E-materiały do kształcenia zawodowego

Profilaktyka i usuwanie zagrożenia metanowego w podziemnych zakładach górniczych

Organizacja i prowadzenie eksploatacji podziemnej złóż - Technik górnictwa podziemnego 311703

bg‑gold

Interaktywne materiały sprawdzające

1
Ćwiczenie 1. - Przyczyny powstawania zagrożenia metanowego1DJ8pUtFO4
R8gk0RlGbTnh51
Zagrożenie metanowe związane jest przede wszystkim z obecnością metanu
1. głębokością, 2. koncentracja, 3. w górotworze, 4. tektonicznych, 5. dynamicznego, 6. techniczno‑organizacyjne, 7. wolnego, 8. głębokościach, 9. poniżej, 10. naturalne i jego uwalnianiem się w wyniku prowadzonej działalności górniczej.
Czynniki sprzyjające wzrostowi zagrożenia:

  • 1. głębokością, 2. koncentracja, 3. w górotworze, 4. tektonicznych, 5. dynamicznego, 6. techniczno‑organizacyjne, 7. wolnego, 8. głębokościach, 9. poniżej, 10. naturalne:

    • wzrost metanonośności pokładów węgla wraz z 1. głębokością, 2. koncentracja, 3. w górotworze, 4. tektonicznych, 5. dynamicznego, 6. techniczno‑organizacyjne, 7. wolnego, 8. głębokościach, 9. poniżej, 10. naturalne ich zalegania,

    • występowanie na dużych głębokościach niebezpiecznego efektu 1. głębokością, 2. koncentracja, 3. w górotworze, 4. tektonicznych, 5. dynamicznego, 6. techniczno‑organizacyjne, 7. wolnego, 8. głębokościach, 9. poniżej, 10. naturalne wydzielania się 1. głębokością, 2. koncentracja, 3. w górotworze, 4. tektonicznych, 5. dynamicznego, 6. techniczno‑organizacyjne, 7. wolnego, 8. głębokościach, 9. poniżej, 10. naturalne metanu uwięzionego w strefach zaburzeń 1. głębokością, 2. koncentracja, 3. w górotworze, 4. tektonicznych, 5. dynamicznego, 6. techniczno‑organizacyjne, 7. wolnego, 8. głębokościach, 9. poniżej, 10. naturalne (uskoki, szczeliny), występującego pod dużym ciśnieniem skał nadległych,

  • 1. głębokością, 2. koncentracja, 3. w górotworze, 4. tektonicznych, 5. dynamicznego, 6. techniczno‑organizacyjne, 7. wolnego, 8. głębokościach, 9. poniżej, 10. naturalne:

    • prowadzenie eksploatacji na coraz większych 1. głębokością, 2. koncentracja, 3. w górotworze, 4. tektonicznych, 5. dynamicznego, 6. techniczno‑organizacyjne, 7. wolnego, 8. głębokościach, 9. poniżej, 10. naturalne,

    • prowadzenie eksploatacji 1. głębokością, 2. koncentracja, 3. w górotworze, 4. tektonicznych, 5. dynamicznego, 6. techniczno‑organizacyjne, 7. wolnego, 8. głębokościach, 9. poniżej, 10. naturalne poziomu udostępnienia,

    • wysoka 1. głębokością, 2. koncentracja, 3. w górotworze, 4. tektonicznych, 5. dynamicznego, 6. techniczno‑organizacyjne, 7. wolnego, 8. głębokościach, 9. poniżej, 10. naturalne wydobycia oraz znaczne postępy dobowe ścian.

