Link to the lesson

How is Earth's crust built?

From the very beginning of its existence, geology has asked questions about how the mountains were created, why volcanoes erupt, what causes earthquakes. Not more than 100 years ago, in 1912, a revolutionary hypothesis was born known as the continental drift, now called from the surname of its creator - Wegener's theoryWegener's theoryWegener's theory. At the time, he was unable to explain the cause of the slow movement of continental and oceanic plates, but this concept gained more and more recognition over time. It was only when the ocean floor was studied several dozen years later that the validity of Wegener’s hypothesis was confirmed and developed into a scientific theory of tectonics of the lithospheric platestheory of tectonics of the lithospheric platestheory of tectonics of the lithospheric plates. This theory gives answers to most questions asked by modern geology. It assumes that the lithosphere is divided into huge plates that cover the entire planet and float on a formable mantle. They can move apart, creating places called the spreadingspreadingspreading zones. If two plates collide with each other, usually one of them (often the oceanic one) slides under the other (most often the land‑based one), and the line of such a collision is called the subductionsubductionsubduction zone. The lithospheric plates can also move parallel to each other along the line of faultsfaultfaults.

RbKi98ytXQ75s

Mapa świata pokazująca płyty litosfery. Zaczynając od zachodu na mapie pokazano Płytę Pacyficzną, Płytę Północno-Amerykańską, Płytę Karaibską, Płytę Kokosową, Płytę Nazca, Płytę Południowo-Amerykańską, Płytę Euroazjatycką, Płytę Afrykańską, Płytę Irańską, Płytę Arabską, Płytę Somalijską, Płytę Indo-Australijską, Płytę Filipińską, Płytę Salomona oraz Płytę Bismarcka. Na południu znajduje się również Płyta Antarktyczna.

RaJgkWEtYaDie

Grafika przedstawia wycinek skorupy ziemskiej, jej warstwę zewnętrzną i wewnętrzną. Na górze widać kawałek oceanu wraz z brzegiem. W dolnym fragmencie opisano dwie warstwy litosferę, lithosphere i płaszcz ziemski, mantle. Na dnie oceanu widać wypiętrzenia (chain of volcanic island) i łączenia płyt tektonicznych (oceanic trench), miejsca te opisano jako strefy rozchodzenia się płyt, spreading zone. Na brzegu oznaczono łańcuch gór wulkanicznych, a chain of volcanic mountains, rozchodzące się brzegi doliny ryftowej, rift valley. Opisano trzy rodzaje ścierania się płyt tektonicznych: 1. Fault, kiedy dwie płyty stykają się, ale każda z nich przemieszcza się w innym kierunku, jedna do góry, druga do dołu. 2. Spreading zone, kiedy dwie płyty stykają się, ale każda z nich przemieszcza się w przeciwnym kierunku, płyty rozchodzą się jedna w lewo, druga w prawo. 3. Subduction zone, kiedy dwie płyty stykają się i każda z nich przemieszcza się w tym samym kierunku, prąc na siebie.

Does the movement of lithospheric plates affect our planet’s surface?

The main reason for the movement of lithospheric plates are convection currentsconvection currentsconvection currents in Earth’s mantle. A mass of heated matter, floating from the inside of Earth, melts to the sides after reaching the rigid lithospheric plates, tearing and moving apart neighbouring plates. Most often they are relatively thinner oceanic plates. What happens is spreadingspreadingspreading, there is a rift valleyrift valleyrift valley on the seabed, with an oceanic ridge forming symmetrically on both of its sides. A new seabed is created.
Earth has its permanent shape and size, so when a new Earth's crust is created in one place, it has to diminish in another. This happens in subductionsubductionsubduction zones, when two neighbouring lithospheric plates approach each other. One goes below another and is sucked deep inside the mantle. This causes other phenomena to occur. The ocean trenches appear under the seabed and mountains form on land. Rock masses, crushed and uplifted as a result of the collision of two lithospheric plates, bend and form fold mountainsfold mountainsfold mountains. This process is called orogenyorogeny (mountain‑forming movements)orogeny or mountain‑forming movements. When the terrestrial massif is stiff and resistant to folding, faultfaultfault is cut during the above‑mentioned mountain building process and the accompanying stresses. Some fragments are elevated (tectonic blocktectonic blocktectonic block) or lowered (rift faultrift faultrift fault), and the terrain transforms into fault block mountainsfault block mountainsfault block mountains.
There are also movements, influenced by the slow movement of the masses of the Earth's mantle, raising or lowering the Earth's crust on large surfaces in some areas, called epeirogenic movementsepeirogenic movementsepeirogenic movements. In the neighbourhood of spreading and subduction zones and large tectonic faults, there are often volcanoes forming very high mountains. Strong earthquakes are also possible. Both of these phenomena pose a serious threat to people living nearby.

RJoEOmHttMpD7

Ilustracja zawiera trzy grafiki. Pierwsza pokazuje góry fałdowe - fold mountains. Widzimy tu pofałdowana strukturę gór. Druga z grafik pokazuje góry zrębowe - fault-block mountains. Góry te mają w swojej strukturze uskoki (fault), zręby (horst) i rowy tektoniczne (ditch trench). Ostatnia grafika pokazuje górę wulkaniczną - volcanic mountain).

RVykkWeXYRFtt

Fotografia przedstawia pasmo górskie Himalaje. Widać wiele szczytów, część z nich jest ośnieżona.

RLZDjB0aYDOC6

Fotografia przedstawia fragment gór w Sierra Nevada w Stanach Zjednoczonych. Góry mają kształt dużych bloków. Na dole porośnięte są drzewami.

RLLFShCOkak5P

Fotografia przedstawia górę wulkaniczną. Z jej wierzchołka unosi się biały dym. Góra porośnięta jest roślinnością.

Summary

• The lithospheric plate tectonics theory, derived from the Wegener theory, explains most of the geological phenomena in the lithosphere.

• The lithosphere breaks, stretches, and builds up in spreading zones.

• In subduction zones, the lithospheric plates collide; one of them is absorbed deep within Earth’s mantle.

• The movement of the lithosphere plates causes the formation of fold and fault block mountains, rifts, oceanic ridges and ocean trenches.

• In the neighborhood of spreading zones, subductions and large tectonic faults volcanic phenomena occur most strongly and earthquakes are most often present.

Keywords

rift valley, continental drift, fold mountains, fault block mountains, volcanic mountains, spreading, subduction zones

Glossary