RjogFsF9tYAZY
Czarno‑biała fotografia przedstawia kilku mężczyzn jadących jeden za drugim na sportowych wózkach inwalidzkich. Na głowach mają kaski. W tle widoczne są drzewa.

Tacy sami

Wyścig
Źródło: Pixabay, fotografia czarno-biała, domena publiczna.

Czy zdarzyło ci się kiedyś iść ciemnym korytarzem? Jakie uczucia ci towarzyszyły, kiedy nie było nic widać? Czy się bałeś? Czy czułeś niepokój i byłeś zdezorientowany, kiedy nie mogłeś polegać na jednym ze swoich zmysłów?

Problem niepełnosprawności dotyczy wielu ludzi. Różne są jej rodzaje. Niepełnosprawność nie oznacza jednak, że nie można osiągać celów i realizować marzeń. Przykładem jest Stephen HawkingStephen HawkingStephen Hawking, który pomimo ciężkiej choroby został naukowcem badającym zagadnienia dotyczące wszechświata, opublikował wiele opracowań i książek, popularyzując wiedzę.

Zapoznaj się z filmem, którego bohaterem jest Jan Mela – osoba niepełnosprawna, podróżnik, najmłodszy w historii zdobywca biegunów – północnego i południowego – w jednym roku.

Stephen Hawking
RBcQVqwwBnfPQ
Nagranie wideo. Na początku pojawia się plansza: Nie boję się swoich słabości. Następnie pojawia się Jan Mela i podpis "Jan Mela", a pod nim "podróżnik, prezes fundacji Poza Horyzonty. Znajduje się on na tle regałów wypełnionych książkami i segregatorami. Na końcu pojawia się plansza z napisami: wystąpił Jan Mela. Realizacja Contentplus.pl na zlecenie Uniwersytetu Wrocławskiego w ramach projektu "E‑podręczniki do kształcenia ogólnego", lipiec 2015.
Ćwiczenie 1

Wyjaśnij znaczenie motta fundacji założonej przez Jana Melę w kontekście tego, jak wypowiada się on na temat przezwyciężania swoich słabości.

Rw88RorJIhcwN
Miejsce na notatkę
Ćwiczenie 2

Wymień rady udzielone przez Jana Melę, które uważasz za najcenniejsze.

Rw88RorJIhcwN
Miejsce na notatkę
Polecenie 1

Odrysuj na kartce kontur swojej dłoni. Na każdym palcu zapisz po jednym rozpoczętym poniżej zdaniu, a następnie je uzupełnij.

  • Lubię siebie za to, że...

  • Cieszę się z tego, że...

  • Moim marzeniem jest...

  • Akceptuję w sobie to, że...

  • W sercu mam...

R12c9nngrmuLx
Miejsce na notatki ucznia
Polecenie 1

Uzupełnij zdania:

- Lubię siebie za to, że...
- Cieszę się z tego, że...
- Moim marzeniem jest...
- Akceptuję w sobie to, że...
- W sercu mam...

REtcTXBO6mo3M
Miejsce na notatkę
1
Ćwiczenie 3

Zapoznaj się z piktogramamipiktogrampiktogramami, które przedstawiają różne rodzaje niepełnosprawności. Odszyfruj ich znaczenia.

uzupełnij treść
Ćwiczenie 3

Podaj przykłady miejsc, w których można znaleźć oznaczenia dla osób z niepełnosprawnościami?

R1bUSd7pTY0zq
Miejsce na notatkę
piktogram
R4Vnmrah4t1dW
Piktogramy
Źródło: a. nn., licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 4

Wyjaśnij, w jaki sposób piktogramy ułatwiają funkcjonowanie osobom z niepełnosprawnościami.

R1bUSd7pTY0zq
Miejsce na notatkę
Irena Landau1932

Irena Landau

- autorka wielu słuchowisk, wierszy oraz książek dla dzieci i młodzieży. Bohaterowie jej utworów to często osoby niepełnosprawne, np. Majka z książki pt. 'Uszy do góry!' albo Gabrysia z 'Kto to widział!'. W jej twórczości nie brak też czarnego humoru, np. w książce 'Inny Piotrek i bandyci', oraz przybyszów z innych planet, np. w 'Ale plama!'.

Zapoznaj się z fragmentem tekstu Ireny Landau pt. 'Uszy do góry!', a następnie wykonaj do niego ćwiczenia.

RNlQEEM9dzWh6
Nagranie audio fragmentu książki "Uszy do góry" pt. "Nie mój kłopot" - czyta Elżbieta Golińska
Nie mój kłopot?Irena Landau
Irena Landau Nie mój kłopot?

