E-materiały do kształcenia zawodowego

Wykorzystywanie produktów z własnego gospodarstwa rolnego i produktów regionalnych

HGT.10 Prowadzenie gospodarstwa agroturystycznego - Technik turystyki na obszarach wiejskich 515205

Słownik pojęć dla e‑materiału

1
Instrukcja korzystania ze słownika

Słownik pojęć do e‑materiału zawiera hasła oraz ich definicje. Hasła zostały ułożone w kolejności alfabetycznej. Wybrane pojęcia zawierają również odsyłacze (linki) do elementów składowych e‑materiału, w których zostały użyte.

Poprawne korzystanie ze słownika pojęć pozwoli Ci opanować podstawowy zasób słownictwa branżowego oraz ułatwi przyswojenie wiedzy zawartej w materiale w e‑materiale.

1
agroturystyka
agroturystyka

Rodzaj turystycznej działalności gospodarczej, który polega na przyjmowaniu turystów we własnym gospodarstwie rolnym.

beskidzkie jelita
beskidzkie jelita

Potrawa regionalna, wpisana od 02.06.2011 r. na listę produktów tradycyjnychLista Produktów Tradycyjnychlistę produktów tradycyjnych w kategorii „Gotowe dania i potrawy w województwie śląskim”. Beskidzkie jelitajelitajelita to skręcona i przyrumieniona z góry kiszka z farszem z kaszy gryczanej, krupy jęczmiennej lub tartych ziemniaków, z widocznymi kawałkami boczku lub skwarek i pieprzu. W daniu jest wyczuwalny smak wędzonego boczku oraz łagodny posmak pieprzu, a zapach zależny jest od rodzaju użytego farszu. Specjał regionalny zwykle przygotowywano z surowych tartych ziemniaków, tzw. tarcizny, które uprawiane były właśnie w małych gospodarstwach rolnych.

charsznicka kapusta kwaszona/kiszona
charsznicka kapusta kwaszona/kiszona

Produkt wpisany na listę produktów tradycyjnychLista Produktów Tradycyjnychlistę produktów tradycyjnych w dniu 28.11.2006 r. w kategorii „Warzywa i owoce w województwie woj. małopolskim”. Kapusta ma postać podłużnych nitek, które powstają w trakcie krojenia, czyli szatkowania główek kapusty, na paski o grubości około 0,8 mm. Nieodłączną częścią kapusty kiszonejkiszona kapustakapusty kiszonej jest kwas kapuściany, w którym jest zanurzona kapusta. Ma ona kolor kremowo‑żółty, podobnie jak kwas, który dodatkowo jest przejrzysty. Charsznicka kapusta kwaszona/kiszonakiszona kapustakapusta kwaszona/kiszona charakteryzuje się kwaśnym smakiem i zapachem, jest chrupiąca i jędrna. Jest produkowana na terenie całej gminy Charsznica, w 18 wioskach.

czarny bez
czarny bez

Roślina pospolicie występująca w Polsce na niżu, w górach, aż po regiel dolny. Rośnie praktycznie wszędzie: w lasach, zaroślach, parkach, a także w pobliżu domostw. Kwiaty, owoce, liście, kora, składniki bioaktywne, które wykazują właściwości prozdrowotne. W kwiatach znajdziemy witaminy (głównie witaminę C, ale także witaminy z grupy B), składniki mineralne (cynk, potas, fosfor, wapń, magnez) oraz związki polifenolowe. Szerokie zastosowanie w kuchni mają owoce bzu czarnego. Składają się one z wody, węglowodanów, błonnika pokarmowego, białka, kwasów organicznych, składników mineralnych (m.in. potas, żelazo, cynk, miedź, fosfor), witamin (przede wszystkim witaminę C), polifenolowe, a także niewielkie ilości nienasyconych kwasów tłuszczowych. Ze względu na swoje wszechstronne zastosowanie od dawna był wykorzystywany do celów leczniczych i spożywczych. Z kwiatów czarnego bzu przyrządzano wiele przetworów, między innymi soki, napojenapój z kwiatów czarnego bzunapoje i syropy.

