Temat: Biotechnologia i inżynieria genetyczna – lekcja powtórzeniowa

Adresat

Uczniowie liceum ogólnokształcącego i technikum

Podstwa programowa

Wymagania ogólne

V. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów biologicznych. Uczeń:

1. interpretuje informacje i wyjaśnia związki przyczynowo‑skutkowe między procesami i zjawiskami, formułuje wnioski.

Wymagania szczegółowe

XV. Biotechnologia. Podstawy inżynierii genetycznej. Uczeń:

2. przedstawia współczesne zastosowania metod biotechnologii tradycyjnej w przemyśle farmaceutycznym, spożywczym, rolnictwie, biodegradacji i oczyszczaniu ścieków,

6. wyjaśnia, czym jest organizm transgeniczny i GMO; przedstawia sposoby otrzymywania organizmów transgenicznych,

7. przedstawia potencjalne korzyści i zagrożenia wynikające z zastosowania organizmów modyfikowanych genetycznie w rolnictwie, przemyśle, medycynie i badaniach naukowych; podaje przykłady produktów otrzymanych z wykorzystaniem modyfikowanych genetycznie organizmów.

Ogólny cel kształcenia

Uczeń powtarza wiedzę oraz słownictwo w zakresie działu: Biotechnologia i inżynieria genetyczna

Kompetencje kluczowe

  • porozumiewanie się w języku ojczystym;

  • kompetencje informatyczne;

  • umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

  • materiału z lekcji: „Biotechnologia - historia i nowoczesność”, „Biotechnologia w ochronie środowiska”, „Mikroorganizmy zmodyfikowane genetycznie w służbie człowieka”, „Rośliny i zwierzęta transgeniczne”, „ Żywność genetycznie modyfikowana – nadzieje i obawy”;;

  • zadawać pytania i odpowiadać na pytania przyjaciół dotyczące biotechnologii i inżynierii genetycznej;

  • utrwalać słownictwo związane z biotechnologią..

Metody/techniki kształcenia

  • podające

    • pogadanka.

  • aktywizujące

    • dyskusja.

  • eksponujące

    • pokaz.

  • programowane

    • z użyciem komputera;

    • z użyciem e‑podręcznika.

  • praktyczne

    • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

  • e‑podręcznik;

  • zeszyt i kredki lub pisaki;

  • tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

  • Przed planowaną lekcją powtórzeniową nauczyciel prosi wszystkich uczniów, by przypomnieli sobie materiał e‑podręcznika z lekcji: Biotechnologia – historia i współczesność, a wybranych, by na podstawie lekcji przygotowali w oparciu o mechanizm z abstraktu krzyżówki dla kolegów do pracy na lekcji.

Faza wstępna

  • Nauczyciel podaje temat, cele lekcji i kryteria sukcesu sformułowane w języku zrozumiałym dla ucznia.

Faza realizacyjna

  • Uczniowie, pracując samodzielnie lub w parach, wykonują wskazane przez nauczyciela polecenia z abstraktu.

  • Poszerzanie i bogacenie słownictwa angielskiego w zakresie zagadnień ujętych w lekcji - uczniowie wykonują zawarte w abstrakcie ćwiczenia językowe. Nauczyciel upewnia się, że zadania zostały poprawnie wykonane, i udziela informacji zwrotnej.

  • Uczniowie wyświetlają na tablicy interaktywnej opracowane wcześniej krzyżówki. Zadaniem pozostałych jest odgadnięcie poszczególnych haseł. Po każdej krzyżówce, w oparciu o technikę świateł, uczniowie dokonują oceny pytań (czy są jednoznaczne, logicznie sformułowane). Nauczyciel ocenia pytania pod kątem językowym i udziela informacji zwrotnej.

  • Zadawanie pytań. Uczniowie wykorzystują formularz do zapisania pytań skierowanych do kolegi lub koleżanki w celu sprawdzenia rozumienia wysłuchanego tekstu.

