The Polish Underground State. The communist underground.
why the Polish Underground State was unique on the global scale;
the shape of the military and political covert activity in the country;
the shape of the communist resistance in the country;
what Home Army and Gray Ranks were;
what the “Trial of the Sixteen” was and about its meaning”;
how the process of takeover of power by the communists in liberated Poland started.
Before the end of the 1939 Defensive War, the first covertcovert resistance groups were already operating on the Polish land. The largest of them was created as early as on 27 September 1939 by General Michał Tokarzewski‑Karaszewicz Service for Poland's VictoryService for Poland's Victory. This was the start of forming of the secret structures of the state – Polish Underground StatePolish Underground State on occupied Polish land. However, the Service for Poland's Victory did not meet with the approval of Prime Minister Sikorski, who called into life the Union of Armed Strugglethe Union of Armed Struggle (1939), headed by General Kazimierz Sosnkowski, which in February 1942 was transformed into Home ArmyHome Army. Its first commander was general Stefan Grot‑Rowecki, and its reach covered the entire area of the occupied state.
Apart from military covert activities, political covertcovert groups created by parties went underground were developing in the country equally actively. The Civil work of the Polish Underground StatePolish Underground State was directed by established in 1940 Government Delegation for PolandGovernment Delegation for Poland, the main task of which was to maintain the continuity of the state institutions and to ensure normal functioning of the state. One of its branches was the Directorate of Civil Resistance, which was responsible for the protection and self‑organisation of the society for resistance purposes, and the Directorate of CovertCovert Resistance, which was supposed to conduct the ongoing struggle, undertaking sabotage and diversion activities.
Also the Polish communists, gathered around the Polish Workers' Party (1942) and created in the USSR Union of Polish PatriotsUnion of Polish Patriots (1943) tried to undertake covertcovert operations. Their intensity increased in particular after repeated breaking off the relations with the Polish government‑in‑exile in London. As a refusal of the right of the government‑in‑exilegovernment‑in‑exile and its representatives in the occupied state to represent all Poles, the State National CouncilState National Council (1944) was established on Stalin’s initiative, and then the Polish Committee of National LiberationPolish Committee of National Liberation – its executive body. They soon became the foundation of future, Provisional Government of National Unity (1945), which was controlled by the communists and took over the power in the already liberated country.
Get acquainted with the major events in the activity of the Polish Underground State and organize your knowledge. Which of the events were the most important and why?
Match terms to definitions.
secret activities of the political organisations in opposition to the authorities (usually the occupant). They are directly linked with the activities of the resistance., armed organisation of the Polish Workers Party during World War II. It existed in years 1942-1944, and its first commander was Bolesław Mołojec., the covert cryptonym of scouts belonging to the Polish Scouting Association during World War II. They co-operated with the Home Army and the government-in-exile., covert activities usually of the youth against the German occupant. They included, i.a.: painting of patriotic slogans and symbols, distribution of leaflets, ridiculing the occupant or sending warnings., the name of illegal classes and lectures organised outside schools in the period of the partition of Poland or during occupation. Most often conducted at private houses.
| Underground education | |
| Gray Ranks | |
| Covert Activities | |
| People’s Guard | |
| Minor Sabotage |
Keywords
underground state, Home Army, covert activities, underground education, government‑in‑exile
Glossary
Polskie Państwo Podziemne – istniejące w czasie II wojny światowej tajne struktury państwa polskiego na terenach okupowanych przez III Rzeszę i ZSRR. Istniało od 27 września 1939 do 1 lipca 1945 roku.
Rząd na uchodźstwie – polski rząd w latach 1939‑1990 będący jedyną legalną, w świetle polskiego prawa, kontynuacją władz Rzeczypospolitej Polskiej po wybuchu II wojny światowej. Jego siedzibą był najpierw Paryż, następnie Angers, a od 1940 r. Londyn. Zakończył swoją działalność po wyborze Lecha Wałęsy na prezydenta Polski.
Konspiracja – tajna działalność prowadzona przez organizacje polityczne skierowana przeciw władzy, najczęściej okupanta kraju. Ma bezpośredni związek z działaniami ruchu oporu.
Służba Zwycięstwu Polski – polska organizacja konspiracyjna powołana we wrześniu 1939 r., której celem była walka o wyzwolenie Polski w przedwojennych granicach. Jej dowódcą był gen. Michał Tokarzewski‑Karaszewicz.
Związek Walki Zbrojnej (ZWZ) – inaczej Siły Zbrojne w Kraju, organizacja konspiracyjna o charakterze zbrojnym istniejąca od listopada 1939 do litego 1942 r., przekształcona następnie w Amię Krajową. Komendantem Głównym został płk. Stefan Grot‑Rowecki.
Armia Krajowa (AK) – Siły Zbrojne w Kraju; tajne siły zbrojne Polskiego Państwa Podziemnego w czasie II wojny światowej działające na okupowanych ziemiach Rzeczypospolitej Polskiej. Były podporządkowane Naczelnemu Wodzowi. Pierwszym dowódcą został gen. Stefan Grot‑Rowecki. Działała od 14 lutego 1942 do 19 stycznia 1945 r. i liczyła nawet do 390 tys. żołnierzy.
Szare Szeregi – konspiracyjny kryptonim harcerzy zrzeszonych w Związku Harcerstwa Polskiego w okresie II wojny światowej. W swoich działaniach współpracowali z Armią Krajową oraz władzami rządu na uchodźctwie.
Delegatura Rządu na Kraj – naczelny organ tajnych władz w okupowanym kraju utworzony w 1940 r. Kierowała pracą cywilną Polskiego Państwa Podziemnego, a jej głównym zadaniem było utrzymanie ciągłości instytucji państwowych.
Mały Sabotaż – akcje konspiracyjne przeprowadzane najczęściej przez młodzież w przeciwko okupantowi niemieckiemu. Należały do nich, m.in.: wypisywanie patriotycznych haseł i znaków, rozrzucanie ulotek, ośmieszanie okupanta czy wysyłanie ostrzeżeń.
Tajne komplety – określenie nielegalnych zajęć i wykładów organizowanych poza szkołami w okresie zaborów lub okupacji. Najczęściej odbywało się w prywatnych domach.
Proces szesnastu – pokazowy proces polityczny szesnastu przywódców Polskiego Państwa Podziemnego, porwanych przez Rosjan i oskarżonych o kolaborację z Niemcami. Miał miejsce w Moskwie w czerwcu 1945 r.
Gwardia Ludowa – zbrojna organizacja Polskiej Partii Robotniczej w czasie II wojny światowej. Istniała w latach 1942‑1944, a jej pierwszym dowódcą był Bolesław Mołojec.
Związek Patriotów Polskich (ZPP) – organizacja polityczna utworzona w ZSRR przez polskich komunistów w 1943 r. Prowadziła działalność propagandową na rzecz sowieckiej Rosji. Był w pełni podporządkowany Stalinowi i stanowił narzędzie jego polityki.
Krajowa Rada Narodowa (KRN) – utworzony 1 stycznia 1944 r. przez polskich komunistów samozwańczy parlament, określający się jako „faktyczna reprezentacja polityczna narodu polskiego”. Miała być alternatywą dla Rządu RP na uchodźstwie. Na jego czele stanął Bolesław Bierut. Istniał do stycznia 1947 r.
Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego (PKWN) – marionetkowy i tymczasowy organ władzy wykonawczej Rzeczypospolitej Polski utworzony w 1944 r. utworzony i zdominowany przez komunistów. Działał pod ścisłą kontrolą Stalina.