Temat: I wojna światowa i II Rzeczpospolita – powtórzenie wiadomości

Adresat

Uczniowie klasy VII szkoły podstawowej

Podstawa programowa

XXIV. Ziemie polskie pod zaborami w II połowie XIX i na początku XX wieku. Uczeń:

6. charakteryzuje spór orientacyjny w latach 1908–1914.

XXV. I wojna światowa. Uczeń:

2. wymienia główne przyczyny wojny – polityczne i gospodarcze, pośrednie i bezpośrednie;

3. omawia specyfikę działań wojennych: wojna pozycyjna, manewrowa, działania powietrzne i morskie;

4. charakteryzuje postęp techniczny w okresie I wojny światowej;

5. opisuje rewolucję i wojnę domową w Rosji.

XXVI. Sprawa polska w czasie I wojny światowej. Uczeń:

1. charakteryzuje stosunek państw zaborczych do sprawy polskiej w przededniu i po wybuchu wojny;

2. omawia umiędzynarodowienie sprawy polskiej: akt 5 listopada 1916 r., rola Stanów Zjednoczonych i rewolucji rosyjskich, deklaracja z 3 czerwca 1918 r.;

3. ocenia polski wysiłek zbrojny i dyplomatyczny, wymienia prace państwowotwórcze podczas wojny.

XXVIII. Odrodzenie państwa polskiego po I wojnie światowej. Uczeń:

1. omawia formowanie się centralnego ośrodka władzy państwowej – od październikowej deklaracji Rady Regencyjnej do „Małej Konstytucji”;

2. przedstawia proces wykuwania granic: wersalskie decyzje a fenomen Powstania Wielkopolskiego i powstań śląskich (zachód) – federacyjny dylemat a inkorporacyjny rezultat (wschód);

3. opisuje wojnę polsko‑bolszewicką i jej skutki (pokój ryski).

XXIX. II Rzeczpospolita w latach 1921–1939. Uczeń:

1. charakteryzuje skalę i skutki wojennych zniszczeń oraz dziedzictwa zaborowego;

2. charakteryzuje ustrój polityczny Polski na podstawie konstytucji marcowej z 1921 r.;

3. omawia kryzys demokracji parlamentarnej w Polsce – przyczyny, przebieg i skutki przewrotu majowego;

4. opisuje polski autorytaryzm – rządy sanacji, zmiany ustrojowe (konstytucja kwietniowa z 1935 r.);

5. przedstawia główne kierunki polityki zagranicznej II Rzeczypospolitej (system sojuszy i politykę równowagi).

XXX. Społeczeństwo i gospodarka II Rzeczypospolitej. Uczeń:

1. charakteryzuje społeczną, narodowościową i wyznaniową strukturę państwa polskiego;

2. omawia skutki światowego kryzysu gospodarczego na ziemiach polskich;

3. ocenia osiągnięcia gospodarcze II Rzeczypospolitej, a zwłaszcza powstanie Gdyni, magistrali węglowej i Centralnego Okręgu Przemysłowego;

4. podaje najważniejsze osiągnięcia kulturalne i naukowe Polski w okresie międzywojennym.

Ogólny cel kształcenia

Uczeń powtarza wiedzę oraz słownictwo w zakresie tematycznym: I wojna światowa i II Rzeczpospolita

Kompetencje kluczowe

  • porozumiewanie się w językach obcych;

  • kompetencje informatyczne;

  • umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

  • zadawać i odpowiadać na pytania kolegów dotyczące tematu lekcji;

  • utrwalać materiał z lekcji: Dlaczego wielka? Dlaczego światowa? Wojna 1914–1918; Nie tylko Piłsudski i Dmowski. Ojcowie polskiej niepodległości; Wiem, gdzie Polska jest na mapie. Walka o granice II Rzeczpospolitej; Czy tylko kłótnie i zamachy? Problemy polityczne II RP; Budowa Gdyni i inne osiągnięcia gospodarcze II RP ;

  • utrwalać słownictwo związane z tematem lekcji.

Metody/techniki kształcenia

  • aktywizujące

    • dyskusja.

  • podające

    • pogadanka.

  • programowane

    • z użyciem komputera;

    • z użyciem e‑podręcznika.

  • praktyczne

    • ćwiczeń przedmiotowych.

