R12SL52H2G9OH

Europe and Poland in the interwar period - a repetition lesson

Ignacy Mościcki arrives at the swear-in ceremony at the Castle. Next to him: Józef Piłsudski and Kazimierz Bartel. Warsaw, June 4, 1926
Source: Leon Jarumski, 1926, domena publiczna.

Links to the lessons: 1 , 2 , 3 , 4

Links to the abstracts: 1, 2, 3, 4

You will learn
  • you will talk and discuss topics from the given themes;

  • you will consolidate the material from the lessons: „May Coup d'État and its consequences”, „The August Novelization and the April Constitution of Poland”, „Sanation government”, „The foreign policy of the Second Republic of Poland 1922‑1936”

  • you will consolidate the vocabulary learned during the lesson.

Before the lesson

RACPAh8v4mSjB
Wymyśl pięć haseł do krzyżówki związanych z tematem abstraktu.

Repetition

Exercise 1

Listen to the recording and write down questions you could ask your friend or colleague to check if he understood the text read. Also note the expected answers.

RnyLIO1QfxBdH
Nagranie audio.
R1UqadsmizPp0
Wykonaj zadanie zgodnie z poleceniem.
Exercise 2

Complete a multiple‑choice test question about the text below.

Preparation of the new constitution required time, and first of all a majority of the votes in the Sejm. However, a temporary solution was found in the August Novelization which was adopted shortly after the May Coup d'étatCoup d'étatCoup d'état. One of the first decrees issued on the basis of the August Novelization was the appointment of the General Inspector of the Armed Forces. In the event of war, the General Inspector of the Armed Forces was to act as the commander‑in‑chief. Ignacy Mościcki appointed Józef Piłsudski to this position. The April Constitution of Poland was passed in 1935, reducing the powers of the parliament and widening the powers of the president.

R1OS2L6hYTI9e
Prepare your own question about the subject.
R13fkDr1Op42E
Exercise 3
Jak wyglądały stosunki Polski z sąsiadami w latach w latach 1922–1936?
RMOADStkCvBp9
Exercise 4
Match the pairs: English words and Polish definitions. Idea of “Intermarium" Możliwe odpowiedzi: 1. układ zawarty w listopadzie 1936 w Berlinie przez Niemcy (III Rzeszę) i Japonię pod hasłem walki z Międzynarodówką Komunist. (Kominternem), 2. umowa międzynarodowa zawarta w kwietniu 1922 pomiędzy Rzeszą Niemiecką a Rosją Sowiecką we włoskim mieście Rapallo., 3. kolejna federacyjna propozycja Piłsudskiego, zmierzająca do powstania sojuszu łączącego kraje między Morzem Bałtyckim i Morzem Czarnym., 4. międzynarodowe porozumienia opracowane i parafowane w X 1925 na konferencji w Locarno, z udziałem Belgii, Francji, Niemiec, Wielkiej Brytanii i Włoch (Czechosłowacja i Polska jedynie asystowały obradom), podpisane 1 XII 1925 w Londynie Anti‑Comintern Pact Możliwe odpowiedzi: 1. układ zawarty w listopadzie 1936 w Berlinie przez Niemcy (III Rzeszę) i Japonię pod hasłem walki z Międzynarodówką Komunist. (Kominternem), 2. umowa międzynarodowa zawarta w kwietniu 1922 pomiędzy Rzeszą Niemiecką a Rosją Sowiecką we włoskim mieście Rapallo., 3. kolejna federacyjna propozycja Piłsudskiego, zmierzająca do powstania sojuszu łączącego kraje między Morzem Bałtyckim i Morzem Czarnym., 4. międzynarodowe porozumienia opracowane i parafowane w X 1925 na konferencji w Locarno, z udziałem Belgii, Francji, Niemiec, Wielkiej Brytanii i Włoch (Czechosłowacja i Polska jedynie asystowały obradom), podpisane 1 XII 1925 w Londynie Locarno Treaties Możliwe odpowiedzi: 1. układ zawarty w listopadzie 1936 w Berlinie przez Niemcy (III Rzeszę) i Japonię pod hasłem walki z Międzynarodówką Komunist. (Kominternem), 2. umowa międzynarodowa zawarta w kwietniu 1922 pomiędzy Rzeszą Niemiecką a Rosją Sowiecką we włoskim mieście Rapallo., 3. kolejna federacyjna propozycja Piłsudskiego, zmierzająca do powstania sojuszu łączącego kraje między Morzem Bałtyckim i Morzem Czarnym., 4. międzynarodowe porozumienia opracowane i parafowane w X 1925 na konferencji w Locarno, z udziałem Belgii, Francji, Niemiec, Wielkiej Brytanii i Włoch (Czechosłowacja i Polska jedynie asystowały obradom), podpisane 1 XII 1925 w Londynie Rapallo Treaty Możliwe odpowiedzi: 1. układ zawarty w listopadzie 1936 w Berlinie przez Niemcy (III Rzeszę) i Japonię pod hasłem walki z Międzynarodówką Komunist. (Kominternem), 2. umowa międzynarodowa zawarta w kwietniu 1922 pomiędzy Rzeszą Niemiecką a Rosją Sowiecką we włoskim mieście Rapallo., 3. kolejna federacyjna propozycja Piłsudskiego, zmierzająca do powstania sojuszu łączącego kraje między Morzem Bałtyckim i Morzem Czarnym., 4. międzynarodowe porozumienia opracowane i parafowane w X 1925 na konferencji w Locarno, z udziałem Belgii, Francji, Niemiec, Wielkiej Brytanii i Włoch (Czechosłowacja i Polska jedynie asystowały obradom), podpisane 1 XII 1925 w Londynie

