E-materiały do kształcenia zawodowego

Podstawy analizy produktów leczniczych i wyrobów medycznych

MED.09. Sporządzanie i wytwarzanie produktów leczniczych oraz prowadzenie obrotu produktami leczniczymi, wyrobami medycznymi, suplementami diety i środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz innymi produktami dopuszczonymi do obrotu w aptece na podstawie przepisów prawa - Technik farmaceutyczny 321301

bg‑azure

Od leku do wyniku

GRA EDUKACYJNA

1
11
Instrukcja obsługi gry edukacyjnej

Gra edukacyjna „Od leku do wyniku” rozpoczyna się ekranem startowym. Klikając przycisk Start, gracz przechodzi do opisu zasad i celów gry. Następnie klikając przycisk Dalej, przechodzi do ekranu Wybór postaci. Gracz ma możliwość stworzenia postaci, którą będzie. Można kreować jej wygląd, zmieniając: płeć, okulary, uczesanie, karnację i ubranie. Klikając przycisk Dalej, rozpoczyna rozgrywkę.

Każdy tekst oznaczony ikoną Włącz/Wyłącz dźwięk jest czytany przez lektora. Gracz ma możliwość wielokrotnego odsłuchania nagrania.

Gra edukacyjna składa się z trzech etapów, które gracz przechodzić będzie kolejno. Etap I dotyczy podstaw analizy, etap II obejmuje analizę jakościową, etap III to analiza ilościowa. Zaliczenie gry wymaga pomyślnego przejścia wszystkich etapów.

Za każdą prawidłową odpowiedź za pierwszym razem gracz otrzymuje 3 punkty, za drugim razem – 1 punkt. Zdobycie odpowiedniej liczby punktów na I etapie (10 z 18 możliwych) umożliwia przejście do etapu II. Do zaliczenia etapu II wymagane jest uzyskanie 20 punktów z 33 możliwych, to pozwala na przejście do etapu III, w którym można uzyskać maksymalnie 18 punktów, a zdobycie 10 punktów pozwala zakończyć grę z wynikiem pozytywnym.

Gracz podejmuje decyzję w każdym pytaniu. Następnie uzyskuje informacje zwrotne na temat prawidłowej lub nieprawidłowej odpowiedzi. Do kolejnego kroku przechodzi, klikając przycisk Dalej. Jeśli gracz podjął nieprawidłową decyzję, klika przycisk z ikoną x.

Po zakończonej rozgrywce na danym poziomie pojawia się plansza informująca o jego przejściu. Po kliknięciu przycisku Przejdź dalej pojawia się ekran menu z wyborem etapu (jedynie w przypadku ukończenia z wynikiem pozytywnym). Przycisk Zagraj ponownie umożliwia przejście kolejny raz danego etapu.

Na ekranie kończącym grę edukacyjną jest informacja zwrotna oraz przycisk Zagraj ponownie, umożliwiający przejście do ekranu startowego.