  • Na tablicy interaktywnej uczniowie sami tworzą notatkę dotyczącą opisania metod modyfikacji genetycznej.

Faza podsumowująca

  • Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów, udzielając im tym samym informacji zwrotnej.

Praca domowa

  • Przygotuj pięć pytań dotyczących omawianego obszaru, które mogłyby się znaleźć na kartkówce z lekcji.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

antibiotics
antibiotics
RQYol15RPXG2O
Nagranie dźwiękowe słówka

antybiotyki – substancje powodujące zniszczenie lub uszkodzenie komórek bakterii

biotechnology
biotechnology
RUlLrcXh1Dyhe
Nagranie dźwiękowe słówka

biotechnologia – interdyscyplinarna dziedzina nauki zajmująca się badaniem procesów zachodzących przy udziale mikroorganizmów, wirusów i składników komórek oraz wykorzystywaniem tych procesów do produkcji określonych substancji w przemyśle i medycynie

biological weapon
biological weapon
R11zIBDtLqvwp
Nagranie dźwiękowe słówka

broń biologiczna – broń masowego rażenia, którą stanowią niebezpieczne dla człowieka mikroorganizmy (np. wirusy, bakterie)

pickling
pickling
R1Lj3XVknekOP
Nagranie dźwiękowe słówka

kiszenie – metoda konserwacji żywności wykorzystująca bakterie fermentacji mlekowej rozkładające cukry proste do kwasu mlekowego

penicillin
penicillin
Rk5SNIxg4Agwc
Nagranie dźwiękowe słówka

penicylina – naturalny antybiotyk wyizolowany z grzyba Penicillium przez Aleksandra Fleminga

biogas
biogas
R3tgAFXGn9RBj
Nagranie dźwiękowe słówka

biogaz – produkt powstały w trakcie rozkładu substancji organicznych w warunkach beztlenowych

biofuel
biofuel
R1bfHtBRbMjNJ
Nagranie dźwiękowe słówka

biopaliwo – paliwo powstałe z przetworzonych produktów, pochodzących z żywych organizmów

bioremediation
bioremediation
R1Gz7gYR4CGem
Nagranie dźwiękowe słówka

bioremediacja – technologia usuwania niektórych zanieczyszczeń z gleby i wód podziemnych za pomocą żywych organizmów

biosensor
biosensor
RI1LNpfMmnOzO
Nagranie dźwiękowe słówka

biosensor – czujnik biologiczny złożony z części aktywnej biologicznie oraz przetwornika sygnału

methane fermentation
methane fermentation
RXvNuAHxZIXJx
Nagranie dźwiękowe słówka

fermentacja metanowa – wieloetapowy proces beztlenowego rozkładu związków organicznych na metan i dwutlenek węgla prowadzony przez mikroorganizmy; zachodzi we wszystkich ekosystemach; wykorzystywany do utylizacji biomasy i produkcji biogazu

gene gun
gene gun
R1M0Jd8RsFS7Q
Nagranie dźwiękowe słówka

armatka genowa -- urządzenie wykorzystywane w procesie mikrowstrzeliwania obcego DNA do komórek

electroporation
electroporation
RdCHOUjtqKRp1
Nagranie dźwiękowe słówka

elektroporacja – odwracalne uszkodzenie błony komórkowej za pomocą impulsów elektrycznych w celu wprowadzenia obcego DNA do komórki

hirudin
hirudin
R1UQ5ajCeXPjj
Nagranie dźwiękowe słówka

hirudyna – substancja wytwarzana przez pijawki obniżająca krzepliwość krwi

insuline
insuline
RToKzjk0mOpXD
Nagranie dźwiękowe słówka

insulina – hormon biorący udział w regulacji poziomu cukru we krwi

biolistic transfromation
biolistic transfromation
R1T1FnAKLLZ1o
Nagranie dźwiękowe słówka

mikrowstrzeliwanie – metoda wprowadzania do komórki DNA osadzonego na metalowych kulkach, wykorzystywana w inżynierii genetycznej

