Temat: Kraje demokracji ludowej

Adresat

Uczniowie klasy VIII szkoły podstawowej

Podstawa programowa

XXXVI. Świat po II wojnie światowej. Uczeń:

2. wyjaśnia przyczyny i skutki rozpadu koalicji antyhitlerowskiej oraz opisuje początki zimnej wojny;

3. omawia sytuację w ZSRS i państwach jego strefy wpływów z uwzględnieniem wydarzeń na Węgrzech w 1956 r. i w Czechosłowacji w 1968 r.;

4. opisuje najważniejsze przemiany kulturowe i społeczne po II wojnie światowej.

Ogólny cel kształcenia

Uczeń dowie się o krajach demokracji ludowej.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• jak wyglądał mechanizm przejmowania władzy przez komunistów w Europie Środkowej i Wschodniej;

• czym była „demokracja ludowa” i „kraje demoludów”;

• kim byli komunistyczni przywódcy krajów bloku wschodniego;

• kiedy i gdzie doszło do wstąpień społecznych i politycznych przeciw władzy;

• czym było powstanie węgierskie w 1956 r. i Praska Wiosna 1968 r. i w jaki sposób zostały zdławione.

Metody/techniki kształcenia

• podające

  • pogadanka.

• aktywizujące

  • dyskusja.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg zajęć

Faza wstępna

1. Prowadzący lekcję podaje temat lekcji, określa cel zajęć i wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.

2. Nauczyciel odtwarza nagranie abstraktu. Co jakiś czas zatrzymuje je, prosząc uczniów, by opowiedzieli własnymi słowami to, co przed chwilą usłyszeli. W ten sposób uczniowie ćwiczą słuchanie ze zrozumieniem.

Faza realizacyjna

1. Lektura treści abstraktu. Nauczyciel wykorzystuje tekst do pracy indywidualnej lub w parach według następujących kroków: 1) pobieżne przejrzenie tekstu, 2) postawienie pytań, 3) dokładne czytanie, 4) streszczenie poszczególnych części tekstu, 5) powtórzenie treści lub przeczytanie całego tekstu.

2. Nauczyciel wyświetla mapę z Polecenia 1. Odczytuje treść polecenia i, jeśli to konieczne, wspomaga uczniów w poszukiwaniu odpowiedzi.

3. Na podstawie informacji przedstawionych na osi czasu oraz wiadomości z dostępnych źródeł uczniowie w parach przygotowują omówienie wniosków z przeprowadzonego przez siebie śledztwa. Mają wykazać związki przyczynowo‑skutkowe między przedstawionymi na osi wydarzeniami. Następnie uczniowie prezentują swoje omówienia. Koledzy i koleżanki oceniają ich pracę, biorąc pod uwagę sposób przedstawienia wniosków oraz jasność uzasadnienia.

4. Nauczyciel wspólnie z uczniami podsumowuje dotychczasowy przebieg zajęć.

5. Uczniowie w parach rozwiązują Ćwiczenie 1. Nauczyciel sprawdza, czy zadanie zostało prawidłowo wykonane, i udziela uczniom informacji zwrotnej.

6. Uczniowie analizują ilustrację i wykonują Polecenie 3. Aby odpowiedzieć na pytanie, mogą korzystać ze źródeł internetowych lub innych publikacji. Nauczyciel sprawdza poprawność odpowiedzi i udziela uczniom informacji zwrotnej.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel zadaje uczniom pytania:

   • Co na zajęciach wydało wam się ważne i ciekawe?

   • Co było łatwe, a co trudne?

   • Jak możecie wykorzystać wiadomości i umiejętności, które dziś zdobyliście?

   Chętni lub wybrani uczniowie podsumowują zajęcia

Praca domowa

1. Odsłuchaj w domu nagrania abstraktu. Zwróć uwagę na wymowę, akcent i intonację. Naucz się prawidłowo wymawiać poznane na lekcji słówka.

2. Napisz krótką notatkę dotyczącą tematów poruszanych na lekcji.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Countries of people’s democracy

The new division of Europe, after the end of the Second World War, was the result of the arrangements made by the Big Three at inter‑allied conferences. Central and Eastern Europe found itself in the sphere of influence of the Soviet Union. Its representatives, with the help of the Red Army, quickly began to make dependent and transform the countries of the region (Poland, Czechoslovakia, Hungary, Bulgaria, and Romania) – the so‑called people’s democracies. This process was similar in all the countries. It began with the systematic liquidation of political opposition accused of conspiring and preparing for coups (salami tactics), followed by the holding of a fraudulent election, in which the communists gained full power, and then the adoption of a new constitution. In the meantime, the economy would be transformed (nationalization of industry, land reform) and all forms of resistance by any kind of opposition – gradually eliminated. Another common feature was the ubiquitous indoctrination of the society, repressions against the Church, and the monopoly of the authorities over information. In later years, also the required membership in the structures of Cominform (1947) as well as the common economic organization – Comecon (after 1949) and military organization – the Warsaw Pact (after 1955).

In the Eastern bloc, the only exceptions were Albania and Yugoslavia. Albania, after the communists took full power and succumbed to the will of the USSR, withdrew from the socialist economic and military arrangements in 1961 and became isolated from the world. In Yugoslavia, after Josip Broz Tito, a hero of the communist resistance movement, assumed full power, a conflict with Stalin ensued. Condemned and excluded from the communist structures, the country turned to Western countries, concluding economic agreements with them (the US and UK), which positively influenced its development. However, it remained a socialist state until its disintegration in the 1990s .

Despite the full power and subjugation of the societies of the Eastern bloc, there were many social protests and riots against their difficult economic situations, lack of basic freedoms, and the presence of the Red Army troops. These were brutally suppressed (Berlin 1953, Poland and Hungary 1956, Czechoslovakia 1968).