E‑book Składniki mas formierskich i oprzyrządowanie odlewnicze
MTL.01. - Wykonywanie i naprawa oprzyrządowania odlewniczego – Modelarz odlewniczy 721104, Technik odlewnik 311705
Składniki mas formierskich i oprzyrządowanie odlewnicze
E‑BOOK
Spis treści
Oprzyrządowanie odlewniczeOprzyrządowanie odlewnicze
Rodzaje połączeń mechanicznych stosowanych do wytwarzania oprzyrządowania odlewniczegoRodzaje połączeń mechanicznych stosowanych do wytwarzania oprzyrządowania odlewniczego
Materiały konstrukcyjneMateriały konstrukcyjne
Masy formierskie i masy rdzenioweMasy formierskie i masy rdzeniowe
Słownik pojęć e‑materiału
Netografia i bibliografiaNetografia i bibliografia
Słownik pojęć do e‑materiału
przesiewanie próbki materiału sypkiego na zestawie laboratoryjnych znormalizowanych sit w celu scharakteryzowania materiału pod względem udziału ziarn różnej wielkości
osadowa skała ilasta składająca się głównie z montmorylonitu, stosowana jako lepiszcze przy sporządzaniu mas formierskich
element umieszczony w kanałach układu wlewowego w celu zatrzymania zanieczyszczeń niemetalowych, wykonany najczęściej z masy ceramicznej, mający szereg otworów, przez które przepływa metal
element lub materiał otaczający wnękę, do której zostanie wprowadzony kształtowany materiał, formy mogą być jednorazowe lub wielokrotnego użycia
wnęka w formie odtworzona przez znak rdzeniowy przeznaczona do usadowienia rdzenia
polega na nałożeniu warstwy kleju na łączone powierzchnie i dociśnięciu ich do siebie. Połączenie następuje dzięki adhezji miedzy klejem, a łączonymi powierzchniami
trwała, metalowa forma odlewnicza przeznaczona do wypełniania ciekłym metalem metodą grawitacyjną pod niskim lub wysokim ciśnieniem
drewniany lub metalowy kołek używany przy formowaniu do dokładnego ustalenia położenia skrzynek formierskich
łączenie elementów metalowych za pomocą metalowego spoiwa zwanego lutem o temperaturze topnienia niższej niż temperatura topnienia łączonych elementów. Lut, to materiał występujący w postaci drutu, płytek, pałeczek, proszków. Narzędzie ręczne służące do lutowania to lutownica lub palnik. Czynność lutowania jest również wykonywana w specjalnych piecach. Dzielimy je na lutowanie miękkie i twarde
forma jedno- lub wielownękowa z metalu, tworzywa sztucznego lub innego materiału, w której wykonuje się modele jednorazowe
maszyny do mieszania okresowego piasków formierskich lub mas rdzeniowych z materiałem wiążącym, wodą i odpowiednimi dodatkami formierskimi lub maszyny do mieszania ciągłego, w których zawartość jest mieszana i przenoszona do otworu wylotowego w sposób ciągły
przyrząd za pomocą którego w czasie wykonywania formy odlewniczej odtwarza się zewnętrzny kształt odlewu i znaki rdzeniowe
zasobnik ciekłego metalu (stopu), połączony z odlewem i przeznaczony do zasilania krzepnącego odlewu ciekłym metalem. Głównym jego zadaniem jest zapobieganie tworzenia się jam skurczowych i rzadzizn w odlewie. Nadlewy mogą być górne, boczne, zakryte lub odkryte
narzędzia używane przez formierzy i rdzeniarzy przy ręcznym wykonywaniu form i rdzeni odlewniczych. Należą do nich: łopaty, sita, ubijaki ręczne i pneumatyczne, listwy, nakłuwaki, haczyki, gładziki, łyżeczki, jaszczurki, lancety, paluszki, szczotki, pędzle formierskie, woreczki

połączenie nierozłączne, pośrednie, połączenie mechaniczne elementów za pomocą nitów zwykle w postaci trzpieni walcowych z łbami
element układu wlewowego mający za zadanie zatrzymanie zanieczyszczeń niemetalowych
sypki materiał formierski o ziarnach większych niż 0,02mm, stosowany jako podstawowy składnik masy formierskiej