R1WxjgmSbs1Tc
Przyciski funkcyjne
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.
RvzHbNRQKT9I9
Od leku do wyniku
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, licencja: CC BY-SA 3.0.
RZhaHhWDFk9Pq2
Ćwiczenie 1
W oznaczaniu danej substancji lub produktu leczniczego wykonuje się zawsze przynajmniej trzy oznaczenia. Czasami uzyskane wyniki oznaczania istotnie się różnią. Za pomocą jakiego testu możliwe jest oszacowanie wątpliwego wyniku? Możliwe odpowiedzi: 1. Testu Q Dixona., 2. Testu F Snedecora., 3. Testu t Studenta.
R1DIsAmMSO9l62
Ćwiczenie 2
W oznaczaniu substancji i produktów leczniczych metodami klasycznymi, czyli miareczkowymi, stosuje się roztwory mianowane. Co oznacza pojęcie roztwór mianowany? Możliwe odpowiedzi: 1. Roztwór mianowany jest to roztwór o określonym stężeniu wyrażonym w jednostce mol na litr., 2. Roztwór mianowany jest to roztwór o określonym stężeniu wyrażonym w procentach, gramach na sto mililitrów., 3. Roztwór mianowany jest to roztwór o ściśle zdefiniowanej nazwie.
R7DkPz7xidCZA2
Ćwiczenie 3
W ocenie jakości i potwierdzaniu tożsamości substancji opisanych w farmakopei stosowane są metody farmakopealne, które w badaniu uwzględniają właściwości danej substancji. Jakie to właściwości? Możliwe odpowiedzi: 1. Temperatura topnienia., 2. Polimorfizm., 3. Gęstość względna., 4. Rozpuszczalność., 5. Postać., 6. Kraj pochodzenia., 7. Cena., 8. Producent., 9. Stężenie.
ROFEDDXsqoPhq2
Ćwiczenie 4
Jedną z metod stosowanych powszechnie w analizie ilościowej jest metoda spektrofotometryczna w nadfiolecie i świetle widzialnym. Co stanowi podstawę zastosowania absorpcyjnej spektrofotometrii w nadfiolecie i świetle widzialnym w analizie ilościowej? Możliwe odpowiedzi: 1. Prawo Lamberta Beera., 2. Zasady dynamiki Newtona., 3. Prawo podziału Nernsta.
RGJeelTUv5m5C2
Ćwiczenie 5
Analiza ilościowa z wykorzystaniem metody spektrofotometrycznej w nadfiolecie i zakresie widzialnym, UV Vis, opiera się na prawie Lamberta Beera. Jaką zależność opisuje to prawo? Jeżeli współczynnik absorpcji rozpuszczalnika jest równy zeru, absorbancja wiązki promieniowania monochromatycznego przechodzącej przez roztwór jednorodny jest 1. wprost, 2. odwrotnie, 3. wprost proporcjonalna do stężenia roztworu i 1. wprost, 2. odwrotnie, 3. wprost proporcjonalna do grubości warstwy absorbującej.
R1NlkR5lDMlIS2
Ćwiczenie 6
Czym jest współczynnik opóźnienia w metodzie chromatografii cienkowarstwowej, w skrócie TLC, czyli inaczej współczynnik retencji? Możliwe odpowiedzi: 1. Współczynnik retencji (RF) jest to stosunek odległości od punktu naniesienia składnika do środka plamy i odległości przebytej przez czoło rozpuszczalnika od punktu naniesienia. Wzór do obliczania to RF jest równe b dzielone przez a, gdzie b to odległość migracji składnika oraz a to odległość migracji czoła fazy ruchomej., 2. Współczynnik retencji (RF) jest to stosunek odległości przebytej przez czoło rozpuszczalnika od punktu naniesienia i odległości od punktu naniesienia składnika do środka plamy., 3. Współczynnik retencji (RF) jest to suma odległości od punktu naniesienia składnika do środka plamy i odległości przebytej przez czoło rozpuszczalnika od punktu naniesienia, wyrażona w centymetrach.
R1RChJjhppGNb2
Ćwiczenie 7
Jak nazywa się charakterystyczna reakcja grupowa związków pochodnych ksantyny, którymi są teobromina, teofilina, kofeina? Możliwe odpowiedzi: 1. Reakcja mureksydowa., 2. Reakcja z ninhydryną., 3. Reakcja z odczynnikiem Ehrlicha.
RpPiD1L6wzJJo2
Ćwiczenie 8
Jaka reakcja pozwoli odróżnić teofiliny od pozostałych związków z tej grupy? Możliwe odpowiedzi: 1. Reakcja Parriego z azotanem kobaltu dwa., 2. Reakcja z chlorkiem żelaza trzy., 3. Reakcja z odczynnikiem Marquisa.
R1XGpJIPJtsKX2
Ćwiczenie 9
Do potwierdzenia tożsamości jakich związków może być użyta reakcja Parriego? Możliwe odpowiedzi: 1. Barbituranów., 2. Związków zawierających pierwszorzędową aromatyczną grupę aminową., 3. Związków zawierających grupę fenolową.
R1GMv51Z4vzny2
Ćwiczenie 10
Na podstawie budowy chemicznej zaproponuj dwie reakcje, które pozwolą potwierdzić tożsamość paracetamolu. Możliwe odpowiedzi: 1. Reakcja z chlorkiem żelaza trzy, po której następuje niebieskie zabarwienie i reakcja z odczynnikiem Marquisa po ogrzaniu., 2. Bezpośrednia reakcja z odczynnikiem Ehrlicha oraz reakcja z hydroksyloaminą i jonami żelaza trzy., 3. Reakcja z ninhydryną oraz reakcja na ugrupowanie estrowe z chlorowodorkiem hydroksyloaminy i jonami żelaza trzy.
R6BLx0p9xwAZ52
Ćwiczenie 11
Do roztworów wodnych dwóch substancji umieszczonych w probówce A i probówce B dodano pół mililitra kwasu azotowego oraz pół mililitra roztworu azotanu srebra jedna dziesiąta mola na litr. W jednej probówce otrzymano lustro srebrowe, w drugiej biały, serowaty osad, fiołkowiejący na świetle. Jakie substancje rozpuszczono w próbówce A i probówce B? Możliwe odpowiedzi: 1. W probówce A rozpuszczono substancję, która ma właściwości redukujące, na przykład kwas askorbowy lub izoniazyd, w probówce B sól zasady organicznej w postaci chlorowodorku., 2. W probówce A rozpuszczono chlorowodorek soli zasad organicznych, w probówce B substancję o właściwościach redukujących., 3. W probówce A rozpuszczono chlorowodorek soli zasad organicznych, w probówce B substancję o właściwościach utleniających.