Ćwiczenie 2. - Kategorie zagrożenia metanowego1DeGF1FFsV
RCC4m4LPCZ3WC2
I kategoria Możliwe odpowiedzi: 1. Udostępniony pokład lub jego część, jeżeli objętościowa ilość metanu pochodzenia naturalnego zawarta w jednostce wagowej w głębi calizny węglowej, zwana „metanonośnością”, wynosi od 0,1 do 2,5 m³/Mg w przeliczeniu na czystą substancję węglową, 2. Udostępniony pokład lub jego część, jeżeli metanonośność jest większa niż 2,5 m³/Mg, lecz nie jest większa niż 4,5 m³/Mg w przeliczeniu na czystą substancję węglową, 3. udostępniony pokład lub jego część, jeżeli metanonośność jest większa niż 4,5 m³/Mg, lecz nie jest większa niż 8 m³/Mg w przeliczeniu na czystą substancję węglową, 4. udostępniony pokład lub jego część, jeżeli metanonośność jest większa niż 8 m³/Mg w przeliczeniu na czystą substancję węglową lub zaistniał nagły wypływ metanu albo wyrzut metanu i skał II kategoria Możliwe odpowiedzi: 1. Udostępniony pokład lub jego część, jeżeli objętościowa ilość metanu pochodzenia naturalnego zawarta w jednostce wagowej w głębi calizny węglowej, zwana „metanonośnością”, wynosi od 0,1 do 2,5 m³/Mg w przeliczeniu na czystą substancję węglową, 2. Udostępniony pokład lub jego część, jeżeli metanonośność jest większa niż 2,5 m³/Mg, lecz nie jest większa niż 4,5 m³/Mg w przeliczeniu na czystą substancję węglową, 3. udostępniony pokład lub jego część, jeżeli metanonośność jest większa niż 4,5 m³/Mg, lecz nie jest większa niż 8 m³/Mg w przeliczeniu na czystą substancję węglową, 4. udostępniony pokład lub jego część, jeżeli metanonośność jest większa niż 8 m³/Mg w przeliczeniu na czystą substancję węglową lub zaistniał nagły wypływ metanu albo wyrzut metanu i skał III kategoria Możliwe odpowiedzi: 1. Udostępniony pokład lub jego część, jeżeli objętościowa ilość metanu pochodzenia naturalnego zawarta w jednostce wagowej w głębi calizny węglowej, zwana „metanonośnością”, wynosi od 0,1 do 2,5 m³/Mg w przeliczeniu na czystą substancję węglową, 2. Udostępniony pokład lub jego część, jeżeli metanonośność jest większa niż 2,5 m³/Mg, lecz nie jest większa niż 4,5 m³/Mg w przeliczeniu na czystą substancję węglową, 3. udostępniony pokład lub jego część, jeżeli metanonośność jest większa niż 4,5 m³/Mg, lecz nie jest większa niż 8 m³/Mg w przeliczeniu na czystą substancję węglową, 4. udostępniony pokład lub jego część, jeżeli metanonośność jest większa niż 8 m³/Mg w przeliczeniu na czystą substancję węglową lub zaistniał nagły wypływ metanu albo wyrzut metanu i skał IV kategoria Możliwe odpowiedzi: 1. Udostępniony pokład lub jego część, jeżeli objętościowa ilość metanu pochodzenia naturalnego zawarta w jednostce wagowej w głębi calizny węglowej, zwana „metanonośnością”, wynosi od 0,1 do 2,5 m³/Mg w przeliczeniu na czystą substancję węglową, 2. Udostępniony pokład lub jego część, jeżeli metanonośność jest większa niż 2,5 m³/Mg, lecz nie jest większa niż 4,5 m³/Mg w przeliczeniu na czystą substancję węglową, 3. udostępniony pokład lub jego część, jeżeli metanonośność jest większa niż 4,5 m³/Mg, lecz nie jest większa niż 8 m³/Mg w przeliczeniu na czystą substancję węglową, 4. udostępniony pokład lub jego część, jeżeli metanonośność jest większa niż 8 m³/Mg w przeliczeniu na czystą substancję węglową lub zaistniał nagły wypływ metanu albo wyrzut metanu i skał
Ćwiczenie 3. - Zagrożenie metanowe3DSWt9y1Xz
RkHIuqtFer4xV3
Odpowiedz na pytania lub uzupełnij tekst. 1. Reakcja, która może zajść w atmosferze kopalnianej, gdy stężenie metanu wynosi od pięciu do piętnastu procent., 2. Kopalnia, w której w 2006 roku w wyniku wybuchu metanu zginęło 23 górników., 3. Metanomierz es zet i trzy to metanomierz tutaj brakujące słowo., 4. Pierwiastek chemiczny, który jest wypierany przez metan, powodując zagrożenie dla górników., 5. Lutniociąg tutaj brakujące słowo jest stosowany do zmniejszania zapylenia oraz zagrożenia metanowego w wyrobisku, 6. Rodzaj zagrożeń, w których skład wchodzą zagrożenia tąpaniami, wybuchem metanu lub wyrzutem gazów i skał., 7. Zwierzę pierwotnie wykorzystywane do wykrywania metanu w kopalniach., 8. Chemiczny wzór sumaryczny metanu to ce ha początek indeksu dolnego tutaj brakująca liczba koniec indeksu dolnego. Zapisz liczbę słownie., 9. Iskrzące noże w kombajnie ścianowym mogą przyczynić się do tutaj brakujące słowa metanu., 10. Ilość metanu wydzielającego się z calizny górotworu do wyrobiska.
RtXVuSMNvjW4Y
Hasło: Tu uzupełnij
Ćwiczenie 4. - Wybuch2DSWt9y1Xz
Rbf8ynScR9FQ02
Ułóż puzzle, a następnie odpowiedz na pytanie, co jest przedstawione na obrazku.
Źródło: GroMar Sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.
R19JTzJtWKapg
Na grafice przedstawiono wybuch: Możliwe odpowiedzi: 1. metanu, 2. pyłu węglowego, 3. metanu i pyłu węglowego
R1GooOpaTLnSP2
Przeczytaj definicję i wskaż nazwę opisywanego zjawiska - Reakcja chemiczna, przebiegająca w krótkim czasie, powodująca powstanie znacznej ilości gazów w wyniku czego następuje gwałtowny wzrost ciśnienia, który w postaci fali podmuchu rozprzestrzenia się od miejsca zainicjowania wybuchu. Możliwe odpowiedzi: 1. wybuch pyłu węglowego, 2. wyrzut gazów i skał, 3. wzrost temperatury pierwotnej skał
Ćwiczenie 5. - Własności metanu2DeGF1FFsV
Własności metanu5870Brawo! To jest poprawne rozwiązanie! Posiadasz wiedzę na temat własności metanu w podziemnych zakładach górniczych.Niestety, to nie jest poprawne rozwiązanie. Jeśli miałeś/aś trudności z rozwiązaniem tego zadania wróć do filmu edukacyjnego „Zasady zachowania pracownika w trakcie przekroczenia dopuszczalnej zawartości metanu”.1
Test

