Temat: Propozycje rozwiązań problemu niedostatku wody

Adresat

Uczeń klasy IV szkoły ponadpodstawowej, zakres rozszerzony

Podstawa programowa

XVIII. Problemy środowiskowe współczesnego świata: tropikalne cyklony, trąby powietrzne, sztormy, powodzie, tsunami, erozja gleb, wulkanizm, wstrząsy sejsmiczne, powstawanie lejów krasowych, zmiany klimatu, pustynnienie, zmiany zasięgu lodowców, ograniczone zasoby wody na Ziemi, zagrożenia georóżnorodności i bioróżnorodności.

Uczeń:

9) identyfikuje przyczyny przyrodnicze i antropogeniczne ograniczonych zasobów wodnych w wybranych regionach świata i proponuje działania wspomagające racjonalne gospodarowanie wodą;

10) przyjmuje postawę współodpowiedzialności za stan środowiska przyrodniczego Ziemi.

Ogólny cel kształcenia

Uczeń pozna propozycje rozwiązań problemu niedostatku wody na świecie.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• podawać przykłady metod ograniczenia strat wody w rolnictwie;

• podawać przykłady innych metod, stosowanych w celu zmniejszenia deficytu wody na danym obszarze;

• omawiać występujące problemy z wodą na przykładzie własnego regionu.

Metody/techniki kształcenia

• aktywizujące

  • dyskusja.

• podające

  • pogadanka.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• tablica interaktywna, tablety/komputery;

• komputery z dostępem do internetu, ewentualnie tablety.

Przebieg lekcji

Faza wstępna

• Prowadzący lekcję określa cel zajęć i wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.

• Pracując metodą burzy mózgów uczniowie tworzą plan działań mających się przyczynić do bardziej oszczędnego gospodarowania wodą na poziomie własnego gospodarstwa domowego.

Faza realizacyjna

• Uczniowie wykorzystują planszę interaktywną do uporządkowania swojej wiedzy.

• Pracując metodą burzy mózgów uczniowie tworzą plan działań mających się przyczynić do bardziej oszczędnego gospodarowania wodą na poziomie własnego gospodarstwa domowego.

• Prowadzący dzieli klasę na grupy (około 4 osoby w grupie) a następnie każdej z nich poleca przygotować pisemnie odpowiedź na pytanie, czy w regionie zamieszkania uczniów występują problemy z wodą. Uczniowie mają również wyjaśnić, dlaczego taka sytuacja ma miejsce.

• Przedstawiciel każdej grupy referuje efekty wspólnej pracy. Następnie uczniowie na forum klasy podsumowują wspólnie sytuację dotyczącą problemów z wodą w regionie. Jeśli pomiędzy różnymi grupami występują znaczące różnice zdań, nauczyciel pełni rolę moderatora dyskusji. Prowadzący ukierunkowuje dyskusję tak, aby omówione zosały zarówno wszystkie działania prowadzone w miejscu zamieszkania uczniów na rzecz zmniejszenia strat wody, jak i zaniedbania w tej dziedzinie.

• Uczniowie utrwalają zdobyte informacje, omawiając je ze swoimi najbliższymi sąsiadami (metoda „powiedz sąsiadowi”).

• Uczniowie, pracując indywidualnie lub w parach, wykonują ćwiczenia interaktywne sprawdzające i utrwalające wiadomości poznane w czasie lekcji. Wybrane osoby omawiają prawidłowe rozwiązania ćwiczeń interaktywnych. Prowadzący uzupełnia lub prostuje wypowiedzi podopiecznych.

Faza podsumowująca

• Na zakończenie zajęć nauczyciel pyta: Gdyby z przedstawionego na lekcji materiału miałaby odbyć się kartkówka, jakie pytania waszym zdaniem powinny zostać zadane? Gdyby uczniowie nie wyczerpali najistotniejszych zagadnień, nauczyciel może uzupełnić ich propozycje.

• Nauczyciel wyświetla kryteria sukcesu i pyta uczniów, jak oceniają swoje umiejętności zdobyte na zajęciach.

Praca domowa

• Odsłuchaj w domu nagrania abstraktu. Zwróć uwagę na wymowę, akcent i intonację. Naucz się prawidłowo wymawiać poznane na lekcji słówka.

• Wykonaj w domu notatkę z lekcji metodą sketchnotingu.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Suggested solutions to the issue of water deficit

Because of the numerous reasons for water shortage, the issue requires many measures and methods to be resolved. One of them is to improve water retention, and thus the quantity of available water. This is possible in every climate zone. Thanks to dams, water can be collected in reservoirs at times of abundance, and used when it is scarce. A disadvantage to the construction of large dams is the financial, environmental and often political cost. It is easier and often more effective to use small retention. By building small dams that allow the river to flow along its natural riverbed and to twist and turn, and by planting forests, we can restrict water drainage.

Another way, possible in all climates, is to take measures to limit water loss. This can be done by shading the cropland, e.g. planting smaller plants together with larger ones, which reduces their transpiration, or mulching – covering the soil with a layer of material to reduce water evaporation.

Water deficit can be reduced by water transfer from regions with water abundance to deficit areas. This method has been known since antiquity. A modern, probably the largest project of this type, is the construction of a system of 3 channels in China to transfer north 45 billion mIndeks górny 3³ of water per year.

Irrigation is another method. Preferably one which reduces water loss to the minimum. Drip irrigation can serve as an example.

Water may come from subsurface aquifers. These sometimes form Artesian aquifers, from which water comes out spontaneously. Most often, water needs to be pumped out.

If there is not enough fresh water, but a country has access to the sea, water can be desalinated. However, this process requires a lot of energy. For this reason, this technology is used mainly by highly developed countries with significant financial resources coming from the sale of oil and natural gas.

Water consumption can be reduced by treating wastewater and re‑using water. In highly developed countries, a vast majority of wastewater is treated. Unfortunately, the number of wastewater treatment plants is very small in developing countries.

If there is still not enough water, it can be brought from abroad. In 2008, drought in Catalonia (north‑eastern part of Spain) became so serious that it was necessary to import water from France by sea. Discussions about permanent transfer of water were held by Israel and Turkey. It was to be transported in a pipeline on the bottom of the Mediterranean Sea. In 2010, the project was stopped for political reasons. Another method is to import finished products containing the so‑called virtual water, used in the process of production. By importing, instead of producing, a tonne of wheat, we can save approx. 1.3 million litres of water.

The above examples show that the application of different solutions facilitating access to water is not hindered by weather conditions, but rather by social and economic factors.