R1ZqF1wAPyWVA2
Ćwiczenie 12
Do czego w analizie jakościowej wykorzystywany jest odczynnik Ehrlicha, czyli alkoholowy roztwór aldehydu 4 dimetyloaminobenzoesowego? Możliwe odpowiedzi: 1. Do potwierdzenia obecności grupy fenolowej., 2. Do potwierdzenia obecności pierwszorzędowej aromatycznej grupy aminowej., 3. Do potwierdzenia obecności pierwszorzędowej alifatycznej grupy aminowej.
RIih2SBQ7Az4m2
Ćwiczenie 13
Rozpuszczalnikiem często wykorzystywanym do uzyskania roztworów leków jest etanol, który bywa nieprawidłowo zastępowany metanolem. Jaka reakcja pozwoli potwierdzić obecność etanolu? Możliwe odpowiedzi: 1. Jodoformowa., 2. Reakcja z chlorkiem żelaza trzy., 3. Reakcja z azotanem srebra.
R1AFCk5ToeJhK2
Ćwiczenie 14
Nikotynamid zawiera pierwszorzędowe ugrupowanie amidowe. Jaki zapach można wyczuć podczas ogrzewania nikotynamidu, z zachowaniem ostrożności, z roztworem wodorotlenku sodu? Możliwe odpowiedzi: 1. Charakterystyczny zapach amoniaku., 2. Charakterystyczny, nieprzyjemny zapach aminy., 3. Charakterystyczny zapach gorzkich migdałów.
RZWUI0A1iCvRV2
Ćwiczenie 15
O obecności jakich związków świadczy pozytywna reakcja z odczynnikiem Dragendorffa? Możliwe odpowiedzi: 1. Związków o charakterze zasadowym, czyli zasad organicznych oraz soli zasad organicznych., 2. Barbituranów., 3. Związków zawierających sulfonamidy, czyli pochodnych sulfanilamidu.
R18SS58dsyKgq2
Ćwiczenie 16
Azotan srebra można wykorzystać do potwierdzenia obecności jonów fosforanowych, na przykład w fosforanie kodeiny. Jaki jest wynik tej reakcji? Możliwe odpowiedzi: 1. Powstaje żółty osad, rozpuszczalny w dziesięcioprocentowym roztworze wodorotlenku amonowego., 2. Powstaje biały osad, fiołkowiejący na powietrzu., 3. Powstaje biały osad, rozpuszczalny w dziesięcioprocentowym roztworze wodorotlenku amonowego.
R1dTL3HkIuVma2
Ćwiczenie 17
Kwasy karboksylowe, na przykład kwas acetylosalicylowy, octowy, benzoesowy, salicylowy, po ogrzaniu z alkoholami w środowisku silnie kwasowym tworzą estry lotne z parą wodną o charakterystycznym zapachu, na przykład octan etylu, salicylan metylu. Jaki to zapach? Możliwe odpowiedzi: 1. Jest to charakterystyczny zapach owocowy lub przypominający zapach zmywacza do paznokci., 2. Jest to charakterystyczny zapach środków dezynfekcyjnych, tak zwany zapach apteczny., 3. Jest to charakterystyczny zapach migdałów.
R13VhpqBBtJsY2
Ćwiczenie 18
Roztwory mianowane stosowane w analizie ilościowej są wyrażane w jednostkach molarności mol na litr. Molarność wyrażona jako liczba moli to ilość substancji rozpuszczonej w jednym litrze roztworu. Roztwór, który zawiera dwie masy molowe substancji w jednym litrze, określany jest jako dwa mole na litr. Ile wynosi stężenie molowe roztworu azotanu srebra, mała częstotliwość 170 gramów, jeżeli 17 gramów azotanu srebra rozpuszczono w wodzie i uzupełniono takim samym rozpuszczalnikiem do 500 mililitrów? Możliwe odpowiedzi: 1. Dwie dziesiąte mola na litr., 2. Pięć dziesiątych mola na litr., 3. Jedna dziesiąta mola na litr.
RBFSJuSxqHF502
Ćwiczenie 19
Roztwór fenoloftaleiny to powszechnie stosowany wskaźnik w miareczkowaniu alkalimetrycznym. W zakresie pH do 8,2 roztwór jest bezbarwny, powyżej przyjmuje zabarwienie czerwono malinowe. W alkalimetrycznym oznaczaniu kwasu winowego zastosowano wskaźnik, czyli roztwór fenoloftaleiny. Jaką zmianę zabarwienia zaobserwujemy po osiągnięciu punktu końcowego miareczkowania kwasu winowego roztworem wodorotlenku sodu? Możliwe odpowiedzi: 1. Zmianę z bezbarwnej na czerwono malinową., 2. Zmianę z czerwono malinowej na bezbarwną., 3. Zmianę z bezbarwnej na pomarańczową.
RyqP1J6KewHVB2
Ćwiczenie 20
Jak zabarwi się papierek uniwersalny po naniesieniu roztworu kwasu winowego w wodzie oraz po zakończeniu miareczkowania? Możliwe odpowiedzi: 1. Po rozpuszczeniu kwasu winowego nastąpi zmiana zabarwienia na kolor czerwony, odczyn kwasowy, po osiągnięciu punktu końcowego miareczkowania nastąpi zmiana zabarwienia na kolor niebieski, odczyn zasadowy., 2. Po rozpuszczeniu kwasu winowego papierek zmieni zabarwienie na kolor niebieski, po osiągnięciu punktu końcowego miareczkowania na kolor czerwony., 3. Po rozpuszczeniu kwasu winowego zabarwienie się nie zmieni, po osiągnięciu punktu końcowego miareczkowania nastąpi zmiana zabarwienia na kolor niebieski.
R4P9kTPDtMIjc2
Ćwiczenie 21
Analityk wykonał oznaczenie kwasu salicylowego metodą alkalimetryczną. Uzyskał następujące wyniki oznaczania: 98,01; 99,15; 99,26; 99,45; 99,52; 99,58; 99,60; 99,65; 99,83; 100,30 procent. Oblicz wartość średnią. Do wykonania zadania zastosuj test Q Dixona. Czy wszystkie wyniki są prawidłowe?

