Temat: Bliższe i dalsze konsekwencje podbojów kolonialnych

Adresat

Uczniowie klasy VII szkoły podstawowej

Podstawa programowa

Klasa VII

XXIII. Europa i świat w II połowie XIX i na początku XX wieku. Uczeń:

3. wyjaśnia przyczyny, zasięg i następstwa ekspansji kolonialnej państw europejskich w XIX wieku.

32.4. ocenia pozytywne i negatywne skutki polityki kolonialnej z perspektywy kolonizowanych społeczności i państw.

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie poznają pozytywne i negatywne skutki polityki kolonialnej z perspektywy kolonizowanych społeczności i państw.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• wymieniać najważniejsze przejawy oporu ludności kolonizowanej;

• wskazywać skutki polityki kolonialnej Europejczyków;

• opisywać historię kolonizowanych społeczności/państw..

Metody/techniki kształcenia

• podające

  • pogadanka.

• aktywizujące

  • dyskusja.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

1. Nauczyciel prosi uczniów o wysłuchanie wykładu o stosunku kolonizatorów do ludności pozaeuropejskiej zamieszczonego w e‑podręczniku oraz wynotowanie pojęć czy faktów wymagających wyjaśnienia przez nauczyciela.

Faza wstępna

1. Prowadzący lekcję podaje temat lekcji, określa cel zajęć i wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.

2. Nauczyciel prosi uczniów o przypomnienie, jakie posiadłości kolonialne należały do Europejczyków w XIX wieku. W tym celu korzysta z map zamieszczonych w e‑podręczniku. Następnie prosi uczniów o wykonanie Ćwiczenia 1. Uczniowie wskazują, które europejskie języki mają do dziś w Afryce charakter urzędowy. Nawiązując do wiedzy wyniesionej przez uczniów z poprzednich lekcji, nauczyciel pyta, jakie cele przyświecały aktywności kolonizatorskiej Europejczyków. Na czym polegała według nich „misja białego człowieka”? Zadając pytania, pamięta o takim ich formułowaniu, by miały charakter pytań kluczowych.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel przybliża uczniom informacje o konferencji berlińskiej z 1885 roku (por. Kapsuła czasu w e‑podręczniku), w trakcie której dokonano podziału terytorium Afryki. Uczniowie analizują mapę Afryki z XIX wieku i spisują wnioski dotyczące charakteru i skutków ustaleń konferencyjnych. Następnie omawiają je z nauczycielem.

2. Nauczyciel przybliża uczniom negatywne skutki obecności Europejczyków w Afryce.Jako przykłady podaje eksterminację ludu Herero przez Niemców lub eksploatację i eksterminację miejscowej ludności w Kongu. Wyjaśnia informacje i odpowiada na ewentualne pytania dotyczące wykładu wysłuchanego przed lekcją. Następnie opowiada, w jaki sposób na obecność Europejczyków reagowali Azjaci. Uczniowie zapoznają się z chińską mapą prezentującą zasięg wpływów państw europejskich i Stanów Zjednoczonych oraz wykonują Polecenie 1. Nauczyciel udziela informacji zwrotnej i sprawdza poprawność wykonanych zadań..

3. Uczniowie wykonują Polecenie 2. Zapoznają się z informacjami dotyczącymi działań ludności poddanej wpływom Europejczyków. Następnie nauczyciel wyznacza dwie grupy. Zadaniem grupy I będzie przygotowanie dramy/inscenizacji dotyczącej wybranego wydarzenia z osi czasu, z obszaru Afryki. Grupa II analogicznie opracuje wybrane wydarzenie z obszaru Azji. Uczniowie w trakcie lekcji poszerzają swoją wiedzę na wybrany temat z pomocą anglojęzycznych materiałów zawartych w Internecie. Przygotowują charakterystyki głównych postaci historycznych, omawiają cele i działania każdej ze stron konfliktu. Wybierają ilustracje, którymi posłużą się w trakcie prezentowania dramy/inscenizacji; piszą scenki dialogowe. Nauczyciel dba o informację zwrotną przekazywaną uczniom podczas rozwiązywania ćwiczeń.

4. Uczniowie prezentują przed klasą wyniki swojej pracy w grupach.

Faza podsumowująca

1. Wskazany przez nauczyciela uczeń podsumowuje lekcję, opowiadając, czego się nauczył i jakie umiejętności ćwiczył.

2. Nauczyciel ocenia pracę uczniów na lekcji, biorąc pod uwagę ich wkład i zaangażowanie. Może w tym celu przygotować ankietę ewaluacyjną do samooceny oraz oceny pracy prowadzącego i innych uczniów.

3. Uczniowie wykonują na lekcji lub w domu Ćwiczenie 2, przyporządkowując wydarzenia do kontynentu i czasu. Nauczyciel upewnia się, że zadanie zostało poprawnie wykonane, i udziela informacji zwrotnej.

Praca domowa

1. Nauczyciel zadaje zadanie domowe (nie jest obligatoryjną częścią scenariusza): Uczniowie mogą wykonać Polecenie 1 lub Polecenie 4 z e‑podręcznika. Wynikiem pracy powinien być esej na 4‑6 tysięcy znaków.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

The More and Less Remote Consequences of Colonial Conquest

In the reality of Africa, the greatest difficulties the colonizing nations had to face turned out to be the tough climate, no transport connections, and malaria, a disease that decimated the whites. Despite the military and civilizational superiority, Europeans encountered resistance during colonial expansion. For an extended period, the British were resisted by the Zulu tribes. They encountered similar difficulties in Egypt. It was only in 1898 when they were able to quell the uprising of the Islamic leader, Mahdi, in Sudan. Italy suffered defeat at the hands of Abissynia (Ethiopia). The Ethiopian Empire managed to keep its independence. In 1857‑1859 India, Britain’s most important Asian colony, was shaken by the Sepoy Mutiny. In 1899, China saw the eruption of the two‑year Boxer Rebellion directed against the foreigners and the weak Imperial monarchy. Apart from the pacifications of the resistance and acts of genocide (mass killings of the local populaces), the presence of the Europeans caused the collapse of the conquered nations’ own production (with India serving as the prime example). However, owing to the colonists’ presence, modernization processes took place as well (though the example of the conflict surrounding sati shows that they were not always accepted). The French and the Portuguese were the nations to pay the most attention to the diffusion of their own culture. The British and the Germans sought, above all, to expand militarily and economically, much less so culturally. The europeization of the people living outside of Europe was superficial in character and did not result in the creation of “coloured Europeans”. Various spirituality decided about it. However, their shared experience was the acknowledgement of Europe’s domination, as well as taking for granted the conviction that its ideas and material culture deserved to be considered superior to the others. The assumption of the Western system as the common standard shaped (and keeps shaping) our perception and understanding of the other cultures.