Własności metanu

Liczba pytań:
5
Limit czasu:
8 min
Twój ostatni wynik:
-
Ćwiczenie 6. - Wentylowanie wyrobisk w kopalniach metanowych2DeGF1FFsV
Wentylowanie wyrobisk w kopalniach metanowych101570Brawo! To jest poprawne rozwiązanie! Posiadasz wiedzę na temat wentylowania i przewietrzania wyrobisk w podziemnych zakładach górniczych.Niestety, to nie jest poprawne rozwiązanie. Jeśli miałeś/aś trudności z rozwiązaniem tego zadania wróć do filmu edukacyjnego „Zasady zachowania pracownika w trakcie przekroczenia dopuszczalnej zawartości metanu”.
Test

Wentylowanie wyrobisk w kopalniach metanowych

Liczba pytań:
10
Limit czasu:
15 min
Twój ostatni wynik:
-
Wentylowanie wyrobisk w kopalniach metanowych101570Brawo! To jest poprawne rozwiązanie! Posiadasz wiedzę na temat wentylowania i przewietrzania wyrobisk w podziemnych zakładach górniczych.Niestety, to nie jest poprawne rozwiązanie. Jeśli miałeś/aś trudności z rozwiązaniem tego zadania wróć do filmu edukacyjnego „Zasady zachowania pracownika w trakcie przekroczenia dopuszczalnej zawartości metanu”.
Test

