E-materiały do kształcenia zawodowego

Materiały cyfrowe w projektowaniu graficznym

PGF.04 Przygotowywanie oraz wykonywanie prac graficznych i publikacji cyfrowych - Technik grafiki i poligrafii cyfrowej 311943

Słownik pojęć dla e‑materiału

1
Instrukcja korzystania ze słownika

Słownik pojęć do e‑materiału zawiera hasła oraz ich definicje. Hasła zostały ułożone w kolejności alfabetycznej. Wybrane pojęcia zawierają również odsyłacze (linki) do elementów składowych e‑materiału, w których zostały użyte.

Poprawne korzystanie ze słownika pojęć pozwoli Ci opanować podstawowy zasób słownictwa branżowego oraz ułatwi przyswojenie wiedzy zawartej w materiale w e‑materiale.

1
AI
AI

Skrót od nazwy programu Adobe Illustrator, należącego do pakietu Adobe i służącego do tworzenia i edycji grafiki wektorowejgrafika wektorowagrafiki wektorowej. Jest to również format zapisu plikówformat plikuformat zapisu plików graficznych. Program jest stosowany do tworzenia rysunków technicznych, plakatów, reklam, wizytówek, logo, ulotek.

RMXifKPZnpO1U
Grafika przedstawia ikonę programu Adobe Illustrator. W brązowy kwadrat z zaokrąglonymi narożnikami wpisane są dwie pomarańczowe litery Ai, skrót od Adobe Illustrator.
Ikona Adobe Illustrator
Źródło: https://en.wikipedia.org/, domena publiczna.
CDR
CDR

Skrót od nazwy programu CorelDraw, używanego do tworzenia i edycji grafiki wektorowejgrafika wektorowagrafiki wektorowej. Jest to również format zapisu plikówformat plikuformat zapisu plików graficznych. Program jest stosowany do tworzenia rysunków technicznych, plakatów, reklam, wizytówek, logo, ulotek.

RD7CClsBFyHvi
Grafika przedstawia logo programu CorelDraw. Na białym tle, pośrodku, znajduje się napis z czarnych liter CorelDRAW (górny wers) i Graphics Suite (dolny wers). Na prawo od napisu schematycznie pokazany balon w szaro‑białe pasy, z zielonym koszem.
Logo CorelDraw
Źródło: https://en.wikipedia.org/, domena publiczna.
CMYK
CMYK

Skrót od ang. Cyan‑Magenta‑Yellow‑Black, czyli cyjan‑magenta‑żółty‑czarny. Jest to zestaw czterech bazowych kolorów farb używanych w różnorodnych technikach drukarskich, zarówno analogowych, jak i cyfrowych. Rozszerzeniem modelu CMYK jest np. Hexachrome.

R1I0ZE9vkbT81
Grafika przedstawia nakładanie się kolorów C M Y K w poligrafii. Trzy koła w kolorze żółtym, magenta i cyjanowym, nachodzą na siebie tak, że fragmenty kół kolorów żółtego i magenta dają kolor czerwony, fragmenty kół kolorów żółtego i cyjanowego dają kolor zielony, fragmenty kół kolorów magenta i cyjanowego dają kolor niebieski. Na samym środku, w miejscu nachodzenia na siebie wszystkich kolorów, znajduje się kolor czarny. Na kole w kolorze żółtym widoczna jest czarna litera Y, na kole w kolorze magenta – litera M, na kole w kolorze cyjanowym – litera C.
CMYK
Źródło: https://en.wikipedia.org/, domena publiczna.
digitalizacja
digitalizacja

Przekształcenie obrazu analogowego, np. fotografii, odbitek drukarskich, archiwaliów, do postaci cyfrowej np. przez skanowanie lub fotografowanie. Dzięki temu możliwa jest dalsza obróbka materiałów zdigitalizowanych.