RJb7sv62nsLZ0
Zdjęcie przedstawia baldachim kwiatu czarnego bzu na niebieskim tle. Widoczne są białe, małe kwiatki zebrane w promienisty baldachim z gałązkami z jajowato‑eliptycznymi i ostro zakończonymi zielonymi listkami.
Czarny bez
Źródło: https://pixabay.com/, domena publiczna.
gospodarstwo agroturystyczne
gospodarstwo agroturystyczne

Gospodarstwo rolne, w którym są świadczone usługi turystyczne.

gospodarstwo rolne
gospodarstwo rolne

Grunty rolne wraz z gruntami leśnymi, budynkami lub ich częściami, urządzeniami i inwentarzem. Stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą z prawami i obowiązkami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego.

jaglaki
jaglaki

Danie wpisane na listę produktów tradycyjnychLista Produktów Tradycyjnychlistę produktów tradycyjnych w dniu 17.09.2021 r. w kategorii „Gotowe dania i potrawy”. Jaglaki to gołąbki z kaszy jaglanejkasza jaglanakaszy jaglanej i kapusty kiszonejkiszona kapustakapusty kiszonej, zwane czasem zawijokami. Do ulubionych potraw mieszkańców ziemi kozienickiej należą gołąbki. Początkowo traktowano je jako zawijane w liście kapusty pierogi – gołąbki. Nazywano je zawijokami, kapuściokami. W latach późniejszych upowszechniła się nazwa gołąbki oraz lokalna nazwa jaglaki (w celu wyróżnienia farszu na gołąbki składającego się z kaszy jaglanejkasza jaglanakaszy jaglanej).

jaja kurze
jaja kurze

Jaja kur, przeznaczone do spożycia lub do dalszego przetwórstwa.

RwIPBXxEtowRr
Zdjęcie przedstawia dziesięć jaj kurzych w tekturowym niebieskim opakowaniu na jaja.
Jaja kurze
Źródło: https://pixnio.com, domena publiczna.
jaja poszetowe
jaja poszetowe

Inaczej zwane jajem w koszulce. Gotuje się je bez skorupki, wrzucając do wrzącej osolonej wody, zakwaszonej octem. Jajo poszetowe charakteryzuje się ściętym na zewnątrz białkiem i żółtkiem w stanie płynnym.

R1Ops6XQ2SQe0
Zdjęcie przedstawia jaja poszetowe. Widoczna jest kwadratowa kromka stostowanego białego chleba, na której widoczna jest połówka jaja kurzego ugotowana na miękko, z wypływającym na kromkę żółtkiem. Na lewo od jaja, trzy plastry pomidora. Całość posypana posiekanym szczypiorem oraz grubo mielonym pieprzem.
Jaja poszetowe
Źródło: freepik.com, domena publiczna.
jelita
jelita

Naturalna osłonka, która jest wykorzystywana do wyrobu domowych kiełbas wędzonych, gotowanych, parzonych, podsuszanych oraz suszonych. Naturalne jelita używa się również do sporządzania tradycyjnych kiełbas (np. śląskiej, wiejskiej). Jelita te są jadalne.

kasza jaglana
kasza jaglana

Inaczej tradycyjne jagły. Kasza powstaje poprzez usunięcie łuski z ziarna prosa zwyczajnego, które od wieków jest uprawiane na terenie Azji i Afryki. Następnie ziarno to jest oczyszczane i przetwarzane. Obok kaszy jęczmiennej jako pierwsza pojawiła się w kuchni staropolskiej. Tradycyjne jagły są niezwykle uniwersalne, bo mogą być podawane z daniami wytrawnymi i słodkimi. Najczęściej serwowano je z masłemmasłomasłem, skwarkami lub gorącym mlekiemmleko prosto od krowymlekiem. W regionie Błonia, Pruszkowa, Nadarzyna, Szymanowa na Mazowszu podawano tzw. bączkę, czyli kaszę z serwatką lub maślanką. W okolicach Rzeszowa z kaszy jaglanej piecze się tzw. kasiak, czyli placek drożdżowy z dodatkiem jagieł, seraser twarogowysera i dużej ilości roztopionego masłamasłomasła.