Keywords

Indoctrination, war communism, Nazism, socialist realism, totalitarianism, Belvedere, sanacja, coup d'état, authoritarianism, Authoritarianism, Nonpartisan Block of Cooperation with Government (BBWR), Centrolew, Piłsudski, The Eastern Pact, the Locarno Treaties, the Rapallo Treaty, Bereza Kartuska prison

Glossary

Autarchy
Autarchy
R1EzxXQLAzB2u
Nagranie dźwiękowe słówka.

Autarkia – samowystarczalność gospodarcza państwa.

Cheka
Cheka
ReZfiGEXpgo6I
Nagranie dźwiękowe słówka.

Czeka – (WCzK) Wszechrosyjska Komisja Nadzwyczajna do Walki z Kontrrewolucją i Sabotażem

Eugenics
Eugenics
R18zlL5S5T7cN
Nagranie dźwiękowe słówka.

Eugenika – pojęcie wprowadzone pod koniec XIX w. Dotyczyło selektywnego rozmnażania zwierząt (w tym ludzi). Miało służyć ulepszeniu gatunków poprzez uwzględnienie cech dziedzicznych. Eugenika pozytywna zachęcała do częstszego reprodukowania (odtwarzania) się najlepszych osobników; negatywna zniechęcała do reprodukcji osobników mniej wartościowych.

Planned economy
Planned economy
RJ0pVoLhLDwRG
Nagranie dźwiękowe słówka.

Gospodarka planowa – gospodarka narodowa zarządzana przez administrację państwową, inaczej: centralnie sterowana, nakazowo‑rozdzielcza.

Indoctrination
Indoctrination
RybWLtI8CypBM
Nagranie dźwiękowe słówka.

Indoktrynacja – wpajanie określonych poglądów i przekonań przy jednoczesnym ograniczeniu innych źródeł informacji.

War communism
War communism
R74PtdbE4ptoq
Nagranie dźwiękowe słówka.

Komunizm wojenny – nazwa pierwszego okresu istnienia Rosji Sowieckiej, od zdobycia władzy przez bolszewików i później, w czasie wojny domowej oraz interwencji w latach 1918‑1921, a zwłaszcza realizowanej wtedy polityki gospodarczej.

Nazism
Nazism
RDGZE0UMdZnHB
Nagranie dźwiękowe słówka.

Nazizm – (narodowy socjalizm) – ideologia skrajnego nacjonalizmu i rasizmu stworzona przez Hitlera. Niemiecka odmiana faszyzmu.

NEP
NEP
RyVlDwPEm4EoI
Nagranie dźwiękowe słówka.

NEP – wprowadzona w 1921 roku na X Zjeździe partii bolszewickiej polityka gospodarcza, zakładająca funkcjonowanie elementów wolnego rynku i prywatnej inicjatywy w Związku Sowieckim.

NKVD
NKVD
R1N0X8WPSe0gK
Nagranie dźwiękowe słówka.

NKWD – Narodnyj Komissariat Wnutriennych Dieł – Ludowy Komisariat Spraw Wewnętrznych

NSDAP
NSDAP
R1h5LvRvBwnHR
Nagranie dźwiękowe słówka.

