starożytny – pochodzący z okresu starożytności.

prehistoria – okres historyczny od pojawienia się człowieka do wynalezienia pisma.

Mezopotamia – kraina na Bliskim Wschodzie leżąca pomiędzy rzekami Tygrys i Eufrat.

Sumer – starożytna kraina leżąca w Mezopotamii zamieszkiwana przez Sumerów. Wynaleźli oni m.in. pismo i brąz.

pismo klinowe – jedno z najstarszych rodzajów pisma wynalezione przez Sumerów; nazwa pochodzi od kształtu znaków‑liter odciskanych na glinianych tabliczkach.

hieroglify – “święte znaki”, rodzaj pisma używany przez starożytnych Egipcjan.

archeologia – nauka, której zadaniem jest odtwarzanie działalności człowieka na podstawie znajdowanych pod ziemią lub wodą pozostałości.

alfabet łaciński – najpopularniejsze pismo świata. Jest nim np. alfabet polski.

Fenicjanie – lud zamieszkujący starożytną Fenicję, znani jako wielcy żeglarze.

papirus – materiał pisarski wytwarzany z trzciny, popularny w starożytnym Egipcie.

Asyria – starożytne państwo w Mezopotamii, pierwsze imperium w dziejach świata.

Babilonia – starożytne państwo na terenie Mezopotamii. Jego najsłynniejszym władcą był Hammurabi.

koczownik – wędrowiec, człowiek, który nie posiada stałego miejsca zamieszkania.

kanały

wylew, powódź

rolnictwo

pismo

świątynie

miasto‑państwo

pustynia

piramida

sfinks

świątynia

mumia

sarkofag – zdobiona trumna w kształcie skrzyni

budowniczy

dar Nilu

wylew Nilu

faraon

korona

władza

lud

społeczeństwo

kapłani

urzędnicy

rzemieślnicy

chłopi

niewolnicy

bogowie

mumifikacja – proces konserwacji zwłok zapobiegający rozkładowi

życie pozagrobowe

grobowce

demokracja – forma sprawowania władzy, w której udział mają wszyscy obywatele.

Polis – rodzaj miasta‑państwa w starożytnej Grecji, które ograniczało się do miasta i pobliskich osad.

obywatel – członek społeczeństwa danego państwa posiadający prawa i obowiązki.

Zgromadzenie Ludowe – zgromadzenie obywateli (mężczyzn); najważniejszy organ demokracji ateńskiej, decydujący o sprawach polis ateńskiego.

strateg – dowódca wojskowy w starożytnej Grecji.

mówca

agora – główny plac, rynek w miastach w starożytnej Grecji. Toczyło się tam życie społeczne, polityczne, gospodarcze i towarzyskie.

„Złoty wiek” – okres świetności danej kultury, miasta.

ambrozja – pokarm bogów w wierzeniach starożytnych Greków zapewniający nieśmiertelność i wieczną młodość.

nektar – napój bogów w wierzeniach starożytnych Greków zapewniający nieśmiertelność i wieczną młodość.

mit – opowieść o bogach, bóstwach i niezwykłych istotach oraz ich losach.

Olimp – najwyższy szczyt Grecji, mityczna siedziba greckich bogów.

Zeus – najważniejszy bóg greckiej mitologii, pan nieba i ziemi, zwany ojcem bogów i ludzi.

Hera – żona Zeusa, Hera, opiekowała się małżeństwami, rodziną i ogniskiem domowym. Jej ulubionym ptakiem był paw.

Posejdon – brat Zeusa, panował nad wodami – był władcą mórz, rzek, jezior i źródeł.

Hades – brat Zeusa, rządził podziemną krainą umarłych.

Atena – córka Zeusa, opiekunka mądrości i nauki, a także rzemieślników. Jej symbolem była sowa. Przedstawiano ją jako boginię wojowniczkę w hełmie, z włócznią i tarczą.

Afrodyta – bogini miłości i urody, podróżowała wozem zaprzężonym w gołębie.

Apollo – syna Zeusa, najpiękniejszy z bogów. Jego atrybutem była lira, na której pięknie grał. Opiekował się muzyką, poezją i wróżbiarstwem.

Temida – bogini sprawiedliwości, była czczona jako doradczyni Zeusa. Opiekowała się sądami.

Partenon – świątynia bogini Ateny na ateńskim wzgórzu Akropol.

herosi – ludzie zrodzeni ze związku bogów i ludzi, posiadali nadludzkie zdolności i moce.

Herakles – heros, syn Zeusa. Posiadał niezwykłą siłę i odwagę. Za swoje przewinienia musiał wykonać 12 prac, wymagających niezwykłych umiejętności.

Troja – starożytne miasto położone na wschodnim wybrzeżu Morza Egejskiego, znane przede wszystkim z opisu wojny grecko‑trojańskiej.

Helena – żona króla Sparty Menelaosa, której uprowadzenie było przyczyną wybuchu wojny trojańskiej.

Koń trojański – zbudowany przez Greków oblegających Troję drewniany koń, w którym ukryli się greccy wojownicy. Symbol podstępu.

ciężka kawaleria, kawaleria opancerzona

konsul – jeden z dwóch najwyższych urzędników republiki sprawujących władzę cywilną i wojskową.

legiony – oddziały, z których zbudowana była armia rzymska.

Rzym

armia rzymska