Projektowanie ortez
MED.11. Wykonywanie i dobieranie przedmiotów ortopedycznych oraz środków pomocniczych - Technik ortopeda 321403
Projektowanie ortez typu FO/AFO/DAFO/GRAFO
PROGRAM ĆWICZENIOWY DO PROJEKTOWANIA
Spis treści
Projektowanie ortez typu FO/AFO/DAFO/GRAFOProjektowanie ortez typu FO/AFO/DAFO/GRAFO
SamouczekSamouczek
Deformacje stópDeformacje stóp
OrtezyOrtezy
Wymiary stopy i nogiWymiary stopy i nogi
Projektowanie ortez typu FO/AFO/DAFO/GRAFO
Program ćwiczeniowy do projektowania “Projektowanie ortez typu FO/AFO/DAFO/GRAFO” rozpoczyna się ekranem startowym. Program umożliwia zaprojektowanie ortez dla wybranych deformacji. Klikając przycisk Start, użytkownik przechodzi do ekranu z celami. Następnie, klikając przycisk Dalej do pytań wstępnych. Po poprawnej odpowiedzi na pytania rozpoczynające, przechodzi do ekranu wyboru testu lub typu ortezy dla deformacji: stopy szpotawej, opadającej, koślawej.
Po wyborze typu ortezy pojawia się okno z tabelą z wymiarami modelu do uzupełnienia. Po wpisaniu i kliknięciu przycisku Sprawdź, otwiera się okno z informacją zwrotną. Klikając przycisk Dalej, użytkownik przechodzi do ekranu z projektowaniem ortezy. Na modelach widoczne są linie w różnych kolorach, po prawej stronie interaktywne pola wyboru odpowiadające kolorom. Po zaznaczeniu wybranych elementów i kliknięciu przycisku Wyodrębnij ortezę, użytkownik otrzymuje informację zwrotną o poprawnie lub błędnej podjętej decyzji.
Na ekranie z wyborem deformacji, znajduje się przycisk Test, który przenosi użytkownika do zadania, w którym ma dopasować typu ortez do parametrów przydatnych w ich projektowaniu.
Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/D18VYPgTq
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
Samouczek
Deformacje stóp
Stopa szpotawa
Szpotawość (łac. varus) to zniekształcenie związane z obrotem do środka kompleksu w stawie skokowym, który odbył się w płaszczyźnie czołowej i horyzontalnej, co wyraża się ustawieniem stopy do wewnątrz w stosunku do stawu kolanowego oraz obciążeniem jej zewnętrznej krawędzi. Przednia część stopy, zwana przodostopiem, może być przywiedziona. Aby skorygować stopę szpotawą można dobrać ortezę DAFO lub GRAFO.
Stopa koślawa
Stopa koślawa lub płasko‑koślawa to choroba charakteryzująca się obniżeniem łuku podłużnego i poprzecznego lub jego całkowitym oparciu o podłoże. Ponadto u chorych występuje koślawe ustawienie pięty. Aby skorygować stopę koślawą można dobrać ortezę FO lub DAFO.
Stopa opadająca
Termin opadająca stopa
odnosi się do stanu, w którym nie jest możliwe pełne czynne zgięcie grzbietowe stopy z powodu niedowładu lub porażenia mięśni grupy przedniej podudzia. Widoczne opadanie stopy podczas chodzenia prowadzi do kompensacji ruchowych, które wpływają negatywnie na wzorzec chodu i jakość życia. Aby skorygować stopę opadającą należy dobrać ortezę AFO.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
Ortezy
Orteza DAFO
Jest to krótka orteza obejmująca stopę i staw skokowy, w której uwolnione jest ścięgno Achillesa, przez co orteza jest dynamiczna (zabezpiecza, ale nie ogranicza ruchu). Wysokość ortezy ustalana jest od pięty do górnej krawędzi kostek podudzia: bocznej i przyśrodkowej, które objęte są ortezą. Głównym zadaniem tego zaopatrzenia jest korekcja ustawienia stopy koślawej lub szpotawej.