Zrobiliśmy naradę rodzinną i w końcu okazało się, że kotek ma na imię Bezik. A dlaczego? Nie mam pojęcia dlaczego, może jest podobny do okrągłej, słodkiej bezy. On też jest słodki i kiedy skończyła się rehabilitacja, wlazł na tapczan, na którym leżałam, i zaczął mnie pocieszać. 'Nie przejmuj się Renią – mruczał – może się mylisz, może nie chodzi jej o twoje nogi. A jeśli nawet, to jest głupia i nie warto o niej myśleć. Pamiętasz, co babcia mówiła? Że jeśli ktoś jest wredny, to to jest jego kłopot, jego problem i niech on się martwi, a nie ty. To jego ludzie nie będą lubili. A ty przecież masz inne przyjaciółki, na przykład Alkę, i przyjaciół, jak Leszek. I oczywiście brata. No daj sobie spokój, myśl o czym innym'. Bezik ma oczywiście rację, a ja mam o czym myśleć. Bo jeszcze przed panią Sonią był u nas lekarz i potwierdził, że naprawdę już mogę iść do szkoły. Od poniedziałku.
Okropnie się bałam, okropnie, to nie żarty, tyle czasu mnie tam nie było, może przyszedł ktoś nowy, kogo nie znam? No i co z Alką? Była u mnie, przyniosła testy z polskiego, dostała z nich tróję plus. Przejrzałam je, ja bym odpowiedziała na wszystkie pytania, nawet te z gramatyki. No, może oprócz jednego. Nieważne, to znaczy ważne, ale Alka długo się jąkała, a potem powiedziała, że kiedy mnie nie było, to przysiadła się do niej taka jedna Oliwka, przedtem siedziała sama.
– Mówiłaś, że będzie u was ta Renatka, myślałam, że usiądziecie razem. Może Oliwia się obrazi? – martwiła się Alka.
– Ja wolę siedzieć z tobą, ale jak ty w ogóle usiądziesz przy stoliku? Czy ten fotel się zmieści?
Tata był w szkole i mierzył, jak najbardziej się zmieści.
Powiedziałam to Alce, a ona się ucieszyła.
– To co, będziemy siedzieć razem? Jak dawniej?
– A co zrobisz z Oliwką?
– No właśnie, głupio mi jak diabli. Ale do klasy przyszła nowa i z tą Julką dziewczyn jest do pary. No trudno, może Oliwia się wścieknie, ale nie ma rady… Niech one dwie usiądą razem.
– A jak nie zechcą?
– Niby dlaczego?
I na tym stanęło. Trochę się tym niepokoiłam, ale wieczorem zatelefonowała Alka.
– Masz pojęcie?! – krzyczała. – Masz pojęcie?!
– Nie mam pojęcia, nie wiem, o czym mówisz?
– To czekaj, przeczytam ci mail, właśnie dostałam od Oliwki.
– No?
– Czekaj, zaraz, muszę się jeszcze raz zalogować. Jest, słuchaj: 'Temat: siedzenie – fajnie, co?! – no więc temat: siedzenie. Aleksandro, nie gniewaj się, ale umówiłam się z Julką' – to ta nowa. Majka, słuchasz?
– No słucham, czytaj.
– No więc tak: '…z Julką, że usiądziemy razem. Bo przecież wraca Majka i na pewno chcesz siedzieć z nią jak dawniej. Od poniedziałku się przesiadam, nie bądź zła, z szacunkiem i z czym chcesz, Oliwia'. No?
Fajna ta Oliwka, naprawdę, obie miałyśmy sprawę z głowy, a ja sobie pomyślałam, że warto by się z tamtymi dziewczynami też zaprzyjaźnić. Julki nie znam, ale skoro lubi ją Oliwia…
Może to wszystko nie będzie takie trudne, jak mi się zdawało? I test z polskiego był zupełnie możliwy. Jakoś sobie dam radę. Na pewno.
Zasnęłam i śniło mi się, że jestem obok wodospadu Niagara. A potem się okazało, że to nie był huk wody, tylko mruczenie Bezika, który się ułożył na poduszce obok mojej głowy. Obudziłam się, musiałam iść do łazienki.
I sama przesiadłam się na fotel, sama pojechałam, poradziłam sobie i wróciłam. Mama się nawet nie obudziła, nikogo nie potrzebowałam! Kiedyś to było takie nic, a teraz czuję się, jakbym zdobyła Rysy albo Mount Everestt8G3NbvPfT_000tp001Mount Everest!!!
Jeszcze wszystko się ułoży, na pewno. A na razie Bezik znowu ułożył się obok mnie i zasnęliśmy. Była dopiero piąta nad ranem.

t8G3NbvPfT_00000_BIB_001 Źródło: Irena Landau, Nie mój kłopot?, [w:] tejże, Uszy do góry!, Łódź 2011, s. 46–47.
Ćwiczenie 5

Określ, kto jest narratorem w tekście 'Nie mój kłopot?'.

RjQZapDD8oxdH
Miejsce na notatkę
Ćwiczenie 6

Wyjaśnij, dlaczego powrót do szkoły zarówno cieszy, jak i martwi Majkę.

RjQZapDD8oxdH
Miejsce na notatkę
1
Ćwiczenie 7

Odpowiedz na pytania:

  • Co spotkało bohaterkę tekstu pt. 'Nie mój kłopot'?

  • Z jakimi trudnościami musi się zmierzyć Majka?

  • Jakie uczucia przeżywa dziewczynka w związku z powrotem do szkoły?

uzupełnij treść
1
Ćwiczenie 8

Wyjaśnij, kto i w jaki sposób pomaga Majce pokonać trudności.

uzupełnij treść
Polecenie 2

Zastanów się i wymień przykładowe formy pomocy osobom z  niepełnosprawnościami możliwe do zaoferowania przez ciebie i twoich rówieśników.

RmT7Oo6zhkNvL
Miejsce na notatkę
Ćwiczenie 9

Obejrzyj zamieszczone w poniższej galerii fotografie szczytu Mount Everest, a następnie wyjaśnij, jak rozumiesz słowa Majki:

Kiedyś to było takie nic, a teraz czuję się, jakbym zdobyła Rysy albo Mount Everest!!!

RPtJQG1Osoj0X
Miejsce na notatkę
Ćwiczenie 9

Wyjaśnij, jak rozumiesz słowa Majki:

'Kiedyś to było takie nic, a teraz czuję się, jakbym zdobyła Rysy albo Mount Everest!!!'

RVrWtfeCDLhCr
Miejsce na notatkę
t8G3NbvPfT_000tp001