Temat: Do czego służą mapa i plan?

Autor: Zyta Sendecka

Adresat

Uczeń klasy IV szkoły podstawowej (nowa podstawa).

Podstawa programowa

Cel lekcji

Uczniowie wymieniają różnice między planem a mapą.

Kryteria sukcesu

• wyjaśnisz, do czego służą plan i mapa;

• wskażesz, czym różni się plan od mapy.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w języku ojczystym;

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo‑techniczne; 

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się;

• kompetencje społeczne i obywatelskie.

Metody/formy pracy

Pogadanka, obserwacja bezpośrednia, praca z tekstem oraz praca z filmem.

Praca indywidualna oraz praca w grupie.

Środki dydaktyczne

• abstrakt;

• tablica interaktywna lub tradycyjna;

• tablety/komputery;

• różnorodne plany i mapy;

• pomarańcza;

• pisak;

• nóż.

Fazy lekcji

Wstępna

Nauczyciel podaje temat i cele lekcji w języku zrozumiałym dla ucznia oraz kryteria sukcesu.

Realizacyjna

1. Nauczyciel pyta uczniów, co to jest mapa i co to jest plan oraz do czego służą. Uczniowie udzielają swobodnych odpowiedzi.

2. Uczniowie swoje odpowiedzi konfrontują z informacjami zawartymi w abstrakcie (czytają fragmenty „Co to jest mapa” i „Co to jest plan”). Nauczyciel prosi o zdefiniowanie obu pojęć.

3. Nauczyciel z pomocą ochotników przeprowadza eksperyment, mający na celu sprawdzenie, czy można ukazać powierzchnię kuli na płaszczyźnie (zgodnie ze wskazówkami zawartymi
   w „Obserwacji 1”).

4. Prowadzący lekcję zapowiada film „Mapa na pomarańczy”. Poleca podopiecznym, żeby w formularzu zamieszczonym w abstrakcie zapisali pytanie badawcze i hipotezę. Następnie wyświetla film, a uczniowie odnotowują swoje obserwacje i wnioski. Nauczyciel wskazuje osobę, która dzieli się swoimi spostrzeżeniami i wyjaśnia zasadność zanotowanych przez siebie wniosków.

5. Nauczyciel dzieli losowo klasę na grupy. Każdemu zespołowi wręcza zestaw różnych map i planów. Uczniowie mają podzielić otrzymany materiał na dwa zestawy: mapy i plany.

6. Nauczyciel prosi uczniów o podanie cech (kryteriów), którymi się kierowali, tworząc zestawy – zapisuje je na tablicy.

7. Uczniowie analizują ilustrację interaktywną, przedstawiającą różne rodzaje map.

8. Uczniowie samodzielnie wykonują ćwiczenie interaktywne nr 1 oraz ćwiczenie interaktywne nr 2.

Podsumowująca

Nauczyciel prosi wybranych uczniów, aby dokończyli zdanie: „Na dzisiejszej lekcji nauczyłem się...” .

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

What is the purpose of a map and a plan?

If you look at the surface of the Earth from a great height, you will see houses, streets, fields and forests. A plan depicts a small area or another object viewed from above after applying appropriate reduction in size. Plans usually show small areas, e.g., cities, villages or even individual neighborhoods and buildings. On a plan we can see, in great detail, the area we are interested in. Its surface is often divided into squares marked with letters and numbers. This makes it easier to find, for example, the street or other places you are looking for. On the back of a plan there is usually a list of streets and other characteristic points of a given town or area.

A map is the image of the Earth's surface (or part of it) seen from above, which is depicted in reduced size on a plane and by means of graphic symbols. Contrary to a plan, it can show both large areas, e.g., countries, continents or the entire surface of the Earth, and small areas, e.g., villages. Unlike a plan, a map always has a graticule. Its upper edge usually represents the north. However, it is difficult to present all the objects on a map, as it would become completely illegible. If you want to get a more detailed picture, you use plans.

Because our planet has a shape similar to that of a sphere, it is not possible to present its surface perfectly on a plane. Distortions, such as in the shape of continents, can therefore occur on maps showing large areas.

A map can depict various objects, phenomena or even processes. These can include, for example, land relief, location of fields, forests and houses, as well as the location of industrial plants and areas where different species of animals and plants can be found.

• A plan is an image of a small area seen from above with an appropriate reduction in size.

• A map differs from a plan in that it contains a graticule and is usually oriented so that its upper edge determines the north.