Ilustracja przedstawia schemat wiązania mas formierskich o osnowie piaskowej z bentonitem. Składa się odna z dwóch części - osnowy piaskowej z lepiczczem przed i po dodaniu wody. Po lewej stronie ilustracji elementy masy formierskiej mają postać nieregularnych białych ziaren z obwódką. Przestrzeń pomiędzy ziarnami, a obwódką jest zakreskowana. Po prawej stronie grafiki przedstawiono masę związaną. Osnowa masy formierskiej ma postać nieregularnych białych ziaren, w tym przypadku zakreskowana część znajduje się tylko na ich części. Dodatkowo pomiędzy ziarnami występują czarne nieregularne fragmenty, przedstawiające pęczniejący bentonit pod wpływem wody. Na schemacie opisano słownie dwa elementy. Białe części ziaren to osnowa piaskowa . Natomiast zakreskowana część ziaren znajdujących się po lewej stronie oraz czarne miejsca na rysunku po prawej stronie to lepiszcze - bentonit.
piec służący do topienia i ewentualnie uszlachetnienia ciekłych metali i stopów. Mogą być ogrzewane paliwem stałym, ciekłym, gazowym lub zasilane energią elektryczną
płyta na której układa się model i skrzynkę formierską przy formowaniu ręcznym lub płyta o wymiarach i kształtach dopasowanych do określonej maszyny formierskiej
element układu wlewowego, przeznaczony do odprowadzania gazów z formy, wyprowadzania zanieczyszczeń niemetalowych z wnęki formy, osłabienia uderzenia metalu o górną część formy oraz oceny zapełnienia formy metalem
drobny materiał zapobiegający przylepianiu się masy formierskiej do modelu lub rdzennicy np. mączka kwarcowa
oprzyrządowanie odtwarzające cały rdzeń lub część zestawu rdzeniowego. Rozróżnia się rdzennice skrzynkowe, ramkowe lub wzorniki. Mogą być wykonane z drewna, metalu lub tworzyw sztucznych

część rdzenia, która nie odtwarza kształtu odlewu lecz służy do umocowania rdzenia w gniazdach rdzenia w formie odlewniczej
element formy odlewniczej odtwarzający wewnętrzne wymiary, kształty odlewu. Może być wykonany ręcznie lub maszynowo. Może być wzmacniany szkieletem lub żebrami. Odpowietrzenie rdzeni odbywa się przez kanały odpowietrzające, które wykonuje się ręcznie lub stosuje się specjalne wkładki np. elastyczne rurki perforowane,

to połączenie bezpośrednie; powstaje w wyniku stopienia części łączonych i wprowadzenia w miejscu połączenia dodatkowego materiału – spoiwa, stosowane jest np. do łączenia metali (głównie stali) i tworzyw sztucznych
zespół kanałów, wnęk i innych elementów formy przeznaczony do doprowadzenia ciekłego metalu do wnęki formy oraz zatrzymania zanieczyszczeń niemetalowych
element układu wlewowego w postaci kanału znajdujący się najbliżej wnęki formy, przez który przepływa ciekły metal podczas zalewania formy
wlew usytuowany w formie, najczęściej pionowo, łączący zbiornik wlewowy z wlewem rozprowadzającym lub wlewem doprowadzającym
wlew łączący wlew główny z wlewami doprowadzającymi, który może jednocześnie hamować szybkość przepływu metalu i zatrzymać zanieczyszczenia niemetalowe
otwarta wnęka w górnej części formy odlewniczej do której wlewa się ciekły metal z kadzi odlewniczej
to połączenia metali i tworzyw sztucznych przez miejscowe dociskanie łączonych elementów przy jednoczesnym podgrzewaniu wystarczającym do doprowadzenia łączonych materiałów do stanu plastyczności (ciastowatości). Na granicy dyfuzji i adhezji cząsteczek łączonych materiałów tworzy się zgrzeina. Skuteczność zgrzewania zależy od temperatury, docisku i czasu trwania procesu.
część modelu przeznaczona do odtworzenia w formie gniazda rdzenia
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
Powiązane materiały multimedialne
Film instruktażowy - tutorial: Stanowisko oraz materiały niezbędne do wykonania formy odlewniczejStanowisko oraz materiały niezbędne do wykonania formy odlewniczej
Wizualizacja modelu w grafice 3D: Narzędzia i przyrządy formierskie do formowania ręcznego i maszynowegoNarzędzia i przyrządy formierskie do formowania ręcznego i maszynowego
Schemat interaktywny: Podstawy wykonywania i kontroli modeli odlewniczychPodstawy wykonywania i kontroli modeli odlewniczych
Rzeczywistość wirtualna: Łączenie materiałów z wykorzystaniem metody spawaniaŁączenie materiałów z wykorzystaniem metody spawania