E-materiały do kształcenia zawodowego

E‑book  Składniki mas formierskich i oprzyrządowanie odlewnicze

MTL.01. - Wykonywanie i naprawa oprzyrządowania odlewniczego – Modelarz odlewniczy 721104, Technik odlewnik 311705

bg‑cyan

Składniki mas formierskich i oprzyrządowanie odlewnicze

E‑BOOK

1

Spis treści

Słownik pojęć do e‑materiału

1
analiza sitowa
analiza sitowa

przesiewanie próbki materiału sypkiego na zestawie laboratoryjnych znormalizowanych sit w celu scharakteryzowania materiału pod względem udziału ziarn różnej wielkości

bentonit
bentonit

osadowa skała ilasta składająca się głównie z montmorylonitu, stosowana jako lepiszcze przy sporządzaniu mas formierskich

filtr wlewowy
filtr wlewowy

element umieszczony w kanałach układu wlewowego w celu zatrzymania zanieczyszczeń niemetalowych, wykonany najczęściej z masy ceramicznej, mający szereg otworów, przez które przepływa metal

forma odlewnicza
forma odlewnicza

element lub materiał otaczający wnękę, do której zostanie wprowadzony kształtowany materiał, formy mogą być jednorazowe lub wielokrotnego użycia

gniazdo rdzenia
gniazdo rdzenia

wnęka w formie odtworzona przez znak rdzeniowy przeznaczona do usadowienia rdzenia

klejenie
klejenie

polega na nałożeniu warstwy kleju na łączone powierzchnie i dociśnięciu ich do siebie. Połączenie następuje dzięki adhezji miedzy klejem, a łączonymi powierzchniami

kokila
kokila

trwała, metalowa forma odlewnicza przeznaczona do wypełniania ciekłym metalem metodą grawitacyjną pod niskim lub wysokim ciśnieniem

kołek centrujący
kołek centrujący

drewniany lub metalowy kołek używany przy formowaniu do dokładnego ustalenia położenia skrzynek formierskich

lutowanie
lutowanie

łączenie elementów metalowych za pomocą metalowego spoiwa zwanego lutem o temperaturze topnienia niższej niż temperatura topnienia łączonych elementów. Lut, to materiał występujący w postaci drutu, płytek, pałeczek, proszków. Narzędzie ręczne służące do lutowania to lutownica lub palnik. Czynność lutowania jest również wykonywana w specjalnych piecach. Dzielimy je na lutowanie miękkie i twarde

matryca
matryca

forma jedno- lub wielownękowa z metalu, tworzywa sztucznego lub innego materiału, w której wykonuje się modele jednorazowe

mieszarki do mas
mieszarki do mas

maszyny do mieszania okresowego piasków formierskich lub mas rdzeniowych z materiałem wiążącym, wodą i odpowiednimi dodatkami formierskimi lub maszyny do mieszania ciągłego, w których zawartość jest mieszana i przenoszona do otworu wylotowego w sposób ciągły

model odlewniczy
model odlewniczy

przyrząd za pomocą którego w czasie wykonywania formy odlewniczej odtwarza się zewnętrzny kształt odlewu i znaki rdzeniowe

nadlew
nadlew

zasobnik ciekłego metalu (stopu), połączony z odlewem i przeznaczony do zasilania krzepnącego odlewu ciekłym metalem. Głównym jego zadaniem jest zapobieganie tworzenia się jam skurczowych i rzadzizn w odlewie. Nadlewy mogą być górne, boczne, zakryte lub odkryte

narzędzia formierskie
narzędzia formierskie

narzędzia używane przez formierzy i rdzeniarzy przy ręcznym wykonywaniu form i rdzeni odlewniczych. Należą do nich: łopaty, sita, ubijaki ręczne i pneumatyczne, listwy, nakłuwaki, haczyki, gładziki, łyżeczki, jaszczurki, lancety, paluszki, szczotki, pędzle formierskie, woreczki

RW4YuUDy39EFX
Przykłady narzędzi formierskich.  A‑sito, B - haczyk do wyjmowania modelu, C - pędzel, D - łopata, E - lancet z haczykiem, F – esówka
nitowanie
nitowanie

połączenie nierozłączne, pośrednie, połączenie mechaniczne elementów za pomocą nitów zwykle w postaci trzpieni walcowych z łbami

odżużlacz
odżużlacz

element układu wlewowego mający za zadanie zatrzymanie zanieczyszczeń niemetalowych

osnowa masy formierskiej
osnowa masy formierskiej

sypki materiał formierski o ziarnach większych niż 0,02mm, stosowany jako podstawowy składnik masy formierskiej

Rfq3CGUaexRAF
Schemat wiązania mas formierskich o osnowie piaskowej z bentonitem.