NSDAP – Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotników, niemiecka partia faszystowska, od pierwszego słowa jej nazwy powstały terminy: narodowy socjalizm, nazizm;

Propaganda
Propaganda
RIdWbC9F07IcH
Nagranie dźwiękowe słówka.

Propaganda – celowe działania zmierzające do ukształtowania określonych poglądów i zachowań zbiorowości lub jednostki, wykorzystujące manipulację (działające na emocje), czasami fałszywą argumentację. Kiedy propaganda zmierza do upowszechnienia i utrwalenia postaw społecznych poprzez narzucenie lub zmuszenie odbiorców do przyjęcia określonych treści, wtedy stanowi jeden z elementów indoktrynacji.

RCP(b)
RCP(b)
ROdb2MhXTfHo0
Nagranie dźwiękowe słówka.

RKP(b) – Rosyjska Komunistyczna Partia (bolszewików) w latach 1918‑1925, wykształcona z bolszewickiej frakcji SDPRRb, utworzonej przez Lenina w 1903.

Socialist realism
Socialist realism
RYUB1pOMw3gJx
Nagranie dźwiękowe słówka.

Socrealizm – oparty na doktrynie stalinizmu kierunek w literaturze, filmie i sztukach plastycznych, podkreślający zaangażowanie polityczne i ideowe sztuki

Monopartisan system
Monopartisan system
R1ROjGzBzPIJ8
Nagranie dźwiękowe słówka.

System monopartyjny – system zakładający legalne działanie tylko jednej partii politycznej, sprawującej pełnię władzy w państwie; nie przewiduje on możliwości istnienia opozycji i zmiany ekip rządzących.

Totalitarianism
Totalitarianism
R1DAqWX7rb4RX
Nagranie dźwiękowe słówka.

Totalitaryzm – system rządów (także: wspierająca go ideologia) charakterystyczny dla XX‑wiecznych państw, w których splotły się procesy modernizacyjne, kryzys lub niedostatek demokracji i ambicje mocarstwowe; cechuje go oficjalna, obowiązująca wszystkich radykalna ideologia, cenzura i centralnie kierowana propaganda; rządy monopartii; terror na ogromną skalę przy pomocy tajnej policji; wyraźnie zdefiniowany wróg wewnętrzny i zewnętrzny; sterowane poparcie społeczne; monumentalizm w sztuce, nihilistyczny lub bardzo wybiórczy stosunek do tradycji.

AUCP(b)
AUCP(b)
R1dSJpdKuj7aG
Nagranie dźwiękowe słówka.

WKP(b) – Wszechzwiązkowa Komunistyczna Partia (bolszewików); partia komunistyczna w Związku Sowieckim od 1925, po śmierci Lenina i objęciu przywództwa w państwie przez Józefa Stalina

USSR
USSR
Rqy5FSNihUBBq
Nagranie dźwiękowe słówka.

ZSRS – Związek Socjalistycznych Republik Sowieckich utworzony przez Lenina (30 grudnia 1922 roku). W leninowskiej koncepcji miał być to federacyjny organizm państwowy, składający się z równoprawnych republik.

Belvedere
Belvedere
R18V9cX2cFttO
Nagranie dźwiękowe słówka.

Belweder – pałac przy ul. Belwederskiej; od 1767 własność króla Stanisława Augusta Poniatowskiego; własność ks. J. Poniatowskiego; później w latach 1818–30 rezydencja wielkiego ks. Konstantego; w latach 1918–22 siedziba J. Piłsudskiego, 1922–26 rezydencja prezydenta RP (G. Narutowicza, S. Wojciechowskiego), od 1926–35 ponownie J. Piłsudskiego.

Chjeno‑Piast
Chjeno‑Piast
R1F4laTf8lxWU
Nagranie dźwiękowe słówka.

Chjeno‑Piast - potoczna nazwa koalicji PSL „Piast” i bloku stronnictw Chrześcijańskiego Związku Jedności Narodowej

legalism
legalism
R1RLSJipch9kz
Nagranie dźwiękowe słówka.

Legalizm – ścisłe przestrzeganie obowiązujących przepisów prawnych

„First Brigade”
„First Brigade”
R9XaEfjDkP3B2
Nagranie dźwiękowe słówka.