R1QhSRwlJ6uHF
Zdjęcie przedstawia skaner do digitalizacji książek. Widoczne są dwie szklane, połączone ze sobą i w pół otwarte płyty, na środku których widoczna jest otwarta książka. Poniżej widać różne elementy konstrukcji skanera.
Skaner do digitalizacji książek
Źródło: https://en.wikipedia.org/, licencja: CC BY-SA 4.0.

  • Sekwencje filmowe – Przygotowanie materiałów cyfrowych do projektowania graficznegoDRMM0IkGGSekwencje filmowe – Przygotowanie materiałów cyfrowych do projektowania graficznego

  • Źródło: Strona internetowa Porozmawiajmy Tomasz Budzyński, Digitalizacja obrazów. Tworzenie wysokiej jakości kopii cyfrowych obrazów, z wiernym odwzorowaniem kolorów, w wysokiej rozdzielczości, bez odbić i bez zniekształceń geometrycznych, https://samart.pl/grafika-rastrowa/ [dostęp 05.10.2022 r.].

format pliku
format pliku

Standard zapisu i wyświetlania informacji w pliku danego typu. Rozróżniamy formaty plików graficznych (np. JPEGJPEGJPEG, TIFFTIFFTIFF, PSDPSDPSD, PNGPNGPNG, PDFPDFPDF, AIAIAI, CDRCDRCDR), dźwiękowych oraz filmowych (np. WAV, AIFF, M4A, MP3).

grafika bitmapowa
grafika bitmapowa

Inaczej nazywana rastrową lub bitmapą. To obrazem zbudowany z określonej liczby pikselipikselepikseli ułożonych na siatce punktów. Grafika bitmapowa to zdjęcia, realistyczne obrazy, malarstwo cyfrowe, elementy stron internetowych.

R1BjOdyQiR0D0
Grafika przedstawia przykład grafiki rastrowej. Widoczny jest biały kwadrat, podzielony czarnymi liniami na kwadratowe pola, w które jest wpisany kształt ryby w kolorze niebieskim.
Prosta grafika rastrowa
Źródło: https://en.wikipedia.org/, licencja: CC BY-SA 2.5.
grafika wektorowa
grafika wektorowa

Inaczej nazywana obiektową. To grupy punktów o określonych współrzędnych, które są połączone liniami. Grafika wektorowa składa się z obiektów wektorowych i służy do projektowania i edycji np. logo, herbów, godła, rysunków technicznych, obiektów 3Dobiekt 3Dobiektów 3D czy stron internetowych.

R1SQ9lYiEky52
Grafika przedstawia ikonę grafiki wektorowej. W biały, pionowo ustawiony prostokąt, w górnej części wpisane są granatowe kontury kwadratu, w który wpisana jest w lewym dolnym narożniku mała litera s, w prawej części – duża litera S. Od połowy dużej litery do małej litery biegnie fioletowy pas. Poniżej kwadratu, pośrodku, widoczny napis Vector, a pod nim napis SVG.
Grafika wektorowa
Źródło: https://en.wikipedia.org/, licencja: CC BY-SA 2.5.
JPEG
JPEG

Skrót od ang. Joint Photographic Experts Group. Formatformat plikuFormat obrazów cyfrowych od chwili, gdy fotografowie zaczęli wykonywać zdjęcia za pomocą aparatów cyfrowych i innych urządzeń reprograficznych. Rozszerzenia obrazów JPEG to: JPG, JPEG, JPE, JIF, JFIF, JFI. Formatformat plikuFormat JPEG obsługuje 24‑bitowy model kolorów i używa kompresji stratnej, dzięki czemu te pliki są łatwe do przechowywania i przesyłania, ale tracą jakość obrazu przy zapisywaniu.

licencja Creative Commons
licencja Creative Commons

Umowa licencyjna, na podstawie której, pod określonymi warunkami, twórca udostępnia swój utwór objęty prawami autorskimi majątkowymi. Należy wymienić cztery podstawowe warunki licencji CC. Są to: uznanie autorstwa (utwór wolno kopiować, rozprowadzać, wykonywać oraz opracowywać inne utwory na jego podstawie pod warunkiem, że nazwisko autora zostanie przywołane); użycie niekomercyjne (utwór można kopiować, rozprowadzać, wykonywać oraz opracowywać inne utwory na jego podstawie tylko do użytku niekomercyjnego); rozprowadzanie utworów zależnych oraz bez utworów zależnych.

