Temat: Społeczeństwo Rzeczypospolitej

Adresat

Uczniowie klasy VI szkoły podstawowej

Podstawa programowa

X.Początki Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Uczeń:

1. charakteryzuje stosunki wyznaniowe i narodowościowe w Rzeczypospolitej; wyjaśnia główne założenia konfederacji warszawskiej;

Ogólny cel kształcenia

Uczeń zdobywa wiedzę i umiejętności na temat zagadnień poruszanych na zajęciach

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• jak wyglądała struktura społeczeństwa polskiego w XVII w.;

• jakie prawa i obowiązki mieli przedstawiciele poszczególnych stanów.

Metody/techniki kształcenia

• podające

  • pogadanka.

• aktywizujące

  • dyskusja.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg zajęć

Faza wstępna

1. Nauczyciel odtwarza nagranie abstraktu. Co jakiś czas zatrzymuje je, prosząc uczniów, by opowiedzieli własnymi słowami to, co przed chwilą usłyszeli. W ten sposób uczniowie ćwiczą słuchanie ze zrozumieniem.

2. Lekcja przeprowadzana metodą debaty oksfordzkiej nt. Chłopi byli najliczniejszą klasą społeczną Rzeczpospolitej w XVII w., ale jednocześnie najmniej znaczącą.. Na jednym z poprzedzających spotkań nauczyciel powinien przedstawić uczniom temat, przydzielić im odpowiednie role i w razie potrzeby wyjaśnić metodę. Podczas przygotowania do debaty uczniowie powinni korzystać z informacji zawartych w abstrakcie oraz innych źródeł, a także współpracować podczas przygotowywania argumentacji.

Faza realizacyjna

1. Lektura treści abstraktu. Nauczyciel wykorzystuje tekst do pracy indywidualnej lub w parach według następujących kroków: 1) pobieżne przejrzenie tekstu, 2) postawienie pytań, 3) dokładne czytanie, 4) streszczenie poszczególnych części tekstu, 5) powtórzenie treści lub przeczytanie całego tekstu.

2. Uczniowie w parach rozwiązują Ćwiczenie 1. Nauczyciel sprawdza, czy zadanie zostało prawidłowo wykonane, i udziela uczniom informacji zwrotnej.

3. Uczniowie analizują ilustrację i wykonują Polecenie 1. Aby odpowiedzieć na pytanie, mogą korzystać ze źródeł internetowych lub innych publikacji. Nauczyciel sprawdza poprawność odpowiedzi i udziela uczniom informacji zwrotnej.

4. Uczniowie w parach rozwiązują Ćwiczenie 2. Nauczyciel upewnia się, że zadanie zostało poprawnie wykonane i udziela informacji zwrotnej.

5. Uczniowie analizują galerię ilustracji i wykonują Polecenie 2. Aby odpowiedzieć na pytanie, mogą korzystać ze źródeł internetowych lub innych publikacji. Nauczyciel sprawdza poprawność odpowiedzi i udziela uczniom informacji zwrotnej.

6. Uczniowie w parach rozwiązują Ćwiczenie 3. Nauczyciel upewnia się, że zadanie zostało poprawnie wykonane i udziela informacji zwrotnej.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel krótko przedstawia najważniejsze zagadnienia omówione na zajęciach. Odpowiada na dodatkowe pytania podopiecznych i wyjaśnia wszelkie ich wątpliwości. Uczniowie uzupełniają notatki.

Praca domowa

1. Odsłuchaj w domu nagrania abstraktu. Zwróć uwagę na wymowę, akcent i intonację. Naucz się prawidłowo wymawiać poznane na lekcji słówka.

2. Uczniowie rozwiązują ćwiczenia, których nie zrealizowano w toku lekcji.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

The society of the First Polish Republic

The nobility originally came from the class of knights. They had the right to own land, and to benefit from it. A nobleman’s duty was, first and foremost, to defend the country, help in case of disasters, build roads and bridges. The nobility was also supposed to ensure that the secular law and church law are obeyed. It was the most important class in 17th‑century Poland.

Catholicism was the dominant religion in the Republic. The importance of the Catholic clergy was enormous. It was a separate class that enjoyed special considerations. It had its own judiciary, and tax privileges. Bishops held high state offices and were members of the Senate. Usually, clergymen originally came from the noble class.

The burgesses were a separate class, which was governed by its own laws too. It had its own courts and separate taxes.

The most numerous social class were the peasants. The most important and the largest group of peasants were the landed commoners – users of royal, church, or nobility‑owned land. It was a poor class burdened with serfdom – performance of labor for a master.

As a result of warfare, a new social class was formed in Poland – the Cossacks. They turned out to be a great problem for the Kingdom of Poland. Their lofty aspirations and aggressive attitude to the Polish nobility caused serious conflicts.

In Poland, apart from Catholics, there also lived followers of other religions such as the Orthodox faith, and Judaism.

Jews were not only a religious minority, but also a national minority. It was a relatively small social group that dealt in trade and small‑scale farming.

A separate group in Poland was the army, whose ranks were joined by the nobility, thus creating a formation called Pospolite ruszenie (literally meaning ‘mass mobilization’). The nobility were rather opposed to the creation of the so‑called professional army.