  • eksponujące

    • pokaz.

Formy pracy

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

  • e‑podręcznik;

  • zeszyt i kredki lub pisaki;

  • tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

  1. Przed planowaną lekcją powtórzeniową nauczyciel prosi wszystkich uczniów, by przypomnieli sobie materiał e‑podręcznika z działu *I wojna światowa i II Rzeczpospolita*, a wybranych, by na podstawie lekcji przygotowali w oparciu o generator zamieszczony w abstrakcie krzyżówki dla kolegów do pracy na lekcji.

Faza wstępna

  1. Prowadzący lekcję podaje temat lekcji, określa cel zajęć i wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.

  2. Prowadzący przypomina uczestnikom zajęć, jakiego obszaru tematycznego będzie dotyczyła lekcja.

Faza realizacyjna

  1. Uczniowie wyświetlają na tablicy interaktywnej opracowane przed lekcją krzyżówki. Zadaniem pozostałych jest odgadnięcie poszczególnych haseł. Po każdej krzyżówce, w oparciu o technikę świateł, uczniowie dokonują oceny pytań (czy są jednoznaczne, logicznie sformułowane). Nauczyciel ocenia pytania pod kątem językowym i udziela informacji zwrotnej.

  2. Ćwiczenie 1. Zadawanie pytań. Uczniowie wykorzystują formularz do zapisania pytań skierowanych do kolegi lub koleżanki w celu sprawdzenia rozumienia wysłuchanego tekstu.

  3. Ćwiczenie 2. Uczniowie, wykorzystując generator zawarty w abstrakcie, przygotowują pytanie testowe dla koleżanki lub kolegi na podstawie fragmentu tekstu.

  4. Uczniowie uzupełniają luki w tekście na temat przyczyn, przebiegu i rezultatów I wojny światowej.

  5. Uczniowie przyglądają się mapie i wykonują ćwiczenia dotyczące gospodarki II Rzeczypospolitej i centralnego Okręgu Przemysłowego.

  6. Poszerzanie i bogacenie słownictwa angielskiego w zakresie zagadnień ujętych w lekcji - uczniowie wykonują zawarte w abstrakcie ćwiczenie językowe. Nauczyciel upewnia się, że zadanie zostało poprawnie wykonane, i udziela informacji zwrotnej.

Faza podsumowująca

  1. Nauczyciel pyta: Gdyby z przedstawionego na lekcji materiału miała się odbyć kartkówka, jakie pytania waszym zdaniem powinny zostać zadane? Gdyby uczniowie nie wyczerpali najistotniejszych zagadnień, nauczyciel może uzupełnić ich propozycje.

Praca domowa

  1. Napisz krótką notatkę dotyczącą tematów poruszanych na lekcji.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Triple Alliance
Triple Alliance
R53HtlzdIbtU8
Nagranie dźwiękowe słówka

Trójprzymierze – inaczej państwa centralne, tajny obronny układ pomiędzy trzema państwami – Niemcami, Austro‑Węgrami i Włochami (do 1915 r.) w okresie przed i w czasie I wojny światowej. Po odejściu Włoch z Trójprzymierza, termin ten oznaczał sojusz Niemiec, Austro‑Węgier i Turcji, która przystąpiła do porozumienia w sierpniu 1914 r.

Triple Entente
Triple Entente
RD9MQb9AWpPra
Nagranie dźwiękowe słówka

Trójporozumienie – inaczej ententa, w czasie I wojny światowej przymierze państw utworzone przez Rosję, Francję i Wielką Brytanię i ich sojuszników.

colony
colony
Raf78PGwed4zg
Nagranie dźwiękowe słówka

kolonia – posiadłość państwa, która znajduje się poza jego granicami, ale bezpośrednio mu podlega.

propaganda
propaganda
R1ZmQyPmMsbdF
Nagranie dźwiękowe słówka

propaganda – działania medialne zmierzając do zmiany poglądów, postaw i zachowań odbiorcy zgodnie z oczekiwaniami propagandzisty.

u‑boot
u‑boot
R1RQpZqakDoPb
Nagranie dźwiękowe słówka

u‑boot – niemiecki okręt podwodny.

trenches
trenches
R1N0uiJ99cF2v
Nagranie dźwiękowe słówka

okopy – fortyfikacja ziemna w postaci głębokiego rowu, wykopu chroniąca przed ostrzałem przeciwnika.

pacifism
pacifism
RcdRnAqsv1kX4
Nagranie dźwiękowe słówka

pacyfizm – ruch społeczny, którego celem jest propagowanie pokoju i potępienie wszelkich działań wojennych.