R1BJBXNf2dEla
Grafika przedstawia logo CC, czyli licencji Creative Commons, pewne prawa zastrzeżone. W szary, cieniowany prostokąt w górnej części, pośrodku wpisane są dwie białe litery CC, pod którymi znajduje się napis z czarnych liter Some Rights Reserved.
„Pewne prawa zastrzeżone” – grafika często używana w opisie plików udostępnionych na licencjach CC
Źródło: https://pl.wikipedia.org/, domena publiczna.
nadruk na tło
nadruk na tło

Potocznie nazywany również z ang. jako overprint. Nadrukowanie na tło elementów określonego koloru, najczęściej dla czerni. Inaczej mówiąc, pod elementami nadrukowanymi jest tło.

obiekt 3D
obiekt 3D

Model trójwymiarowy, przeznaczony do wizualizacji i drukowania 3D. Model 3D może być tworzony z prostych kształtów (np. sześcianów, prostokątów i trójkątów), które są łączone w siatki (inaczej mesh), czyli zbiory wielokątów połączonych ze sobą powierzchniami, krawędziami i wierzchołkami.

RHSftEHZyVYt6
Grafika przedstawia etapy modelowania obiektu 3D. Na szarym tle widoczne są cztery figury. Od prawej postać człowieka w kolorze czarnym, z zaznaczonymi w różnych miejscach czerwonymi punktami. Na lewo od niej zarys postaci złożony z szaro‑niebieskich kropek. Na lewo figura schematycznie pokazanego robota w kolorze ciemnoszarym. Na lewo wygenerowany komputerowo robot.
Obiekt 3D
Źródło: https://en.wikipedia.org/, domena publiczna.
PDF
PDF

Skrót od ang. Portable Document Format. Format plikówformat plikuFormat plików pozwalający na wyświetlanie i udostępnianie dokumentów, niezależnie od oprogramowania, sprzętu czy systemu operacyjnego. Każdy plik PDF spełnia normę ISO 32000 w zakresie wymiany dokumentów cyfrowych. Dostępne są formatyformat plikuformaty specjalistyczne: PDF/A do archiwizacji, PDF/E do zastosowań inżynieryjnych i PDF/X na potrzeby druku. Pliki PDF można tworzyć z użyciem szeregu standardów ułatwień dostępu, tak aby ich treść była łatwa w użyciu dla osób niepełnosprawnych.

RV2uwdQdiNxaO
Grafika przedstawia ikonę pliku PDF. Widoczne są czerwone kontury prostokąta w pionie, ze ściętym prawym górnym narożnikiem. W środku wpisany jest element graficzny w postaci trójkąta z narożnikami w postaci pętelek. Pod nim napis z czarnych liter PDF.
Ikona PDF
Źródło: https://en.wikipedia.org/, domena publiczna.
piksele
piksele

Najmniejsze punkty obrazu wyświetlanego na ekranie telewizora, telefonu czy monitora komputerowego.

R1JyFCkCUxqep
Grafika przedstawia przykład obrazu z fragmentem znacznie powiększonym tak, że poszczególne piksele są łatwo widoczne. Po lewej stronie widoczny jest fragment monitora z klawiaturą i myszką, na który pośrodku nałożony jest mały kwadrat. Od kwadratu w prawą stronę odchodzą dwie skośne linie, które przechodzą w duży kwadrat. W nim widoczne są wpisane dwa szare pola z szarymi rozmazanymi liniami złożonymi z małych kwadracików.
Przykład obrazu z fragmentem znacznie powiększonym tak, że poszczególne piksele są łatwo widoczne.
Źródło: https://en.wikipedia.org/, licencja: CC BY-SA 3.0.
PNG
PNG