RG0be1hVtEAkb
Zdjęcie przedstawia białą miseczkę wypełnioną bardzo drobnymi kulistymi ziarenkami kaszy jaglanej w kolorze żółtym.
Kasza jaglana
Źródło: https://pngtree.com/, domena publiczna.
kiełbasa w słoiku z Przedgórza Sudeckiego
kiełbasa w słoiku z Przedgórza Sudeckiego

Produkt wpisany na listę produktów tradycyjnychLista Produktów Tradycyjnychlistę produktów tradycyjnych w dniu 21.04.2016 r., w kategorii „Produkty mięsne w woj. dolnośląskim”. To starannie wybrane mięso wieprzowe najwyższej jakości, które przygotowuje się dokładnie tak samo, jak do produkcji kiełbasy, z tą różnicą, że zamiast do jelitajelitajelita, wkłada się je do słoików, a następnie pasteryzuje. Dzięki takiemu sposobowi przyrządzania uzyskuje się charakterystyczny zapach mielonki mięsnej i intensywny zapach przypraw, czyli czosnku, liścia laurowego, ziela angielskiego.

kiszka ziemniaczana
kiszka ziemniaczana

Popularna potrawa kuchni podlaskiej, sporządzona ze startych ziemniaków, cebuli i skwarek. Wszystkie składniki nakłada się do jelitajelitajelita wieprzowego, a następnie zapieka lub gotuje. Masa na kiszkę ziemniaczaną jest podobna do masy na placki ziemniaczane czy na babkę ziemniaczaną.

kiszona kapusta
kiszona kapusta

Rozdrobniona w nitki kapusta poddana procesowi fermentacji, zachodzącemu po ubiciu jej w beczce, zasypaniu solą bez dostępu powietrza. W wyniku fermentacji i rozkładu cukrów przez bakterie beztlenowe powstaje kwas mlekowy nadający kapuście charakterystyczny, kwaśny smak. To bardzo zdrowy produkt spożywczy, bakterie kwasu mlekowego korzystnie wpływają na florę bakteryjną jelit oraz układ odpornościowy człowieka.

RHFa07Z8wcGTS
Zdjęcie przedstawia czarny rondel z dwoma poziomymi uchami wypełniony poszatkowaną kapustą kiszoną z cienkimi, pojedynczymi paskami marchewki.
Kiszona kapusta
Źródło: https://www.freepik.com/, domena publiczna.
kiszone ogórki
kiszone ogórki

To ogórki gruntowe, które zostały poddane fermentacji mlekowej w wyniku naturalnego procesu. Ogórki są najpierw ciasno układane w pojemniku z drewna (np. beczce), w kamiennym garnku lub słoju. Następnie dodaje się do nich koper (łodygi i baldachimy), korzeń chrzanu, czosnek, a całość zalewa wodą z solą. Po ukiszeniu skórka ogórka ma kolor oliwkowozielony, a jego wnętrze barwę jasnozieloną. Przykładem ogórków tradycyjnie kiszonych są ogórki kiszone nadnoteckie, produkt wpisany na listę produktów tradycyjnychLista Produktów Tradycyjnychlistę produktów tradycyjnych w dniu 11.09.2013 r., w kategorii „Warzywa i owoce w woj. lubuskim”.