Ilustracja przedstawia schemat wiązania mas formierskich o osnowie piaskowej z bentonitem. Składa się odna z dwóch części - osnowy piaskowej z lepiczczem przed i po dodaniu wody. Po lewej stronie ilustracji elementy masy formierskiej mają postać nieregularnych białych ziaren z  obwódką. Przestrzeń pomiędzy ziarnami, a obwódką jest zakreskowana. Po prawej stronie grafiki przedstawiono masę związaną. Osnowa masy formierskiej ma postać nieregularnych białych ziaren, w tym przypadku zakreskowana część znajduje się tylko na ich części. Dodatkowo pomiędzy ziarnami występują czarne nieregularne fragmenty, przedstawiające pęczniejący bentonit pod wpływem wody. Na schemacie opisano słownie dwa elementy. Białe części ziaren to osnowa piaskowa SiO2. Natomiast zakreskowana część ziaren znajdujących się po lewej stronie oraz czarne miejsca na rysunku po prawej stronie to lepiszcze - bentonit.

piec odlewniczy
piec odlewniczy

piec służący do topienia i ewentualnie uszlachetnienia ciekłych metali i stopów. Mogą być ogrzewane paliwem stałym, ciekłym, gazowym lub zasilane energią elektryczną

płyta podmodelowa
płyta podmodelowa

płyta na której układa się model i skrzynkę formierską przy formowaniu ręcznym lub płyta o wymiarach i kształtach dopasowanych do określonej maszyny formierskiej

przelew
przelew

element układu wlewowego, przeznaczony do odprowadzania gazów z formy, wyprowadzania zanieczyszczeń niemetalowych z wnęki formy, osłabienia uderzenia metalu o górną część formy oraz oceny zapełnienia formy metalem

puder formierski
puder formierski

drobny materiał zapobiegający przylepianiu się masy formierskiej do modelu lub rdzennicy np. mączka kwarcowa

rdzennica
rdzennica

oprzyrządowanie odtwarzające cały rdzeń lub część zestawu rdzeniowego. Rozróżnia się rdzennice skrzynkowe, ramkowe lub wzorniki. Mogą być wykonane z drewna, metalu lub tworzyw sztucznych

R10c1wznNt0Ts
Rdzennica 
rdzennik
rdzennik

część rdzenia, która nie odtwarza kształtu odlewu lecz służy do umocowania rdzenia w gniazdach rdzenia w formie odlewniczej

rdzeń odlewniczy
rdzeń odlewniczy

element formy odlewniczej odtwarzający wewnętrzne wymiary, kształty odlewu. Może być wykonany ręcznie lub maszynowo. Może być wzmacniany szkieletem lub żebrami. Odpowietrzenie rdzeni odbywa się przez kanały odpowietrzające, które wykonuje się ręcznie lub stosuje się specjalne wkładki np. elastyczne rurki perforowane,

Rmblx9RShZhUE
Budowa rdzenia 
spawanie
spawanie

to połączenie bezpośrednie; powstaje w wyniku stopienia części łączonych i wprowadzenia w miejscu połączenia dodatkowego materiału – spoiwa, stosowane jest np. do łączenia metali (głównie stali) i tworzyw sztucznych

układ wlewowy
układ wlewowy

zespół kanałów, wnęk i innych elementów formy przeznaczony do doprowadzenia ciekłego metalu do wnęki formy oraz zatrzymania zanieczyszczeń niemetalowych

wlew doprowadzający
wlew doprowadzający

element układu wlewowego w postaci kanału znajdujący się najbliżej wnęki formy, przez który przepływa ciekły metal podczas zalewania formy

wlew główny
wlew główny

wlew usytuowany w formie, najczęściej pionowo, łączący zbiornik wlewowy z wlewem rozprowadzającym lub wlewem doprowadzającym

wlew rozprowadzający
wlew rozprowadzający

wlew łączący wlew główny z wlewami doprowadzającymi, który może jednocześnie hamować szybkość przepływu metalu i zatrzymać zanieczyszczenia niemetalowe

zbiornik wlewowy
zbiornik wlewowy

otwarta wnęka w górnej części formy odlewniczej do której wlewa się ciekły metal z kadzi odlewniczej

zgrzewanie
zgrzewanie

to połączenia metali i tworzyw sztucznych przez miejscowe dociskanie łączonych elementów przy jednoczesnym podgrzewaniu wystarczającym do doprowadzenia łączonych materiałów do stanu plastyczności (ciastowatości). Na granicy dyfuzji i adhezji cząsteczek łączonych materiałów tworzy się zgrzeina. Skuteczność zgrzewania zależy od temperatury, docisku i czasu trwania procesu.

znak rdzeniowy
znak rdzeniowy

część modelu przeznaczona do odtworzenia w formie gniazda rdzenia

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

Powiązane materiały multimedialne

Rceu7qHsWR50I