Skrót od ang. Portable Network Graphic. Format zapisu plikuformat plikuFormat zapisu pliku obrazów rastrowych. Jest on szczególnie popularny wśród programistów witryn internetowych, ponieważ umożliwia obsługę grafiki z przezroczystym lub półprzezroczystym tłem. Formatformat plikuFormat PNG opracowany z myślą o przewyższeniu wydajności plików GIF zapewnia nie tylko bezstratną kompresję, ale także szerszą i jaśniejszą paletę kolorów.

profil kolorystyczny
profil kolorystyczny

Zestaw danych charakteryzujący urządzenie takie jak projektor, albo przestrzeń barwprzestrzeń barwprzestrzeń barw taką jak RGBRGBRGB. Większość profili kolorystycznych występuje w formie profilu ICC, który jest plikiem z rozszerzeniem .ICC lub .ICM. Profile kolorystyczne można osadzać w obrazach w celu określenia zakresu gamy (gamut). Takie osadzanie gwarantuje, że oglądający widzi takie same kolory, wyświetlając obraz na różnych urządzeniach (np. laptopie, tablecie, telefonie). Każde takie urządzenie, które w jakikolwiek sposób przetwarza kolor, powinno mieć własny profil ICC, dzięki temu kolory nie są tracone ani modyfikowane.

  • Sekwencje filmowe – Przygotowanie materiałów cyfrowych do projektowania graficznegoDRMM0IkGGSekwencje filmowe – Przygotowanie materiałów cyfrowych do projektowania graficznego

  • Źródło: Strona internetowa Świat obrazu Mobile, Zarządzanie barwą w fotografii - przestrzenie barwne, profile ICC i gamuty urządzeń, https://www.swiatobrazu.pl/mobile/zarzadzanie-barwa-w-fotografii-przestrzenie-barwne-profile-icc-i-gamuty-urzadzen-21472.html [dostęp 05.10.2022 r.].

przestrzeń barw
przestrzeń barw

Zakres fal elektromagnetycznych widzialnych dla oka ludzkiego, w przybliżeniu 380‑780 nm. Przestrzeń barw jest ilustrowana za pomocą trójwymiarowych modeli barw, np. RGBRGBRGB, CMYKCMYKCMYK Lab.

Rpc6XQVTkTIzK
Grafika przedstawia zestawienie przestrzeni barw w odniesieniu do barw widzialnych. W zestawieniu profili barw zostały uwzględnione następujące przestrzenie: White Gamut RGB, NTSC, sRGB i Adobe RGB.
Popularne przestrzenie barw
Źródło: https://pl.wikipedia.org/, licencja: CC BY-SA 3.0.
PSD
PSD

Skrót od ang. Photoshop Document. Natywny format zapisu plikówformat plikuformat zapisu plików programu Adobe Photoshop. Pliki PSD zachowują warstwy, zapisują obrazy bez strat, ale edytowalne są tylko w programie Adobe Photoshop.

Rw7ywRZJLdlFL
Grafika przedstawia ikonę programu Adobe Photoshop CC. W ciemnogranatowy kwadrat z zaokrąglonymi narożnikami, wpisane są pośrodku dwie niebieskie litery Ps.
Ikona Adobe Photoshop CC.
Źródło: https://en.wikipedia.org/, domena publiczna.
publikacja elektroniczna
publikacja elektroniczna

Publikacja przygotowana do wyświetlania na urządzeniach elektronicznych takich jak np. monitory, smartfony, czytniki.