ROKTXI4alywmD
Zdjęcie przedstawia trzy szklane słoiki z czarnymi pokrywkami wypełnione zielonymi ogórkami gruntowymi, białymi ząbkami czosnku oraz baldachimami kopru, które są przygotowane do kiszenia. Na prawo od słoików trzy świeże, zielone ogórki gruntowe i zielony baldachim kopru.
Kiszone ogórki
Źródło: https://pixabay.com/, domena publiczna.
kosa
kosa

To proste narzędzie służące do pracy na roli, które jest wykorzystywane do ścinania zbóż lub traw. Kosa jest zbudowana z łukowato wygiętego ostrza, które mocuje się na drzewcu.

Ry5paxsGdW38f
Zdjęcie przedstawia osobę od pasa w dół w szarych długich spodniach, która trzyma w dłoniach kosę. Kosa ma drewniany trzonek i łukowato wygięte ostrze, które częściowo dotyka zielonej trawy.
Kosa
Źródło: https://unsplash.com/, domena publiczna.
kuchnia regionalna
kuchnia regionalna

Charakteryzuje się potrawami, które przygotowuje się z wyprodukowanych lokalnie bądź dostępnych tylko w danym regionie składników, jak np. ryby, seryser twarogowysery, mięso. Przykładowo w kuchni Podhala dominują sery, w tym oscypek i bundz, oraz kwaśnica, czyli zupa na bazie mięsa i kiszonej kapusty lub żyntyca – serwatka do picia. Dla Podlasia charakterystyczne są: baba i kiszka ziemniaczana, kołduny z mięsem, sękacza (ciasto pieczone nad ogniem), kiełbasa suszona i żubrówka. Dla Warmii i Mazur typowymi regionalnymi potrawami są: dania rybne, wereszczaki, dzyndzałki, pierogi.

kurnik
kurnik

Jest to budynek gospodarczy, najczęściej na wsi, który jest przeznaczony do hodowli niewielkiej liczby drobiu, w tym przede wszystkim kur. Służy do schronienia drobiu nocą lub w trakcie brzydkiej pogody. W środku wyposażony w grzędy, czyli żerdzie, na których mogą siedzieć kury, stanowiska lęgowe, poidła, koryta paszowe.

RottbH5rM5hZP
Zdjęcie przedstawia wiejski kurnik. Widoczne są cztery białe kury i biały kogut, które stoją w drewnianym korycie wypełnionym sianem. Kurnik jest wykonany z drewna.
Kurnik
Źródło: https://pixabay.com/, domena publiczna.
kwaśne mleko
kwaśne mleko

Inaczej zwane zsiadłym mlekiem. Produkt, który powstaje ze świeżego mleka krowiegomleko prosto od krowymleka krowiego (opcjonalnie również koziego lub owczego) w wyniku procesu fermentacji mlekowej, dzięki któremu dochodzi do rozpadu substancji organicznych na związki proste i do zakwaszenia nabiału. Po ukwaszeniu mlekomleko prosto od krowymleko rozwarstwia się na gęsty skrzep kwasowy oraz płynną serwatkę. Kwaśne mlekomleko prosto od krowymleko ma wiele zdrowotnych właściwości.

Lista Produktów Tradycyjnych
Lista Produktów Tradycyjnych

Spis prowadzony przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Zawiera listę produktów i wyrobów tradycyjnych, które ze względu na swoją jakość, właściwości i unikatowość wynikającą ze stosowania tradycyjnych metod produkcji zostały zarejestrowane i otrzymały odpowiedni certyfikat. Aby produkt został wpisany na Listę Produktów Tradycyjnych należy udokumentować co najmniej 25‑letnią historię jego wytwarzania.

marynaty warzywne
marynaty warzywne

Przetwory warzywne (np. z papryki, cukinii, selera, marchwi, kapusty), utrwalone poprzez dodanie kwasów organicznych bez wcześniejszej fermentacji oraz dodatku aromatycznych przypraw. Do stworzenia zalewy używa się najczęściej kwasu octowego, jabłkowego, winnego czy cytrynowego. Maksymalna kwasowość marynat wynosi 2%.