„Pierwsza Brygada” – polska pieśń żołnierska autorstwa T. Biernackiego i A.T. Hałacińskiego, napisana w 1917 r. do melodii tzw. Marsza dziesiątego kieleckiej orkiestry legionowej; do wybuchu II wojny światowej była nieoficjalnym hymnem armii polskiej; dopiero u schyłku lat 80. XX w. powróciła do repertuaru orkiestr wojskowych

POW
POW
RlabJE0Jygvt0
Nagranie dźwiękowe słówka.

POW – Polska Organizacja Wojskowa (zob. Lekcja o I wojnie światowej)

Sanation
Sanation
R1OSuvfvZqR2n
Nagranie dźwiękowe słówka.

Sanacja – uzdrowienie; w II RP obóz zwolenników Józefa Piłsudskiego

Sejmocracy
Sejmocracy
RjyXsDBNQ6hNs
Nagranie dźwiękowe słówka.

Sejmokracja - nadmierny wpływ sejmu na rządy w państwie

Coup d'état
Coup d'état
R15laiLO7NyjJ
Nagranie dźwiękowe słówka.

Zamach stanu – przejęcie władzy w państwie przy użyciu wojska

Authoritarianism
Authoritarianism
RQfJUZ400CDnQ
Nagranie dźwiękowe słówka.

Autorytaryzm – sposób sprawowania władzy opierający się na autorytecie przywódcy lub grupy osób podejmujących decyzje w najważniejszych sprawach państwowych, najczęściej z pominięciem organów konstytucyjnych państwa

Centrolew
Centrolew
RfcSGqXWwxAQW
Nagranie dźwiękowe słówka.

Centrolew – sojusz opozycyjnych partii lewicowych i centrowych, zawiązany w 1929 roku.

August novella
August novella
RhDmhpxngbIpK
Nagranie dźwiękowe słówka.

Nowela Sierpniowa – ustawa z 1926 roku, uzupełniająca lub zmieniająca 6 artykułów Konstytucji marcowej 1921 roku, dotyczących: budżetu, wydawania rozporządzeń z mocą ustawy, przedterminowego rozwiązania izb, sposobu wyrażania wotum nieufności, utraty mandatu poselskiego; w efekcie wzmocniono w niej władzę wykonawczą kosztem parlamentu.

ONR
ONR
R1edPd9pxDjWN
Nagranie dźwiękowe słówka.

Obóz Narodowo‑Radykalny, organizacja skrajnie nacjonalistyczna.

rebellion
rebellion
R1LQc3uDpsTl3
Nagranie dźwiękowe słówka.

bunt.

Bereza Kartuska
Bereza Kartuska
RNtO4NrPmrnbk
Nagranie dźwiękowe słówka.

Bereza Kartuska – obóz koncentracyjny, utworzony rozporządzeniem prezydenta Ignacego Mościckiego w 1934 r., jako reakcja na zabójstwo ministra Bronisława Pierackiego dokonane przez ukraińskiego nacjonalistę; istniał do 1939 r., kierowano do niego osoby oskarżone o „naruszenie bezpieczeństwa lub porządku publicznego”, w szczególności działaczy ONR, komunistów i ukraińskich nacjonalistów

Camp of Great Poland
Camp of Great Poland
R1824QFT41s0N
Nagranie dźwiękowe słówka.

Obóz Wielkiej Polski – radykalna prawicowa organizacja polityczna, powołana w 1926 z inicjatywy R. Dmowskiego

National Unity Camp
National Unity Camp
RbxYSrLNGao1Q
Nagranie dźwiękowe słówka.

Obóz Zjednoczenia Narodowego - próba kontynuacji BBWR; partia prorządowa utworzona w 1937 w celu skupienia społeczeństwa wokół armii i marszałka E. Rydza‑Śmigłego

Falanga
Falanga
R1Uu69OfYyntd
Nagranie dźwiękowe słówka.

ONR‑Falanga - nielegalna organizacja polityczna powstała w 1935 w wyniku rozłamu dokonanego przez B. Piaseckiego w Obozie Narodowo‑Radykalnym, który z kolei wyodrębnił się podczas kryzysu politycznego w Narodowej Demokracji; działała głównie na wyższych uczelniach, głosiła hasła nacjonalistyczne, antysemickie i prokatolickie, miała wsparcie Kościoła katolickiego, a od 1936 przez pewien czas współpracowała z sanacyjnym Obozem Zjednoczenia Narodowego; liczyła ok. 5 tys. członków.

