The students draw a graph of the function f(x) = xIndeks górny 22 (with a given domain) and discuss its properties.
Task 1
The function f(x) = xIndeks górny 22 is determined for x ∈ {-4,-3, -2, -1, 0, 1, 2, 3, 4}.
a) Plot a graph of the function. b) Specify a range of the function. c) In which quadrants of the coordination system is the graph placed? d) Has the function an x‑intercept? If yes, provide it.
Task 2
[Geogebra applet]
The students observe how the graph of the function f(x) = axIndeks górny 22 changes depending on the coefficient a and its sign. They read out the values of the function for .
After the exercise they share their observations and draw conclusions.
The teacher points out elements of the graph of the functionfunctionfunction f(x) = axIndeks górny 22 and discusses its properties.
The students work in two groups. The first group makes a graph of the function f(x) = 2xIndeks górny 22, the second group makes a graph of the function f(x) = -2xIndeks górny 22.
The summary of the group work should be to determine the properties of the function f(x) = axIndeks górny 22 depending on the sign of the coefficient a.
Conclusions:
- The domain of the function f(x) = axIndeks górny 22 with x ∈ R are the real numbers. - The function has only one x‑intercept. - The function is not an injective function.
Other properties of the function depend on the sign of the coefficient a.
The properties of the function f(x) = axIndeks górny 22 for:
[Table 1]
The value of the coefficient a decides about the span of the parabolaparabolaparabola arms – the larger value of |a|, the smaller the span.
An extra task:
Given is the function f(x) = xIndeks górny 22, x∈ R. Prove, that for every natural number n:
a) f(n + 1) - f(n) is a natural odd number,
b) f(n + 5) - f(n + 3) is a number divisible by 4.
Students perform consolidating exercises. Then they summarize together the activities, formulating conclusions to be remembered:
- The curve with the equation y = axIndeks górny 22 is the graph of the function f(x) = axIndeks górny 22 (a ≠ 0) known as a monomial.
- This curve is called a parabola. It is an axisymmetric figure. The symmetry axis is a straight line with the equation x = 0. It intersects the parabola in the point called a vertex.
- The parabola, which is a graph of the function f(x) = axIndeks górny 22 (a ≠ 0), has a vertex in a point with the coordinates (0,0). This point divides the parabola into two parts called arms.
Selected words and expressions used in the lesson plan
Następnie uczniowie odczytują z wykresu: - współrzędne wierzchołka paraboli, - zbiór wartości funkcji, - przedziały, w których funkcja maleje, - przedziały, w których funkcja rośnie, - równanie osi symetrii wykresu funkcji, - najmniejsza wartość funkcji.
Wykresem funkcji f(x) = axIndeks górny 22 (a ≠ 0 i x ∈ R) zwanej jednomianem kwadratowym, jest krzywa o równaniu y = axIndeks górny 22. Krzywa ta nosi nazwę paraboli. Jest to figura osiowosymetryczna. Osią symetrii jest prosta o równaniu x = 0. Przecina ona parabolę w punkcie, który nazywamy wierzchołkiem paraboli. Dzieli też parabolę na dwie części, które nazywamy ramionami.
m58d58bf4bdca77d5_1528449000663_0
Jednomian kwadratowy i jego własności
m58d58bf4bdca77d5_1528449084556_0
Trzeci
m58d58bf4bdca77d5_1528449076687_0
V. Funkcje. Zakres podstawowy. Uczeń:
7) szkicuje wykres funkcji kwadratowej zadanej wzorem;
8) interpretuje współczynniki występujące we wzorze funkcji kwadratowej w postaci ogólnej, kanonicznej i iloczynowej (jeśli istnieje);
9) wyznacza wzór funkcji kwadratowej na podstawie informacji o tej funkcji lub o jej wykresie.
m58d58bf4bdca77d5_1528449068082_0
45 minut
m58d58bf4bdca77d5_1528449523725_0
Interpretowanie i operowanie informacjami przedstawionymi w formie wykresów i wzorów.
m58d58bf4bdca77d5_1528449552113_0
1. Porozumiewanie się w języku angielskim, rozwijanie matematycznych i podstawowych kompetencji naukowo‑technicznych oraz informatycznych, kształtowanie umiejętności uczenia się.
2. Sporządzanie wykresu funkcji f(x) = axIndeks górny 22.
3. Określanie własności funkcji f(x) = axIndeks górny 22 na podstawie jej wykresu.
m58d58bf4bdca77d5_1528450430307_0
Uczeń:
- sporządza wykres funkcji f(x) = axIndeks górny 22,
- na podstawie wykresu funkcji f(x) = axIndeks górny 22 określa jej własności.
m58d58bf4bdca77d5_1528449534267_0
1. Mapa myśli.
2. Analiza sytuacyjna.
m58d58bf4bdca77d5_1528449514617_0
1. Praca indywidualna.
2. Praca w małych grupach.
m58d58bf4bdca77d5_1528450135461_0
m58d58bf4bdca77d5_1528450127855_0
Uczniowie w domu przypominają sobie: definicję funkcji, sposoby opisywania funkcji, budowę i własności jednomianu.