RaDci76ffrGTa
Zdjęcie przedstawia różne marynaty warzywne w szklanych słojach. Od lewej widoczne są słoiki z zielonymi ogórkami gruntowymi, z suszonymi pomidorami w zalewie, z poszatkowaną w paski marchwią, z białymi ząbkami czosnku, z oliwkami, małymi ogórkami korniszonami i białymi cebulkami, z zielonym groszkiem i marchwią, z żółtymi kiełkami.
Marynaty warzywne
Źródło: https://www.freepik.com/, domena publiczna.
masło
masło

Tłuszcz jadalny, wytwarzany ze śmietany lub śmietanki mleka krowiegomleko prosto od krowymleka krowiego. Składa się w większości z nasyconych kwasów tłuszczowych oraz witamin. Masło prawdziwe ma zazwyczaj kolor kremowy lub jasnożółty i można wykonać je również w domu.

RFvhW9Mon1gFF
Zdjęcie przedstawia spłaszczoną od dołu kulę masła w kolorze jasnożółtym na niebieskim talerzu. W górnej części masła, po prawej stronie, wbite metalowe ostrze noża.
Masło
Źródło: https://pixabay.com/, domena publiczna.
maselnica
maselnica

Dawniej drewniane urządzenie/naczynie, używane w gospodarstwie do ubijania masłamasłomasła. Maselnica tłuczkowa jest zbudowana z pojemnika na śmietanę (tzw. konwi), nadstawki z obręczami i wałka (tzw. bijaka), zakończonego krążkiem. Natomiast maselnica wirnikowa to urządzenie z osią, do której są przytwierdzone cztery pióra z otworami, i która jest wprawiana w ruch ręczną korbą. Po wlaniu śmietany do konwi, w wyniku dynamicznego poruszania bijakiem, powstają grudki masłamasłomasła.

R1bv4b3GX1RrT
Grafika przedstawia maselnicę, czyli urządzenie do ręcznego wytwarzania masła, w różnych ujęciach oraz w przekroju. Od lewej widoczna jest cała maselnica wykonana z drewnianych deseczek. Na lewo poszczególne elementy maselnicy, czyli konew, wysokie, lekko zbieżne ku górze naczynie z trzema obręczami; nadstawka w kształcie odwróconego ściętego stożka, opasana dwiema obręczami; bijak, czyli wałek przechodzący przez nadstawkę, zakończony u dołu krążkiem; i jaszczyk – półkulista pokrywka.
Maselnica
Źródło: https://pl.wikipedia.org/, licencja: CC BY-SA 3.0.
mleko prosto od krowy
mleko prosto od krowy

Świeże, niepasteryzowanego, nieprzetworzone, nienormalizowane mleko krowie.

RZHZDZTvOKfrC
Zdjęcie przedstawia metalową bańkę z pokrywką zakończoną pionowym uchwytem i z rękojeścią w formie metalowego drutu odchodzącego z boków bańki w jej górnej części, pośrodku którego widoczny jest walcowaty drewniany element do trzymania. Na prawo od bańki widoczna jest wysoka szklanka wypełniona białym płynem – mlekiem.
Mleko prosto od krowy
Źródło: https://www.needpix.com/, licencja: CC BY 3.0.
młocarnia/młockarnia
młocarnia/młockarnia

Maszyna rolnicza, która służy do omłotu zbóż, czyli do oddzielania ziaren zboża od kłosów i plew.

młócenie
młócenie

Oddzielanie ziarna od słomy (wyłuskiwanie ziarna z kłosów, również ze strąków itp.), także plew i zgonin, za pomocą cepów lub maszyn.

młyn gospodarski
młyn gospodarski

Budynek z urządzeniami do mielenia i przerabiania zboża na mąkę, kaszę itp.

napój z kwiatów czarnego bzu
napój z kwiatów czarnego bzu

Produkt wpisany na listę produktów tradycyjnychLista Produktów Tradycyjnychlistę produktów tradycyjnych w dniu 20.11.2012 r., w kategorii „Napoje w województwie śląskim”. Napój z kwiatów czarnego bzuczarny bezczarnego bzu ma kwaskowaty i orzeźwiający smak, z lekko wyczuwalnymi bąbelkami gazu, a po nalaniu do szklanki czy kubka na górze naczynia pojawia się biała piana. Napój ma kolor jasnosłomkowy i klarowną konsystencję.