Wentylowanie wyrobisk w kopalniach metanowych

Liczba pytań:
10
Limit czasu:
15 min
Twój ostatni wynik:
-
Ćwiczenie 7. - Mechanizm wypływu metanu do wyrobiska2DeGF1FFsV
Rb95XQoqyPF922
Uzupełnij tekst odpowiednimi wyrazami. Obecność metanu w kopalniach węgla kamiennego związana jest z przede wszystkim z występującymi w górotworze warstwami 1. hydrostatycznego, 2. 0,5, 3. 0,1, 4. gazów, 5. piaskowca, 6. pięciu, 7. metanonośności, 8. węgla, 9. wyłącznie z warstw stropowych, 10. z warstw stropowych, spągowych, z ociosów wyrobiska, z urobionego węgla, 11. metanowości, 12. czterech. Metan w węglu kamiennym występuje w stanie wolnym oraz sorbowanym. Działalność górnicza zaburza równowagę ciśnienia 1. hydrostatycznego, 2. 0,5, 3. 0,1, 4. gazów, 5. piaskowca, 6. pięciu, 7. metanonośności, 8. węgla, 9. wyłącznie z warstw stropowych, 10. z warstw stropowych, spągowych, z ociosów wyrobiska, z urobionego węgla, 11. metanowości, 12. czterech w złożu i wtedy dochodzi do wypływu z calizny metanu wolnego oraz jego wydzielania, czyli tzw. desorpcji 1. hydrostatycznego, 2. 0,5, 3. 0,1, 4. gazów, 5. piaskowca, 6. pięciu, 7. metanonośności, 8. węgla, 9. wyłącznie z warstw stropowych, 10. z warstw stropowych, spągowych, z ociosów wyrobiska, z urobionego węgla, 11. metanowości, 12. czterech. Metan może wydzielać się do wyrobiska w postaci nagłego wypływu (fukacze o różnej intensywności), czy też w czasie wyrzutu gazów i skał.
Stopień zagrożenia metanowego w danej kopalni zależy w znacznej mierze od stopnia nasycenia pokładów węgla metanem, czyli tzw. 1. hydrostatycznego, 2. 0,5, 3. 0,1, 4. gazów, 5. piaskowca, 6. pięciu, 7. metanonośności, 8. węgla, 9. wyłącznie z warstw stropowych, 10. z warstw stropowych, spągowych, z ociosów wyrobiska, z urobionego węgla, 11. metanowości, 12. czterech, definiowanej jako objętościowa zawartość metanu pochodzenia naturalnego w węglu w przeliczeniu na tzw. czystą substancję węglową, czyli węgiel pozbawiony wody i popiołu.
W przypadku kiedy metanonośność jest mniejsza niż 1. hydrostatycznego, 2. 0,5, 3. 0,1, 4. gazów, 5. piaskowca, 6. pięciu, 7. metanonośności, 8. węgla, 9. wyłącznie z warstw stropowych, 10. z warstw stropowych, spągowych, z ociosów wyrobiska, z urobionego węgla, 11. metanowości, 12. czterech metrów sześciennych na mega gram szystej substancji węglowej pokład uznaje się za niemetanowy. W pozostałych przypadkach udostępniane pokłady lub ich części zaliczane są do jednej z 1. hydrostatycznego, 2. 0,5, 3. 0,1, 4. gazów, 5. piaskowca, 6. pięciu, 7. metanonośności, 8. węgla, 9. wyłącznie z warstw stropowych, 10. z warstw stropowych, spągowych, z ociosów wyrobiska, z urobionego węgla, 11. metanowości, 12. czterech kategorii zagrożenia metanowego.
Ćwiczenie 8. - Właściwości metanu1DeGF1FFsV
RBcPvs0Wg6tS61
Łączenie par. Oceń prawdziwość zdań dotyczących metanu.. Obecność metanu w atmosferze kopalnianej stanowi zagrożenie dla pracującej załogi.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Metan jest gazem niepalnym i niewybuchowym.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Obecność metanu w powietrzu da się stwierdzić organoleptycznie ponieważ posiada barwę, zapach i smak.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Metan jest obojętny dla procesu oddychania, niemniej jednak w większych stężeniach może powodować obniżenie zawartości tlenu w powietrzu.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Metan jest znacznie lżejszy od powietrza, gdyż jego gęstość wynosi 0,71 kg/m³ a gęstość względem powietrza wynosi 0,55, więc w pomieszczeniach, zwłaszcza niezbyt intensywnie przewietrzanych, gromadzi się w ich górnych częściach lub wprost pod stropem. .. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
Ćwiczenie 9. - Trójkąt wybuchowości3DJ8pUtFO4
R1aXjbWVQmazj3
Dopasuj prawidłowo brakujące opisy schematu, przeciągając je we właściwe miejsca.
RSyGp7QJ3d9il3
Jaka procentowa zawartość metanu wypiera tlen z atmosfery kopalnianej? Możliwe odpowiedzi: 1. powyżej 9%, 2. między 5% a 8 %, 3. poniżej 3%
Ćwiczenie 10. - Budowa metanomierza1DSWt9y1Xz
RVBingvZYlSsm1
Podpisz elementy budowy metanomierza er siedem, przeciągając podpisy w odpowiednie miejsca.
Źródło: GroMar Sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.
RFFfFK0Ipxusw1
Pomiaru jakiego gazu - poza metanem - dokonuje metanomierz R‑7? Możliwe odpowiedzi: 1. dwutlenku węgla, 2. tlenku węgla, 3. tlenku azotu
Ćwiczenie 11. - Pomiary stężenia metanu2DSWt9y1Xz

Obejrzyj film i odpowiedz na pytanie.

R13wm1UjwMwC4
Film nawiązujący do treści materiału
R1clxPF21vg1B2
Podczas pomiaru z założonym pochłaniaczem dwutlenku węgla metanomierz pokazał wynik zero przecinek dwa %, podczas gdy wynik pomiaru bez pochłaniacza wyniósł jeden przecinek jeden %. Jakie było stężenie dwutlenku węgla w atmosferze kopalnianej? Możliwe odpowiedzi: 1. zero przecinek dwa %, 2. jeden przecinek jeden %, 3. zero przecinek dziewięć %, 4. jeden przecinek trzy %, 5. pięć przecinek pięć %