Orteza GRAFO
Obejmuje stopę, staw skokowy i goleń. Przypomina ortezę AFO, jednak wyróżnia ją podparcie z przodu podudzia pod stawem kolanowym indywidualnie dopasowanym dla pacjenta. Wysokość ortezy mierzy się od krawędzi pięty do głowy kości strzałkowej, w części tylnej ortezy uwolnione jest ścięgno Achillesa i częściowo łydka. Stosuje się ją w przypadku niepełnego wyprostu w stawie kolanowym, pod warunkiem, że można biernie doprowadzić do pełnego wyprostu w tym stawie przy jednoczesnym ustawieniu stopy pod kątem 90 stopni względem podudzia. Efektem działania GRAFO jest uzyskanie pełnego wyprostu w stawie kolanowym i korekcja deformacji stopy, co jest nieodzowne podczas nauki chodu. Orteza ma swoje zastosowanie również w przypadku osłabienia prostowników stopy.
Orteza FO
Ortezę tę stosuje się do skorygowania ustawienia kości piętowej lub innych kości stępu. Kostki podudzia, boczna i przyśrodkowa, są nieobjęte ortezą. Wysokość ortezy w części tylnej obejmuje guz piętowy. Pozwala ona przywrócić prawidłowe warunki anatomiczne stopy. Stosuje się ją gdy dziecko koślawi stopy oraz aby wyeliminować nadmierną pronację stopy na skutek osłabienia mięśni.
Orteza AFO
Inaczej łuska. Obejmuje ona staw skokowy, stopę i goleń. Wysokość ortezy od krawędzi pięty do głowy kości strzałkowej w pełni obejmuje łydkę w części tylnej. Przednia strona podudzia jest wolna od ortezy. Częściowo może obejmować kostki podudzia. Standardowo używa się jej do korygowania deformacji stopy, powstałej na skutek urazu, wady wrodzonej, choroby neurologicznej oraz w przypadku profilaktycznej stabilizacji stawu skokowego.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
Wymiary stopy i nogi
Do wykonania projektu ortezy wymagane są wymiary – długości oraz obwody stopy i podudzia. W tabeli przedstawiono przykładowe wymiary wymagane do projektowania wybranej ortezy.
Lp. | Parametr | Oznaczenie parametru na rysunku pomocniczym | Jednostka parametru (mm) | Orteza |
|---|---|---|---|---|
1. | Obwód na wysokości łydki | 1 | 382 | AFO, GRAFO |
2. | Obwód w połowie łydki | 2 | 305 | AFO, GRAFO |
3. | Obwód nad stawem skokowym | 3 | 213 | AFO, GRAFO, DAFO |
4. | Obwód przez piętę | 4 | 321 | AFO, GRAFO, DAFO, FO |
5. | Obwód śródstopia | 5 | 229 | AFO, GRAFO, DAFO, FO |
6. | Obwód przodostopia | 6 | 230 | AFO, GRAFO, DAFO, FO |
7. | Długość całkowita stopy (od pięty do palucha) + 5 mm zapasu | 7 | 281 + 5 = 286 | AFO, GRAFO, DAFO, FO |
8. | Długość od guza piętowego do końca I kości śródstopia | 8 | 187 | AFO, GRAFO, DAFO, FO |
9. | Długość od guza piętowego do końca V kości śródstopia | 9 | 192 | AFO, GRAFO, DAFO, FO |
10. | Wysokość od krawędzi bocznej stopy do głowy kości strzałkowej | 10 | 443 | AFO, GRAFO |
11. | Wysokość pięty (od podłoża do przyczepu ścięgna Achillesa) | 11 | 61 | DAFO, GRAFO, FO |
12. | Wysokość od krawędzi bocznej stopy do kostki bocznej | 12 | 71 | FO |
13. | Wysokość od krawędzi bocznej stopy nad kostkę boczną | 13 | 111 | DAFO |
Na grafice znajdują się punkty interaktywne. Kliknięcie w nie powoduje, że otwiera się ramka z tekstem.
Obwód na wysokości łydki
Obwód w połowie łydki
Obwód nad stawem kolanowym
Obwód przez piętę
Obwód śródstopia
Obwód przodostopia
Długość całkowita stopy (od pięty do palucha) plus pięć milimetrów zapasu
Długość od guza piętowego do końca pierwszej kości śródstopia
Długość od guza piętowego do końca piątej kości śródstopia
Wysokość od krawędzi bocznej stopy do głowy kości strzałkowej
Wysokość pięty
Wysokość od krawędzi bocznej stopy do kostki bocznej
Wysokości od krawędzi bocznej stopy do miejsca nad kostką boczną