Diplomacy
Diplomacy
ROX9TGu8Hh0Dg
Nagranie dźwiękowe słówka

Dyplomacja – wszelkie czynności jakie prowadzi państwo w celu rozwiązania w pokojowy sposób problemów międzypaństwowych.

Independence
Independence
R1IsSPIyhFxXQ
Nagranie dźwiękowe słówka

Niepodległość – niezależność państwa od wpływu innych państw, instytucji na swoje działania.

Authority
Authority
RRfabukUQFtm2
Nagranie dźwiękowe słówka

Autorytet – osoba lub instytucja ciesząca się uznaniem i szacunkiem.

Federation
Federation
R11scpdi4DSno
Nagranie dźwiękowe słówka

Federacja – forma organizacji państwa, które składa się z mniejszych posiadających autonomię państw związkowych, np. stanów, prowincji itp.

Nationalism
Nationalism
R1QL0wtX74Y1S
Nagranie dźwiękowe słówka

Nacjonalizm – pogląd głoszący wyższość danego narodu nad innymi.

Armistice
Armistice
R1ZNkWY49aTF1
Nagranie dźwiękowe słówka

Rozejm – inaczej zawieszenie broni, oznacza czasowe wstrzymanie działań zbrojnych między walczącymi stronami.

Plebiscite
Plebiscite
R5wLmpzWNggep
Nagranie dźwiękowe słówka

Plebiscyt – forma głosowania, wyrażenie woli ludności w sprawie przyłączenia jakiegoś spornego terytorium do któregoś z toczących o niego spór państw.

Mediation
Mediation
RZzUzAbFdSKtd
Nagranie dźwiękowe słówka

Mediacja – metoda rozwiązywania sporów, w której osoba lub państwo nie będące stroną konfliktu, a ciesząca się zaufaniem, pomaga w znalezieniu kompromisu i dojściem do porozumienia.

Uprising
Uprising
R29w8EfJygQrb
Nagranie dźwiękowe słówka

Powstanie – wystąpienie ludności przeciwko dotychczasowej władzy lub porządkowi. Często ich celem jest odzyskanie niepodległości państwowej lub przyłączenie jakiegoś spornego terytorium do innego państwa.

Rebellion
Rebellion
R1L7Qm6D1He1W
Nagranie dźwiękowe słówka

Bunt – konspiracyjne wystąpienie, przeważnie grupy wojskowych lub armii, w celu otwartego sprzeciwu wobec panującemu porządkowi prawnemu, któremu podlegają. Powszechnie używa się tego stwierdzenia by opisać wystąpienie wojska przeciwko swoim zwierzchnikom – wojskowym lub cywilnym.

Banner
Banner
RWGdhHIvTU40b
Nagranie dźwiękowe słówka

Transparent – różnorodne w formie, barwie, wielkości i rysunku flagi będące znakiem jakiegoś oddziału, stowarzyszenia, miasta lub instytucji. Wywodzi się z dawnych znaków rozpoznawczych, służących do komunikacji między dowództwem a oddziałami.

Free city
Free city
R1WinLQwmwZGP
Nagranie dźwiękowe słówka

Wolne miasto – inaczej nazywane miasto‑państwo, współcześnie to miasta istniejące na obszarach spornych, posiadają one własny niezależny samorząd oraz terytorium.

President
President
RAGq9DejzGVoh
Nagranie dźwiękowe słówka

Prezydent – w republice, głowa państwa – osoba stojąca na jego czele.

Sejm
Sejm
Rcvlb4iBSjBM9
Nagranie dźwiękowe słówka

Sejm – niższa izba parlamentu w Rzeczypospolitej Polskiej, w której zasiadają wybierani w wyborach powszechnych posłowie – dzisiaj jest ich 460. Jest on najwyższym organem władzy ustawodawczej w naszym kraju. Za datę powstania uważa się rok 1493.