REKrqiKjSLPgD
Zdjęcie przedstawia napój z kwiatów czarnego bzu. Pośrodku widoczna jest szklanka z pionowym uchwytem w ujęciu z góry, wypełniona przeźroczystym płynem o lekko żółtawym zabarwieniu z plastrem cytryny i baldachimem kwiatu czarnego bzu. Na lewo od szklanki świeże baldachimy kwiatów czarnego bzu w kolorze białym, na prawo – zielone liście czarnego bzu.
Napój z kwiatów czarnego bzu
Źródło: https://pixabay.com/, domena publiczna.
obrządki gospodarskie
obrządki gospodarskie

Codzienne prace gospodarskie związane zwłaszcza z hodowlą zwierząt.

RrPlwiNFOWGMU
Zdjęcie przedstawia od lewej postać od pasa w dół, w dżinsowych spodniach. Postać trzyma w dłoniach widły z drewnianym trzonkiem i częścią pracującą w postaci czterech metalowych zębów. Widły zanurzone są w sianie, które wypełnia taczkę przedstawioną z ujęciu z boku. Na prawo od taczki widoczna jest głowa osła jedzącego siano.
Obrządki gospodarskie
Źródło: https://www.pexels.com/, domena publiczna.
ogród warzywny/warzywniak
ogród warzywny/warzywniak

Wydzielone miejsce w gospodarstwie do uprawy warzyw, ziół.

R1BFyF0haPvVz
Zdjęcie przedstawia kucającą kobietą w ogrodzie warzywnym. Kobieta obrana jest w pasiastą koszulę z podkasanymi rękawami, dżinsowe spodnie i biały kapelusz. Jej dłonie dotykają roślin, które zasadzone są w rzędach, na grządkach.
Ogród warzywny/warzywniak
Źródło: https://www.freepik.com/, domena publiczna.
powidła śliwkowe
powidła śliwkowe

Tradycyjne powidła są sporządzane ze śliwek węgierek, które po zebraniu należy posortować, umyć, oczyścić, przekroić na pół, usunąć pestki, a następnie przełożyć do dużego rondla z grubym dnem. Dodać kilka łyżek wody, a rondel postawić na kuchence i podgrzewać na minimalnej mocy grzania. Następnie śliwki poddajemy obróbce termicznej przez około 3‑4 godziny, od czasu do czasu mieszając. Kolejnego dnia powtarzamy obróbkę termiczną powideł, ustawiając kuchenkę na minimalnej mocy grzania, przez kolejne 3‑4 godziny. Kiedy powidła zaczną gęstnieć, należy zwrócić uwagę, aby regularnie je mieszać, tak aby nie przywarły do dna garnka. Ostatni etap smażenia tradycyjnych powideł śliwkowych wymaga częstego mieszania podczas ich podgrzewania.

Rhcb212d2MQCI
Zdjęcie przedstawia słoik wypełniony powidłami śliwkowymi, powyżej którego widoczna jest łyżeczka z nałożonymi powidłami, ociekającymi do słoika. Na prawo widoczna jest miska ze świeżymi śliwkami. W tle widoczna jest drewniana deska z kromkami białego pieczywa.
Powidła śliwkowe
Źródło: https://www.freepik.com/, domena publiczna.
sad
sad

Wydzielone pole, na którym uprawia się drzewa lub krzewy dostarczające jadalnych owoców.