plasmid
plasmid
R1Bjy0R4XzWMH
Nagranie dźwiękowe słówka

plazmid – cząsteczka kodująca DNA, która powszechnie występuje u bakterii; może być modyfikowana i wprowadzona np. do komórek roślin

genetic vector
genetic vector
R1bLthPQMni8P
Nagranie dźwiękowe słówka

wektor genetyczny – niewielka cząsteczka DNA, za pomocą której wprowadza się obcy gen do modyfikowanej komórki

xenotransplantation
xenotransplantation
R1W9eNjhgh2os
Nagranie dźwiękowe słówka

ksenotransplantacje – przeszczepianie komórek, tkanek lub narządów pomiędzy osobnikami różnych gatunków

model organism
model organism
R1FwTaNYY9pFH
Nagranie dźwiękowe słówka

organizm modelowy –- organizm posiadający szereg specyficznych cech, dzięki którym jest wykorzystywany w badaniach naukowych; charakteryzuje się znanym genomem, krótkim cyklem życiowym, małymi rozmiarami ciała, dużą liczbą potomstwa

transgenic animals
transgenic animals
R19fzTaKM0aZ2
Nagranie dźwiękowe słówka

transgeniczne zwierzęta – zwierzęta, które posiadaja w swoim genomie obcy DNA.

biosecurity
biosecurity
RndSazC19ekP7
Nagranie dźwiękowe słówka

bezpieczeństwo biologiczne – działania ekologiczne podejmowane w celu ochrony ludzi przed zagrożeniami wynikającymi z naruszenia funkcjonowania przyrody oraz zamierzonego wykorzystywania zjawisk i czynników przyrodniczych przeciw człowiekowi; obejmuje m.in. działania zapobiegające ubożeniu ekosystemów, stymulowanie procesów gospodarczych (by sprzyjały ochronie i odtwarzaniu różnorodności biologicznej i ekosystemów), ochronę populacji ludzkich przed głodem, monitorowanie i ochronę przed epidemiami wśród ludzi i zwierząt, kontrolę nad wprowadzaniem do środowiska organizmów modyfikowanych genetycznie (obcych gatunków i genotypów), przeciwdziałanie bioterroryzmowi

GMO product
GMO product
R1D2ShCAYsTiB
Nagranie dźwiękowe słówka

produkt GMO – produkt składający się z organizmów genetycznie zmodyfikowanych lub zawierający ich fragmenty bądź kombinacje oraz DNA lub białka z organizmów genetycznie zmodyfikowanych (wg: Ustawa z dnia 22 czerwca 2001 r. o organizmach genetycznie zmodyfikowanych, Dz. U. 2007 r. Nr 36 poz. 233, z późn. zm.)

contained use of GMOs
contained use of GMOs
R6JA3HCrcTbUo
Nagranie dźwiękowe słówka

zamknięte użycie GMO – działania polegające na ograniczeniu kontaktu GMO z ludźmi i środowiskiem stosowane podczas modyfikacji genetycznych organizmów i ich hodowli, przechowywania, transportu, niszczenia, usuwania lub innego wykorzystywania organizmów transgenicznych i pochodzących z nich produktów

GMO food
GMO food
R1hIYVgYeJJ6a
Nagranie dźwiękowe słówka

żywność GMO – żywność wyprodukowana z organizmów GMO lub zawierająca ich domieszkę bądź produkty z nich pochodzące

Teksty i nagrania

R1JJZ03AuiYU4
Nagranie dźwiękowe abstraktu

Biotechnology and genetic engineering – a repetition lesson

Links to lessons: 1 , 2 , 3 , 4 , 5

Links to abstracts: 1, 2, 3, 4, 5

Before you begin solving the exercises, review abstracts „Biotechnology - history and modernity”, „The role of biotechnology in environmental protection”, „Genetically modified organisms helping people”, „Transgenic plants and animals”, „Genetically modified food. Hopes and fears” to recall the most important information and vocabulary. Then you will be able to check your knowledge. Good luck!