Senate
Senate
R1ZskenurKiP4
Nagranie dźwiękowe słówka

Senat – druga izba, tradycyjnie określana jako izba wyższa parlamentu w Rzeczypospolitej Polskiej. Zasiadają w niej senatorowie, współcześnie w liczbie 100.

Parliament
Parliament
R3sHljddc5JXQ
Nagranie dźwiękowe słówka

Parlament – najwyższy organ władzy w kraju, będący jednocześnie organem władzy ustawodawczej. W Polsce tworzy go połączony razem sejm i senat.

National Democrats
National Democrats
RQrt63ZUlD5NF
Nagranie dźwiękowe słówka

Endecja – Narodowa Demokracja, polski ruch polityczny, a następnie partia polityczna, powstała pod koniec XIX wieku, którego założycielem był Roman Dmowski. Główne hasła były oparte na ideologii nacjonalizmu i zostały wyrażone w publikacji Dmowskiego Myśli nowoczesnego Polaka.

Constitution
Constitution
RLtBNz1uBzKGZ
Nagranie dźwiękowe słówka

Konstytucja – inaczej zwana ustawą zasadniczą. Jest to akt prawny, który najczęściej jest najważniejszym i najwyższym dokumentem stanowiącym prawo z państwie.

Coup d'état
Coup d'état
R15DYleff4v3J
Nagranie dźwiękowe słówka

Zamach stanu – wystąpienie, często z użyciem siły zbrojnej (wojska, milicji, organizacji paramilitarnych itp.), którego celem jest obalenie istniejącej, legalnej władzy i przejęcie kontroli nad państwem.

Harbor
Harbor
R15c1aIJ5TQ7E
Nagranie dźwiękowe słówka

Port – miejsce postoju, rozładunku i obsługi statków pasażerskich i handlowych.

Prime Minister
Prime Minister
R1KesVXLAU2C9
Nagranie dźwiękowe słówka

Premier – osoba stojąca na czele rządu, pierwszy z ministrów.

hyperinflation
hyperinflation
RA3NIocR4nP7l
Nagranie dźwiękowe słówka

Hiperinflacja – bardzo wysoka inflacja, gwałtowny spadek wartości pieniądza.

Currency
Currency
RCKS5xraNIRIY
Nagranie dźwiękowe słówka

Waluta – jednostka monetarna, która jest używana w danym kraju. Inaczej nazwa pieniądza.

big crisis
big crisis
RCeE5QAo0bTzd
Nagranie dźwiękowe słówka

Wielki kryzys – największy kryzys gospodarczy w XX wieku. Rozpoczął się w USA w 1929 roku i trwał do 1933. Objął swym zasięgiem prawie cały świat.

Exchange
Exchange
R53QMULknPXXe
Nagranie dźwiękowe słówka

Giełda – instytucja za pośrednictwem której kupuje się, sprzedaje lub wymienia papiery wartościowe i walutę.

investment
investment
R1MyBHurQjoqm
Nagranie dźwiękowe słówka

Inwestycja – środki finansowe przeznaczone na powiększenie kapitału lub uzyskanie zysków w przyszłości

industrial district
industrial district
R1V9t7JmjmI0H
Nagranie dźwiękowe słówka

Okręg przemysłowy – skupisko zakładów przemysłowych na wybranym, niewielkim obszarze.

Rise
Rise
R1GCYe8UTwbpb
Nagranie dźwiękowe słówka

Powstanie – wystąpienie ludności przeciwko dotychczasowej władzy lub porządkowi. Często ich celem jest odzyskanie niepodległości państwowej lub przyłączenie jakiegoś spornego terytorium do innego państwa.

authoritarianism
authoritarianism
RYNzEU6yTU0nB
Nagranie dźwiękowe słówka

Autorytaryzm - ustrój polityczny, w którym o polityce kraju decyduje przywódca i jego najbliższe otoczenie. Decyzje podejmowane przez przywódcę są zatwierdzane przez marionetkowy, będący pod jego kontrolą, parlament. Istotną rolę sprawuje cenzura i policja polityczna, która tłamsi ewentualną działalność opozycyjną.

Teksty i nagrania

R1DuUlOBtCakh
Nagranie dźwiękowe abstraktu

World War I and the Second Polish Republic – a repetition lesson

Links to lessons: 1 , 2 , 3 , 4 , 5

Links to the abstracts: 1, 2, 3, 4, 5