Przeczytaj/posłuchaj
Sai come tradurle? Analizza il testo e nota quali voti possono ottenere gli alunni italiani. Sono simili a quelli polacchi? Nota anche le forme evidenziate del verbo.
Wiesz, jak je przetłumaczyć? Przeanalizuj tekst i zaobserwuj, jakie oceny mogą otrzymać włoscy uczniowie? Czy są podobne do polskich? Zwróć również uwagę na zaznaczone formy czasowników.
Promosso o bocciato? I voti nella scuola italianaIn Italia c’è il votovoto numericonumerico. ll sistemasistema di classificazioneclassificazione in Italia si basasi basa su una scalascala da 0 a 10. Il 6 è il primo voto positivo. Se un’alunna/un alunno ha non più di tre voti negativi ed è in gradoè in grado di migliorarli, gli insegnanti possono promuoverlapromuoverla/promuoverlo alla classe successivasuccessiva. Tuttavia, lei/lui deve frequentare le lezioni di recuperolezioni di recupero e poi ripetere l’esame. Dopo la prova, l’alunna/l’alunno promossa/promosso può continuare lo studio. Se è bocciata/bocciatoSe è bocciata/bocciato, invece, deve ripetere l’anno. L’anno scolastico è diviso in due quadrimestriquadrimestri. Alla fine dell’anno gli insegnanti riassumonoriassumono il primo e il secondo quadrimestre e danno le pagellepagelle completate con i voti ottenuti per ogni materia.
Źródło: Adriana Grzelak-Krzymianowska, Tamara Roszak, Marta Sterna, Promosso o bocciato? I voti nella scuola italiana, [na podstawie:] Antonio Marchetta, Valutazione degli studenti: posso usare da zero a dieci? Il valore del voto e del giudizio, https://www.orizzontescuola.it/valutazione-degli-studenti-posso-usare-da-zero-a-dieci-il-valore-del-voto-e-del-giudizio/ [dostęp 20.02.2023], licencja: CC BY 3.0.
Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/a/D4ZlKtC8T
Nagranie przedstawia tekst dotyczący klasyfikacji, oceniania i promowania uczniów we włoskiej szkole.
Indica se le frasi sono vere o false.
Wskaż, czy zdania są prawdziwe, czy fałszywe.
Il participio passato
W języku włoskim, podobnie jak w języku polskim, istnieją formy, które nazywamy imiesłowami. Jednym z nich w języku włoskim jest forma participio passato, którą możemy niekiedy (przy czasownikach przechodnich) tłumaczyć po polsku jak imiesłów przymiotnikowy bierny zakończony na -ny, -na, -ne i -ty, -ta, -te, np. podzielony, -a (diviso, divisa) czy zamknięty, -a (chiuso, chiusa).
Participio passato tworzymy inaczej dla poszczególnych grup czasowników, tych zakończonych na -are, -ere, -ire. Tworzymy je od formy bezokolicznika.
Przyjrzyj się tabeli poniżej:
-are | -ere | -ire | |
|---|---|---|---|
singolare m/f | -ato/-ata cambiato (zmieniony) cambiata (zmieniona) | -uto/-uta venduto (sprzedany) veduta (sprzedana) | -ito/-ita finito (skończony) finita skończona) |
plurale m/f | -ati/-ate cambiati (zmienieni) cambiate (zmienione) | -uti/-ute venduti (sprzedani) vendute (sprzedane) | -iti/-ite finiti (skończeni) finite (skończone) |
Niektóre czasowniki mają nieregularne formy participio passato. Trzeba je zapamiętać. Oto kilka z nich:
scrivere (pisać) – scritto (napisany)
leggere (czytać) – letto (przeczytany)
dire (mówić) – detto (powiedziany)
prendere (brać) – preso (wzięty)
chiudere (zamykać) – chiuso (zamknięty)
aprire (otwierać) – aperto (otwarty)
chiedere (pytać) – chiesto (zapytany)
fare (robić) – fatto (zrobiony)
bere (pić) – bevuto (wypity)
vedere (widzieć) – visto/veduto (obejrzany)
dividere (dzielić) – diviso (podzielony)
promuovere (promować) – promosso (wypromowany)
Participio passato może pełnić w zdaniu funkcję przydawki, a zatem ma dwa rodzaje (maschile, femminile) i dwie liczby (singolare, plurale). Formę imiesłowu musimy zawsze dopasować do rzeczownika.
Gdy mamy do czynienia z rzeczownikiem rodzaju żeńskiego, musimy dopasować imiesłów w tym samym rodzaju i liczbie. Na przykład:
la pagella completata – wypisane świadectwo
le pagelle completate – wypisane świadectwa
la lettera scritta – napisany list
le lettere scritte – napisane listy
la lezione finita – skończona lekcja
le lezioni finite – skończone lekcje
W przypadku rzeczownika w rodzaju męskim, imiesłów dopasowujemy w następujący sposób:
il voto ottenuto – ocena otrzymana
i voti ottenuti – oceny otrzymane
l'esercizio fatto – zrobione ćwiczenie
gli esercizi fatti – zrobione ćwiczenia
l'esame passato - zdany egzamin
gli esami passati – zdane egzaminy
Dizionario
f = femminile - rodzaj żeński, m = maschile - rodzaj męski, pl = plurale - liczba mnoga
bazować
klasyfikacja
być w stanie
lekcje wyrównawcze
numeryczny
świadectwo szkolne
promować
okres czteromiesięczny
podsumować
skala
jeśli nie zda, jeśli obleje (pot.)
system
kolejny, następny
ocena