyjnego na zpe.gov.pl.
RL2319pbV9Mx9
Nagranie tożsame z tekstem poniżej.

Sprężarka powietrza jest często wykorzystywana w procesie natryskiwania tynku. Jest to urządzenie, które dostarcza sprężone powietrze do natryskiwacza, którym aplikuje się tynk na powierzchnię. Sprężone powietrze jest dostarczane do natryskiwacza tynku za pomocą węża. W natryskiwaczu tynku znajduje się dysza, która rozprasza tynk na drobne cząsteczki. Jednocześnie sprężone powietrze wypycha cząsteczki tynku na powierzchnię.

RP0V2ricR5e1d1
Sprężarka – narzędzie elektryczne służące do generowania ciśnienia odpowiedniego do natryskiwania tynku
Źródło: Getty Images, tylko do użytku edukacyjnego na zpe.gov.pl.
R7wpNwgPM5a1T
Nagranie

Poziomica laserowa jest przydatnym narzędziem do precyzyjnego ustalania poziomu i pionu obróbek tynkarskich. Jest to urządzenie, które emituje promień lasera, który służy jako odniesienie do określenia równości i pionowości powierzchni. Poziomica laserowa emituje promień lasera, który tworzy widoczną linię na powierzchni. Może to być linia pozioma lub pionowa, w zależności od trybu pracy poziomicy. Poziomica laserowa umożliwia precyzyjne ustalenie poziomu tynku na powierzchni. Można ją ustawić na jednym punkcie, a następnie wykorzystać widoczną linię lasera jako odniesienie do wyrównania tynku na całej powierzchni. Umożliwia ona skuteczne wyrównanie powierzchni tynku, zapewniając równomierny wygląd i estetyczne wykończenie.

RC7acf8ECsO5L1
Poziomica laserowa – narzędzie elektryczne służące do ustalania poziomu i pionu obróbek tynkarskich
Źródło: Getty Images, tylko do użytku edukacyjnego na zpe.gov.pl.
15

4. Procesy technologiczne pokazujące renowację murów i tynków

16

4a. Metody tradycyjne – nagrzewanie strumieniem ciepłego powietrza

RJPJyAPftmMKE
Nagranie

Metoda tradycyjna, polegająca na nagrzewaniu strumieniem ciepłego powietrza, jest jednym z podejść do renowacji murów i tynków. Jest to proces, w którym powierzchnię muru lub tynku podgrzewa się przy użyciu specjalnych urządzeń do generowania ciepłego powietrza. Proces rozpoczyna się od wygenerowania strumienia ciepłego powietrza za pomocą odpowiedniego narzędzia, takiego jak nagrzewnica lub dmuchawa ciepłego powietrza. Powietrze jest nagrzewane do odpowiedniej temperatury i kierowane na powierzchnię muru lub tynku. Ciepłe powietrze jest skierowane na powierzchnię muru lub tynku, co powoduje rozluźnienie i oddzielenie powłoki od podłoża. Działa to na zasadzie odparowywania wody zawartej w tynku lub na zasadzie rozluźniania spoiwa. Oddzielona powłoka (stary tynk, farba lub inna powłoka) jest usuwana mechanicznie, na przykład przy użyciu szpachel, szczotek lub innych narzędzi. Powierzchnia jest przygotowana do aplikacji nowej warstwy tynku. Po usunięciu starej powłoki należy dokładnie oczyścić powierzchnię muru lub tynku. Usuwa się wszelkie zanieczyszczenia, luźne fragmenty tynku i inne nieprawidłowości. Może być konieczne wykonanie napraw lub wyrównanie powierzchni przed nałożeniem nowej warstwy tynku. Po przygotowaniu podłoża można nałożyć nową warstwę tynku. Proces ten może obejmować przygotowanie odpowiedniej zaprawy tynkarskiej, nałożenie jej na powierzchnię przy użyciu odpowiednich narzędzi, takich jak paca lub kielnia, oraz wygładzenie i wykończenie powierzchni.