Rgxa67y0jB5AH
Zdjęcie przedstawia sad widoczny z perspektywy z rzędami drzew. Na pierwszym planie, po prawej, widoczne jest zielone drzewo z drobnymi listkami i czerwonymi jabłkami. Pośrodku pas skoszonej zielonej trawy.
Sad
Źródło: https://unsplash.com/, domena publiczna.
ser twarogowy
ser twarogowy

Inaczej nazywany serem białym. Wytwarzany z mlekamleko prosto od krowymleka produkt niedojrzewający, który jest klasyfikowany w kategorii serów świeżych. Ser twarogowy ma biały kolor i grudkowatą lub kremową konsystencję, powinien być średnio odciśnięty oraz gładki w przekroju, o lekko kwaśnym smaku. Po dodaniu do sera białego śmietany i ewentualnie innych dodatków (np. szczypior, cebula, rzodkiewka) czy przypraw – powstaje twaróg.

RrrWAlmQvwcUH
Zdjęcie przedstawia biały ser w sercowatej formie, ułożony na drewnianej desce. Na prawo widoczne dwa kurze jaja. Całość ułożona na białej ściereczce z motywem meandra i kratką w kolorze niebieskim.
Ser twarogowy
Źródło: https://pixabay.com/, domena publiczna.
sierp
sierp

To prosto narzędzie służące do pracy przy żniwach. Sierp to jedno z najstarszych narzędzi, którym posługuje się człowiek. Jest zbudowany z łukowato (sierpowato) wygiętego ostrza, osadzonego na dość krótkiej drewnianej rękojeści.

R1PCOgvXkLEUs
Zdjęcie przedstawia sierp z boku. Od lewej walcowata drewniana rękojeść w kolorze bardzo jasno brązowym, zakończona pętelką. Z drugiej strony odchodzi od niej łukowato wygięte płaskie, metalowe ostrze.
Sierp
Źródło: https://pl.wikipedia.org/, licencja: CC BY 2.0.
surowce
surowce

Nieprzetworzone surowce wykorzystywane do produkcji towarów, półproduktów, produktów. W przypadku gospodarstwa agroturystycznego do surowców należą produkty będące efektem uprawy roli (warzywa, owoce) lub hodowli zwierząt gospodarskich (mlekomleko prosto od krowymleko, mięso). Produkcja podstawowa to również łowiectwo i rybołówstwo oraz zbieranie runa leśnego.

śląski piernik tradycyjny
śląski piernik tradycyjny

Produkt regionalny, który w dniu 09.10.2007 roku został wpisany na listę produktów tradycyjnychLista Produktów Tradycyjnychlistę produktów tradycyjnych. Produkt został sklasyfikowany w kategorii „Wyroby piekarnicze i cukiernicze w województwie śląskim”. Ciasto jest pulchne oraz delikatne na przekroju, ma kształt prostokątny, o wymiarach: 50 cm długości, 40 cm szerokości i około 4 cm wysokości. Jest przekładane nadzieniem z powideł śliwkowychpowidła śliwkowepowideł śliwkowych. Po upieczeniu ciasto jest krojone na kwadraty o boku około 8 cm. Charakteryzuje się mocnym korzennym aromatem, ma specyficzny, korzenno‑miodowy smak.

wartość odżywcza
wartość odżywcza

Dane o ilości energii i ilości składników pokarmowych, w tym białek, węglowodanów, tłuszczy, soli, których dostarcza organizmowi konkretny surowiecsurowcesurowiec lub produkt.

zupa mleczna
zupa mleczna

To zupa sporządzona na bazie mlekamleko prosto od krowymleka z dodatkiem produktów zbożowych, np. makaronu, płatków owsianych, kasz. Może mieć postać słodką lub wytrawną i być serwowana na zimno lub ciepło.

Interaktywne materiały sprawdzające
Przewodnik dla nauczyciela