Stosując test Q Dixona sprawdź, czy wśród wyników uzyskanych dla alkalimetrycznego oznaczania kwasu salicylowego jest wynik wątpliwy. Wyniki oznaczania są następujące: 98,01; 99,15; 99,26; 99,45; 99,52; 99,58; 99,60; 99,83 i 100,30 procent. Wartość Qk dla 10 wyników wynosi 0,412 dla prawdopodobieństwa 95 procent. Możliwe odpowiedzi: 1. Tylko wynik 98,01 jest wynikiem wątpliwym i nie należy go uwzględniać w dalszych obliczeniach., 2. Tylko wynik 100,30 procent jest wynikiem wątpliwym i nie należy go uwzględniać w dalszych obliczeniach., 3. Wynik pierwszy i ostatni są wynikami wątpliwymi i nie należy ich uwzględniać w dalszych obliczeniach.
R1YPnQ1FgkWs22
Ćwiczenie 22
Do oznaczania jakich związków można wykorzystać mianowany roztwór edetynianu sodu, w skrócie EDTA? Możliwe odpowiedzi: 1. Zawierających sole wapnia i magnezu., 2. Zawierających sole sodowe i potasowe., 3. Zawierających chlorowodorki soli zasad organicznych.
R1R4f98b4bLI12
Ćwiczenie 23
Do oznaczania którego z podanych poniżej związków można zastosować metodę spektrofotometryczną w nadfiolecie, UV? Możliwe odpowiedzi: 1. Anestezyny, estru etylowego kwasu p aminobenzoesowego., 2. Glicyny., 3. Mleczanu wapnia.

Powiązane ćwiczenia