R1CBYFKSeMHRl1
Nagrzewnica elektryczna, która służy do osuszania murów strumieniem gorącego powietrza
Źródło: iStockphoto, tylko do użytku edukacyjnego na zpe.gov.pl.
17

4b. Metody nowoczesne

R1aHXUzCuBvXL
Nagranie

Bezciśnieniowa iniekcja muru, zwana również hydrofobizacją lub impregnacją, jest procesem, w którym specjalne substancje chemiczne są wstrzykiwane do muru w celu zwiększenia jego odporności na wilgoć i chronienia przed wilgocią wnikającą do wnętrza konstrukcji. Przed rozpoczęciem bezciśnieniowej iniekcji muru, powierzchnia muru jest starannie oczyszczana z zanieczyszczeń, takich jak kurz, brud, luźne fragmenty tynku lub farby. Może być konieczne również usunięcie starej powłoki hydroizolacyjnej, jeśli istnieje. Specjalne substancje chemiczne, zwykle w formie żelu lub roztworu, są wstrzykiwane do otworów za pomocą specjalnego narzędzia do iniekcji. Iniekcja odbywa się pod niskim ciśnieniem, aby równomiernie rozprowadzić substancję chemiczną we wnętrzu muru. Mur wchłania substancję chemiczną, co powoduje, że staje się mniej podatny na wnikanie wilgoci. Substancja chemiczna wewnątrz muru utrzymuje jego strukturę w suchym stanie, co zmniejsza ryzyko powstawania wilgoci, pleśni, grzybów i degradacji materiałów. Bezciśnieniowa iniekcja muru jest stosowana głównie w celu zabezpieczenia murów budynków przed wilgocią, szczególnie w miejscach, gdzie występuje woda gruntowa lub gdzie stwierdzono problemy z wilgocią. Ta metoda zapewnia trwałe zabezpieczenie muru, utrzymuje go w suchym stanie i chroni przed szkodliwymi skutkami wilgoci.

R1GqNgsJ3BYjl1
Aplikacja kremu hydrofobizującego podczas osuszania murów metodą iniekcji bezciśnieniowej
Źródło: iStockphoto, tylko do użytku edukacyjnego na zpe.gov.pl.
R1ZXzqdYroGs8
Nagranie

Torkretowanie, znane również jako natryskiwanie betonu, jest techniką polegającą na aplikowaniu betonu lub zaprawy cementowej na powierzchnię za pomocą specjalnego urządzenia torkretowego. Materiał jest podawany do urządzenia, gdzie jest wymieszany z wodą i następnie wyrzucany na powierzchnię przy pomocy sprężonego powietrza. Istnieją dwa rodzaje torkretowania – mokre i suche. W przypadku torkretowania mokrego, mieszanka betonowa jest nawilżana przed aplikacją, podczas gdy w przypadku torkretowania suchego sucha mieszanka betonowa jest aplikowana na suchą powierzchnię, a następnie nawilżana wodą. W przypadku torkretowania, stosuje się specjalne mieszanki betonowe, które zawierają dodatki zmniejszające skurcz, aby zminimalizować ryzyko powstawania pęknięć.

R1Upi24GuzFL01
Uzupełnianie brakujących fragmentów muru lub tynku metodą torkretowania
Źródło: iStockphoto, tylko do użytku edukacyjnego na zpe.gov.pl.
R1Kq7Nl1UCOR8
Nagranie

Osuszanie kondensacyjne, znane również jako osuszanie adsorpcyjne lub odwadnianie adsorpcyjne, to proces usuwania wilgoci z powietrza za pomocą urządzeń adsorpcyjnych z tynków i murów. Jest to popularna metoda stosowana w celu utrzymania odpowiedniego poziomu wilgotności w pomieszczeniach lub do osuszania materiałów. Osuszanie kondensacyjne polega na przepuszczaniu wilgotnego powietrza przez adsorbent, najczęściej jest to substancja porowata, taka jak krzemionka, żel krzemionkowy lub związki zeolitowe. Adsorbent chłonie wilgoć z powietrza, tworząc kondensat. Następnie powietrze jest podgrzewane, aby odparować wilgoć z adsorbentu, tworząc strumień suchego powietrza.