Zebrane informacje wykorzystują na początku lekcji, tworząc odpowiednie mapy myśli.
m58d58bf4bdca77d5_1528446435040_0
Uczniowie sporządzają wykres funkcji f(x) = xIndeks górny 22 (o danej dziedzinie) i omawiają jej własności.
Polecenie 1
Dana jest funkcja f(x) = xIndeks górny 22 określona dla x ∈{ -4, -3, -2, -1, 0, 1, 2, 3, 4}.
a) Sporządź wykres funkcji. b) Określ zbiór wartości. c) W których ćwiartkach układu współrzędnych znajduje się wykres? d) Czy funkcja ma miejsce zerowe? Jeśli tak, podaj je.
Polecenie 2
[Geogebra aplet]
Uczniowie obserwują, jak zmienia się wykres funkcji f(x) = axIndeks górny 22 w zależności i znaku współczynnika a.
Odczytują wartości funkcji dla .
Po skończonym ćwiczeniu dzielą się swoimi spostrzeżeniami i wyciągają wnioski.
Nauczyciel wskazuje elementy budowy krzywej, będącej wykresem funkcji f(x) = axIndeks górny 22, omawia jej własności.
Wniosek:
Wykresem funkcji f(x) = axIndeks górny 22 (a ≠ 0 i x ∈ R) zwanej jednomianem kwadratowym, jest krzywa o równaniu y = axIndeks górny 22. Krzywa ta nosi nazwę paraboli. Jest to figura osiowosymetryczna. Osią symetrii jest prosta o równaniu x = 0. Przecina ona parabolę w punkcie, który nazywamy wierzchołkiem paraboli. Dzieli też parabolę na dwie części, które nazywamy ramionami.
[Ilustracja 1]
Polecenie 3
Uczniowie pracują w dwóch grupach. Zadaniem pierwszej grupy jest sporządzenie wykresu funkcji f(x) = 2xIndeks górny 22, zadaniem grupy drugiej jest sporządzenie wykresu funkcji f(x) = -2xIndeks górny 22. Następnie uczniowie odczytują z wykresu:
- współrzędne wierzchołka paraboli, - zbiór wartości funkcji, - przedziały, w których funkcja maleje, - przedziały, w których funkcja rośnie, - równanie osi symetrii wykresu funkcji, - najmniejsza wartość funkcji.Podsumowaniem pracy grup powinno być określenie własności funkcji f(x) = axIndeks górny 22 w zależności od znaku współczynnika a.
Wnioski:
- dziedziną funkcji f(x) = axIndeks górny 22 , dla x ∈ R są liczby rzeczywiste, - funkcja ma jedno miejsce zerowe, - funkcja nie jest różnowartościowa.
Pozostałe własności funkcji zależą od znaku współczynnika a.
Własności funkcji f(x) = axIndeks górny 22 dla:
[Tabela 1]
Wartość współczynnika a decyduje o rozpiętości ramion - im większa wartość liczby |a|, tym mniejsze rozchylenie ramion paraboli.
Polecenie dla chętnych:
Dana jest funkcja f(x) = xIndeks górny 22, x∈ R.
Wykaż, że dla każdej liczby naturalnej n:
a) f(n + 1) - f(n) jest liczbą naturalną nieparzystą,
b) f(n + 5) - f(n + 3) jest liczbą podzielną przez 4.
m58d58bf4bdca77d5_1528450119332_0
Uczniowie wykonują ćwiczenia utrwalające.
Następnie wspólnie podsumowują zajęcia, formułując wnioski do zapamiętania:
- wykresem funkcji f(x) = axIndeks górny 22 (a ≠ 0) zwanej jednomianem kwadratowym, jest krzywa o równaniu y = axIndeks górny 22,
- krzywa ta nosi nazwę paraboli. Jest to figura osiowosymetryczna. Osią symetrii jest prosta o równaniu x = 0. Przecina ona parabolę w punkcie, który nazywamy wierzchołkiem paraboli. Dzieli też parabolę na dwie części, które nazywamy ramionami,
- wierzchołkiem paraboli, będącej wykresem funkcji f(x) = axIndeks górny 22 (a ≠ 0), jest punkt o współrzędnych (0, 0). Dzieli on parabolę na dwie części, które nazywamy ramionami.