Idea of “Intermarium”
Idea of “Intermarium”
RgKBF4kCB03wT
Nagranie dźwiękowe słówka.

Koncepcja „Międzymorza” - kolejna federacyjna propozycja Piłsudskiego, zmierzająca do powstania sojuszu łączącego kraje między Morzem Bałtyckim i Morzem Czarnym.

Anti‑Comintern Pact
Anti‑Comintern Pact
Rm3AhdS6uxBac
Nagranie dźwiękowe słówka.

Pakt antykominternowski – układ zawarty w listopadzie 1936 w Berlinie przez Niemcy (III Rzeszę) i Japonię pod hasłem walki z Międzynarodówką Komunist. (Kominternem)

Eastern Pact
Eastern Pact
RoXF23IcWZhVO
Nagranie dźwiękowe słówka.

Pakt wschodni – (nazywane też wschodnie Locarno – według tego pomysłu Polska, Niemcy, ZSRS i Czechosłowacja oraz kraje bałtyckie miałyby oficjalnie uznać swoje granice, zapewnić sobie pomoc w wypadku agresji, a także wszystkie państwa obiecałyby nie udzielać wsparcia agresorowi. Wzajemne animozje ewentualnych sygnatariuszy, niechęć Niemiec oraz obawy Polski, że ZSRS stanie się dominującym sojusznikiem francuskim w Europie Środkowo‑Wschodniej, unicestwiły ideę paktu.

Locarno Treaties
Locarno Treaties
RFgghb7PCYQno
Nagranie dźwiękowe słówka.

traktaty lockarneńskie - międzynarodowe porozumienia opracowane i parafowane w X 1925 na konferencji w Locarno, z udziałem Belgii, Francji, Niemiec, Wielkiej Brytanii i Włoch (Czechosłowacja i Polska jedynie asystowały obradom), podpisane 1 XII 1925 w Londynie;

Rapallo Treaty
Rapallo Treaty
RZe1jItfrUMCv
Nagranie dźwiękowe słówka.

Układ w Rapallo - umowa międzynarodowa zawarta w kwietniu 1922 pomiędzy Rzeszą Niemiecką a Rosją Sowiecką we włoskim mieście Rapallo.

Nonpartisan Bloc for Cooperation with the Government (BBWR)
Nonpartisan Bloc for Cooperation with the Government (BBWR)
Rlq2u7th96ar3
Nagranie dźwiękowe słówka.

Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem (BBWR) – ugrupowanie polityczne zwolenników rządów J. Piłsudskiego, powołane w 1928; partia łącząca grupy o różnych rodowodach i programach politycznych; wspólne im było podporządkowanie się autorytetowi Piłsudskiego, uznanie dominującej roli państwa w tworzeniu reguł życia społecznego, poparcie dla zasady silnej władzy państwowej, odrzucenie nacjonalizmu, dążenie do odgrywania przez Polskę samodzielnej roli na arenie międzynarodowej; po śmierci J. Piłsudskiego rozwiązany na skutek wewnętrzny tarć

Front Morges
Front Morges
Ru2Z0mnygjmxs
Nagranie dźwiękowe słówka.

Front Morges – polityczne porozumienie działaczy stronnictw centrowych z 1936 r., zainicjowane przez generała W. Sikorskiego i J. Paderewskiego, z udziałem W. Witosa i J. Hallera. Zawarte 17 II 1936 w Szwajcarii, w siedzibie Paderewskiego Riond‑Bosson w Morges (stąd nazwa), jego celem było zjednoczenie opozycji przeciw tendencjom autorytarnym i polityce zagranicznej obozu rządzącego po śmierci Piłsudskiego

General Armed Forces Inspectorate
General Armed Forces Inspectorate
ReZTWw8JxaTiT
Nagranie dźwiękowe słówka.

Generalny Inspektorat Sił Zbrojnych – naczelny organ sił zbrojnych w II RP; utworzony dekretem Prezydenta RP z sierpnia 1926; Generalny Inspektor przygotowywał i kontrolował wojsko w zakresie wszystkich spraw istotnych dla przyszłych zadań wojennych oraz personalnej obsady stanowisk w wojsku; w 1939 stał się wodzem naczelnym

Brest Fortress
Brest Fortress
R1DDXBTfF8q42
Nagranie dźwiękowe słówka.

Twierdza w Brześciu nad Bugiem – zespół fortyfikacji, dawna twierdza rosyjska nad Bugiem, przy ujściu Muchawca koło Brześcia