RtRYyG7PqRuXS1
Osuszanie murów metodą kondensacyjną, czyli poprzez chłodzenie powietrza poniżej punktu rosy
Źródło: iStockphoto, tylko do użytku edukacyjnego na zpe.gov.pl.
R17dnoXS8T1pb
Nagranie

Osuszanie absorpcyjne jest stosowane do osuszania tynków i murów, zwłaszcza w przypadku wilgoci zawartej w tych powierzchniach. Proces ten polega na zastosowaniu substancji adsorbujących lub absorbujących, które wchłaniają wilgoć z tynków i murów, powodując jej odparowanie i osuszenie. Suszarki absorpcyjne są specjalnymi urządzeniami, które wykorzystują adsorbenty chemiczne do wchłaniania wilgoci z powierzchni tynków i murów. Urządzenie jest umieszczane w pobliżu wilgotnej powierzchni i przez określony czas adsorbent wchłania wilgoć, powodując jej odparowanie. Istnieją również substancje absorbujące, takie jak sole wapnia, które mogą być stosowane do osuszania tynków i murów. Te substancje są aplikowane na wilgotną powierzchnię i wchłaniają wilgoć, zmniejszając jej zawartość i powodując osuszenie.

R1A8SvIWbJiCV
Nagranie

Osuszanie elektrofizyczne murów i tynków to technika polegająca na zastosowaniu urządzeń elektrofizycznych w celu usuwania wilgoci z tych powierzchni. Urządzenia elektrofizyczne, takie jak elektroosmoza, elektrodializa, elektrodyfuzja czy elektromigracja, wykorzystują zjawiska elektrokinetyczne i elektrochemiczne do przemieszczania i usuwania wilgoci z materiałów budowlanych. To techniki, w których stosuje się pole elektryczne do przemieszczania jonów wody w celu usunięcia wilgoci z materiałów budowlanych.

R1elEoCDCxOJV1
Osuszanie murów metodą elektrofizyczną (osuszanie podposadzkowe)
Źródło: iStockphoto, tylko do użytku edukacyjnego na zpe.gov.pl.
R470m1GfDddtJ
Nagranie

Metoda mikrofalowa osuszania murów i tynków jest innowacyjnym podejściem do usuwania wilgoci z materiałów budowlanych za pomocą mikrofalowych fal elektromagnetycznych. Ta technika wykorzystuje energię mikrofalową do bezpośredniego podgrzewania wilgoci zawartej w strukturze murów i tynków, co przyspiesza proces odparowywania i osuszania. W przypadku mikrofalowego osuszania, urządzenie generuje mikrofalowe fale elektromagnetyczne, które przenikają przez powierzchnię murów i tynków. Te fale są pochłaniane przez wilgoć wewnątrz materiału, powodując jej podgrzewanie. Podgrzana wilgoć zamienia się w parę wodną, która następnie może być usuwana z materiału przez wentylację lub odparowywanie. W przypadku mikrofalowego osuszania możliwe jest precyzyjne kontrolowanie i monitorowanie procesu osuszania. Za pomocą odpowiednich czujników i urządzeń sterujących można regulować moc mikrofal, czas działania i inne parametry, aby dostosować proces do konkretnych warunków i zapewnić optymalne rezultaty.

Rmyp0wK0YtmIp1
Osuszanie zawilgoconego muru za pomocą emitera mikrofal
Źródło: iStockphoto, tylko do użytku edukacyjnego na zpe.gov.pl.
R14NpScaPS9me
Nagranie

Metoda elektroosmozy opiera się na wykorzystaniu zjawiska elektroosmozy do usuwania wilgoci z materiałów budowlanych. Elektroosmoza to zjawisko, w którym woda w porowatym materiale porusza się pod wpływem pola elektrycznego. Proces ten występuje, gdy materiał jest nasycony wilgocią. Stosując elektroosmozę do osuszania murów i tynków, elektrody są umieszczane w materiale, a pole elektryczne jest generowane. Pole elektryczne powoduje ruch jonów wody w porach materiału, przemieszczając wilgoć w kierunku elektrod o przeciwnym ładunku. W rezultacie wilgoć jest usuwana z materiału.

RbYMvEmAjDUP51
Osuszanie zawilgoconego muru za pomocą elektroosmozy (elektromagnetycznego przesyłu cieczy z dołu do góry)
Źródło: iStockphoto, tylko do użytku edukacyjnego na zpe.gov.pl.

Ćwiczenia powiązane