RGB
RGB

Skrót od ang. Red‑Green‑Blue, czyli czerwony‑zielony‑niebieski. Model przestrzeni barwprzestrzeń barwprzestrzeni barw, zwany addytywnym. Przestrzeńprzestrzeń barwPrzestrzeń RGB jest powszechnie stosowana w różnego rodzaju urządzeniach elektronicznych i wyświetlaczach, wszędzie tam, gdzie mamy do czynienia z falą elektromagnetyczną, np. ekranach telewizyjnych, monitorach czy wyświetlaczach tabletów i telefonów. Połączenie wszystkich trzech składowych powoduje powstanie światła białego.

R1ml4VFyVpFqV
Grafika przedstawia połączenie wszystkich trzech kolorów podstawowych, które w równych intensywnościach tworzą kolor biały. Widoczny jest czarny kwadrat, w który wpisane są trzy koła nachodzą na siebie tak, że fragmenty kół kolorów żółtego i magenta dają kolor czerwony, fragmenty kół kolorów żółtego i cyjanowego dają kolor zielony, fragmenty kół kolorów magenta i cyjanowego dają kolor niebieski. Na samym środku, w miejscu nachodzenia na siebie wszystkich kolorów, znajduje się kolor biały.
Połączenie wszystkich trzech kolorów podstawowych w równych intensywnościach tworzy kolor biały.
Źródło: https://en.wikipedia.org/, licencja: CC BY 4.0.

  • Sekwencje filmowe – Przygotowanie materiałów cyfrowych do projektowania graficznegoDRMM0IkGGSekwencje filmowe – Przygotowanie materiałów cyfrowych do projektowania graficznego

  • Źródło: Strona internetowa Botland, Oskar Pacelt, Trzy kolory RGB. Co to jest? Co oznacza ten skrót? Głębia koloru w pigułce, https://botland.com.pl/blog/trzy-kolory-rgb-co-to-jest-co-oznacza-ten-skrot-glebia-koloru-w-pigulce/ [dostęp 05.10.2022 r.].

rozdzielczość bitmapy
rozdzielczość bitmapy

Określana jako liczba pikselipikselepikseli przypadająca na jednostkę długości. Stosuje się liczbę pikselipikselepikseli na cal (pixel per inch – ppi) i liczbę pikselipikselepikseli na centymetr (pixel per centimeter – ppc).

serwisy stockowe
serwisy stockowe

Wirtualne magazyny grafik, filmów czy muzyki. Z serwisów można pobierać materiały za darmo lub za określoną opłatą. Zawsze należy zwracać uwagę na rodzaj licencjilicencja Creative Commonslicencji przypisanej danemu materiałowi. Przykładami serwisów stockowych są: https://stock.adobe.com/pl; https://pixabay.com/pl/; https://www.pexels.com/pl-pl/; https://www.freepik.com/.

  • Sekwencje filmowe – Przygotowanie materiałów cyfrowych do projektowania graficznegoDRMM0IkGGSekwencje filmowe – Przygotowanie materiałów cyfrowych do projektowania graficznego

  • Źródło: Strona internetowa brainfactory.pl, Blog o zwiększaniu sprzedaży w sklepach internetowych, Ela Ustupska, Czym są zdjęcia stockowe i dlaczego ich potrzebujesz?, https://brainfactory.pl/po-co-ci-zdjecia-stockowe/ [dostęp 05.10.2022 r.].

TIFF
TIFF

Skrót od ang. Tag Image File Format. Format plikówformat plikuFormat plików przeznaczonych do przechowywania grafiki bitmapowejgrafika bitmapowagrafiki bitmapowej (rastrowej) oraz informacji o obrazach. Formatformat plikuFormat ten zapisuje obrazy bez strat.

R12Kbve1UXr53
Grafika przedstawia logo formatu TIFF. Widoczny jest prostokąt pod skosem, symbolizujący kartkę, z ciemnoniebieskimi krawędziami i lekko niebiesko‑białym wypełnieniem, w który wpisany jest schematycznie przedstawiony pędzel, pod którym znajduje się napis .TIFF.
Logo TIFF.
Źródło: https://en.wikipedia.org/, domena publiczna.
Interaktywne materiały sprawdzające
Przewodnik dla nauczyciela